میزان کارآمدی رهیافت های لفور در ترجمه شعر بین زبان عربی و فارسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ترجمه شعر یکی از دشوارترین و پیچیده ترین انواع ترجمه است. آندره لفور ازجمله پژوهشگرانی است که برای ترجمه شعر الگویی ارائه داده است که دربرگیرنده هفت رهیافت است: 1. واجی یا آوایی، 2. تحت اللفظی، 3. موزون، 4. شعر به نثر، 5. مقفا، 6. شعر سپید، و 7. تعبیر. این رهیافت ها با نظر به ترجمه در زبان های غربی، به ویژه انگلیسی، مطرح شده است. نگارندگان این مقاله بر آن ند تا با معرفی این رهیافت ها و پیاده سازی آن بر روی ترجمه رباعی های خیام به فارسی و ترجمه شعر «عن انسان» محمود درویش از عربی به فارسی، میزان کارآمدی آن را در دو زبان عربی و فارسی بسنجند. اصلی ترین دستاوردهای این پژوهش به سبب واژه هایی با ریشه یکسان، واژگان و عروض مشابه، رهیافت واجی، تحت اللفظی، موزون، منثور، مقفا و تعبیر تا حد زیادی قابل تطبیق است؛ اما به سبب تفاوت فرم های شعری ای که زمینه رهیافت های لفور است با فرم شعرهای فارسی و عربی، رهیافت های لفور در جاهایی همخوان با شعر فارسی و عربی نیست؛ چنانچه در شعر فارسی در کنار قافیه گاهی ردیف هم می آید و رهیافت ششم به سبب نبود شعر سپید در زبان فارسی و عربی منتفی است.