حافظ پژوهی

یکی از دستاوردهای ارزشمند میراث صوفیه در مقام مقایسه با فقه ، فلسفه و کلام ، تعریف و تلقی خاصی از رابطه ی انسان با خداست که آن را ازرابطه ی انسان و خدا در نظام فقهی ، فلسفی و کلامی متمایز می سازد و به رابطه ی عاشق و معشوق تبدیل می شود و صمیمی ترین و ناب ترین گفتگوها در قالب رابطه من و تویی بازتاب می یابد. اما در این میان ، پاره ای از عارفان و شاعران کلاسیک، برخلاف گفتمان غالب صوفیانه که رابطه ی من و توییِ بنده و خدا تا مرز اتحاد پیش می رود و انسان در برابر خدا جز تسلیم و رضا چاره ای نمی بیند ؛ رابطه ی من و تویی بنده و خدا در قالب گستاخی ، بی پروایی ، من و تو کردن با خدا تبلور می یابد که تداعی گر استقلال طرفین گفتگو در عین صمیمت و پیوستگی در تلقی فلسفه ی همسخنی و گفتگویی مارتین بوبر است. در غزلیات حافظ ، رابطه ی بنده و خدا از رابطه ی عاشق و معشوق در تلقی متعارف عارفانه بسی فراتر می رود و حافظ در مقام دوست با خداوند وارد گفتگو می شود ؛ گاه کبر و استغنا می ورزد و گاه به گونه های مختلف به خداوند ، نظام آفرینش و فلسفه ی خلقت ، از درِ طعن و تعریض وارد می شود. این نوشتار ، به تحلیل بیشتر رابطه ی من و تویی در ساحت همسخنی و گفتگویی در اشعار حافظ می پردازد .

۷۸۵.

بهره حافظ از آیات قرآنی

نویسنده: محمد علوی مقدم

منبع: حافظ آبان ۱۳۸۹ شماره ۷۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۸۳۳

۷۸۶.

جادوی سرگیجه آور کلام حافظ

نویسنده: فریده گلبو (کردوانی)

منبع: گزارش آذر ۱۳۷۹ شماره ۱۱۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۵۴۹

۷۸۷.

عبوس زهد

نویسنده: مهدی برهانی

منبع: حافظ مهر ۱۳۸۴ شماره ۱۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۷ تعداد دانلود : ۶۴۴

۷۸۸.

ناگفته هایی از یک غزل حافظ

نویسنده: مهدی صدری

منبع: آینه میراث دوره جدید زمستان ۱۳۸۲ شماره ۲۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۱۴

۷۸۹.

حافظ مفسر عالم غیب

سخنران: عیسی سپهبدی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران سال هجدهم آذر ۱۳۵۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۶)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۶۱۷

۷۹۰.

حافظ در شبه قاره

نویسنده: اکبر ثبوت

منبع: قند پارسی زمستان ۱۳۸۰ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۷۷۰

۷۹۱.

حکایتی از بوستان و بیتی از حافظ

نویسنده: ابراهیم قیصری

منبع: آینده سال نوزدهم مهر تا آذر ۱۳۷۲ شماره ۷ تا ۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی

تعداد بازدید : ۹۵۳

۷۹۲.

سرچشمه های قرآنی اندیشه حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی دشتی

منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال پنجم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: قرآن حافظ محکم و متشابه لسان الغیب

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۷

اگر این سخن ویتگنشتاین را بپذیریم که زبان همان ذهن است و ذهن همان زبان، دیگر برای شناخت اندیشه هرکس و از جمله حافظ راهی جز تامل جدی بر آثار زبانی او نمی ماند. اما این، همه راه نیست بلکه پس از شناخت اندیشه، سرچشمه ها و آبشخورهای آن نیز باید شناسایی شود تا راز وجودی این معجزه زبانی و ادبی آشکار گردد. در این میان، توجه به تصریحات گوینده و صاحب سخن، در درجه اول از اهمیت قرار دارد. چرا که ما را به دور از لغزش ها و خودپنداری ها به سرمنزل مقصود می رساند. بدین منظور، در این نوشتار کوشیده ایم تا به معرفی نکاتی بپردازیم که اندیشه حافظ و مآلاً سرچشمه های اصلی ، خاصه ریشه های قرآنی آن را آشکار می کند. این نکات برگرفته از سخن حافظ ، بویژه تصریحات او بر مبنای گزارش قزوینی - غنی و نیز خانلری است ، البته با پرهیز از تاویلات شخصی و پیرایه های ناهمگون با متن و در واقع مطابق با اصول هرمنوتیک. امید که این مجموعه بتواند مفید و راهگشا باشد.

۷۹۳.