رقابت رسانه ای

یک سازمان مطبوعاتی، به عنوان سازمان خدماتی به منظور افزایش درآمد و تصاحب بازار نشر، روش های مختلفی را برای رقابت با سایر رسانه ها اتخاذ می کند. این رقابت، ابعاد متعددی را در برمی گیرد که در زمینه های حفظ مخاطبان، جذب مخاطبان جدید، تولید مطالب اختصاصی، سبقت خبری، فروش بیشتر، جذب آگهی بیشتر و افزایش تیراژ مطرح می شود. در این پژوهش، به روش «پیمایش» دربارة چگونگی ایجاد فضای رقابتی در روزنامه های ایران تحقیق شده و دیدگاه مدیران بخش تحریریة پنج روزنامة مطرح کشور بررسی شده است. در این پژوهش مشخص شد که روش های روزنامه نگاری (تحقیقی و تشریحی)، امنیت شغلی، خصوصی سازی و مدیریت تخصصی در ایجاد فضای رقابتی مؤثر است.

«آرایش رسانه ای کارآمد» الزام اصلی مأموریت صداوسیماست و از این رو، ضرورت دارد که الگویی برای تنظیم آرایش رسانه ای تدوین شود تا با در نظر گرفتن آن، صداوسیما مأموریت خود را محقق و بر تهدیدات امپریالیسم رسانه ای نیز فایق آید. به این ترتیب مسئله این است که الگوی آرایش رسانه ای صداوسیما چگونه باید باشد؟ در پاسخ به این پرسش، پژوهش حاضر به صورت کیفی، اکتشافی و استقرایی و با بهره گیری از روش تئوری زمینه ای انجام گرفته است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با 15 کارشناس، گردآوری و پس از استخراج و کدگذاری، مقوله بندی شده است. در نهایت، نظریه ای در قالب الگوی گام به گام شکل گرفته که شامل گام های زیر است: پیش گام. تنظیم عقبه 1. رویکردهای طراحی 2. تفکیک پارادایم 3. تنظیم اصول طراحی 4. تعیین نوع آرایش آفندی، تدافعی 5. شناخت وضع موجود 6. ترسیم وضع مطلوب 7. تعیین حوزه نفوذ تمدنی 8. تنظیم حوزه های آرایش 9. سازماندهی10. تبیین اهداف، مأموریت ها و چشم انداز 11. تأمین منابع انسانی و امکانات 12. هدایت و رهبری 13. انتشار پیام و 14. نظارت و بازطراحی.

فلسفه وجودی مدیریت و برنامه ریزی برای تهیه برنامه های نشاط آور و سرگرمی، ایجاد موقعیت هایی برای رضایت خاطر و رشد و تکامل فرد و جامعه است. مدیران رسانه با درک مناسبی از قدرت تاثیر گذاری، باید محیط خود را بشناسند و در راستای تحولات حاکم برآن حرکت کنند. شبکه نسیم در سپهر رسانه، جهت جلب رضایت و توجه مخاطبان و رقابت با شبکه های گوناگون سرگرمی و شرایط جنگ نرم، براساس اسناد بالا دستی راه اندازی شده است. این مقاله، به روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق با خبرگان، با بکارگیری الگوی جامع برنامه ریزی راهبردی و تحلیل سوات،انجام شده است، که در آن راهبرد مطلوب و سیاست گذاری صحیح در تهیه برنامه های نشاط آور و سرگرمی شبکه نسیم تدوین و نظرات استادان و کارشناسان در جوانب فردی، اجتماعی، روانشناسی، جامعه شناسی، فرهنگی، اقتصادی عوامل مهم داخلی و خارجی تأثیر گذار بررسی شد. در نتیجه تحقیق برای تهیه برنامه های نشاط آور و سرگرمی شبکه نسیم، راهبرد ""تسهیل تعامل مردمی، کاربرد فناوری های دیجیتال ومشارکت در ارائه جذاب برنامه های نشاط آور و سرگرمی و روایت جدیدِ دیدنی های ایران جهت کسب رضایت و اعتماد اقشارمختلف "" تدوین شده است.

واکاوی محیط راهبردی مؤثر بر مدیریت رسانه در رسانه ملی با هدف کشف چالش ها و موضوعات راهبردی در افق چشم انداز، همواره ضرورتی حیاتی برای تسهیل برنامه ریزی و برنامه سازی مؤثر و کارآمد بوده است. از این رو، در پژوهش حاضر، ابتدا عوامل و روندهای تأثیرگذار بر جهت گیری و کارکردهای مهم سازمان صداوسیما، شناسایی و سپس با استفاده از روش پنل خبرگی، چالش ها و موضوعات راهبردی رسانه ملی با رویکرد آینده نگاری در دهه آتی که اهمیت بسزایی در رقابت سپهر رسانه ای، جذب مخاطب و جریان سازی دارد تبیین شده است. این تبیین در حوزه های ششگانه «مدیریت محتوا»، «فناوری و زیرساخت»، «مخاطبان و ذی نفعان»، «ساختار و قالب برنامه سازی»، «مدیریت رسانه و محیط رقابت» و «مدیریت منابع مالی و سرمایه های انسانی» صورت گرفت و در نهایت، با استفاده از روش دلفی موضوعات و چالش های آتی رسانه ملی در افق 1404 اولویت بندی و امتیازدهی شده است. بر این اساس، مهم ترین چالش های راهبردی رسانه ملی به ترتیب در قالب 8 کلان چالش «تشدید رقابت رسانه ای»، «اثربخشی محتوایی رسانه»، «تغییرات فناوری رسانه آرایش سپهر رسانه»، «مدیریت سازمانی»، «ذایقه شناسی مخاطبان»، «محدودیت های منابع مالی»، «هم افزایی نهادهای عمومی، کشوری و لشکری» و «تصمیمات حقوقی و سیاسی» شناسایی و اولویت بندی شده است.

جامعه ایران هم اکنون در وضعیت بسیار حساس و بغرنج ناشی از شرایط گذار از دوران سنت به دوران مدرن قرار گرفته و ازجمله نهادهای اجتماعی تحت تأثیر این شرایط، خانواده ایرانی است. سیاست گذاران فرهنگی به منظور کاهش آسیب های اجتماعی حوزه خانواده، ناگزیر از مداخله و ارائه آموزش های مرتبط هستند. با توجه به اینکه زنان، از مهم ترین مخاطبان برنامه های رادیویی بوده و نقشی کلیدی در تشکیل کانون محبت در خانواده دارند؛ برنامه های رادیویی می تواند محمل مناسبی برای ارائه این گونه آموزش ها باشد. پژوهش پیش رو با استفاده از روش نظریه داده محور، داده های موردنیاز برای واکاوی نقش رادیو در ارتقای مهارت های ارتباطی در خانواده را از طریق مصاحبه عمیق با 17 زن متأهل ساکن تهران که مخاطب برنامه های رادیویی بودند، گردآوری کرد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که با توجه به آمادگی و استقبال و نیاز شدید زنان به یادگیری مهارت های ارتباطی در خانواده، سهم قابل توجهی از برنامه های شنیده شده از رادیو توسط زنان، به موضوعات خبری و سرگرمی هایی نظیر مسابقات رادیویی اختصاص داشته و برنامه های آموزشی در حیطه خانواده نظیر فرزندپروری مبتنی بر نیازها و اقتضائات روز، مهارت های ارتباطی و زناشویی و ...، بخش اندکی از برنامه های رادیویی را که مشارکت کنندگان در پژوهش، مخاطب آن بوده اند، شامل شده است. مدل مفهومی نیز نشان می دهد که قالب های نامناسب برنامه سازی، فقدان ارتباط دوسویه مؤثر بین برنامه سازان و مخاطبان، بی حوصلگی ناشی از مشکلات مالی، جذابیت برنامه های ماهواره ای و استفاده گسترده از شبکه های اجتماعی مجازی، در زمره شرایط علّی، زمینه ای و مداخله گری قرار دارند که بر «کاهش استفاده زنان از برنامه های آموزشی رادیو» به عنوان مقوله اصلی این پژوهش اثر داشته اند.