مقالات
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر با هدف بررسی افزایش اثرگذاری استفاده از شیوه های منتهی بربازی بر عملکرد تحصیلی در آموزش درس نقشه خوانی انجام پذیرفت .روش پژوهش از نوع شبه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش وکنترل می باشد. که در آن چهار کلاساز پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی (خواهران وبرادران) به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادقی در دو گروه آزمایش و کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. برای گروه آزمایش 12ساعت بسته آموزشی مبتنی بربازی طراحی ومورد اجرا قرار گرفت. و در این زمان گروه کنترل به روش سنتی مورد آموزش قرار گرفتند. هم گره آزمایش وهم گروه کنترل قبل و بعد از مداخله با استفاده از آزمون محقق ساخته درس مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس یکراهه و چندراهه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده مبین این است که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در عملکرد تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج این پژوهش اثرگذاری روش استفاده از بازی را در عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی مورد تایید قرار داد.
آموزش جغرافیا در مدارس کشور استرالیا
حوزه های تخصصی:
آموزش جغرافیا در جهان با متدهای جدیدتری در حال انجام است و این مهم در مدارس کشورهای پیشرفته انجام می شود. ازاین رو و به تبع برنامه های آموزشی در مدارس ،کشور استرالیا هم از نمونه کشورهای موفق در حوزه آموزش جغرافیا در مدارس است که توانسته است الگویی مهم برای دیگر کشور باشد. با این توصیف که ،روند اثرگذاری آموزش جغرافیا هم در مدارس استرالیا،از دوره های ابتدایی آغازشده و تا پایان دوره دبیرستان ادامه می یابد. معرفی و تدریس درس جغرافیا در مدارس کشور استرالیا، به عنوان یک امر اجباری در حوزه یادگیری از سال پایه، مانند مهدکودک، تا سال 8 در استرالیا فراهم می کند. و فرصت های جدید برای یادگیری و تدریس فراهم می کند. فرصت ها در آموزش جغرافیا تا حدودی ناشی از چالش ها در مدارس خواهند بود. اما می تواند مرتبط با روش ها و الگوها و امکانات باشد. چالش های کلیدی در مورد آموزش جغرافیا وجود دارد که در پذیرش برنامه درسی؛ تخصص معلم در آموزش جغرافیایی؛ و منابع خود را نشان می دهند .به هرحال این ها چالش های مهمی درزمینه آموزش جغرافیا در مدارس استرالیاست و فرصتی است برای تدریس متمرکز و یادگیری در جغرافیا که دانش آموزان استرالیا بر آن تکیه زنند.از طرفی دیگر،مسائل دیگری نظیر( تخصص معلم ، منابع باکیفیت تدریس جغرافیا، اهمیت طراحی آموزشی، پیاده سازی تجربیات یادگیری باکیفیت برای دانش آموزان) همه در آموزش جغرافیای برنامه درسی استرالیا، مورداستفاده قرار می گیرد.
دانش جغرافیای تاریخی عاملی کاربردی در آموزش تاریخ محلی
حوزه های تخصصی:
تاریخ محلی اگرچه موضوع جدیدی نیست و به صورت های مختلف از گذشته های دور تا به امروز وجود داشته است. اما از جهت آموزش و تدریس در دهه های اخیر در بسیاری از کشورها مورد توجه قرارگرفته است. در کشور ما اگرچه آموزش تاریخ محلی در مدارس هنوز در آموزش رسمی وجود ندارد، اما در سرفصل دروس رشته تاریخ و آموزش تاریخ در دوره کارشناسی و ارشد مورد توجه قرار گرفته است.کتب فتوح ، فضائل شهرها، آثار البلاد، صوره الارض، سفرنامه ها و کتب مسالک و ممالک از مهم ترین منابع جغرافیای تاریخی است که در آموزش تاریخ محلی کاربرد زیادی دارد. در این منابع که وجه جغرافیائی آن برجسته تر از جنبه تاریخی آن است درک مکانی سیر حوادث تاریخی به خوبی تعمیق می شود . علاوه براین تاریخ اجتماعی و جامعه شناسی تاریخی دیگر دانش های مرتبط با تاریخ محلی هستند که در پژوهش و آموزش تاریخ محلی باید بدان تکیه کرد. طرح تاریخ محلی به شکل درسی هم می تواند یک فرصت آموزشی برای مطرح کردن درس تاریخ و درگیر کردن دانش آموزان در فرایند یادگیری باشد هم به فهم کردن تاریخ کمک شایانی کند.کاربرد دانش جغرافیای تاریخی در آموزش تاریخ محلی سئوال اصلی مقاله است که برای پاسخ به آن با روش مطالعه روندی و تفسیر منابع جغرافیای پژوهش انجام گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آنست که توجه به جغرافیای تاریخی که موجب تقویت درک مکانی فراگیران می شود و استفاده از روش ها و ابزار خاص پژوهش جغرافیای تاریخی در این آموزش تاریخ محلی موثر است.
عوامل و راهبردهای موثر در آموزش درس جغرافیا
حوزه های تخصصی:
در این تحقیق راهبردهای تدریس موثر در آموزش جغرافیا مورد واکاوی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی می باشد و از نظر روش انجام نیز توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری جمعی از معلمان جغرافیا بوده که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ۵۰ نمونه انتخاب شد. جهت تجزیه و تحلیل و پاسخگویی به سوال پژوهش از آزمون رتبه ای نا محدود اکتشافی(روش جوهانسون) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تدریس میدانی جغرافیا، آموزش های چند رسانه ای دانش آموزان، آشنایی با راهبردهای تدریس جدید جغرافیا، استفاده از وسایل کمک آموزشی و فن آوری، استفاده از مدل هوش مصنوعی در آموزش محیطی جغرافیا، استفاده از روش مشارکتی در تدریس و افزایش حقوق و ظرفیت معلمان از راهبردهای کلیدی و مهم در آموزش جغرافیا با توجه به پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده از راهبردهای تدریس جدیدی نیز برای آموزش دانش آموزان لازم و ضروری است. در علم جغرافیا نیز استفاده معلمان از راهبردهای جدید و به روز می تواند به آموزش بهتر جغرافیا کمک نماید.
بررسی وضعیت پژوهش های تطبیقی در حوزه مطالعات اجتماعی در ایران
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین نکات در طراحی و اجرای هر پژوهشی، انتخاب روش مناسب و متناسب با موضوع و اهداف پژوهش و قابلیت اجرایی آن روش است. حال آیا می توان واحدهای انسانی و واقعیت های اجتماعی (جوامع، فراورده های ادبی و انسانی، سبک های هنری، قواعد اخلاقی و حقوقی و... ) را به شکل تطبیقی بررسی کرد؟ فراورده های انسانی و اجتماعی نه آنچنان شبیه هم هستند که نتوان ویژگی های خاصی برای هر کدام قائل شد و نه آنچنان یگانه هستند که نشود جنبه های مشترکی بین آن ها کشف کرد. مسئله مندی پژوهش حاضر این است که در چه مواردی و چگونه می توان روش تطبیقی را به کار بست و وضعیت پژوهش های صورت گرفته با روش شناسی تطبیقی(تطبیق پژوهی) در حوزه مطالعات اجتماعی در ایران چگونه است؟روش شناسی: پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که بر حسب هدف جزء پژوهش های کاربردی، و بنا به ماهیت داده های آن، در دسته تحقیقات کمی و بر حسب روش گردآوری داده ها جزء روش های اسنادی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مجلات با برچسب «علمی- پژوهشی» است.( 5161 مقاله علمی-پژوهشی)یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین تحقیقات مبتنی بر روش شناسی تطبیقی به ترتیب فراوانی مربوط به: 1. «ادبیات و زبان ها»، 2. «حقوق»، 3. «علوم دینی»، 4. «هنر»، 5. «مطالعات اجتماعی»، و... می باشد. همچنین در حوزه مطالعات اجتماعی ایران بیشترین مجلات علمی- پژوهشی ای که حاصل اینگونه پژوهش ها را منتشر کرده اند به ترتیب عبارتند از: فصلنامه های 1.«زن در فرهنگ و هنر»، 2. «مجله جامعه شناسی ایران»، 3. «علوم اجتماعی(دانشگاه علامه طباطبایی)»، «زن در توسعه و سیاست»و «مطالعات فرهنگ- ارتباطات»... .
راهبردهای تدریس مؤثر در آموزش جغرافیا (مطالعه موردی: پایه ی دهم انسانی)
حوزه های تخصصی:
آموزش جغرافیا به دانش آموزان کمک می کند تا توانمندی های خود را برای درکِ مفاهیم مکانی، فرهنگی و اجتماعی جهان اطراف، بهبود بخشند. در این مقاله، با روش کیفی توصیفی از نوع کتابخانه ای و اسنادی؛ به بررسی راهبردهای مؤثری که معلمان می توانند در استفاده از آن ها در تدریس جغرافیای پایه ی دهم انسانی بهره برداری کنند، پرداخته شد که بر اساس بررسی های انجام شده شش راهبرد مؤثر برای ده درس از جغرافیای دهم پیشنهاد می گردد. اولین راهبرد مورد بررسی، استفاده از روش پروژه است که کار گروهی را تقویت می کند و به مسائل واقعی و قابل مشاهده در زندگی شاگرد نزدیک است. دومین راهبرد مورد بررسی، استفاده از فناوری های آموزشی است. با استفاده از ابزارها و منابع آموزشی مبتنی بر فناوری مانند نرم افزارها، ویدئوها، نقشه های تعاملی و سایت های آموزشی، معلمان می توانند جذابیت و تعامل را در فرایند آموزش جغرافیا افزایش دهند. این فناوری ها می توانند به عنوان ابزارهای تکمیلی در جهت تقویت دانش و درک مفاهیم جغرافیایی مورداستفاده قرار بگیرند. سومین راهبرد کاوشگری و حل مسئله؛ از این طریق دانش آموزان به راحتی قادر به برقراری ارتباط بین مفاهیم جغرافیایی و واقعیت های محیطی خواهند بود. این روش، به دانش آموزان کمک می کند تا مفاهیم را به طور عمیق تر درک کنند و ارتباط آن ها با دنیای واقعی را بیشتر لمس کنند. راهبرد چهارم رویدادهای جاری است که به دانش آموزان فرصت شناخت سبک های مختلف اطلاع رسانی را می دهد. راهبرد پنجم مطالعه ی میدانی است که فراگیران مستقیماً برای رسیدن به هدف های درسی فعالیت های میدانی انجام می دهند. درنهایت بارش مغزی که تدبیری برای ابزارهای تفکر در کلاس درس جغرافیا فراهم می آورد.