نقش جهان

اهداف: انتشار ویروس کووید 19 سلامت شهروندان به خصوص سالمندان را در فضاهای باز جمعی تهدید می کند. خالی تر شدن فضاهای جمعی از حضور گروه های آسیب پذیر به ویژه سالمندان، مساله اصلی پژوهش است. هدف از این مقاله، تحلیل تاثیر پاندمی بر حضور گروه های آسیب پذیر در فضاهای باز شهری، با هدف ارایه درس هایی برای آینده و ایجاد آمادگی هرچه بیشتر برای شرایط پساکرونامعماری و پساکرونا شهرسازی است. روش ها: روش پژوهش «فراتحلیل» اسناد و تحولات دوران پاندمی یا جهانگیری کووید 19 است که با شیوه ای پهنانگر و رویکرد طراحی .مبنا به انجام رسیده است. چارچوب نظری پژوهش تلفیقی از نظریه معماری سرآمد و محیط های سالم شهری است که با رویکردی انتقادی، به تحلیل نقاط قوت و ضعف فضاهای باز جمعی در شهرهای معاصر می پردازد. یافته ها: مطالعات نشان می دهد که پس از انتشار ویروس کرونا و جهانگیری کووید 19، حضور سالمندان و دیگر گروه های آسیب پذیر در فضاهای شهری کمتر از گذشته شده است؛ زیرا اثرپذیری سالمندان از این ویروس و آسیب پذیر بودن آن ها بیشتر است. در نتیجه، فضاهای شهری به سوی قطبی شدن حرکت کرده، حضور گروه های آسیب پذیر در آن ها کمرنگ تر شد. نتیجه گیری: دستاوردهای مطالعه نشان دهنده آن است که فضاهای باز جمعی بیش از پیش بایستی بر اساس رویکرد یکپارچه به نظریه هایی چون «محیط سالم» و «شهر سالم» برنامه ریزی و طراحی شوند تا امکان حضور گروه های آسیب پذیر و سالمندان در آن بیشتر شده؛ کیفیت محیط زیست شهری افزایش یابد.

اهداف: شهرها در ارتقاء ارزش های انسانی نقشی کلیدی دارند. امروزه افزایش جمعیت، شهرنشینی گسترده در کشورهای در حال توسعه، تغییرات جمعیت شناختی، چالش های محیط زیستی، معضلات اقتصادی، معضلات حمل و نقل شهری، پیشرفت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و بوروکراسی لزوم حکمروایی شهری هوشمند را ضروری ساخته است، لذا هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی حکمروایی شهری هوشمند با رویکرد آینده پژوهی می باشد. ابزار و روش ها: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است. جامعه آماری متخصصین و خبرگان در زمینه تحقیق می باشند. حجم نمونه با استفاده از قوانین راسکو، حجم نمونه های بیشتر از 30 و کمتر از 500 برای اکثر پژوهش ها مناسب هستند. 45 نفر تعیین شد و شیوه نمونه گیری به صورت گلوله برفی می باشد. یافته ها: پیشران های حکمروایی شهری هوشمند از منابع لاتین و همچنین با روش دلفی استخراج شدند. 9 پیشران کلیدی برای آینده حکمروایی شهری هوشمند در نظر گرفته شد. در مرحله بعد سناریوهای برای هر پیشران تدوین شد. سپس برای هر سناریوی مطلوب راهبردهای در نظر گرفته شد. در نهایت الگوی حکمروایی شهری هوشمند در شهر رشت ارائه گردید. نتیجه گیری: آموزش مستقیم شهروندی، طراحی فرصت های مشارکت عمومی، تدوین سیاست های محلی، مدیریت یکپارچه شهری، ایجاد مدل مالی جهت تخصیص بودجه مناسب، توسعه زیرساخت ارتباط داده و شبکه دسترسی، تشویق سرمایه گذاران با ارائه مجوزهای سودآور، ایجاد پورتال های داده باز جهت آزادسازی داده و اطلاعات، وضع قوانین قوی برای حفظ حریم خصوصی افراد و سازمان ها، ارائه خدمات به صورت آنلاین و حذف بوروکراسی و برنامه ریزی دقیق دولت هوشمند در سطح ملی بیشترین امتیاز را در رسیدن به الگوی حکمروایی شهری هوشمند آینده نگر بدست آوردند.

اهداف: در فضای داخلی، دما و رطوبت نسبی اغلب کنترل می شود و حتی بدون استفاده از سیستم های گرمایش و سرمایش، تغییرات دما و رطوبت نسبی فضای داخلی کمتر از فضای باز خارجی است. ساختمان ها در برابر آلاینده هایی که منشأ بیرونی دارند، به صورت نسبی محافظت می شوند. مساله اصلی پژوهش تحلیل و بررسی اثرات زیست محیطی حاصل از قرار گرفتن در معرض ذرات و گازهایی که در داخل خانه منتشر یا تولید می شوند؛ و به خصوص تاثیر این آلاینده ها بر سلامت ساکنان می باشد. روش ها: روش تحقیق این پژوهش بر اساس استدلال منطقی استوار شده است. مبانی علمی موضوع با رویکرد شبه تجربی تحلیل شده، نتایج با روش مدل سازی ترکیبی ارایه می شود. از نظر روش شناختی، در این پژوهش، واکنش های شیمیایی انجام شده در فضاهای داخلی مورد بررسی قرار می گیرند. در این راستا، مکانیسم ها و سینیتیک واکنش ها، ویژگی های سطوح مختلف و اثر عواملی چون نور و دما مورد بررسی قرار خواهد گرفت. یافته ها: محیط زیست سالم پیش نیاز زندگی سالم برای ساکنان است؛ این مهم در فضاهای بسته به اندازه فضاهای باز و نیمه باز دارای اهمیت است. یافته های پژوهش بر اهمیت ویژه ریزآلاینده ها و تاثیر آن ها بر سلامت ساکنان تاکید دارد. نتیجه گیری: تبیین اهمیت و نقش مصالح ساختمانی در سلامت هوای داخل، یکی از مهمترین دستاوردهای این پژوهش است. دستاوری که بیش از هرچیز بر اهمیت آموزش محیط زیست در ترویج ساختمان سالم، رایانش زیستی و کاربرد مصالح دوستدار محیط زیست تاکید دارد.

اهداف: آسایش فضای داخلی نه تنها از معماری ساختمان، بلکه از سازگاری فیزیولوژیک و تنظیمات رفتاری تاثیر می پذیرد. از آنجا که رفتار انسان ها نقش مهمی در تعادل حرارتی شان با محیط دارد موضوع پژوهش، رفتارهای سازگارانه ساکنان در ازای متغیرهای محیطی، معماری، فردی-جمعیتی و نقش عوامل موثر بر رضایت حرارتی ساکنان تعیین گردید. هدف، بررسی سازگاری حرارتی ساکنان ساختمان های مسکونی شهر رشت در زمستان برای صرفه جویی در مصرف انرژی است. روش ها: این پژوهش،کاربردی و جمع آوری داده ها، حال نگر و پرسش اصلی پژوهش، "کدام یک از الگوهای رفتاری ساکنان در ساختمان های ویلایی و آپارتمانی بر آسایش حرارتی و کاهش مصرف انرژی در دوره سرد سال تاثیرگذار هستند؟"می باشد. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه و بررسی های میدانی تهیه و از مدل رگرسیونی دومتغیره و چندمتغیره برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: با توجه به استاندارد اشری (1±)، درصد فراوانی ساکنان در محدوده آسایش به ترتیب 8/88 و 3/84 برای ساختمان های ویلایی و آپارتمانی بدست آمد. سازگاری ساکنان خانه های ویلایی به میزان 9/4– و 9/1+ و ساکنان واحدهای آپارتمانی 1/2- و 8/0 درجه سانتی گراد از حد پایین و بالای دامنه استاندارد آسایش (21 تا 25) می باشد. ساکنان از رفتارهای سازگارانه متعددی که نشانگر اولویت بهره گیری از راهکارهای غیرفعال در مقابل راهکارهای فعال بود، برای کسب آسایش حرارتی بهره می بردند. نتیجه گیری: نتایج مدل رگرسیون چندگانه نشان داد فاکتورهای محیطی در خانه های ویلایی و فردی-جمعیتی در آپارتمان ها بیشترین تاثیر را در آسایش حرارتی دارند. بهره گیری از نتایج این پژوهش می تواند در طراحی فضاهای مسکونی مناسب و منعطف تر، مفید واقع شده و به کاهش مصرف انرژی منجر گردد

اهداف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش پوشش گیاهی در تعدیل جریان باد آزاردهنده پیاده راه خیابان امام می باشد. خیابان امام یکی از شریان های اصلی شهر تبریز است که سرعت آزاردهنده باد در پیاده رو های آن منجر به سلب آسایش عابرین پیاده بخصوص در فصول سرد سال شده است. روش ها: در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی و شبیه سازی عددی با استفاده از نرم افزار Dlubal RWIND Simulation2.02 در جهت شبیه سازی جریان باد برای وضع موجود و حالات مختلف پیشنهادی استفاده گردید. در این راستا، تاثیر ارتفاع، فاصله، و چیدمان پوشش گیاهی به همراه نیمکت درختی، به عنوان متغیرهای مستقل پژوهش، بر روی سرعت جریان باد در تراز عابر پیاده به عنوان متغیر وابسته پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و و از روش همبستگی اسپیرمن برای بررسی ارتباط میان متغیرها استفاده شده است. یافته ها: بررسی ها نشان داد کاشت درختانی با ارتفاع 4 متر در فواصل 5 متری از یکدیگر که با الگوی تراکم 1 توزیع شده اند قادر است تا با کاهش 52 درصدی سرعت جریان در تراز عابر پیاده، به برقراری آسایش در معابر خیابان امام کمک کند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از پوشش گیاهی متناسب با اقلیم، در فواصل و طبق الگوی درست می تواند سرعت باد را به صورت قابل ملاحظه ای کاهش دهد. نیمکت های درختی پیرامونی، جریان هوا را به سمت خیابان هدایت کرده و باعث تعدیل سرعت باد در سطح عابر پیاده می گردد.

اهداف: بررسی عملکرد و میزان تاثیر پوسته ساختمان بر مولفه های روشنایی طبیعی و دریافت تابش، به عنوان مولفه های موثر بر کیفیت فضای داخلی، درقالب طراحی یک پوسته با الگوریتم ورونوی، هدف اصلی مقاله است. ابزار و روش: با استفاده از الگوریتم ژنتیک و شاخص های روشنایی مفیدنور روز و انرژی دریافتی ازتابش خورشید، حالتهای بهینه از بین گزینه های طراحی پوسته ارایه شده اند. روش کار به صورت بهینه یابی چندهدفه -با استفاده ازالگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب و مدل سازی پارامتریک در پلتفرم راینو و افزونه گرسهاپر با بهره گیری از ابزارهای آنالیز محیطی همچون انرژی پلاس و رادیانس برای محاسبات عددی- بوده است. طراحی پوسته دوم برای تمامی جهه هاحالات ممکن بررسی شدو برای هر جبهه به حالت بهینه نهایی دست یافتیم ودر انتها پوسته های طراحی انتخاب شده درسه حالتِ 1- بدون پوسته دوم، 2- لوورهای افقی و 3- ایجاد پوسته ورنوی؛ موردآنالیز و مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: در حالت بهینه نهایی پوسته ورنوی به عنوان پوسته دوم میزان افزایش روشنایی مفید نور روز نسبت به حالت بدون پوسته دوم برابر با۶۳.۲۹ درصد افزایش و نسبت به حالت استفاده از لوور های افقی ۲۱.۰۲ درصد افزایش داشته است. همچنین استفاده از این ایده طراحی، میزان دریافت تابش خورشیددر مقایسه با حالت بدون پوسته دوم برابر با ۶۳.۸۶درصد کاهش و نسبت به حالت استفاده از لوورهای افقی به عنوان پوسته دوم ۱۵.۳۸ درصد کاهش یافته است. نتیجه گیری: پوسته طراحی شده حاصل فرایند بهینه سازی و استفاده از هندسه ورونویی عملکرد مناسبی در بهبود شاخص روشنایی مفید نور روز و کاهش دریافت تابش خورشید دارد.

اهداف: شهرسازی انسان گرا در واقع، شکل دهی فضای شهری مبتنی بر خواسته های انسانی است. رویکرد انسانی به طراحی شهری، تلاش خود را برای دستیابی به محیطی بهتر بر مبنای بنیادی ترین رفتارهای درونی انسان-که همانا انگیزه ها و نیازهای اوست-استوار ساخته است. آینده پژوهی در مقام یک دانش، هنر، پذیرش عدم قطعیت آینده و محتمل دانستن امکان وقوع حالت های گوناگونی از آینده به جای یک آینده خاص است و آینده نگاری جز فناوری های نوین در حوزه شهرسازی معاصر هست. در این پژوهش، محققین به دنبال شناسایی مؤلفه های شهرسازی انسان گرا و ارتقاء شهرسازی مشارکتی مبتنی بر سناریونویسی و آینده نگری هستند. روش ها:روش اصلی مبتنی بر به کارگیری تکنیک های دلفی و سناریو نویسی است. در جامعه اول، نخبگان، کارشناسان و مدیران، سه گروه اصلی ذی مدخل هستند و در جامعه دوم شهروندان ساکن در 5 ناحیه تهران، گروه اصلی ذی مدخل هستند. یافته ها: براساس نتایج بدست آمده، سناریوهای اول در بخش های هوشمندسازی، مشارکت، شفافیت، گزینه های متنوع حمل و نقل، درآمدزایی، محله محوری و عدالت بهترین و سناریوی ششم و تا حدودی سناریوی پنجم، بدترین حالات ممکن را نشان می دهند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که توسعه خدمات و کسب و کارهای الکترونیک در پلتفرم های داخلی و خارجی، قرار دادن مردم در رأس امور برنامه ها در راستای ایجاد مشارکت، افزایش درآمد از طریق روشهای پایدار در راستای درآمدزایی، تحکیم و توسعه جایگاه محلات در امر مشارکت، افزایش سهم دسترسی به تمام مدهای غیرخودرویی، شفاف سازی در کلیه امور ادارات سازمانی و برقراری عدالت در توزیع خدمات در راس اهمیت قرار دارد.