عبدالرضا بیگی نیا

سیاست جهانی، پس از فروپاشی نظام دوقطبی، به مرحله نوینی از زیست خود گام نهاده است که به دلیل پیچیدگی و افزایش عدم قطعیت های محیط بین المللی، شکست یکجانبه گرایی و افول نسبی هژمونی، تنوع در کنشگران رسمی و غیررسمی، چرخش های نظری، مفهومی، و معنایی در روابط بین الملل و پیدایش قدرت های نوظهور، بر آشوبناکی این محیط بیش از پیش افزوده شده است. تأمل و تفکر درباره اینکه آینده نظم بین المللی پس از سپری کردن دوران گذار به چه سویی خواهد رفت و کشورها و قدرت های نوظهور در آن چه جایگاهی خواهند داشت، به یکی از مسائل و مباحث نظری مهم در میان اندیشمندان و سیاستمداران تبدیل شده و همه کشورها، خواهان دستیابی به جایگاه مطلوب تر و سهم بیشتری برای نقش آفرینی در آینده نظام بین الملل هستند. پژوهش حاضر، در پی پاسخ گویی به این پرسش است که «براساس چشم اندازها و روایت های مطرح شده درباره آینده نظم جهانی و برپایه همگرایی و واگرایی میان قدرت های نوظهور و سنتی نظام بین الملل، چه نظم هایی در آینده نظام بین الملل، از مطلوبیت بیشتری برخوردار خواهند بود؟» و «سناریوهای برتر آینده نظم بین المللی، چه سناریوهایی هستند؟» پژوهش حاضر، دارای رویکرد آینده پژوهی بوده و از روش تحلیل ساختار و راهبرد بازیگران استفاده کرده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار مکتور انجام شده و جامعه آماری پژوهش، تعداد 25 نفر از خبرگان دانشگاهی را که به صورت نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده اند، دربرمی گیرد. یافته های پژوهش، بیانگر این است که اگرچه آینده نظم بین الملل، به دلیل پیچیدگی و سیال بودن محیط و عدم قطعیت های پرشمار، دچار ابهام است، اما برپایه کنشگری قدرت های نوظهور در تعامل و رقابت با قدرت های سنتی، تمایل بازیگران به وقوع نظام چندقطبی، چندمرکزی، و جهان مناطق، بیش از سایر چشم اندازها است.

این مقاله با هدف «آسیبشناسی فعالیتهای پژوهشی اعضاء هیأت علمی رشته علوم سیاسی دانشگاه های دولتی تهران در چارچوب نظام آموزش عالی» انجام شده است، از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش تحقیق آمیخته است. جمع آوری دادهها طریق مرور مبانی نظری و مقررات مربوط به آئین نامه ارتقاء سپس با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه صورت گرفت.دادههای میدانی پژوهش پس از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 43 اعضاء هیأت علمی رشته علوم سیاسی در بخش کیفی با روش کُدگذاری باز واستفاده از تحلیل مضمون و نرم افزار Maxquda مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بررسی دادههای کیفی، کُدهای اولیه استخراج، در چند مرحله بازبینی، بررسی و طبقه بندی آنها در نهایت چهار مقوله اصلی و نُه مقوله فرعی به دست آمد. بعد از تجزیه و تحلیل و تقلیل دادن واحدهای معنادار 64 کُد اولیه به 363 فراوانی مضمون در بخش آسیب شناسی فعالیت های پژوهشی اعضاء هیأت علمی رشته علوم سیاسی احصاء و در نهایت الگوی آسیب شناسی استخراج شد. یافتههای تحقیق در بخش کیفی در مورد آسیبشناسی حاکی از نقش مؤثر عامل فردی «توانمندی علمی»، عوامل پژوهشی « هدفمند و مسأله محوری = کاربردی بودن»، « تخصصگرایی و خلاقیت ذهنی» و «کیفیت و اعتبار مجلات» و همچنین آسیبهای مربوط به ارتباطات علمی است. همچنین چالشها و موانع پژوهشی به مواردی همچون «فردی، سازمانی، اقتصادی و سیاسی» احصاء شد. در بخش کمّی با استفاه از پرسشنامه محقّق ساخته منتج از مصاحبههای نیمه ساختاریافته که روایی محتوایی آن توسط 8 تن استادان رشته علوم سیاسی مورد تأیید قرار و جمع آوری گردید.

پژوهش حاضر با هدف "شناسایی و اولویت بندی عوامل سازمانی مؤثر بر ماندگاری منابع انسانی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس" انجام شده است. جامعه آماری در زمان اجرای تحقیق 1000 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری از جامعه محدود(روش کوکران) نمونه آماری 283 نفر برآورد شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه 59 سئوالی محقق ساخته برای شناسایی عوامل مؤثر بر ماندگاری نیروی انسانی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون T و ANOVA استفاده و از آزمون فریدمن نیز برای اولویت بندی عوامل بهره برداری شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که شاخص های عوامل سازمانی مؤثر بر ماندگاری منابع انسانی در سازمان مورد مطالعه به ترتیب اولویت عبارتند از: پرداخت، حمایت اجتماعی، استرس شغلی، استقلال، شرایط فیزیکی محیط کار، نحوه مدیریت و سرپرستی، موقعیت های ارتقاء و عدالت سازمانی

تاکنون در طراحی نظام های ارزیابی عملکرد، بیشتر تلاش ها معطوف به تغییر و بهبود در ساختار و شکل بوده و کمتر به مباحث محتوایی توجه شده است. از این رو هدف این تحقیق، طراحی مؤلفه های اندازه گیری عملکرد در مدیریت شهری با تلفیق مدل ارزیابی متوازن (برای جنبه ساختاری) و شاخص های حکمرانی خوب مورد تأیید برنامه توسعه سازمان ملل متحد (برای جنبه محتوایی) در حوزه عملکرد سازمانی است. برای دستیابی به هدف تحقیق، پس از بازتعریف شاخص های حکمرانی خوب در چهار بعد ارزیابی متوازن، از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد شهرداری و اساتید دانشگاه، در مرحله اول، 103 مؤلفه و در مرحله دوم، 95 مؤلفه برای اندازه گیری عملکرد مدیریت شهری، استخراج شد. در ادامه، این مؤلفه ها با روش دلفی توسط خبرگان دانشگاهی و سازمانی ارزیابی شدند. نتایج تحقیق نشان دادند که از میان مؤلفه های طراحی شده با توجه به هشت شاخص حکمرانی خوب و چهار بعد ارزیابی متوازن، برای اندازه گیری عملکرد، 73 مؤلفه از نظر خبرگان دانشگاهی و سازمانی، مناسب و مورد تأیید بودند. از این رو این مؤلفه ها، راهنمای مناسبی برای توسعه هر چه بیشتر نظام ارزیابی عملکرد در حوزه مدیریت شهری می باشد تا مدیران نسبت به آثار و پیامدهای تصمیمات و برنامه های اجرایی سازمان، آگاه شوند.

بررسی رابطه بین چگونگی توزیع قدرت تصمیم گیری میان واحدهای بازاریابی و فروش با عملکرد تجاری شرکت مهم ترین هدف این پژوهش است که با توزیع پرسشنامه در میان مدیران بازاریابی و فروش 62 شرکت تولیدکننده در صنایع مواد غذایی، دارویی و شیمیایی پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار انجام گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیر چگونگی توزیع قدرت تصمیم گیری میان واحد های بازاریابی و فروش با متغیرهای همکاری و تعامل میان واحدهای بازاریابی و فروش، فرهنگ مشتری مداری، ایجاد ارزش برای مشتریان و نهایتاً عملکرد تجاری شرکت ها رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. از سوی دیگر بین متغیر چگونگی توزیع قدرت تصمیم گیری میان واحدهای بازاریابی و فروش با وضوح نقش های عملیاتی بازاریابی و فروش رابطه ی منفی و معنی داری وجود دارد. نتایج این پژوهش، همچنین نشان داد که بین ایجاد ارزش برای مشتریان با عملکرد تجاری شرکت رابطه ی مثبت معنی داری وجود دارد.

در این مقاله با استفاده از مبانی نظری در زمینه محیط سازمان و با بهرهگیری از الگوهای برنامهریزی و مدیریت راهبردی (SWOT)، الگوی جستجو و دیدهبانی محیط سازمانی برای شناسایی و مشخص کردن عوامل « فساد خیز» و « فساد زا» اعم از بالقوه و بالفعل ارائه شده است. پس از مروری بر تعاریف مربوط به فساد (بویژه فساد اداری) با ذکر مصداقهای آن، تبیین محیط سازمان به گزارش سالانه سازمان بین المللی شفافیت (TI) به جایگاه و رتبه جمهوری اسلامی ایران بین سایر کشورهای جهان از سال2003 تا 2013 نیز اشاره شده است. علاوه براین، چگونگی استفاده از الگوی جستجو و دیده بانی محیط سازمانی برای شناسایی عوامل محیط سازمانها اعم از محیط عمومی، رقابتی و داخلی مورد بحث قرار گرفته و در پایان نیز پیشنهادهایی به منظور ارتقای سلامت اداری و رویارویی با فساد برای سازمانهای کشور جمهوری اسلامی ایران ارائه شده است.

تحقیق حاضر با هدف ""شناسایی رابطه بین ارزش های فردی و سازمانی با تعهد سازمانی کارکنان شرکت آلومینیم المهدی استان هرمزگان"" انجام شد. اعضای جامعه آماری در زمان اجرای تحقیق1000 نفر بود و با استفاده از نمونه گیری از جامعه محدود(فرمول کوکران) نمونه ای برابر با 165 نفر برای آن برآور شد. از پرسشنامه¬¬¬ شوارتز برای سنجش «ارزش های فردی»، از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش «ارزش های سازمانی» و از پرسشنامه بالفور و وکسلر نیز برای سنجش «تعهد سازمانی» کارکنان استفاده گردید. ضریب پایایی مربوط به پرسشنامه ها به ترتیب 90%، 81% و73% به دست آمد. مبتنی بر روش همبستگی، داده های تحقیق با نرم افزارSPSS تحلیل و فرضیه های تحقیق نیز با فنون آمار استنباطی آزمون شد. نتایج ضمن تأیید همه فرضیه های تحقیق، نشان داد که همبستگی نسبتاً قوی میان ""ارزش های فردی"" با ""تعهد پیوستگی"" وجود دارد. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری میان ارزشهای سازمانی با تعهد همانند سازی و تعهد مبادله ای مشاهده شد.

اعتماد از راه ایجاد همکاری و همبستگی بین اعضای گروه، موجب توسعه و ارتقای روحیه گروهی می شود و به طور مستقیم و غیرمستقیم بر بازده گروه و در نهایت بر عملکرد سازمان تأثیر می گذارد. تسهیم دانش در سازمان ها به یادگیری سریع تر فردی و سازمانی منجر شده، خلاقیت را افزایش داده و به بهبود عملکرد فردی و سازمانی منتهی می شود. بنابراین سازمان ها تسهیم دانش را تقویت و کارکنان خود را به این امر تشویق می کنند. اعتمادسازی در سازمان و شناخت ارتباط آن با تسهیم دانش به ویژه برای کسب مزیت رقابتی سازمان ها مهم است. تحقیق حاضر با هدف «شناسایی نقش اعتماد بین فردی با تسهیم دانش در ستاد مرکزی شرکت ملی گاز ایران» انجام شد. داده های مربوط به اعتماد و تسهیم دانش جمع آوری و با روش همبستگی تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق، همبستگی مثبت و معنی دار بین اعتماد بین فردی با تسهیم دانش و مؤلفه های آنها را تأیید کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی «نقش عوامل تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران» انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری داده ها به شیوه پیمایش صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق(N) شامل 3920 نفر از دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران بود و به منظور تعیین حجم نمونه(n) بر اساس فرمول کوکران نمونه ای به تعداد 352 نفر به دست آمد. ابتدا حسب رشته تحصیلی نمونه گیری طبقه ای، سپس با توجه به جمعیت هر گروه نمونه گیری تصادفی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته 40 مولفه ای که در قالب سوالات باز و بسته مبتنی بر طیف لیکرت تنظیم شده است. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس یافته های پژوهش، دانشجویان علوم سیاسی بیش از دانشجویان فنی برای مشارکت سیاسی تحت تاثیر رشته تحصیلی خود بوده اند. از طرف دیگر دانشجویان فنی بیشتر از دانشجویان علوم سیاسی برای مشارکت سیاسی تحت تاثیر فضای سیاسی دانشکده خود بوده اند. رابطه دانشکده محل تحصیل با مشارکت سیاسی در دو گروه رابطه معنادار نبود. انگیزه دانشجویان دو گروه برای مشارکت سیاسی متفاوت نشان داده شد. به طوری که در گروه علوم سیاسی تاثیر دوستان و خانواده و سپس انگیزه سیاسی سهم بیشری برای مشارکت سیاسی داشته، اما در گروه فنی، دوستان، انگیزه سیاسی و محیط سیاسی تاثیر گذارتر از سایر انگیزه ها بوده است.

تحقیق حاضر با هدف تعیین""تأثیر توانمندسازی شناختی کارکنان بر عوامل تقویت کننده بهره­وری نیروی انسانی در شرکت ملّی حفّاری ایران-کارگاه شماره یک خوزستان""، انجام شد. برای سنجش ابعاد توانمندسازی شناختی کارکنان(احساس معناداری، احساس شایستگی، احساس داشتن حق انتخاب، احساس مؤثر بودن و احساس اعتماد) از پرسشنامه میشرا و اسپریتزر، و برای سنجش عوامل تقویت کننده بهره­وری نیروی انسانی(تعهد سازمانی، رضایت شغلی، مشارکت سازمانی و خلاقیت شغلی)، از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شد. برای تحلیل داده­های تحقیق، نرم­افزار SPSS به کاربرده شد و از ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند متغیره گام ­به­ گام، نیز برای آزمون فرضیه­های تحقیق، استفاده شد. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود همبستگی قوی(817/0R=) بین""توانمندسازی شناختی کارکنان"" با ""عوامل تقویت کننده بهره­­وری نیروی انسانی"" بود. همبستگی بین""توانمندسازی شناختی کارکنان"" با مؤلفه""مشارکت سازمانی""، دارای بیشترین ضریب همبستگی(755/.) و همین متغیر با مؤلفه ""خلاقیت شغلی""، دارای کمترین ضریب همبستگی (576/0) بود. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره گام به گام حاکی از وجود بیشترین ضریب تأثیر (530/0) مربوط به مؤلفه ""احساس اعتماد"" در پیش بینی مؤلفه ""رضایت شغلی""؛ و کمترین ضریب تآثیر (276/0) مربوط به مؤلفه­""احساس مؤثر بودن"" در پیش بینی مؤلفه""خلاقیت شغلی"" بوده است

این پژوهش با هدف «تعیین تاثیر نوع نیاز بر تمایل کارکنان به کارآفرینی سازمانی در ستاد مرکزی شرکت ملی نفت ایران» اجرا شد. متغیرهای تحقیق شامل انواع نیازها (نیاز به موفقیت/ توفیق طلبی، قدرت، احترام، خودشکوفایی، زیستی، امنیت و اجتماعی) به عنوان متغیر مستقل، و تمایل کارکنان به کارآفرینی سازمانی به عنوان متغیر وابسته، بوده است. برای گردآوری داده های مورد نیاز، از دو پرسشنامه دارای روایی و پایایی که در تحقیقات قبلی مورد استفاده قرار گرفته اند، پس از تصحیح و تعدیل برخی از سوال ها و بازآزمایی روایی و پایایی آنها، به ترتیب برای سنجش نوع نیازها و تمایل کارکنان به کارآفرینی سازمانی، استفاده شد. ضریب پایایی برای هر دو پرسشنامه برحسب آلفای کرونباخ به ترتیب، 85.65% و 86.68% به دست آمد. با بهره گیری از روش تحقیق همبستگی، تحلیل داده های تحقیق با نرم افزار SPSS، و استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره، نتایج آزمون فرضیه های تحقیق در سطح اطمینان 0.95 به دست آمد. بر اساس یافته های روش رگرسیون چندمتغیره، فرضیه های هفت گانه تحقیق و در نتیجه تاثیر انواع نیازها بر تمایل کارکنان به کارآفرینی سازمانی مورد تایید قرار گرفت

مدیران برای دست یافتن به اهداف مورد نظر خود و نفوذ در رفتار کارکنان از سبک های رهبری خاصی استفاده می کنند. به کارگیری هر یک از سبک های رهبری ممکن است در افزایش یا کاهش تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشار روانی (استرس) کارکنان مؤثر باشد. از طرفی گونه های شخصیتی B ،A)) کارکنان نیز می تواند در افزایش و یا کاهش میزا ن تنیدگی روانی شغلی آنان ایفای نقش کند. در این پژوهش رابطه بین سبک های رهبری مدیران (متغیر مستقل) و میزان تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشارهای روانی (استرس) کارکنان (متغیر وابسته) با در نظر گرفتن گونه های شخصیتی B ،A)) آزمودنی ها (متغیر مداخله گر)، مورد بررسی قرار گرفته است. برای اجرای پژوهش مورد نظر، یکی از سازمان های دولتی مستقر در تهران به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید. پس از تعیین نمونه آماری)80 = n) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نامتناسب، از ابزار پرسشنامه (پرسشنامه سنجش سبک رهبری، پرسشنامه سنجش تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) و پرسشنامه تعیین گونه شخصیتی) برای جمع آوری داده های مورد نیاز از نمونه آماری، اقدام شده است. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از نرم افزارهای اکسل (Excel) و SPSS مورد آزمون قرار گرفت. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه های تحقیق و تحلیل های آماری (توصیفی و استنباطی) حاکی از آن است که بین سبک های رهبری مدیران سازمان مورد مطالعه و میزان وجود تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) کارکنان شاغل در سازمان مورد نظر، رابطه معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، تایید فرضیه های فرعی تحقیق، بیانگر تایید فرضیه اصلی تحقیق است. رابطه مورد بحث با در نظرگرفتن نتایج به دست آمده از هر یک از سبک های رهبری و میزان شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل/ فشار روانی (استرس) در بین گونه های شخصیتی B ،A)) با یکدیگر متفاوت است. بر اساس نتایج این تحقیق در مجموع، میزان شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) در سبک رهبری اقتدارگرا (استبدادی- استثماری) از همه بیش تر و در سبک رهبری مشاوره ای-مشارکتی از همه سبک های رهبری کم تر است. سبک های رهبری حمایتی (پدر مآبانه- خیرخواهانه) و تفویضی- ایجابی از نظر میزان شدت شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشار روانی، به ترتیب در مرتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند.