شباک

در شکل گیری پدیده نامطلوب حاشیه نشینی در جوامع در حال توسعه از جمله ایران عوامل مختلفی دخیل بوده اند. عواملی چون رشد جمعیت، مهاجرت، مسائل اقتصادی، چارچوب های قانونی و غیره. متناسب با این عوامل پدیده حاشیه نشینی در داخل و خارج شهرهای بزرگ و حتی شهرهای متوسط کشورهای در حال توسعه، در حال رشد است و حتی در بعضی از این جوامع رشد جمعیت در مناطق حاشیه نشین بیشتر از رشد جمعیت در شهر اصلی است. در مقاله حاظر سعی شده است نقش مدیریت شهری در مناطق حاشیه نشین بررسی شود. در این ارتباط اطلاعات این تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی از منابع معتبر جمع آوری گردیده است و همچنین سعی شده با تحلیل و توصیف مفهوم حاشیه نشینی و شناخت علل و عوامل این پدیده، نقش مدیریت شهری و سیاست ها و قوانین آن در جهت جلوگیری از روند توسعه پدیده حاشیه نشینی در ایران مشخص شود.

عمارت خسروآباد شهر سنندج به عنوان یکی از مهمترین عمارتها در غرب کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است، این عمارت دارای ساختار منحصر به فردیست که آن را از بسیاری جهات در غرب کشور شاخص نموده است. از زمان شکل گیری این عمارت تا کنون، جهانگردان، مورخان و محققان زیادی در رابطه با ساختار معماری آن مباحثی را مطرح نموده اند، اما متاسفانه در رابطه با مسائل فرهنگی حاکم بر شکل گیری ساختار معماری این عمارت تا کنون در هیچ جایی سخنی به میان نیامده است. آنچه در این میان غیر قابل انکار است، تاثیراتیست که فرهنگ مردمان این دیار بر شکل گیری فضاهای این عمارت داشته اند، که هر یک به نوبه ی خود بسیار حائز اهمیت است. پژوهش پیشرو با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه ای موجود و همچنین بازدیدهای میدانی نگارندگان از عمارت مذکور به بررسی ساختار معماری آن از لحاظ فرهنگی پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است، اگرچه عوامل شکل گیری این بنا می تواند شرایط جغرافیایی و اقلیمی حاکم بر منطقه باشد، اما تاثیرات فرهنگی زیادی را می توان در داخل بنا مشاهده نمود که هر کدام می توانند از عوامل اصلی شکل دهنده این عمارت باشند.

امروزه بیش از 50درصد جمعیت کره زمین در شهرها زندگی میکنند. مطابق آمار رسمی جهانی، این نسبت در سال 2050 به 70درصد خواهد رسید. بنابراین نقش شهرها در زندگی آینده مردم کره زمین و لزوم توجه به حفاظت و توسعه پایدار در شهرها و مفاهیم و رویکردهای مرتبط با آن، برای رفع نیازها و پذیرش این جمعیت بزرگ، انکار ناپذیر مینماید. رویکرد منظر شهری تاریخی یونسکو در پاسخ به تهدیدات روز افزون حاصل از افزایش جمعیت و رشد ناموزون مناطق شهری برمنظر و مناطق فرهنگی تاریخیِ شهری تدوین گردیده است، با این هدف که کاهش دهنده مضرات تغییرات سریع در شهرها و مناطق تاریخی بوده و بتواند زمینه پایداری فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در مناطق تاریخی شهری فراهم گرداند. پژوهش حاضر، سعی در تبیین اصول، ابعاد، مفاهیم و به روزترین ابزار و روشهای آن به منظور معرفی و آشنایی هرچه بیشتر پژوهشگران با این رویکرد ممتاز جهانی و تبیین لزوم بکارگیری و توجه به آن در کشور دارد. همچنین با توجه به اهمیت بازآفرینی شهری در مقوله مداخلات شهری، به مقایسه این دو مفهوم پرداخته و اهمیت و تفاوت ها و شباهت ها و رابطه میان آنها را بررسی میکند. روش تحقیق از نوع کیفی، هدف آن از نوع توصیفی و روش جمع آوری اطلاعات در آن، کتابخانه ای میباشد. این پژوهش موجب تببین اهمیت و جایگاه رویکرد منظر شهری تاریخی در برنامه ریزی های مدیریتی شهری و روشن شدن ارتباط آن با مفهوم بازآفرینی شهری میگردد. این پژوهش همچنین، میتواند موجب توجه هرچه بیشتر به رویکرد منظر شهری تاریخی و بتبع آن مناظر فرهنگی-تاریخی و اهمیت آنها در جامعه گردد. بعلاوه کاربست این چنین مفهومی موجب تقویت زیرساختهای شهری بویژه فرهنگی اجتماعی و همچنین تقویت صنایع مهمی چون گردشگری گردد.

فرش افشارى از نظر طرح و نقش از غنی ترین فرش هاى ایران است. هنر قالی بافی سیرجان که شهرت جهانی دارد این روزها از نبود بافندگان و عدم گرایش دختران جوان به این هنر رنج می برد و شاید خیلی زود جای خود را به فرش های کارخانه ای دهد در این پژوهش که از نظر هدف، بنیادی و ازجهت ماهیت تاریخی و توصیفی است سعى شده است با شناسایى پیشینه تاریخى و فرهنگى این دستبافته، طرح ها و نقوش استفاده شده در قالی افشارباف شناسایی و جهت استفاده تولید کنندگان داخلی و صادر کنندگان معرفی گردد. شناسایی طرح ها و نقوش از طریق مطالعه کتابخانه ای و میدانی (بازدید و مصاحبه با بافندگان و تولید کنندگان) انجام گرفت. از انواع طرح های قالی های ایل افشار سیرجان می توان به سه کله، موسی خانی، ترنج و پنج ترنج، بندی شول، بابا بیگی و حشمت اشاره کرد که هر کدام از این زیر اندازها، با نقوش متعددی بافته می شوند. در گذشته بافت این قالی ها به صورت ذهنی بوده است ولی امروزه طرح و نقش ها را با هدف خاص تجاری در اختیار بافنده قرار می دهند و بیشتر بافندگان طرح هایی را می بافند که با استقبال بیشتری روبرو می شود و در این بین بسیاری از طرح ها به فراموشی سپرده شده است.

کالبدطبیعی انسان ازخاک است وطبیعت وسرشت وی برخواسته ازخاک است ودوباره به خاک برمیگردد.کالبد معماری کویرنیزمانند کالبدانسان ازخاک برخواسته ودوباره به خاک برمی گردد. این تجانس باعث سازگاری معماری کویربا سرشت آدمی شده است. پوشش گیاهی اندک از جمله خصوصیات ویژه دیگر مناطق کویری می باشد که در مقابل شرایط سخت آب و هوایی تصور زندگی را برای انسان مبهم می سازد.و باتوجه به این نکته که 3/2 از وسعت سرزمین ایران را مناطق خشک و بیابانی در برگرفته که در نگاه اول از حیث جغرافیایی و اقلیمی قابل زندگی به نظر نمی رسند. روند تحقیق بدین گونه است که با انجام یک معماری (موزه ملی خاک) با رویکرد طبیعت گرا جهت کاهش مشکلات بالا و بهینه سازی در مصرف انرژی گردد و همچنین این موضوع به اثبات برسد که اگر ارکان اصلی معماری کویر در مناطق گرم وخشک رعایت شود , سکونت در این مناطق هم نیز امکان پذیر خواهد شد.