پژوهش های روان شناسی اجتماعی

پژوهش های روان شناسی اجتماعی

پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره 12 زمستان 1401 شماره 48 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگویی ساختاری سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن با اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجی گری مهارت های ارتباطی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های دلبستگی سه گانه تاریک شخصیت حساسیت به طرد شدن اعتیاد به شبکه های اجتماعی مهارت های ارتباطی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۳۰
مقدمه: استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی بخش جدایی ن اپذیر از زندگی ما است، با این حال استفاده بیش از حد از آن ها پیامدهای روانشناختی و اجتماعی زیادی به همراه دارد. این پژوهش با هدف الگویی ساختاری سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن با اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجی گری مهارت های ارتباطی در دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی 1400 تشکیل می دهند. نمونه پژوهش 400 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان نورآباد (دلفان) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک های دلبستگی هازن و شیور (1987)، سه گانه تاریک شخصیت جونز و پائلوس (2014)، پرسشنامه حساسیت به طرد دونی و فلدمن (1996)، پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی توتگون- یونال و دنیز (2015) و  مهارت های ارتباطی کروکوت (1996) به صورت آنلاین پاسخ دادند. یافته ها: نتایج حاصل از مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که 32 درصد از واریانس مهارت های ارتباطی توسط سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن و 41 درصد از واریانس اعتیاد به شبکه های اجتماعی توسط سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن و مهارت های ارتباطی تبیین می شود. نتیجه گیری: به طور کلی، یافته ها نشان می دهند که تضعیف حساسیت طرد و افزایش مهارت های ارتباطی را می توان در مطالعات آینده به عنوان عواملی برای اعتیاد به  شبکه های اجتماعی برای مطالعات پیشگیری یا مداخله در نظر گرفت.
۲.

مدل اعتیاد به شبکه های اجتماعی: نقش عملکرد خانواده با میانجیگری نیازهای اساسی روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتیاد به شبکه های اجتماعی عملکرد خانواده نیازهای اساسی روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۹۱
مقدمه: شبکه های اجتماعی نقش بسیار مهمی در روابط افراد با یکدیگر ایفا می کنند و یکی از مؤلفه های بین فردی مؤثر بر بروز اعتیاد به شبکه های اجتماعی خانواده و عمکلرد جاری در آن است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عملکرد خانواده در اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجیگری نیازهای اساسی روانشناختی در دانش آموزان انجام شده است. روش: این پژوهش توصیفی از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دبیرستانی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از این جامعه با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 380 نفر انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اعتیاد به شبکه های اجتماعی تورل و سرنکو (2012)، عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران (2003) و نیازهای اساسی روانشناختی دسی و رایان (2000) استفاده شد. داده ها به کمک همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که عملکرد خانواده بر اعتیاد به شبکه های اجتماعی و نیازهای اساسی روانشناختی تأثیر مستقیم و معنادار دارد. همچنین نیازهای اساسی روانشناختی بر اعتیاد به شبکه های اجتماعی تأثیر معکوس و معناداری دارد. همچنین عملکرد خانواده از طریق میانجی نیازهای اساسی روانشناختی بر اعتیاد به شبکه های اجتماعی تأثیر غیرمستقیم و معناداری دارد (05/>P). نتیجه گیری: افزایش عملکرد خانواده (نمره بالا نشان دهنده عملکرد ضعیف) موجب کاهش نیازهای اساسی روانشناختی در دانش آموزان شده که به نوبه خود باعث افزایش اعتیاد به شبکه های اجتماعی می شود. 
۳.

اثربخشی آموزش هشیاری وجودی به شیوه گروهی بر طرد اجتماعی، سازگاری اجتماعی، کفایت اجتماعی و اجتناب شناختی در سالمندان مبتلا به سندرم آشیانه خالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هشیاری وجودی طرد اجتماعی سازگاری اجتماعی کفایت اجتماعی اجتناب شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۳
مقدمه: سالمندی به عنوان گذر از مرحله ای به مرحله جدیدی از زندگی تلقی میگردد، یکی از پدیده های این سن سندرم آشیانه خالی است. شناسایی مداخلات مؤثر در درمان این سندرم حائز اهمیت است. بنابر این پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش هشیاری وجودی بر طرد اجتماعی، سازگاری اجتماعی، کفایت اجتماعی، اجتناب شناختی در سالمندان مبتلا به سندرم آشیانه خالی انجام شد. روش: روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون- گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری ، کلیه سالمندان مبتلا به سندرم آشیانه خالی شهر تهران در سال 1401 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، بر اساس ملاک های ورود تعداد 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر).گروه آزمایش تحت 10 جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر هشیاری وجودی قرار گرفت.ابزار جمع آوری دادهها عبارت بود از:مقیاس ادراک طردشدگی پنهالیگون و همکاران (2009)،پرسشنامه سازگاری اجتماعی بل(1961)، پرسشنامه کفایت اجتماعی فلنر و همکاران ( 1990)، پرسشنامه اجتناب شناختی سگستون ،داگاس (2008). داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد.یافته ها:نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر هشیاری وجودی در کاهش طرد اجتماعی ، کفایت اجتماعی و اجتناب شناختی سالمندان مبتلا به سندرم آشیانه خالی اثربخش بود،ولی بر سازگاری اجتماعی اثر معنی داری نداشت.نتیجه گیری:طبق نتایج به دست آمده میتوان در طراحی برنامه های مرتبط با ارتقای سلامت سالمندان مبتلا به سندم آشیانه خالی به عنوان مداخله ای موثر در بهبود طرد اجتماعی، کفایت اجتماعی و اجتناب شناختی استفاده نمود.
۴.

نقش واسطه ای خودگردانی در رابطه بین خودکارآمدی ورزشی و خودپنداره با رفتارهای مرتبط با کاهش وزن دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودکارآمدی ورزشی خودپنداره رفتار کاهش وزن خودگردانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۱
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای خودگردانی در رابطه بین خودکارآمدی ورزشی و خودپنداره با رفتارهای مرتبط با کاهش وزن دانش آموزان انجام شد. روش: پژوهش حاضر، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی و بر اساس مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول شهرستان اقلید استان فارس در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه مورد مطالعه 250 نفر از دانش آموزان بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. پس از بررسی سؤالات مربوط به قد و وزن آزمودنی ها، دانش آموزان با شاخص توده بدنی 25 به بالا به عنوان مبتلا به اضافه وزن و چاقی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد، خودپنداره منداگلیو و پی ریست (1995)، خودکارآمدی ورزش کرل و همکاران (2007)، خودگردانی میلر و براون (1999) و رفتار کاهش وزن از بخش رفتار پرسشنامه مظلومی محمودآباد و همکاران (1397) استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به وسیله نرم افزار LISREL 8.8 تحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد، خودکارآمدی ورزشی و خودپنداره بر رفتارهای مرتبط با کاهش وزن تأثیر مستقیم و معنی دار دارند (01/0>p). همچنین نتایج نشان داد که خودگردانی از نقش میانجی در رابطه با خودکارآمدی ورزشی و خودپنداره با رفتارهای مرتبط با کاهش وزن برخوردار است. نتیجه گیری: با افزایش خودکارآمدی ورزشی، خودپنداره و خودگردانی، رفتارهای مرتبط با کاهش وزن نیز افزایش خواهد یافت. لذا، بهتر است در محیط هایی که درمانگران مشغول به کار هستند، به خودکارآمدی، خودپنداره و خودگردانی نوجوانان چاق و دارای اضافه وزن توجه بیشتری داشته باشند.
۵.

نقش میانجی گر تاب آوری در رابطه بین سبک های مقابله ای با کیفت زندگی و خشونت خانگی علیه زنان در دوران قرنطینه کرونا ویروس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری خشونت خانگی علیه زنان سبک های مقابله کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۸۹
مقدمه: خشونت خانگی علیه زنان یک مشکل جدی و نگرانی عمده برای سلامت عمومی است که بر اساس گزارش ها به دنبال شیوع ویروس کرونا و ایجاد قرنطینه خانگی به یک اپیدمی دنباله دار تبدیل شده است. مرور نظام مند پژوهش ها نشان می دهد، رابطه پایداری بین تاب آوری و سبک های مقابله ای با کیفیت زندگی و خشونت خانگی وجود دارد. اما تاکنون پژوهشی روابط این متغیرها را در قالب یک مدل جامع بررسی نکرده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش میانجی گر تاب آوری در رابطه بین سبک های مقابله ای با کیفیت زندگی و خشونت خانگی علیه زنان در دوران قرنطینه کرونا ویروس انجام شد. روش: طرح پژوهش همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان متأهل شهر کرج در بازه زمانی اول مهر تا پایان آبان ماه 1399بود که 241 نفر به صورت اینترنتی بوسیله پرسشنامه های سبک های مقابله ای بلینگز و موس، کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت، خشونت علیه زنان حاج یحیی و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون، مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: سبک های مقابله ای و تاب آوری و خشونت خانگی علیه زنان دارای همبستگی مثبت معنادار (01/0>P) و سبک های مقابله ای و کیفیت زندگی دارای همبستگی منفی (05/0>P) و تاب آوری و کیفیت زندگی دارای همبستگی مثبت (01/0<P) معناداری هستند. همچنین تاب آوری در رابطه بین سبک های مقابله ای و کیفیت زندگی نقش میانجی دارد. نتیجه گیری: سبک های مقابله ای و تاب آوری از عوامل مهم اثرگذار بر کیفیت زندگی و خشونت خانگی علیه زنان است و باید در برنامه های پیشگیری و درمانی مورد توجه متخصصان زوج و خانواده قرار گیرد.
۶.

پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان بر اساس ویژگی های شخصیت و ناگویی هیجانی زنان متأهل شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرخاشگری ارتباطی پنهان ویژگی های شخصیت ناگویی هیجانی زنان متأهل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
  مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان بر اساس ویژگی های شخصیت و ناگویی هیجانی زنان متأهل شهر تهران انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به فرهنگسراها و سراهای محله مناطق 1 و 3 شهر تهران در بازه زمانی 1400_1401 بودند که از بین آنها تعداد 264 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان کارول و نلسون (2006)، سنجش صفات پنج گانه شخصیتی فرم کوتاه نئو کاستا و مک کری (1985) و ناگویی هیجانی تورنتو باگبی و تیلور و پارکر (1994) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار spss نسخه 26 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط مثبت و معناداری بین روان رنجوری و ناگویی هیجانی با پرخاشگری ارتباطی پنهان وجود دارد. از طرفی بین برون گرایی، گشودگی، توافق پذیری و با وجدان بودن با پرخاشگری ارتباطی پنهان، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که روان رنجوری، توافق پذیری و ناگویی هیجانی قادر به پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان زنان بود. نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش با کاهش روان رنجوری و ناگویی هیجانی و افزایش توافق پذیری زنان، پرخاشگری ارتباطی پنهان آنها کاهش می یابد و می توان نتیجه گرفت که ویژگی های شخصیت و ناگویی هیجانی در افزایش پرخاشگری ارتباطی پنهان نقش دارند.   ضر با هدف پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان براساس ویژگی های شخصیت و ناگویی هیجانی زنان متأهل شهر تهران انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی_همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به فرهنگسراها و سراهای محله مناطق 1 و 3 شهر تهران در بازه زمانی 1400_1401 بودند که از بین آنها تعداد 264 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان کارول و نلسون (2006)، سنجش صفات پنج گانه شخصیتی فرم کوتاه نئو کاستا و مک کری (1985) و ناگویی هیجانی تورنتو باگبی و تیلور و پارکر (1994) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار spss نسخه 26 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط مثبت و معناداری بین روان رنجوری و ناگویی هیجانی با پرخاشگری ارتباطی پنهان وجود دارد. از طرفی بین برون گرایی، گشودگی، توافق پذیری و با وجدان بودن با پرخاشگری ارتباطی پنهان، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که روان رنجوری، توافق پذیری و ناگویی هیجانی قادر به پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان زنان بود. نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش با کاهش روان رنجوری و ناگویی هیجانی و افزایش توافق پذیری زنان، پرخاشگری ارتباطی پنهان آنها کاهش می یابد و می توان نتیجه گرفت که ویژگی های شخصیت و ناگویی هیجانی در افزایش پرخاشگری ارتباطی پنهان نقش دارند.
۷.

پیش بینی شناخت اجتماعی بر اساس تمایزیافتگی خود و انعطاف پذیری روان شناختی در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شناخت اجتماعی تمایزیافتگی خود انعطاف پذیری روان شناختی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۷
مقدمه: شناخت اجتماعی، به فرآیند تشخیص، پردازش و استفاده از داده های اجتماعی برای نظم دهی عملکرد میان فردی و رفتاراثربخش اجتماعی می پردازد و از نظرگاه روان شناسی اجتماعی در روابط اجتماعی وکارآمد، دارای اهمیت به سزایی است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی شناخت اجتماعی براساس تمایزیافتگی خود وانعطاف پذیری روان شناختی در دانشجویان انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 1400-1401 بود که از بین آنها 221 نفر نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه شناخت اجتماعی نجاتی، کمری وجعفری (1397)، تمایزیافتگی خود (دریک، 2011) و پرسشنامه انعطاف پذیری روان شناختی دنیس وواندرال (2010) گردآوری و با استفاده از نرم افزار  SPSS-24و روش تحلیل رگرسیون چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که تمایز یافتگی خود و انعطاف پذیری روان شناختی، شناخت اجتماعی را با اطمینان پیش بینی می کند. نتایج ضریب رگرسیونی استانداردشده نیزنشان داد که مؤلفه های تمایزیافتگی خود با 6/44 درصد از سهم پیش بینی کنندگی بیشتری در شناخت اجتماعی برخوردارند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضراهمیت نقش تمایزیافتگی خود و انعطاف پذیری روان شناختی در دانشجویان را مشخص می سازد که می تواند درطراحی برنامه های مشاوره ای کارآمد باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳