فرزاد ضیایی حبیب آبادی

فرزاد ضیایی حبیب آبادی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۷ مورد.
۱.

نقدی بر تصحیحِ «دیوان محمود بکرانی و دیوان رکن بکرانی»

کلید واژه ها: دیوان محمود بکرانی دیوان رکن بکرانی تصحیح متون کهن نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۷
در سالهای اخیر، تصحیح متون، بسیاری را مفتون خویش نموده است. امّا این کار، مانند همه کارهای دیگر، نیازمند لوازمی است که همه کس آن را ندارد. بدین روی، بسیاری از متون کهن که در این ایّام با عنوان «تصحیح» عرضه می گردد، سخت عیبناک و مایه خسران معنوی و فرهنگی است. از جمله آثاری که اخیراً به چاپ رسیده «دیوان محمود بکرانی و دیوان رکن بکرانی» است که مباشران چاپ آن، کتاب را از غلطهای فاحش فاضح انباشته اند. ما در این مقاله به برخی از آن غلطهای پرشمار اشاره کرده ایم.
۲.

سَدیدُ الدّین اَعوَر یا خیّام؟ (کاوشی در باب انتساب یک رباعی)

کلید واژه ها: سدیدالدین اعور مقامات حکیم عمر خیام رباعی سرگردان انتساب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۸
در هم آمیختگیِ سروده های شاعران با یکدیگر، شاید عمری به درازای تاریخ ادبیّات داشته باشد. در این میان رباعی که کوچک ترین قالب شعری است، به دلایلی چند بیش از قوالب دیگر در معرض سرگردانی واقع شده است. ما در این مقاله، در باب یک رباعی که در میانه حکیم عمر خیّام و سدید الدّین اعور (شاعر و نویسنده سده 7 ق) سرگردان است، کاوِشی کرده ایم و با ارائه دلایل و شواهد، تعلّق این رباعی به سدیدالدّین اعور را نزدیک به یقین دانسته ایم.
۳.

«وسیلهُ الشِّفاء» کتابی دیگر از محمّدصالح رضوی (با مروری بر احوال و آثار وی)

کلید واژه ها: وسیله الشفاء محمدصالح رضوی جواهرالخیال دقایق الخیال معارج الخیال لطایف الخیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۲۲۰
محمّدصالح رضوی(زنده در 1104 ق) فرزند میرزا محمّدباقر متولّی و برادر میر شاه تقی الدین محمّد متولّی است. از وی چهار مجموعه شعر به نام های جواهرالخیال، دقایق الخیال، معارج الخیال(هر سه، رباعی نامه) و لطایف الخیال(برگزیده غزل های شاعران عهد صفوی) بازمانده و شناخته شده است. امّا محمّدصالح کتابی دیگر نیز دارد که تا کنون جزو آثار او شمرده نشده است. علّت این امر، آمیختگی نام و شرح احوال وی با میرزا (ابو)صالح رضوی صدرالممالک(فوت: 1090 ق) است که فرزند میرزا محسن نوّاب رضوی و نواده دختریِ شاه عباس اوّل بوده و به تولیت آستان قدس اشتغال داشته و مدرسه صالحیه نوّاب و ایوان مصلّی در مشهد مقدّس به امر وی ساخته شده است. در این مقاله ضمن اشاره به آمیختگی نام و شرح حال این دو، کتاب «وسیلهُ الشِّفاء» محمّدصالح رضوی و نسخه های آن را معرّفی می کنیم.  
۴.

سلطان احمد جلایر و سلطانِ سخن، سعدی

کلید واژه ها: سلطان احمد جلایر سعدی تضمین استقبال مناسبات شعری اثرپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۴۷
سلطان احمد جلایر(759-813ق) از جمله پادشاهان هنردوست و هنرپروری است که بر این سرزمین حکم رانده اند.امّا وی علاوه بر هنردوستی و حمایت از هنرمندان بزرگ، خود نیز در برخی زمینه ها دستی بر آتش داشته است؛ مثلاً علاقه او به شعر آن قدر بوده که دیوانی مفصّل، در هفت دفتر، از خود به یادگار نهاده است. بررسی این دیوان نشان می دهد که سلطان احمد با اشعار شاعران دیگر نیز آشنا بوده است. یکی از این شاعران سعدی است که سلطان احمد در سروده های خویش توجّه بسیار به شعر او می داشته و آثار این توجّه را از خلال دیوان سلطان می توان دریافت. ما در این مقاله به اثرپذیری سلطان احمد جلایر از سعدی پرداخته ایم.
۵.

از «مونسِ» بد، نَعوذُ باللّه!: نقدی بر چاپ حروفی مونس نامه

کلید واژه ها: مونس نامه ابوبکر بن خسرو الاستاد نسرین عسکری کتابخانه بادلیان آکسفورد انشارات دکتر محمود افشار نقد تصحیح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۹۴
 سال هاست متون کهن فارسی، که از جمله مواریث بیش بهای گذشتگان است، اغلب توسّط کسانی که اهلیّت پرداختن به این مقوله را ندارند، به گونه ای ناتندرست به چاپ حروفی می رسد و بر آن، نام «تصحیح» نهاده می شود. در این مقاله ضمن برشمردن برخی علل و اسباب این امر، به نقد یکی از همین آثار پرداخته ایم. «مونس نامه»، تألیف ابوبکر بن خسرو الاستاد،متنی متعلّق به قرن 6ه.ق است که اخیراً به شکلی بسیار مغلوط به چاپ حروفی رسیده است. مباشر چاپ این کتاب، در مواضع پرشمار، متن را غلط خوانده، غلط ضبط کرده، غلط فهمیده و غلط نیز توضیح داده است.    
۶.

حافظ و سلطان احمد جلایر

کلید واژه ها: حافظ سلطان احمد جلایر هفت پیکر مناسبات شعری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۸۱
    مناسبات شعری حافظ با شاعران پیش از خود و نیز معاصرانش، از دیرباز جزو مباحث عرصه حافظ پژوهی بوده است. یکی از این شاعران معاصر حافظ، سلطان احمد بن شیخ اویس جلایری است که با حافظ مکاتبه و مراوده شعری داشته و حافظ در مطلع یکی از اشعار خویش از وی نام برده است. اکنون که پس از چندین قرن، هفت دفتر از اشعار سلطان احمد جلایر در قالب دیوانی پربرگ یافته شده و به چاپ رسیده، فرصتی مغتنم است تا مناسبات شعری میان حافظ و این سلطان غزل گو بررسی گردد.  
۷.

در بابِ کتابِ «میِ باقی»

کلید واژه ها: می باقی بهاءالدین خرمشاهی دانشنامه حافظ و حافظ پژوهی نقد اشعار حافظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۰
 «می باقی»، مجموعه مقالاتی درباره حافظ، چکیده قلم بهاءالدین خُرّمشاهی است. ما در این مقاله به بررسی این کتاب پرداخته ایم و هر جا با نویسنده آن هم داستان نبوده ایم، نظر خویش را به دلایل و شواهد متّکی نموده و بیان کرده ایم. 
۸.

اصفهان در آثار نظامی گنجوی

کلید واژه ها: اصفهان نظامی گنجوی خسرو و شیرین هفت پیکر اسکندرنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۷۶
 نظامی گنجوی در برخی آثار خویش از اصفهان یاد کرده و به توصیف آن پرداخته است. در این مقاله، ابیات متضمن ذکر اصفهان در آن آثار را از نظر گذرانده و توصیفات نظامی را با منابع دیگر  سنجیده ایم. نیز این پرسش را درانداخته ایم که آیا نظامی با شیوه ای که به اصفهان پرداخته، مقصودی خاص داشته؛ و اگر چنین است، آن مقصود چه می توانسته باشد.
۹.

نگاهی به تصحیح احسن القصص

کلید واژه ها: احسن القصص بحرالمحبه فی اسرارالمودّه تفسیر قصه حضرت یوسف (ع) تصحیح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۹
احسن القصص، ترجمهء فارسیِ کتابی است در باب حضرت یوسف (ع). این متن کهن فارسی،  که متعلق به پایان قرن۵ یا آغاز قرن ۶ق است، اخیرا به چاپ رسیده، اما متاسفانه کاستیهایی قابل توجه بدان راه یافته است.در این مقاله برآنیم تا پاره ای از آن کاستیها را نشان دهیم.
۱۰.

اگرچه قصّه ای بس دلنواز است... (نقدی بر چاپ حروفیِ «قصّه سلیمان»)

کلید واژه ها: قصهء سلیمان ابویعقوب یوسف بن علی بن عمر تبریزی نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
کتاب "قصهء سلیمان" تالیف ابویعقوب یوسف بن علی بن عمر تبریزی در اواخر قرن ۶ و اوایل قرن ۷ قمری است. این کتاب اخیرا به چاپ حروفی رسیده، اما شوربختانه، غلطهای فراوان بدان راه یافته، چندان که متن از حیّز انتفاع بیرون شده است. این بی سامانی، البته محصولِ اهلیت نداشتن مباشران چاپ این کتاب است. مقالهء حاضر، که نمونه هایی اندک از آشفتگیهای بسیارِ کتاب مزبور را نشان داده، گواهی است بر این دعوی.  
۱۱.

محمّدصالح یا میرزا (ابو) صالح؟ بازشناسیِ مولفِ لطایف الخیال و جواهر الخیال

کلید واژه ها: محمدصالح رضوی جواهرالخیال لطایف الخیال میرزا ابوصالح نواب رضوی مدرسهءصالحیهءنواب ایوان مصلای مشهد مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۲۹
میرزا ابوصالح رضوی فرزند میزا محسن نواب و نوادهء دختریِ شاه عباس اول است. او و پدرش هر دو متولی آستان قدس رضوی بودند.جز این، میرزا ابوصالح بانی مدرسهء صالحیهء نوّاب و نیز ایوان مصلا در مشهد مقدس است.وی در ۱۰۹۰ق وفات یافت. محمد صالح رضوی فرزند میرزا محمدباقر متولی و برادرِ میرشاه تقی الدین محمد متولی است و تالیفاتی چون لطایف الخیال، جواهرالخیال، دقایق الخیال و معارج الخیال دارد. از دیرباز، شرح حال این دو، با یکدیگر آمیختگی یافته و باعث بروز اشتباههایی در بابِ معرفیِ مولف جواهرالخیال ، لطایف الخیال و دقایق الخیال شده است. در این مقاله، ضمن بررسی سرچشمه های این اشبتاه، حقیقت مساله بیان شده است.
۱۳.

تو را که دست بلرزد، گهر چه دانی سُفت؟ نقدی بر کلیات میرکرمانی

کلید واژه ها: میرکرمانی دیوان اشعار شاعر قرن هشتم کلیات شعر نقد کتاب تصحیح کتاب نقد تصحیح کتاب متون کهن فارسی نسخ خطی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۰۸
نویسنده در نوشتار حاضر در تاش است کتاب کلیات شعر میرکرمانی که توسط وحید قنبری و انتشارات سخن در سال 1397 به زیور طبع آراسته شده است را در بوته نقد و بررسی قرار دهد. وی در راستای این هدف، نخست با ارائه شاهد مثال هایی از صفحات متن کتاب، غلط خوانی های راه یافته به آن را متذکر می شود. سپس، تعدادی از ضبط های نادرست یا مشکوک چاپ کتاب و تکرار اشتباهات کاتب و ... را برمی شمارد. نویسنده در انتها، نقد خود را با بیان اشکالات راه یافته به حواشی صفحات کتاب، به پایان می رساند.
۱۴.

نقدی بر دیوان شمس الدین (جلال الدین) ورکانی

کلید واژه ها: دیوان شمس الدین (جلال الدین) ورکانی جواد بشری مجموعه متون ایرانی اسماعیل شموشکی تصحیح اشعار نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
سومین دفتر از مجموعه «متون ایرانی» در سال 1391 به کوشش جواد بشری توسط انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی به زیور طبع آراسته شده است. این دفتر شامل دو بخش است که بخش نخست آن دربرگیرنده ده متن تصحیح شده است. دومین متنی که در بخش نخست این دفتر آمده، حدود هزار بیت از اشعار شمس الدین (جلال الدین) ورکانی، شاعر سده های ششم و هفتم می باشد که توسط اسماعیل شموشکی، تصحیح شده است. در این کار، دو نسخه از خلاصه الاشعار مورد استفاده مصحح بوده که یکی متعلق به کتابخانه مجلس شورای اسلامی و دیگری نسخه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران است. نویسنده در نوشتار حاضر، ملاحظات خویش را در باب تصحیح اشعار شمس الدین ورکانی به رشته تحریر درآورده است. در راستای این نقد، با ارائه شاهد مثال هایی از متن، به خطای کاتب یا غلط خوانی مصحح و تصحیح های قیاسی وی اشاره می کند. نویسنده در انتها، حدسیات خود را در جهت رفع اشکال ابیاتی که برای مصحح مبهم بوده است، بیان می دارد.
۱۵.

سخندانی و خوشخوانی.... نقدی بر خلاصه الاشعار، بخش شیراز

کلید واژه ها: خلاصه الاشعار و زبده الافکار تذکره سخنسرایان پارسی گو میرتقی الدین کاشی شاعران شیراز نقد کتاب نفیسه ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۱۹۱
خلاصه الاشعار و زبده الافکار، مفصل ترین تذکره سخنسرایان پارسی گو تألیف میرتقی الدین کاشی است. بخشی از تذکره که خاتمه نام دارد شامل دوازده اصل است که هر اصل به یکی از نواحی جغرافیای ایران اختصاص یافته است. اصل نهم مربوط به شاعران شیراز و نواحی آن است که توسط نفیسه ایرانی تصحیح و انتشارات میراث مکتوب آن را به چاپ رسانده است. نویسنده در نوشتار حاضر در راستای نقد تصحیح مذکور، غلط خوانی ها و سایر اشکالات راه یافته در تصحیح را با ذکر شاهد مثال هایی از متن کتاب، به تصویر می کشد.
۱۸.

خروج یا بروج؟(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۹
شصت و چند سال پیش که شادران علامه محمد قزوینی نسخه خطی مورخ 827 هجری متعلق به مرحوم عبدالرحیم خلخالی را اساس کار خود در تصحیح دیوان حافظ قرار داد، چون به بیت بالا رسید، به پیروی از آن نسخه که متعاقبا به صورت عکسی هم چاپ شد، ضبط خروج را در متن جای داد و فروغ (نسخه های خ و ق) و بروج (بعضی نسخ دیگر) را در حاشیه. پیش تر از آن، خلخالی (1306) و پژمان بختیاری (1315) ضبط خروج را برگزیده بودند.اما تقریبا همه مصححان دیگر از جمله خانلری، نیساری، عیوضی (در هر سه چاپ)، جلالی نائینی و نورانی وصال، نذیر احمد، مسعود فرزاد، انجوی (چاپ جدید)، ایرج افشار، یحیی قریب، سایه، و مجاهد ضبط بروج را بر خروج ترجیح داده اند. وجه ترجیح آنان، علاوه بر ضبط اکثر نسخ، لابد مناسبت آشکار لفظ بروج با آسمان، زمین، اختر میمون، و طالع مسعود بوده است چنان که، در حاشیه چاپ قریب، به همین معنی اشاره شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان