درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله بر اساس برخی از نتایج یک طرح پژوهشی و به منظور پاسخ به این پرسش طراحی شده است که رسانه های پیشرفته و کارتل‏های رسانه‏ای علاوه بر آگهی، فروش خبر و عکس از چه روش دیگری برای درآمدزایی استفاده می‏کنند؟ به نظر ما این رسانه ها نخست آنکه همانند شرکتهای تجاری عمل می کنند و دو دیگر آنکه، رفتار رسانه ای خود را بر مبنای مدلهای رسانه ای تجاری توسعه می دهند و به همین دلیل هم بدنبال توسعه روشها جدید درآمدزایی اند. این مقاله، همچنین به این پرسش پاسخ می دهد که چه عاملی سبب می‏شود که خبرنگاران رسانه‏هایی مانند بی.‏بی.‏سی، سی.‏ان.‏ان، رویترز، خبرگزاری فرانسه، آسوشیتدپرس و مانند این‏ها از تخصص‏ها و ویژگی‏‏های برجسته‏ای نسبت به دیگران برخوردار باشند؟ از دیگر پرسش‏های پژوهشی این تحقیق این است که چه تفاوتی میان کلاس‏های آموزش روزنامه‏نگاری، مدرسان و منابع آموزشی کشورمان با اروپا و آمریکا وجود دارد؟ علاوه بر این، شیوه‏های جدید کسب درآمد از راه فروش محتوا، برون‏سپاری امر آموزش به هاب‏های بزرگ آموزشی و رسانه‏ای و تبدیل شدن آموزش رسانه‏ای به صنعتی نرم‏افزاری در اقتصاد رسانه‏ای از جمله موضوعاتی اند که در این مقاله به آنها پرداخته می‏شود. علاوه بر بیان تفاوت‏های موجود در شیوه‏های آموزش روزنامه‏نگاری میان مراکز رسانه‏ای غربی و کشور ما پیشنهاداتی هم که برآمده از نتایج تجربی این پژوهش است برای بهبود امر آموزش و درآمدزایی در رسانه‏های داخلی ارایه می‏شود. آن‏چه که این مقاله به‏منزله نتیجه به آن می‏پردازد نشان از آن دارد که رسانه‏های بزرگ و اقتصادی جهان که در اینجا ما آنها را به عنوان کارتل‏های رسانه ای ـ اقتصادی دسته بندی کرده ایم، شیوه‏های جدیدی را برای کسب درآمد انتخاب کرده و علاوه بر استفاده از آگهی‏های تجاری و رپورتاژهای خبری از این شیوههای جدید نیز سود می برند. از آن جمله می توان به ""فروش محتوای آموزشی"" اشاره کرد که در رسانه‏هایی مانند رویترز، بی.‏بی.‏سی، تامسون، خبرگزاری فرانسه و مانند آن، استفاده می شود. این شیوه در سال‏های اخیر که امر آموزش و روزنامه‏نگاری حرفه‏ای اهمیتی دوچندان برای رسانه‏ها پیدا کرده است درآمدهای هنگفت میلیون دلاری را نصیب این گونه رسانه‏ها کرده است.

مقالة حاضر درصدد توصیف و تبیین سواد رسانه ای مخاطبان رسانه های نوشتاری در شهر تهران است. از این منظر، از نظریة جیمز پاتر به منظور توصیف و از نظریه های استفاده و خشنودی و نیز کاشت برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسش نامه بر روی600 نفر از مخاطبان در شهر تهران که از طریق نمونه گیری خوشه ایی چند مرحله ایی انتخاب شدند؛ داده ها جمع آوری شد. جهت احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار محتوایی صوری و نیز اعتبار سازه ای و جهت احتساب روایی شاخص ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که متغیرهای مدت، میزان، نوع استفاده از رسانه ها، واقعی تلقی کردن محتوای رسانه، انگیزه و هدف مخاطبان و میزان تحصیلات رابطة معنا داری با سواد رسانه ای دارند.

حقوق مؤلف مجموعه حقوق خصوصی و فردی است که به موجب قانون به دارنده و آفریننده یک اثر ادبی و هنری به پاس داشت تلاش فکری و خلاقانه او داده می شود تا بدین ترتیب هم بتواند از منافع و مزیت های ناشی از آن بهره ببرد و هم این که از اثر خود در مقابل دیگران حمایت نماید. این حقوق در مقررات حوزه مطبوعات، آن طور که شایسته است، مطرح نشده است. مطبوعات عهده دار اطلاع رسانی به جامعه بوده و رسالت روشن ساختن افکار عموم افراد جامعه را بر دوش می کشند و از این روی ممکن است در راستای انجام این رسالت، حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری را نقض نمایند. ایجاد تعادل بین حقوق مطبوعات و آزادی آنها از یک سوی و حقوق مؤلفین از سویی دیگر، امری ضروری است که باید مدنظر قانونگذاران ملی و بین المللی قرار گیرد. اصل بر آن است که حقوق مؤلف اعم از حقوق مادی و معنوی مورد حمایت قرار گیرد و نقضی نسبت به آن صورت نگیرد، اما در جایی که هدف، اطلاع رسانی به عموم افراد جامعه باشد، نقض کپی رایت مشمول استثنائاتی است که باید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش حقوق مؤلف در مطبوعات بررسی شده، تأثیر متقابل آن دو با یکدیگر تبیین می شود.

امروزه حس مکان و هویت مکان از مهم ترین مسائل پیش روی معماری معاصر است. توجه به هویت بنا وعوامل کالبدی واجتماعی و سایر عوامل می تواند حس تعلق مکانی و همبستگی را به شهروندان القا کند و آن ها را به همکاری و مشارکت بیشتر در اجتماع تشویق کند. با گذشت سال ها، در ساخت بناهای جدید نقش هویت کمرنگ-تر شده و بناها و عناصر کالبدی تقلیدی و بی هویت به طور گسترده ای در حال افزایش می باشند. این در حالی است که سازه های سنتی، در ایجاد فضاهای باهویت موفق بوده و همچنان هویت و جذابیت خود را برای شهروندان حفظ کرده اند. بناهای امروزی از درک روح انسانی و تعلق اجتماعی به دور شده اند و به همین دلیل توجه به عوامل مؤثر در تعلق به مکان در طراحی جداره سازه های سنتی و تعمیم آن به بناهای امروزی یکی از ضرورت های مهم در عرصه طراحی مجتمع ها و محیط های مسکونی می باشد. در این مقاله پس از تبیین ابعاد حس تعلق به مکان، نقش عوامل مختلف به خصوص عوامل کالبدی-محیطی و اجتماعی و چگونگی تأثیر این عوامل بر حس تعلق به مکان و همچنین ابعاد و عوامل هویت بخش به جداره سازه های سنتی مورد تحلیل قرار گرفته تا بتوان با تأثیر گرفتن از معماری گذشته و سازه های سنتی در جهت پررنگ کردن هر چه بیشتر هویت و حس تعلق مکان در معماری امروز کشورمان گام برداشت. در این پژوهش از روش تحلیلی-توصیفی و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای،اسنادی استفاده شده است.

یک سازمان مطبوعاتی، به عنوان سازمان خدماتی به منظور افزایش درآمد و تصاحب بازار نشر، روش های مختلفی را برای رقابت با سایر رسانه ها اتخاذ می کند. این رقابت، ابعاد متعددی را در برمی گیرد که در زمینه های حفظ مخاطبان، جذب مخاطبان جدید، تولید مطالب اختصاصی، سبقت خبری، فروش بیشتر، جذب آگهی بیشتر و افزایش تیراژ مطرح می شود. در این پژوهش، به روش «پیمایش» دربارة چگونگی ایجاد فضای رقابتی در روزنامه های ایران تحقیق شده و دیدگاه مدیران بخش تحریریة پنج روزنامة مطرح کشور بررسی شده است. در این پژوهش مشخص شد که روش های روزنامه نگاری (تحقیقی و تشریحی)، امنیت شغلی، خصوصی سازی و مدیریت تخصصی در ایجاد فضای رقابتی مؤثر است.

مردانگی، چند سالی است که به مسأله ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ ها و گفتمان های گوناگون، به شکل ها و شیوه های متفاوتی تجربه می شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس های مطبوعاتیِ دهه های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این دو دهه بپردازد. مردانگی هژمونیک، نوعی از مردانگی است که توسط گفتمان های مسلط به عنوان مردانگی طبیعی و غیرتاریخی برساخته می شود و به تمام مردان نیرو وارد می کند تا نسبت خود را با آن تعریف کنند. یافته های این پژوهش که به روش نشانه شناسی اجتماعی انجام شده است، نشان می دهد که در پیش از انقلاب با توجه به سلطه گفتمان مدرنیته، مردانگی شهری – دهاتی به عنوان مهمترین تقابل جنسیتی شکل گرفته بود. اما با نزدیک شدن به سال 57، مردانگی انقلابی به عنوان یک نوع مردانگی مقاومت در برابر مردانگی شهری ابراز وجود کرد و در نهایت توانست جایگاه مسلط آن را از بین ببرد. پس از پیروزی انقلاب، با مهار مردانگی انقلابی و شکل گیری نظم جدید، مردانگی مستضعف – اشرافی بر عکاسی مطبوعاتی مسلط گشت.

مقالة حاضر به منظور بررسی تطبیقی پوشش خبری سایت فارسی شبکة تلویزیونی العالم در مورد رویدادهای دو کشور بحرین و سوریه، در مقطع زمانی که به «بیداری اسلامی» شهرت یافته، انجام گرفته است. در این نوشتار از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده، نمونه گیری آن هدفمند از نوع روزهای متوالی و واحد تحلیل آن نیز «خبر» است. یافته های به دست آمده نشان می دهند در دورة مورد بررسی، حوادث بحرین به طور معناداری پوشش خبری بیشتری نسبت به حوادث سوریه گرفته است. در عین حال حکومت سوریه به طور معناداری پوشش خبری مثبت تری نسبت به حکومت بحرین گرفته است. همچنین تعداد اخبار العالم دربارة هر یک از دو کشور، جهت گیری و برجسته سازی این سایت و استفادة آن از واژگان، پیش فرض ها، تلقین ها، چارچوب ها، انگاره ها و کلیشه ها به گونه ای است که در مجموع ذهنیت مثبتی از اعتراض ها و مخالفان بحرین و همچنین از نظام سوریه و اقدام های آن در مخاطبان ایجاد می کند و در مقابل تصاویری منفی از اعتراض ها و مخالفان سوریه و همچنین نظام بحرین و اقدام های آن در ذهن مخاطبان شکل می دهد.

«روزنامه نگاری محیط زیست» به عنوان یکی از رشته های جدید با هدف ارتقای سطح آگاهی شهروندان و آموزش مسائل زیست محیطی به زبان عمومی در دنیا مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که هنوز مطبوعات ایران حتی یک صفحه ویژه محیط زیست ندارند. لزوم افزایش آگاهی و مشارکت مردم در حفظ محیط زیست توسط خبرنگاران، با توجه به بروز بحران های زیست محیطی ضروری است. براساس نظریه برجسته سازی و فریمینگ اولویت دادن به مسائل محیط زیست و قاب سازی های متنوع با رویکرد حرفه ای می تواند باعث ارتقای سواد زیست محیطی شهروندان و مسئولان و مشارکت آنان در حفظ آن شود. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که «معیارهای حرفه ای» روزنامه نگاری محیط زیست تا چه اندازه در گزارش های زیست محیطی مطبوعات ایران رعایت شده اند؟ در این تحقیق، با روش تحلیل محتوا، 200 گزارش زیست محیطی چهار روزنامه ایران، اعتماد، شرق و شهروند در سال 94 بر اساس معیارهای جهانی روزنامه نگاری محیط زیست بررسی و با روش سرشماری در قالب 12 مقوله تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد که در گزارش ها 5/66 درصد معیار «فرایندمداری»، 5/72 درصد «بیان پیامدها»، در 84 درصد «نظرات اساتید» و در 5/66 درصد معیار «ارتباط موضوع با دیگر مناطق جغرافیایی» رعایت نشده و تنها در 5/2 درصد گزارش ها از «کاربرد نقشه و چارت» برای آسان سازی اطلاعات استفاده شده است. به طور کلی، بین روزنامه ها از لحاظ رعایت 12 معیار تخصصی روزنامه نگاری محیط زیست تفاوت معنی دار وجود دارد و هر کدام از روزنامه ها در رعایت برخی معیارها شدت و ضعف داشته اند.

هیات نظارت بر مطبوعات یک نهاد فراح قوه ای است که در ترکیب علاوه بر آن از سه قوه نمایندگان دیگری نیز حضور دارند این هیات نقش مهمی در نظارت بر رسانه دارد چرا که در همان ابتدای امر آغاز حیات رسانه با مجوز و تائید صلاحیت هیات نظارت به وجود می آید و در طول حیات نیز بر بقای شرایط تبصره ماده (11)و عدم تحقق یکی از موارد مندرج در مواد (6) و (7) ق م نظارت دارد و در صورت لزوم می تواند رسانه ها را از ادامه کار خود منع نماید. هیات نظارت بر مطبوعات با توجه به وظایفی که بر عهده دارد در نهادینه کردن آزادی بیان از جایگاه مهمی برخوردار است اما به نظر می رسد که هیات کنونی نه تنها آزادی بیان را به پیش نمی برد بلکه می تواند از موارد تحدید آن نیز محسوب گردد شاهد این ادعا برخی از وظایف این هیات می باشد مانند: اعطای مجوز، تائید صلاحیت افراد برای ایجاد رسانه، اختیار توقیف و تعلیق رسانه و همچنین غیر مدنی بودن ترکیب این هیات. محقق در این مقاله به این سوالات پرداخته که: هیات نظارت بر مطبوعات چه اندازه در پیشبرد آزادی بیان می تواند موثر باشد؟ ترکیب هیات نظارت در تصمیمات این هیات و عملکرد هیات چه اندازه تاثیر دارد؟ اختیارات هیات نظارت نیز چه اندازه می تواند نگهبان آزادی بیان در جامعه باشد؟ اهمیت این پژوهش از آنجای است که رسانه ها انعکاس دهنده دیدگاه جامعه هستند و بر دولتمردان نظارت دارند و به همین دلیل به نگهبانان جامعه شهرت گرفته اند لیکن هیات نظارت بر مطبوعات نیز ناظر بر این نگهبانان جامعه می باشد یعنی با نظارت خود می توانند آزادی بیان را تقویت نموده یا اینکه با مانع تراشی های که بر سر راه آزادی می نهند آن را دچار عقب گرد کنند.