درخت حوزه‌های تخصصی

در باب ترجمه، از زاویه های مختلفی بحث شده است. عموماً بر این نکته اجماع وجود دارد که ترجمه، پدیده ای میان فرهنگی است؛ بدین معنا که مترجم در کار خود با بیش از یک فرهنگ سروکار داشته و دارد. در این مقاله، از زاویه ای دیگر، استدلال می شود که عمل ترجمه، علاوه بر میان فرهنگی بودن، از آغاز یک عمل میان رشته ای بوده است. بدین معنا که مترجمان برخلاف دانشمندان که به کسب یک رشته علمی خاص اکتفا نمی کردند بلکه جویای همه معارف بودند، و نیز برخلاف متخصصان رشته ای کنونی، موضوع کار خود را به گونه ای می یافته اند که نه به همه معارف نیازی داشته اند و نه می توانسته اند با تخصص در یک رشته علمی به کار خود ادامه دهند، بلکه ناگزیر علاوه بر دانش زبان به دانشی که با موضوع ترجمه ارتباط برقرار می کرد نیز نیازمند بوده اند. این مسئله، یعنی نیازمندی شناخت موضوع مورد ترجمه، از آغاز ترجمه را به معرفتی میان رشته ای تبدیل کرده است. استلزام دیگر این ادعا این است که میان رشته ای، تماماً مفهومی مدرن و امروزی نیست؛ بلکه از آغاز مصادیقی برای آن وجود داشته است که عمل ترجمه نمونه بارز آن است و این ویژگی خود را هنوز نیز از دست نداده است. امروزه نه تنها ترجمه، بلکه مطالعات ترجمه نیز، معرفتی میان رشته ای تلقی می شود. بررسی و تدقیق در تجربه میان رشتگی ترجمه به ویژه برای مللی که امروزه، به ضرورت، به میان رشتگی در حوزه های مختلف روی آورده اند می تواند می تواند پیامدهایی مفیدی را جهت فهم درست تر میان رشتگی به دست دهد.

تمام ارکان سنت هم از «ذات قدسی» مبعث می شوند و هم رو به سوی آن دارند، و از این رو رنگ و بوی قداست می گیرند. علم سنتی نیز، به عنوان یکی از اساسی ترین ارکان سنت ـ خصوصاً در سنت اسلامی که به معرفت منزلتی أعلی می بخشد ـ با قداست عجین است و «علم مقدس» نام می گیرد.علم اسلامی بر دو اصل اساسی استوار است. از آنجا که در اسلام «اصل توحید» بالاترین مرتبت را دارد، تمامی اجزاء فرهنگ و تمدن و تفکر اسلامی بر آن ابتنا دارند. علم اسلامی نیز به تبع اینان، بر مبنای این اصل بنیادین نضج می گیرد و هدفی جز نمایاندن آن ـ یعنی بازنمایی وحدت در تمامی نمودها و در نتیجه بازنمایی سیمای ذات احدی در ورای آنها ـ ندارد. همچنین، علوم اسلامی بر «اصل ساختار سلسله مراتبی طولی عالم و حقیقت» ابتنا دارند کما اینکه در این اصل با علوم مقدس موجود در دل دیگر سنت ها اشتراک دارند.تمام ارکان سنت هم از «ذات قدسی» مبعث می شوند و هم رو به سوی آن دارند، و از این رو رنگ و بوی قداست می گیرند. علم سنتی نیز، به عنوان یکی از اساسی ترین ارکان سنت ـ خصوصاً در سنت اسلامی که به معرفت منزلتی أعلی می بخشد ـ با قداست عجین است و «علم مقدس» نام می گیرد.علم اسلامی بر دو اصل اساسی استوار است. از آنجا که در اسلام «اصل توحید» بالاترین مرتبت را دارد، تمامی اجزاء فرهنگ و تمدن و تفکر اسلامی بر آن ابتنا دارند. علم اسلامی نیز به تبع اینان، بر مبنای این اصل بنیادین نضج می گیرد و هدفی جز نمایاندن آن ـ یعنی بازنمایی وحدت در تمامی نمودها و در نتیجه بازنمایی سیمای ذات احدی در ورای آنها ـ ندارد. همچنین، علوم اسلامی بر «اصل ساختار سلسله مراتبی طولی عالم و حقیقت» ابتنا دارند کما اینکه در این اصل با علوم مقدس موجود در دل دیگر سنت ها اشتراک دارند.

در این نوشتار آراء و تعلیلات دانشمندان یونانی، اسلامی و لاتینی درباره رنگین کمان، از ارسطو تا دیتریش دو فرایبرگ و کمال الدین فارسی بررسی شده است. از نظر ارسطو، رنگین کمان حاصل تابیدن نور بر ذرات آب در ابر است. در جهان اسلام ابن هیثم که نخستین بار تحولی جدید در شناخت نور یا اپتیک قدیم پدید آورد، با «روش تجربی» به توضیح رنگین کمان پرداخت. چند قرن بعد کمال الدین فارسی به تفسیر نوشته های ابن هیثم همت گماشت و با ساخت مُدلی، عوامل و زمینه های تشکیل رنگین کمان را بازسازی کرد. در جهان لاتینی نیز پس از ترجمه میراث نورشناختی اسلامی، روبرت گروستت و آلبرت لوگراند از جمله نخستین کسانی بودند که به مطالعه این پدیده پرداختند؛ اما در واقع کشف علت پدیده رنگین کمان در جهان لاتینی مدیون دیتریش دو فرایبرگ است. توضیحات دیتریش حدود سال های 1305م/605 ق، یعنی همان سالی که فارسی نتایج تحقیقاتش را منتشر کرده بود، ارائه شد.

تاریخ نویسان و سایر پژوهشگران دربارهء چگونگى پیدایى وسیر تحول تقویم هجرى قمرى در بخش هاى مختلف جزیره العرب، در 18 سال نخست پس از هجرت پیامبر اکرم (ص) اختلاف نظر دارند. هریک از این پژوهشگران با استناد به آیات شریفهء قران مجید که موضوع آن نجوم و تقویم است و نیز به استناد قر اردادها، صلح نامه ها، فرامین و نامه هاى نوشته شده در این سال ها، انبوه روایات نقل شده در کتب تاریخ و علوم دینى دورهء اسلامى، نظراتى متفاوت و گاه متناقض، اظهار کرده اند، اما تاکنون، هیچ یک از آنها از دایرهء فرض و گمان فراتر نرفته اند (عبداللهى، ص 15-18-22-26، 30; مهدى، ص 0 1-19، 28 -39-52، 67،69). از اواسط قرن دوم هجرى قمرى تا زمان حاضر، محاسبات تقویم هجرى قمرى، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. برخى از این پژوهشگران براى پاسخ گویى به نیازهاى روزمرهء روزگار خود، روشهاى محاسباتى و جدولى را ارائه کرده اند. با اینکه. هریک از این روش ها بسته به مورد استفادهء آنها داراى مزایا و محاسنى است اما انجام محاسبات ارائه شده در آنها به سهولت براى همگان امکان پذیر نیست. براى برطرف کردن این ضعف، نگارنده به کمک رایانه به پژوهش در زمینهء مدل سازى ریاضى براى استخراج تقویم هجرى قمرى قراردادى پرداخته وبر اساس نتایج به دست آمده، دو معادله طرح کرده که در مقاله حاضر به پژوهندگانى که به نحوى با مسائل تقویم هجرى قمرى قراردادى سروکار دارند، تقدیم مى شود (صیاد، ""معادله ها""؟ ص 175- 181). معادلات این مقاله بر اى بازهء زمانى نامحدود (از سال 1 هجرى قمرى قراردادى به بعد)، امکان مى دهند که تقویم هجرى قمرى قراردادى، از لحاظ تعیین سال هاى عادى و کبیسه، روز سال و روزهفته، محاسبه شود.

مشاوره ژنتیک ارتباطی بین مشاور با بیمار و یا خانواده اوست که سعی در کاهش خطر وقوع اختلال ژنتیکی در فرد یا افراد خانواده او دارد. هدف مشاوره ژنتیک، تشخیص بیماری، توضیح مراحل بیماری به مشاوره شونده و بیان عوارض احتمالی آن و تعیین احتمال بروز مجدد در خانواده و نحوه پیشگیری از تکرار آن از طریق سقط انتخابی جنین است. به دلیل رشد سریع علم ژنتیک در پزشکی، این امر مسلم است که پزشکان عمومی به عنوان خط مقدم خدمات پزشکی باید برای ارایه خدمات اولیه ژنتیک بالانی آماده باشند. با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع، هدف این مطالعه ارزیابی اگاهی و نگرش دانشجویان پزشکی در مود جنبه های اخلاقی مشاوره ژنتیک و همچنان سقط جنین انتخاب قبل و بعد از گذراندن واحد ژنتیک است.200 دانشجوی پزشکی که نیمی از آنها واحد ژنتیک را گذرانده بودند (گروه A) و بقیه هنوز این واحد را نگرفته بودند (گروه B) بعد از طی آموزشهای لازم پرسشنامه مخصوص این مطالعه را تکمیل کرده اند. پاسخ به هر سوال شامل گزینه های صحیح و غلط بود که دانشجویان باید همه گزینه های صحیح را انتخاب می کردند. همه جوابهای داده شده، از طریق تست آماری کای اسکوار مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد آگاهی و نگرش افراد شرکت کننده در مورد موضوع مطرح شده قبل از گذراندن واحد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد آگاهی و نگرش افراد شرکت کننده در مورد موضوع مطرح شده قبل از گذراندن واحد ژنتیک در حد بسیار پایانی بوده است و حتی بعد از گذراندن این واحد معلومات آنها افزایش قابل توجهی نداشته است. اکثریت این دانشجویان سقط جنن غیر طبیعی را مناسب ترین راه حل دانسته اند در حالی که بدون هیچ گونه رحم و شفقتی این تصمیم گیری انجام شده است.ژنتیک پزشکی به طور سریع در حال پیشرفت است و در آینده نه چندان دور امید است بسیاری از اختلالات ژنتیکی قابل پیش گیری باشند. بنابراین آموزش کافی در جهت بالا بردن آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی به ویژه پزشکان در مورد این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حل مسألهء ارشمیدس باعث گردید تا ریاضى دانان ایرانى به حل معادله اى درجه سوم که به معادلهء ماهانى معروف است، از طریق تقاطع مقاطع مخروطى فائق آیند. خیام در رسالهء جبر و مقا بلهء خود حل و بحث همهء معادلات درجهء سوم را ارائه مى دهد و با این نظریهء خود گام مهمى در حل این معادلات برمى دارد. در این مقاله نظریهء خیام را از نظر تاریخى و شناخت شناسى بررسى مى کنیم.