۱.
کلید واژه ها:
فرمالیسم زبان شعر چکامه طلایی سیدحمیری توازن هنجارگریزی
سیدحمیری ازجمله شاعران آیینی سراست که برای تبیین حقایق تاریخی، درعین حال که بر خردورزی و عقلانیت تکیه دارد، از زبان احساس نیز بهره می برد. او هنرمندانه، فرم را دستمایه ی آفرینش مفاهیم و مضامین جدید قرار می دهد به گونه ای که توجه شنونده را می رباید و معنای موردنظر خود را در ذهن وی تثبیت می نماید. سروده های خویش را بر «سهل ممتنع» که سازه ی هنری نیرومندی ست، بنا می نهد. نگارندگان در این جستار برآنند تا با مطالعه ی کیفی و درپیش گرفتن روش نقد زبانی، «چکامه طلایی» سیدحمیری را بررسی نمایند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که سیدحمیری بااستفاده از ظرفیت موسیقایی «بحر کامل»، به وحدتِ حال و تجربه ی روحی نایل می آید. ضرب آهنگ و خوش نوایی این چکامه حاصل پاره ای از تکرار های آوایی ست که نشان از گزینش آگاهانه ی خالق این اثر هنری دارد. وی با بهره گیری از تکرارهای نامرئی و واژه هایی که از طول موج صوتی یکسان برخوردارند، لذت صوتی و شنیداری را برای خواننده پدید می آورد تا به شعر خویش تنوع و زیبایی ببخشد. سیدحمیری در سطح معنایی شگفتی آفرین است. وی با استفاده از زبانی که رام دستان اوست، به رغم رویکرد هنرمندانه ی وی به هنجارگریزی و احیا و ساخت ترکیبات نو، همانند دیگر شاعران آیینی، روح معنا را به پای تندیس فرم، قربانی نمی سازد.
۲.
کلید واژه ها:
خاقانی «ساقی به یاد دار» محمد استعلامی سعیداللّه قره بگلو
خاقانی پژوهی و مطالعات خاقانی شناسانه موضوعی ست که در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است و هرکدام از استادان و خاقانی پژوهان سعی کرده اند به فراخور دانش و آگاهی خود قدمی در این راه بردارند. درراستای همین مطالعات خاقانی پژوهانه، کتاب «ساقی به یاد دار: نقدها و تأملاتی درحوزه ی خاقانی شناسی» از دکتر سعیداللّه قره بگلو در سال 1395 منتشر شد. کتاب یادشده دو موضوع کلی را پی گرفته است: بخش اول با عنوان «نقد بر نقد» و بخش دوم «مقاله ها». نویسنده ی گرامی در بخش «نقد بر نقد» انتقادات چندی به تلاش های دکتر محمد استعلامی در کتاب «نقد و شرح قصاید خاقانی» وارد کرده است. در این مقاله تلاش بر این بوده است ضمن نقد روش نگارش کتاب، به انتقادات نویسنده با روشنگری بیش تر پاسخ داده شود. نگارنده برخی از دیدگاه های نویسنده ی کتاب را ذیل «نقد بر نقد» بررسی و نقد کرده است که امید است با پذیرش آن مطالب، بر غنای هرچه بیش تر کتاب افزوده شود.
۳.
کلید واژه ها:
الکلام البنیویه لسانیات متعدده القیمه التداولیه الخطاب البینیه
ننطلق فی هذا البحث من فرضیه تقضی بأن سوسیر لیس بنیویا، وبأن عمله یندرج فی سیاق تأسیس لسانیات عامه تحیط بالظاهره اللغویه بما یلزم من احتیاطات منهجیه وتصوریه. وتستند هذه الدراسه إلى مجموعه من العوامل المرتبطه ببرنامجه البحثی وبالأسس الفکریه التی یمتح منها، وبحجج مستمده من بنیه عمله فی تمامه، وبفهم نظام الثنائیات وعمله وتوظیفه فی السجال السوسیری، وطبیعه اللغه المعقده والمتأرجحه بین النظام والفوضى، ونوعیه المناخ الفکری وممیزاته، وخصوصیات نشر أعماله، وتناسل التأویلات والقراءات المتدافعه العائده إلى خلفیات فکریه وإیدیولوجیه. وقد التمسنا لهذه الدراسه مسارا تحلیلیا شمولیا ونقدیا أقدرنا على تأکید رأینا القاضی بأن سوسیر کان وراء تأسیس کل المدارس اللسانیه، وأن النزوع إلى القول بأنه أب البنیویه بسبب الأولویه التی یعطیها للسان على حساب الکلام مردها إلى الرغبه فی تأهیل البحث العلمی باعتماد منهجیات ملائمه. إن التقسیم الإبیستیمولوجی بین اللسان والکلام الذی أحدثه سوسیر هو عمل غیر تفاضلی، وإنما هو عمل منهجی یؤسس لممارسه علمیه تعالج وقائع اللسان والکلام معا، ویستشرف استواء النظام اللسانی واستقراره وتصلیبه، لأنه الشق الذی لم یحظ من قبل بالترکیز المطلوب والتحلیل الشمولی.
۴.
کلید واژه ها:
اللسانیات المعاجم المصطلح التعریف
یدرس البحث التعریف المصطلحی فی معاجم المصطلحات اللسانیه العربیه؛ خصائصه وأهمیته وشروطه، وما المآخذ التی تقع فیها بعض المعاجم أحیانًا عندما تتصدى لربط المصطلح بمفهومه من خلال تعریف التصور. وقد عمد البحث إلى دراسه مجموعه من المعاجم اللسانیه العربیه أو المترجمه إلى العربیه درسًا تطبیقیًا. ویبدأ البحث بتعریف مصطلحی (المصطلح والتصور)، ثم یتصدى لتعریف مصطلح (التعریف)، ویحدد أقسامه بین التعریف المنطقی بأنواعه المختلفه، واللغوی بطرائقه المتعدده. ثم یقف على أهمیته؛ إذ یعمل التعریف على إبراز المصطلح المعرَّف فی مجال علمی محدد، ومن خلال شجره مصطلحات للعمل موضوع البحث. ویُعَرِّف البحث بالمعاجم اللسانیه العربیه التی اشتملت على تعریف لمصطلحاتها (وهی ماده البحث). ثم یناقش شروط التعریف التی یجب على المعجمی أن یلتزم بها؛ لیتصف تعریفه بالعلمیه والدقه والوضوح؛ وهی شروط بعضها منطقی والآخر لغوی ومصطلحی، ومدى التزام المصطلحی بهذه الشروط یحقق الغرض من المعجم لمستخدمه. ویصل البحث إلى دراسه العیوب التی وقعت فیها بعض المعاجم موضوع البحث، ویحلل أمثله مختلفه لهذه لکل عیب من هذه العیوب، ویعمل على أن یضع حلولًا لتفادی هذه العیوب؛ بما یخدم المعجم المصطلحی اللسانی، ومستخدمه من عامه المثقفین والمتخصصین.
۵.
کلید واژه ها:
Thematization Patterns Marked Themes Unmarked Themes Theme and Rheme Systemic Functional Grammar.
Thematization is the process of arranging theme/rheme patterns in a text. It is considered the mental act or process of selecting particular topics as themes in discourse or words as themes in sentences. This study aimed to find out how the translators organize their themes into marked and unmarked ones and how these organizations are related to the original texts. This paper examined thematization strategies in English opinion articles and compared them with their Persian translation. To this end, one of the leading newspapers in the United States, The New York Times, was chosen. The texts were given to a professional translator to be translated and then rated by an expert rater. Based on the qualitative and quantitative analysis of textual features and marked and unmarked themes of 6 opinion articles, their Persian translations were selected. The findings revealed that thematization patterns can help the translators in better transforming the message to the target language. The results for the marked and unmarked thematization patterns were relatively the same in the original texts and their translations.
۶.
کلید واژه ها:
Linguoculturology Symbolism Fire Symbol Russian Symbolism К. Balmont Zoroastrianism
The article is dedicated to the linguistic analysis of symbol of fire in the Russian symbolist poet, K. Balmont’s lyrics. The symbolic meanings of the element fire have been studied from linguistic and linguoculturological points of view. There defined mechanisms which allow expressing both traditional symbolism of fire and the one by the author; they are collaboration of mythologems and archetypes associated with the symbol explicated in the text with a proper word, in our case with the word “fire”. The subject of this study is one of a side of traditional symbolism of the element fire conditioned by Slavic, Greek mythology, Zoroastrianism, and the Biblical motives. Archetypes are represented with binary oppositions actualizing the semantics of vertical direction, ambivalence, animism, and anthropomorphism. The author’s symbolic meanings are expressed according to his rethinking of the myths and archetypes in the nearest surrounding of the symbol in the texts.
