انسان در روایات

این مقاله تلخیص و بازنویسی یکی از مباحث میرحامد حسین نیشابوری لکهنوی از کتاب ""استقصاء الإفحام"" اوست که در آن، احادیث بداء و طینت را در منابع اهل تسنن نشان داده است. وی با استناد به منابع تسنن، به آن گروه از دانشمندان اهل تسنن که این گروه احادیث را ویژة شیعه می دانند، جواب داده است. میرحامد حسین، کتاب یاد شده را در پاسخ به مطالب حیدر فیض آبادی دانشمند سنّی قرن سیزدهم نوشته است.

۴۳.

انسان در عالم اظله و ارواح :آیات و احادیث

نویسنده: محمد بیابانی اسکویی

منبع: سفینه ۱۳۸۶ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۷۹ تعداد دانلود : ۱۲۷۵

۴۴.

انسان در عالم ذرّ: آراء و اقوال دانشمندان قرن 14

نویسنده: محمد بیابانی اسکویی

منبع: سفینه ۱۳۸۸ شماره ۲۴

کلید واژه ها: عالم ذر عالم ارواح معرفت خدا میثاق بر ولایت عالم ذر ـ شبهه ها و پاسخ ها تقدم خلقت روح بر بدن دانشمندان شیعه قرن 14

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۶۳ تعداد دانلود : ۸۷۲

معرفت خدا در عالم ذرّ و اقرار بر معرفت، در آیات و روایات مطرح شده و اندیشمندان بزرگ در این مورد سخن گفته اند. در این نوشتار، نظریه های پنج تن از دانشمندان قرن 14 با دیدگاههای مختلف، نقل و نقد و بررسی شده است:سیّد حبیب الله خویی، میرزا مهدی اصفهانی، سیّد عبدالحسین شرف الدین، شیخ مجتبی قزوینی، علاّ مه عبدالحسین امینی.

۴۵.

عالم اظله و ارواح: آرای دانشمندان قرن 4 تا 8

نویسنده: محمد بیابانی اسکویی

منبع: سفینه ۱۳۸۶ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات

تعداد بازدید : ۱۸۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۸۶

۴۶.

انسان شناسی در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالمجید فرزانه

منبع: اندیشه دینی ۱۳۸۴ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات

تعداد بازدید : ۱۸۴۰ تعداد دانلود : ۹۹۹

۴۷.

جستاری در حقیقت لذت و نیازمندی های انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدتقی مصباح

منبع: معرفت سال بیست و سوم شهریور ۱۳۹۳ شماره ۲۰۱ «ویژه فلسفه اخلاق»

کلید واژه ها: لذت دلبستگی به خدا یاد خدا احساس لذت اقسام نیازها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۶ تعداد دانلود : ۷۶۹

این مقال شرحی است بر مناجات ذاکرین امام سجاد علیه السلام، پیرامون حقیقت لذت و نیازمندی های انسان. بی شک انسان به حسب قوای گوناگون خود، دارای لذت های متفاوت است و این لذایذ به مرور در طول زندگی انسان ظهور و بروز دارد؛ زیرا همزمان با رشد کودک، نیازهای جدیدی ایجاد و متناسب با آن لذتی پدید می آید. لذایذ گاهی مادی و گاهی غیرمادی و معنوی است. این لذایذ از طریق دلبستگی و وابستگی انسان به آنها پدید می آید. اولیای الهی، و کسانی که روحشان از دلبستگی های مادی رها شده است، به مرحله ای می رسند که پی جویی هر لذتی را جز لذت یاد خدا، برای خود خسران و گناه دانسته، از آن استغفار می کنند. ازاین رو، از کاری جز ذکر و یاد خدا لذت نمی برند.

۴۸.

ارائه نظام واره ای احادیث اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود تقی زاده داوری

منبع: شیعه شناسی سال هفتم بهار ۱۳۸۸ شماره ۲۵

کلید واژه ها: حدیث اجتماعی الاهیات اجتماعی تفسیر اجتماعی فلسفه اجتماع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۸ تعداد دانلود : ۹۴۹

نوشتار حاضر تلاش مى کند تا دسته اى از احادیث اسلامى / شیعى مرتبط با حیات اجتماعى انسان، و برخى از عوارض و لوازم این زندگى را در نظمى منطقى و نظام گون آنچنانکه در ادبیات اجتماعى نوین (فلسفه اجتماع و جامعه شناسى) عرضه مى شود، ارائه نماید. این پژوهش همچنین تلاش دارد تا زمینه استفاده بیشتر محصلان و دانش آموختگان رشته هاى علوم اجتماعى را از ذخایر بى بدیل احادیث اسلامى / شیعى فراهم آورد.

۴۹.

روایت زنان منابع حدیثی شیعه

نویسنده: مهدی مهریزی

منبع: علوم حدیث تابستان ۱۳۸۳ شماره ۳۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۳ تعداد دانلود : ۹۷۳

۵۰.

بررسی تأثیر ناخودآگاه در شکل گیری هویّت انسان (با تأکید بر قرآن و روایات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سروش شهریاری نسب فرزاد دهقانی

منبع: سراج منیر سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۹

کلید واژه ها: ناخودآگاه گروه های مرجع رسانه های جمعی درونی سازی هویت اعتقادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۸ تعداد دانلود : ۸۶۱

رفتارهای بسیاری از ما تحت تأثیر انگیزه های مختلفی می باشد؛ انگیزه ی ناخودآگاه در واقع، یک عامل درونی است که برخی از رفتارهای انسان بر اساس همین نوع انگیزه رخ می دهد. در پی فهم اینکه فرایند درون سازی رفتار و ناخودآگاه چگونه می تواند زمینة گرایش های اعتقادی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. در مرحلة اوّل، با رویکردی دینی به بررسی تعاملات محیط و اثر آن بر تشکیل ناخودآگاه اقدام نموده، سپس عناصری چون خانواده، به عنوان ابتدایی ترین محیط تأثیرگذار بر ناخودآگاه و نیز گروه های مرجع و رسانه های جمعی را مورد توجّه قرار داده ایم و در مرحلة دوم، به هویّت در حال ساخت با تأکید بر سه هویّت اساسی و ارزشی «خانوادگی، جنسی، اعتقادی» متأثّر از ناخودآگاه پرداخته شده است و از دیدگاه قرآن، نمونه هایی را از رویکردهایی اعتقادی که در تعاقب مراحل اوّل و دوم شکل می گیرند، بیان داشته ایم و در پایان، راهکارهایی را برای تشکّل هویّت سالم کودکان ارائه می شود.

۵۱.

پرسش و پاسخ: انواع استغفار

نویسنده: سید جواد حسینی

منبع: مبلغان اسفند ۱۳۸۸ و فروردین ۱۳۸۹ شماره ۱۲۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۹ تعداد دانلود : ۹۸۰

۵۲.

جایگاه عقل و تجربه در نهج البلاغه

نویسنده: عبدالرحمن وائلی سید محمد حدادی

منبع: نهج البلاغه بهار ۱۳۸۵ شماره ۱۵ و ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات

تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۷۸۱

۵۳.

حجاب قلب در قرآن و روایات(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: فرشته کوهساری

منبع: حدیث اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۹ تعداد دانلود : ۷۹۰

۵۴.

جایگاه زن در اندیشه معصومین (2)

نویسنده: احمد راهدار

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۱ شماره ۵۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۹

۵۵.

ریشه یابی انسان کامل در روایات شیعه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: اسدالله کرد فیروزجایی

منبع: آیین حکمت سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۸

کلید واژه ها: انسان کامل اهل بیت (ع) خلافت الهی نظام هستی اسم جامع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۳ تعداد دانلود : ۸۹۸

یکی از مباحث مهم در انسان شناسی عرفان اسلامی بحث انسان کامل است. چنین انسانی با سیر و سلوک معنوی به غایت قصوای خلقت آفرینش راه یافته و مظهر تام اسم جامع حق در عالم ملک شده است. او انسانی یگانه است که در عصر خود بی نظیر و آیینه تمام نمای حق، واسطه ملک و ملکوت، و خلیفه الله بر روی زمین است و در جمیع کمالات خداگونه شده است؛ او که عالم هستی به محوریتش می چرخد و با نبودنش جهان هستی دچار اضطراب و اضمحلال می شود. نوشتار پیش رو بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد: برای شناخت انسان کامل از روایات از چه کلیدواژه هایی می توان استفاده کرد؟ نگارنده در دستیابی به پاسخ احتمالی این پرسش، واژگان امام، حجت خدا، خلیفه الله، یگانه روزگار، قطب عالم، واسطه فیض و مانند آنها را کلیدواژه های قابل جستجو می داند و مصداق کامل این نوع انسان را پیامبر خاتم(ص)، امامان معصوم(ع) و در عصر حاضر امام عصر(عج) می یابد.

۵۶.

بصیرت و تکلیف محوری

نویسنده: محمدمهدی ماندگار سید جواد حسینی

منبع: مبلغان خرداد و تیر ۱۳۸۹ شماره ۱۲۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۴۵ تعداد دانلود : ۸۱۵

۵۷.

کرامت انسان در قرآن و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد رحمانی زروندی

منبع: کوثر معارف سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۴۸۸۷

۵۸.

توبه از دیدگاه قرآن و سنت

نویسنده: محمود ویسی جهاندار امینی

منبع: فروغ وحدت سال هفتم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۸ تعداد دانلود : ۲۵۰۲۶

۵۹.

بررسی روایات امام علی(ع) در توصیف ویژگی های فردی زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا رسولی راوندی

منبع: پژوهشنامه علوی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلید واژه ها: امام علی (ع) احادیث نقد سند نقد متن نکوهش زن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات

تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۳۲۹۶

در کتب روایی مختلف، روایاتی از امام علی(ع) در مورد زن وارد شده است که تعدادی از این احادیث، شخصیت و هویت زن را زیر سوأل برده و مورد نکوهش قرار داده است. برخی تعابیری که در نهج البلاغهو جز آن به چشم می خورد به توصیف ویژگی های فردی زن پرداخته و آنان را ناقص العقل، ناقص الایمان، شر، قلیل الوفاء، آسیب پذیر در برابر گناه و... معرفی کرده است که زمینه ساز اختلاف نظرات متعددی بین علماء و شارحان نهج البلاغه گشته است. جدای از مشکلات سندی که متوجه اکثر این روایات است، در صورت عدم رعایت اصول و مبانی فهم حدیث،متن آنها نیز با ملاک ها و معیارهایی چون؛ قرآن، سنت، عقل، شأن معصوم، واقع و تاریخ، مخالف و از نظر به دور می نماید. و آنچه مورد پذیرش و موافق روح اسلام و سیره علوی است، یکسان بودن زن و مرد در خلقت و آفرینش و ابعاد شخصیتی است که البته این تنافی با حوزه جنسیتی زن و تفاوتهای مربوط به آن ندارد.

۶۰.

رابطه عقیدتی - معرفتی انسان و خدا در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بخشعلی قنبری

منبع: انسان پژوهی دینی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۳

کلید واژه ها: خدا انسان خلیفه عاشق همکاری رابطه بنده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۷۵ تعداد دانلود : ۹۱۱

مفهوم «رابطه» یک صد و پنجاه سال پیش هرگز به معنای امروزی به کار نمی رفت. با این وجود، مفاهیم جانشین آن از قبیل «انس» در نهج البلاغه به کرّات آمده است که هریک از آنها بیان کننده اصناف و مراتب رابطه اعم از رابطه انسان و خدا و سایر رابطه هایند. در زمینه روابط انسان، در مجموع با چهار رابطه مواجهیم: رابطه انسان با خدا، خودش، انسان های دیگر و طبیعت. هریک از این روابط هم در پنج ساحت وجودی انسان تحقق می یابند که در مجموع بیست نوع رابطه را دربر می گیرد که یکی از آنها، رابطه عقیدتی - معرفتی انسان و خداست. این رابطه شامل روابط بندگی، خلیفگی، عاشقانه و همکاری است که روابط اول و سوم و دوم به ترتیب از بسامد بالایی در نهج البلاغه برخوردارند. اما رابطه همکاری به آن شکلی که در ادیان خاور دور نظیر دائویی (Taoism) مطرح است، در نهج البلاغه طرح نشده است؛ اما در عین حال، خدا و بنده همکاری می کنند تا رفتارهای انسان بهتر و به کمال خود نزدیک شود.

درخت حوزه‌های تخصصی