سید محمدرضا تقوی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی (فرم 28 سوالی) بود. برای این منظور در یک مطالعه 75 نفر از دانشجویان برای بررسی اعتبار پرسشنامه در مطالعه ای دیگر 92 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز جهت بررسی روائی آن شرکت نمودند. اعتبار پرسشنامه مزبور از سه روش دوباره سنجی، تنصیفی و آلفای کرونباخ بررسی گردید که به ترتیب ضرائب اعتبار 0.70، 0.93 و 0.90 حاصل گردید. برای مطالعه روایی پرسشنامه سلامت عمومی از سه روش همزمان، همبستگی خرده آزمونهای این پرسشنامه با نمره کل و تحلیل عوامل استفاده شد. روایی همزمان پرسشنامه سلامت عمومی از طریق اجرای همزمان با پرسشنامه بیمارستان میدلسکس (M.H.Q) انجام گردید که ضریب همبستگی 0.55 حاصل آن بود. ضرایب همبستگی بین خرده آزمونهای این پرسشنامه با نمره کل در حد رضایت بخش و بین 0.72 تا 0.87 متغیر بود. نتیجه تحلیل عوامل با استفاده از روش چرخشی واریماکس و بر اساس آزمون اسکری، بیانگر وجود عوامل افسردگی، اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی و علایم جسمانی در این پرسشنامه بود که در مجموع بیش از 50 درصد واریانس کل آزمون را تبیین می نمودند. بنابراین، بر اساس نتایج این تحقیق، فرم 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهشهای روانشناختی و فعالیت های بالینی شناخته شد.

"هدف اصلی در تحقیق حاضر تعیین ابعاد رضایت زناشویی در همسران جانباز جنگ تحمیلی است. به علاوه، رابطه ابعاد رضایت زناشویی با سلامت روانی و مشکلات روان شناختی بررسی شده است. بدین منظور از 104 نفر از همسران جانبازان (اعصاب و روان یا شیمیایی) درخواست شد تا پرسشنامه های این تحقیق سؤال اصلی تحقیق این بود آیا همسران جانباز جنگ رضایت زناشویی مطلوبی دارند. نتایج نشان دادند که بین متغییرهای جمعیت شناختی و رضایت زناشویی کل رابطه معناداری وجود ندارد. اکثریت همسران جانباز رضایت زناشویی متوسط دارند. افزون بر این، بیشترین و کمترین همبستگی بین نمره کل رضایت زناشویی به ترتیب با زیر مقیاس های حل تعارض و جهت گیری مذهبی به دست آمد. همچنین یافته ها نشان دادند که بین رضایت زناشویی و مشکلات روان شناختی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. در مجموع می توان بیان کرد، که همسران جانباز جنگ تحمیلی با توجه به باورهای مذهبی و پذیرش احتمال آسیب های شدید جسمانی و روانی شوهران خود با همسران خود رابطه رضایت بخش زناشوئی داشته اند و تعداد فرزندان، درصد جانبازی، و افزایش سن نتوانسته این رابطه را به طور معنادار خدشه دار کند. با وجود این کمک های روانشناختی برای جلوگیری از آسیب های احتمالی و فرسودگی توصیه می شود. "

" هدف از مطالعه حاضر هنجاریابی مقیاس تجدیدنظر شده اضطراب آشکار کودکان (RCMAS) بر روی دانش آموزان شیرازی به تفکیک جنس و سال تحصیلی است. همچنین مقایسه میزان اضطراب بین دو جنس و بین دانش آموزان در سال های مختلف تحصیلی می باشد. برای این منظور 1471 نفر از دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی در شیراز شرکت نمودند. در پژوهش حاضر جداول هنجاری میزان اضطراب برای دانش آموزان به تفکیک جنس و پایه تحصیلی ارایه شده است. نتیاج مطالعه حاضر نشان داد که دانش آموزان دختر نسبت به دانش آموزان پسر اضطراب بیشتری را تجربه می کنند. در ارتباط با تفاوت میزان اضطراب در پایه های تحصیلی مختلف پژوهش حاضر نشان داد که میزان اضطراب دانش آموزان کلاس پنجم ابتدایی از میزان اضطراب دانش آموزان کلاس های دوم و سوم راهنمایی کمتر میباشد. "

مقدمه: در این مطالعه، اثربخشی یک روش جدید درمانی برای اختلال هراس اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس رویکرد فراشناختی، افکار و عقاید منفی در مورد خود اجتماعی، از سبک پردازش ایجاد شده به وسیله فراشناخت های فرد به وجود می آیند. بنابراین، درمان بر اصلاح سبک پردازش، قبل، در حین و بعد از رویارویی با موقعیت اجتماعی تمرکز می کند. روش کار: در این تحقیق، طرح مطالعه موردی (1n=) با تکرار A-B همراه با خط پایه چندگانه و پیگیری سه ماهه به کار برده شد. نمونه مورد پژوهش از بین مراجعینی که از آبان ماه تا دیماه سال 1387 به مرکز مشاوره دانشگاه شیراز مراجعه نمودند، انتخاب گردید. وی تحت 8 جلسه درمان فراشناختی قرار گرفت. در این تحقیق، از مقیاس های فراشناخت هراس اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی، اجتناب و آشفتگی اجتماعی و هراس اجتماعی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل نگاره ای و تعیین درصد بهبودی استفاده گردید. یافته ها: در پایان درمان، نتایج حاکی از تغییر معنادار بالینی و آماری در نمرات به دست آمده از همه مقیاس های خاص هراس اجتماعی در مورد این بیمار بود؛ ضمن این که این نتایج در پیگیری نیز حفظ شد. نتیجه گیری: درمان فراشناختی می تواند درمانی اثربخش و کوتاه مدت برای اختلال هراس اجتماعی باشد. با توجه به بدیع بودن این تحقیق، پر واضح است که ارزیابی های بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

"یکى از آزمون‏هایى که براى بررسى کارکردهاى شناختى در سال‏هاى اخیر مورد استفاده فراوان قرار گرفته آزمون بازشناسى حافظه است.در این آزمون محرک‏هاى دیدارى یا شنیدارى، با فاصله زمانى مشخص به آزمودنى ارایه مى‏شود؛سپس محرک‏هاى ارایه شده با محرک‏هاى مشابه مخلوط شده و از آزمودنى خواسته مى‏شود که به بازشناسى محرک قدیمى، از محرک‏هاى جدید بپردازد. تجربه و تحلیل آمارى این‏گونه آزمون‏ها به صورت سنتى با استفاده از آزمون‏هاى‏ t ، تحلیل واریانس یک‏طرفه، تحلیل واریانس دوطرفه و تحلیل واریانس، با استفاده از اندازه‏هاى مکرر، بر مبناى تعداد پاسخ صحیح بین دو یا چند گروه تجربى و گواه انجام شده است. تحقیقات جدید نشان داده است که استفاده از تعداد پاسخ صحیح که از آن، به حساسیت آزمودنى‏?dتعبیر شده، نمى‏تواند تنها معیار ارزیابى در این‏گونه تحقیقات باشد و گاهى محقق را در نتیجه‏گیرى دچار اشتباهات فاحش مى‏کند.بنابراین، پیشنهاد شده است که در این‏گونه موارد، از روش آمارى علامت‏یابى، قبل از استفاده از روش‏هاى آمارى یاد شده استفاده شود.براساس این نظریه، علاوه بر حساسیت پاسخ‏ (?d) عامل مهم دیگرى، به نام«سوگیرى پاسخ»(بتا ?B) که از تمایل آزمودنى به گفتن«بله»یا«خیر»شکل گرفته؛صرف نظر از نوع آزمون مى‏باشد، و این عامل مى‏تواند نتایج تحقیق ا تحت تأثیر قرار دهد.بنابراین، لازم است که نمرات خام قبل از هرگونه تجزیه و تحلیل آمارى، به نمرات معیار ?d و ?B تبدیل شود.براساس این روش آمارى«حساسیت پاسخ بالا»، بیانگر حساسیت یا توانایى بالاى آزمودنى در جداسازى محرک‏هاى قدیمى از محرک‏هاى جدید مى‏باشد. هم‏چنین، «سوگیرى پاسخ بالا»(نمره‏ ?B بالا).بیانگر میزان محافظه‏کارى آزمودنى در قبول بازشناسى محرک‏هاى جدید مى‏باشد و برعکس، نمره«سوگیرى پاسخ پایین»، بیانگر پذیرش آسان، در بازشناسى محرک‏هاى جدید مى‏باشد و راهبردى نادرست از سوى آزمودنى محسوب مى‏شود.در مجموع، مفید بودن این روش آمارى در تحقیقات مربوط، به وسیله بسیارى از محققان مورد تأیید قرار گرفته است(مثال، هالى و همکاران، 1994). در این مقاله، پس از ارایه تعریفى از حافظه بازشناسى، روش‏هاى علمى سنجش آن مورد بحث قرار خواهد گرفت.سپس عناصر اصلى روش آمارى علامت‏یابى‏ (TDS) که عبارت از: mralA eslaF,noitcejeR tcerroC,tiH,ssiM مى‏باشد، معرفى و روش محاسبه‏ ?d و ?B توصیف خواهد شد. "

معنویت و دینداری، توجه روزافزونی را به عنوان متغیرهای تحقیقات سلامت به خود جلب کرده اند. مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES) ابزاری است که به منظور اندازه گیری تجارب معنوی به عنوان جنبه مهمی از زندگی روزانه بسیاری از افراد، طراحی شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی روایی و پایایی مقیاس تجارب معنوی روزانه (نسخه 16 ماده ای) در ایران بود. به این منظور 120 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز برای بررسی روایی و پایایی آن شرکت نمودند. پایایی مقیاس ازسه طریق بررسی گردید که به ترتیب ضرایب پایایی 96/0 برای بازآزمایی، 88/0 برای تنصیفی اسپیرمن ‐ براون و 91/0 برای آلفای کرونباخ به دست آمد. برای مطالعه روایی مقیاس حاضر، از سه روش روایی همزمان، تحلیل عوامل و همبستگی ماده های مقیاس با نمره کل مقیاس استفاده شد. روایی همزمان DSES از طریق اجرای همزمان با پرسش نامه جهت گیری مذهبی آلپورت انجام شد که ضریب همبستگی 71/0 حاصل آن بود. تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس برای DSES سه عامل استخراج نمود که به ترتیب عامل های احساس حضور خداوند، ارتباط با خداوند و احساس مسئولیت در قبال دیگران نام گرفتند که در مجموع بیش از 61 درصد واریانس کل مقیاس را تبیین نمودند. همچنین نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که تمام ماده های مقیاس با نمره کل مقیاس دارای همبستگی بین 4/0 تا 8/0 هستند. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، فرم شانزده ماده ای مقیاس تجارب معنوی روزانه واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و به ویژه حوزه روان شناسی سلامت در جامعه ایرانی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه سوگیری توجه (نسبت به چهره های خشمگین، شاد و اشیا) در افراد مبتلا به هراس اجتماعی و افراد بهنجار بود. روش: گروه مبتلا به هراس اجتماعی هشت نفر بودند که با استفاده از مقیاس غربالگری هراس اجتماعی و مصاحبه بالینی انتخاب و با 12 نفر از گروه شاهد، در متغیرهای سن، جنسیت و سطح تحصیلات همتا شدند. سپس، آزمون رایانه ای «پروب دات تصویری» با استفاده از تصاویر واقعی چهره در دو گروه اجرا شد. یافته ها: نتایج که با روش تکرار سنجش مختلط و آزمون تعقیبی LSD تحلیل شد، حاکی از آن بود که افراد مبتلا به هراس اجتماعی، در مقایسه با گروه شاهد، اجتناب خود را از چهره های خشمگین نشان می دهند.

زمینه و هدف: نقص در بازبینی منبع به عنوان یکی از نقایص مطرح شده در مبتلایان به اسکیزوفرنیا به تازگی مورد توجه شناخت گرایان قرار گرفته، در تبیین برخی علایم اساسی مانند توهم و هذِیان مورد استفاده قرار میگیرد. از این رو هدف این پژوهش، بررسی نقش توانایی بازبینی منبع اطلاعات در بروز پدیده توهم شنوایی بود. مواد و روش ها: بر اساس یک مطالعه علی- مقایسه ای از میان کلیه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلال افسردگی اساسی مراجعه کننده و بستری در چهار بیمارستان اعصاب و روان شیراز از خرداد 1387 تا اردیبهشت 1388، 40 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا و 21 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی به علاوه 19 فرد بهنجار به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و پس از انجام مصاحبه تکمیلی، به وسیله یک آزمایه بازشناسی حافظه رایانه ای که توسط مؤلف اول مقاله طرح گردید و به وسیله کارشناس رایانه ساخته شد، مورد آزمون قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل آماری نتایج از روش آماری علامتیابی (SDT) استفاده شد و برای هر فرد دو نمره حساسیت پاسخ و سوگیری پاسخ محاسبه شد. یافته ها: بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی دارای توهم شنوایی در نمره حساسیت پاسخ بخش تصویری آزمایه، ضعیف ترین عملکرد را داشته اند، که قابل استناد به سوگیری پاسخ و دارو نیست. نتیجه گیری: این نتایج مؤید فرضیه های مطرح شده بر اساس مدل بسط مجدد Fernyhough در مورد مکانیزم بروز پدیده توهم شنوایی بود.

هدف از پژوهش حاضر هنجاریابی فرم 28 سؤالی از پرسشنامه سلامت عمومی بر روی دانشجویان دانشگاه شیراز به تفکیک جنس، سال تحصیلی و دانشکده بود. همچنین پژوهش حاضر به مقایسه وضعیت سلامت عمومی بین دانشجویان در سال های مختلف تحصیلی، دانشجویان پسر و دختر و دانشجویان بومی و غیربومی می پردازد. برای این منظور 1146 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در این مطالعه شرکت کردند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانشجویان پسر در مقایسه با دانشجویان دختر، و دانشجویان غیربومی در مقایسه با دانشجویان بومی از سلامت عمومی بهتری برخوردار بودند، لکن بین دانشجویان در سال ها و مقاطع مختلف تحصیلی تفاوتی مشاهده نشد. در پژوهش حاضر، جداول هنجاری برای دانشجویان به تفکیک دانشکده، سال تحصیلی و جنس ارائه شده است.

" هدف این پژوهش، هنجاریابی مقیاس خودسنجی افسرده گی (DSRS)، برای دانش آموزان ایرانی، به تفکیک جنس و سال تحصیلی بود که هم چنین به مقایسه میزان افسرده گی در دو جنس و در دانش آموزان پایه های مختلف تحصیلی می پردازد. از این رو ، 10226 دانش آموز از نواحی مختلف 6 شهر بزرگ کشور، اصفهان، اهواز، تبریز، تهران، شیراز، و مشهد برای آزمون گزیده شدند. یافته های پژوهش نشان داد که میزان افسرده گی در دختران به گونه ای معنادار از پسران بیش تر است و این تفاوت، هم در کل نمونه و هم در نمونه های مختلف در 6 شهر یادشده وجود دارد. هم چنین، میزان افسرده گی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی به گونه ای معنادار از میزان افسرده گی دانش آموزان پایه های دیگر تحصیلی کم تر است، اما میان افسرده گی دانش آموزان در پایه های دیگر تحصیلی تفاوتی معنادار وجود ندارد. در این پژوهش، جدول های هنجاری افسرده گی برای دانش آموزان به تفکیک جنس و پایه تحصیلی آمده است "

این پژوهش با هدف بررسی اثر اضطراب اجتماعی بر عملکرد در کارکرد بازداری حافظه ی فعال، در دو شرایط عادی و القای اضطراب طرح شده است. عملکردی که افراد در تکلیف مربوط به کارکرد بازداری داشتند، از دو بعد کارآمدی پردازش و اثربخشی عملکرد بررسی شده است. بدین منظور 24 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و 24 فرد بهنجار به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مصاحبه ی بالینی، پرسشنامه ی اضطراب اجتماعی کانور، مقیاس میزان تلاش ذهنی صرف شده و آزمون استروپ رنگ-کلمه اجرا گردید. نتایج با استفاده از طرح اندازه گیری مکرر مختلط، آزمون مقایسه های جفتی با بن فرنی اصلاح شده و آزمون T مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه در شرایط عادی و القای اضطراب در کارآمدی پردازش(26/0p< و 79/0p<) و اثربخشی عملکرد(1 p <) تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در شرایط القای اضطراب اجتماعی، بین دو گروه مضطرب اجتماعی و بهنجار در دو بعد کارآمدی پردازش(001/0p<) و اثربخشی عملکرد(001/0 p<) تفاوت معناداری وجود داشت. این نتایج حاکی از این بود که افراد مضطرب اجتماعی در کارکردهای اجرایی شان نقص هایی را نشان می دهند. این نقص ها می تواند منطبق با مدل های شناختی تبیین کننده ی این اختلال باشد؛ به خصوص این تبیین که این افراد نمی توانند توجه شان را به سمت محرک های بیرونی در موقعیت اجتماعی تغییر دهند.