نقدنامه زبان های خارجی

نقدنامه زبان های خارجی

نقدنامه زبان های خارجی دوره 1 پاییز و زمستان 1397 شماره 2

مقالات

۱.

مسئله شناسی امر تاریخی در گذار به کتاب تاریخ چیست؟ اثر میشل مه یر

نویسنده:

کلید واژه ها: مسئله شناسی پرسش گری میشل مه ی ر شتاب تاریخ اثبات گرایی فرجام شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۰ تعداد دانلود : ۲۸۰
خاصه در اعصارِ شت ابان است که مسئ له وارگیِ تاریخ نق اب از رخ بر می گیرد. نمودهای بیرونیِ ای ن شت اب هرچه باشند، پی امد ثابت آن مسخِ پی اپیِ پاسخ ها به پرسش است که خلطِ پرسش و پاسخ را در پی می آورد و در نه ایت به استق رار خلط عام می انجام د. بر اساس این مشاهدات، میشل م ه ی ر رویکردی عق لانی و فلسفی ب ه تاریخ را پیشن هاد می کند که عقلانیت آن مبتن ی ب ر توان تشخیص پرسش از پاسخ است و منش فلسفی آن در گ روِ تق لا برای سام ان دادن و معن ا بخشیدن به پرسش ها. در کتاب تاریخ چیست؟ این رویکرد مسئ له شناخت ی در ب راب ر دو ادراکِ مرسوم از روایت تاریخی موضع می گیرد: یکی ادراک اثبات گ را که ب ر مادیت رویدادهای گذشته تمرکز می کن د و مسئ له وارگی آن ها را کوچک می شم ارد؛ دوم ادراک ف رجام شناختی که معنای تاریخ را در غایت آن می جوید.
۲.

نقدی بر کتاب وداع با ادبیات

نویسنده:

کلید واژه ها: مارکس مرگ ادبیات زیبایی شناسی امر والا گذرایی زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۳۰۳
ویلیام مارکس در جستاری با نام وداع با ادبیات از بی اعتباری و مرگ ادبیات و پژوهش های ادبی در دوران هم روزگار سخن می گوید. او برای نشان دادن درستی داوری اش و گذار از دوران وداع با ادبیات به عصر ادبیات وداع، تاریخ ادبیات را از سدة هفدهم به این سو به سه دوره تقسیم می کند و سپس می کوشد بازتاب مرگ ادبیات و گسستن پیوندهای میان ادبیات، واقعیت و جامعه را در ادبیات بجوید. به باور او، خاستگاه بی ارزشی ادبیات را باید در پیدایش و بحث پیرامون انگاره هایی چون امر والا، گذرایی و ناگذرایی زبان و سرانجام اسارت در صورت جست. نوشتة پیش رو تلاشی است برای شناساندن و بررسی خوانش تاریخی مارکس به آنچه او «ادبیات» می خواند.
۳.

معرفی کتاب عجب! این فرانسویان!

کلید واژه ها: فرهنگ فرانسه زبان فرانسوی فرهنگ اروپایی کلیشه شناخت دیگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰ تعداد دانلود : ۲۹۶
شناخت تصویری که از فرهنگ خود نزد دیگران ایجاد شده است به مردم یک کشور امکان می دهد با دیدگاهی انتقادی به خود نگاه کنند. کتاب عجب! این فرانسویان! نوشته ماری ترپس زبان شناس فرانسوی است که در خصوص تصویر موجود از فرانسویان نزد مردم ملل مختلف نگاشته شده است. کتاب همزمان به نگاه منفی مردم دنیا در خصوص رفتار و فرهنگ فرانسوی و جنبه های مثبت آن در دید آنها می پردازد. نویسنده به واژگانی از زبان فرانسوی اشاره می کند که در بسیاری زبان های اروپایی وارد شده اند و جنبه های فرهنگ فرانسه را در غالب کلیشه هایی نشان می دهد. نقطه ضعف اصلی این اثر عدم اشاره به نگاه مردم مناطق «جنوب» و «شرق» دنیا در خصوص فرانسه است که بیشتر به مستعمرات سابق فرانسه برمی گردد و نویسنده به اروپا و آمریکای شمالی در اثر خود بسنده کرده است.
۴.

از جنسیت تا متنیت: تعامل مولفه های گفتمانی و سبکی در بوطیقای نثر مارگریت دوراس

نویسنده:

کلید واژه ها: مارگریت دوراس تحلیل گفتمان ادبی متنیت بوطیقای نثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۲۹۰
مارگریت دوراس در آثارش شیوه های تازه ای را در عرصۀ رمان نویسی آزموده و رونق تازه ای به نثر فرانسوی بخشیده است. نثر دوراس با بیانی فشرده و ابهامی شاعرانه و سنت شکن، خواننده را غافل گیر می کند. دوراس با اتکا بر شیوۀ روایی «جریان سیال ذهن» قاعده های وضع شدۀ «دستور زبان»، از جمله بندی گرفته تا چگونگی کاربرد اسم و صفت و قید را زیر پا می گذارد. جستار پیش رو به خوانش یکی از آثار عمده در زمینۀ تحلیل گفتمان ادبی که پیرامون آثار دوراس به رشتۀ تحریر درآمده است اختصاص دارد. بازنمایی زنان و گفتمان در آثار داستانی مارگریت دوراس از سوزان کوهن درس نامه ای است در نقد ادبی که با رویکردی گفتمان محور شکل گیری و تبلور معنا و زوایای پنهان آن را در آثار داستانی مارگریت دوراس و از خلال مفاهیمی چون ژانر، متنیت، بینامتنیت و سبک بررسی کرده است. [1] .Stream of consciousness
۵.

معرفی کتاب خودترجمۀ ادبی: دورنماهای نظری

نویسنده:

کلید واژه ها: خود-ترجمه نقد ترجمه ترجمۀ ادبی نویسنده-مترجم مترجم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۶۶
در این مقاله به معرفی و بررسی کتاب خودترجمۀ ادبی: دورنماهای نظری پرداخته می شود که دربرگیرندۀ ده مقالۀ ارائه شده در همایشی به همین نام می باشد که در سال 2012 در دانشگاه اودین ایتالیا برگزار شده است. خودترجمه به عنوان «ترجمه ای که یک نویسنده از اثر خود به زبان دیگر ارائه می کند» تعریف شده است. این کتاب شامل دو بخش است که به ترتیب با رویکردهای بیرونی (عوامل تاریخی، اجتماعی و ...) و رویکردهای درونی (که متن و مؤلف را در مرکز مطالعه قرار می دهند) به بررسی جنبه های مختلف خودترجمۀ ادبی می پردازند.
۶.

حماسه و نافرمانی: بررسی شاهنامۀ فردوسی

نویسنده:

کلید واژه ها: دیویس شاهنامه براون گرونبام حماسه و نافرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۷۹
کتاب حماسه و نافرمانی: بررسی شاهنامۀ فردوسی به قلم پرفسور دیک دیویس اثر ارزشمندی در حوزۀ شاهنامه پژوهی است. این کتاب دارایِ پیش گفتاری مفصل، مقدمه ای مختصر و چهار فصل است. چنان که از مقدمۀ کتاب دانسته می شود این کتاب در اصل برای مخاطب غیرایرانی نوشته شده است. غرض نخست از نگارش این کتاب کوشش برای تعدیل باوری عمومی دربارۀ حماسۀ بزرگ پارسی است. غرض دیگر آن است که دیدگاهِ منفی براونی دربارۀ شاهنامه در غرب را تصحیح کند، زیرا چنین دیدگاهی سبب شده نوعی بی میلی به برابر نهادن شاهنامه با آثار بزرگ کلاسیک به وجود آید. افزون بر این ها، دیویس می خواهد انتقادهای فن گرونبام، که شاهنامه را تا سطح اثری صرفاً منظوم و ملال انگیز فرومی کاهد، ردّ و پاسخ دهد. دیویس در فصل پایانی کتاب از چشم غربی به خطبۀ آغازین داستان بیژن و منیژه می نگرد و برخی از نکته های مغفول ماندۀ این داستان را برجسته می کند.
۷.

نقدی بر کتاب بومی سازی رئالیسم جادویی در ایران اثر محمد حنیف و محسن حنیف

نویسنده:

کلید واژه ها: بومی سازی رئالیسم جادویی نظریه ادبی نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۹ تعداد دانلود : ۳۳۱
رئالیسم جادویی همچون بومی سازی در ایران هنوز در پیچ و خم تعریف است. در سال های اخیر بحث پیرامون بومی سازی نظریه های ادبی داغ بوده و در این بین عطشی هم برای تولید، تعریف و تشریح رئالیسم جادویی وجود داشته است. کتاب بومی سازی رئالیسم جادویی در ایران نوشته محمد حنیف و محسن حنیف تلاشی است ارزشمند در راستای بازشناساندن رئالیسم جادویی به داستان نویسان ایرانی از ورای نظریات متأخر در این باب، و همزمان استفاده از این مبحث به عنوان معبری برای ارائۀ راهکاری عملی برای بومی سازی این گونۀ ادبی در ایران. در مقالۀ حاضر کتاب بومی سازی رئالیسم جادویی را از لحاظ قوام محتوای ادبی و موفقیت در ارائۀ نمونۀ عملی بومی سازی نظریۀ ادبی واکاوی می کنیم.
۸.

نقدی بر کتاب زبان انگلیسی پایۀ نهم ویژۀ دانش آموزان کم توان ذهنی

کلید واژه ها: زبان انگلیسی دانش آموزان کم توان ذهنی کتاب دانش آموز کتاب کار پایۀ نهم نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۲۴۱
هدف از این مقاله بررسی انتقادی کتاب دانش آموز و کتاب کار درس زبان انگلیسی ویژۀ دانش آموزان پیش حرفه ای پایۀ نهم است. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است. با توجه به معیارهای پیشنهادی نقدِ شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، نقاط قوت و ضعف شکلی و محتوایی اثر ارائه گردید و سپس پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت کتاب و متناسب سازی محتوای آن با توجه سطح توانمندی دانش آموزان کم توان ذهنی داده شد. از مهم ترین نقاط قوت کتاب جدا از معرفی کارکردهای زبانی و روال های اجتماعی، استفاده از جملات امری برای آموزش موضوعات درسی است. از مهم ترین نقاط ضعف کتاب می توان به متوقف شدن آموزش اعداد واختصاص ندادن بخشی برای یادآوری و مرور آنچه در کتاب های پیشین آموخته شده اشاره نمود.
۹.

گذری و نظری بر برخی ترجمه های متون دینی شیعۀ امامیه به زبان انگلیسی: ضرورت ها و مواردی از نقد ترجمه های منتشر شده

کلید واژه ها: ترجمه آثار اسلامی تربیت مترجم متون اسلامی روند ترجمه در ایران نشر معارف شیعه مخاطبان جهانی ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۲۴۸
ترجمۀ متون اسلامی و به ویژه شیعی از زبان های شرقی به زبان انگلیسی ضرورتی انکارناپذیر برای نشر و تبیین معارف اسلامی در جهان است. گستراندن این معلومات دینی برای مسلمانان جهان از اولویت برخوردار بوده و پس از آن معرفی اسلام و آموزه های آن به دیگر مناطق جغرافیایی دینی مطرح می شود. از سوی دیگر، برخی از اشخاص و یا مؤسسات اقدام به ترجمه و نشر کتاب های اسلامی به زبان انگلیسی می کنند. اما همۀ این ترجمه ها از کیفیت بالای آکادمیک انگلیسی برخوردار نبوده و گاه بازخوردهای نامناسبی را در جامعۀ هدف ایجاد می کنند. این مقاله به ایرادات موجود در این حوزه پرداخته و راهکارهایی را پیشنهاد می کند که مهم ترین آن ایجاد کردن رشتۀ تربیت مترجم متون اسلامی و به خصوص شیعی در بعضی از دانشگاه هاست.
۱۰.

بررسی فراوانی و انواع ویژگی های کاربردشناسی در کتاب های اِمریکَن هدوی ، اینترچنج و فور کورنرز

کلید واژه ها: کاربردشناسی فرا کاربردشناسی ارزیابی کتاب های درسی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
کتاب های آموزشی یکی از شاخص ترین عناصر برنامه آموزشی درکلاس هستند و نقش بسزایی درآموزش زبان انگلیسی ایفا می کنند. اما نتایج پژوهش های گذشته حاکی از آن است که حتی کتاب های آموزشی ویژه مکالمه به ندرت مطالب لازم برای یادگیری توانش کاربردشناسی را فراهم می آورند. یکی از اطلاعات کاربردشناسی که نقشی اساسی در یادگیری زبان خارجی بازی می کند، انواع مختلف کنش های گفتاری است که دربخش های ارتباطی کتب درسی دیده می شوند. بنابراین، بر اساس چارچوب تحلیلی ولنگا (2004)، پژوهش توصیفی حاضر به استخراج و تحلیل چگونگی استفاده از فرا زبان و انواع کنش های گفتاری و فراوانی آنها در 3 کتاب اِمریکَن هدوی 2، اینترچنج 2 و فور کورنرز 2 می پردازد. یافته ها حاکی از آن است که اِمریکَن هدوی 2 شامل بیشترین (37%) واینترچنج 2 (25%) شامل کمترین میزان اطلاعات کاربردشناسی دراین مطالعه بوده اند. درمجموع، نتایج نشان دادند که ورودی فرا زبانی برای زبان آموزان قابل توجه نیست، در حالیکه اطلاعات فرا زبان در کتب درسی نقش مهمی در درک کنش گفتاری ایفا می کند. در نتیجه، به نظر می رسد که یکی از استنتاجات مطالعه پیشرو این است که کتب درسی آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی/دوم دربیان اطلاعات فرا کاربردشناسی درقسمت های ارتباطی کتب بسیار ضعیف عمل کرده اند. تحلیل بخش های تعاملی با درنظرگرفتن کاربردشناسی فرهنگی و زبان بینابینی می تواند موجب بهبود کتب درسی شوند. بنابراین، کتب درسی آینده می توانند با د رنظرگرفتن صورت های مختلف کاربردشناسی و موقعیت های غنی بافت-محور برای زبان آموزان طراحی شوند.
۱۱.

معرفی کتاب دورۀ عملی ترجمۀ زبان فارسی

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش فارسی زبان روسی دوره عملی ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۳۰۴
کتاب آموزشی دورۀ عملی ترجمۀ زبان فارسی تألیف سویل طالیبووا، نشر انتشارات دانشگاه دولتی زبان شناسی مسکو «ریما» در سال 2010 میلادی چاپ اول دارای 96 صفحه مطلب است که مطابق با سرفصل مصوب دانشگاه دولتی زبان شناسی مسکو و برای درس «ترجمۀ شفاهی زبان خارجۀ 1» تهیه و تدوین شده است و به عنوان کتاب مرجع یا کمک درسی برای درس های ترجمۀ شفاهی و کتبی دانشجویان سال سوم و چهارم دانشکدۀ ترجمۀ دانشگاه دولتی زبان شناسی مسکو مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۲.

یادداشتی بر زمزمه های چرنوبیل اثر سویتلانا آلکسیویچ

کلید واژه ها: زمزمه های چرنوبیل سویتلانا آلکسیویچ اوک‍رای‍ن حادثۀ اتمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۲۹۸
حادثۀ چرنوبیل یکی از حوادث دردناک عصر ماست که در زمان خود به دلیل مسائل سیاسی چندان به آن پرداخته نشد. کتاب «زمزمه های چرنوبیل» اثر سویتلانا آلکسیویچ به شیوۀ مستندنگاری و مصاحبه با بازماندگان این حادثه، به شرح این ماجرا پرداخته است. کتاب مذکور پس از برنده شدن جایزۀ نوبل، از شهرت جهانی برخوردار گردید و به بسیاری از زبان های زندۀ دنیا ترجمه شد. نوشتار حاضر ضمن معرفی کتاب و ترجمۀ آن، به شرح ماجرای چرنوبیل می پردازد.
۱۳.

جهات اقبال

نویسنده:

کلید واژه ها: تحسین فراقی جهات اقبال علامه اقبال جمهوریت عصر و فکر اقبال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۸۵
دکتر تحسین فراقی مدیر "مجلس ترقی ادب" در شهر لاهور، تحقیقات ارزنده ای در معرفی، تبیین و بزرگداشت آثار و افکار علامه اقبال انجام داده است. کتاب جهات اقبال هم در 207 صفحه درباره ی تبیین افکار و نظریات علامه اقبال است که چاپ آن از "بزم اقبال، لاهور" برای بار نخست در 1993 و چاپ دوم آن در 2016 میلادی انجام شده است. کتاب دارای 9 مقاله است که بیشتر آنها بین سال های 1983 تا 1993در مجلات و نشریات هند و پاکستان به طور پراکنده چاپ شده است و حاوی مطالب و تحقیقات عمده ای در باب اقبال شناسی محسوب می شود.
۱۴.

نقد و بررسی کتاب تاریخ ادب اردو

کلید واژه ها: تاریخ ادب اردو نورالحسن نقوی زبان اردو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۴۵۸
کتاب تاریخ ادب اردو تألیف نورالحسن نقوی در سال 1997 میلادی در چاپخانه ایجوکیشنل بک هاوس علیگر به چاپ رسید. این اثر شامل حجم گسترده ای از اطلاعات عمومی ادبیات اردو است که در آن به بررسی شکل گیری زبان اردو و همچنین بیان مختصر انواع ادبی نظم و نثر به ترتیب تاریخی و همچنین معرفی شاعران و نویسندگان اردو پرداخته شده است. این کتاب که شامل مجموعه ای از اطلاعات ضروری تاریخ ادبیات اردو هست، به لحاظ کارآمد بودن و محتوای آموزشی می تواند به عنوان مرجعی کارآمد و مفید مورد توجه داوطلبان و مخاطبین زبان اردو قرار بگیرد.
۱۵.

نقد و بررسی کتاب اقبال- مجدد عصر

نویسنده:

کلید واژه ها: اقبال شعر اردو سهیل بخاری امت اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۵۲
کتاب «اقبال- مجدد عصر» از دکتر سهیل بخاری بر ۲۲۶ صفحه اشتمال دارد. این کتاب که اولین بار در سال ۱۹۷۶م به چاپ رسیده بود پس از تجدید نظر از سوی نویسنده آن دومین بار توسط اقبال آکادمی پاکستان در لاهور در سال ۱۹۹۰م به چاپ رسید. نویسنده در این کتاب کوشیده است که با ارائه اشعار اقبال و آرای منتقدین و محققین ثابت کند که اقبال نبی و پیغمبر عصر خویش بوده است که رسالت نجات امت اسلامی را بر دوش خویش احساس می کرده است.