علی شماعی

علی شماعی

مدرک تحصیلی: دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۰۱ مورد.
۲۱.

تحلیل آسیب پذیری و پهنه بندی شهر ایلام در برابر حملات هوایی از منظر پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 912 - 925

کلید واژه ها: آسیب پذیری ساختار پدافندغیرعامل حمله هوایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۳۲۵
آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که بنا به ویژگی های بیولوژیکی و فیزیکی و یا مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است بررسی ساختار های یک شهر و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل گامی است به سوی چشم-انداز آینده شهر ایمن. مسئله پژوهش حاضر چالش آسیب پذیری در در ساختار های شهری از منظر پدافند غیرعامل است و رویکرد مورد انتظار مدل سازی جهت شناسایی این زیرساخت ها است. قلمرو مطالعه حاضر؛ شهر ایلام در مرکز استان ایلام و به عنوان مرکز پشتیبان جنگ و شهر درگیر جنگ است است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است و شاخص هایی در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن دهی نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و با استفاده از ابزار Inverse Distance Weighting استاندارد شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب پذیری پدافندی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در بررسی شاخص های مورد مطالعه شاخص مراکز انتظامی و انبار با وزن 0.116 و 0.113 به عنوان مهم ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند .
۲۲.

تحلیل عوامل مؤثر بر نحوه گذران اوقات فراغت در شهر تهران (نمونه موردی: منطقه 22)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 361-377

کلید واژه ها: پایگاه اجتماعی و اقتصادی اوقات فراغت سبک زندگی منطقه 22 شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۵۳۹
اوقات فراغت جزء جدایی ناپذیر زندگی روزمره در دنیای امروز است. امروزه اوقات فراغت عرصه اجتماعی نوینی است که شناخت عوامل و بررسی میزان نقش و تأثیر آن بر اوقات فراغت فعال و غیر فعال نقش به سزایی درمدیریت شهری دارد. از این رو در تحقیق حاضر با استفاده از روش اکتشافی در پی شناخت عوامل مؤثر بر اوقات فراغت در منطقه 22 شهر تهران است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ زمانی مقطعی است. روش گرداوری داده ها بصورت پیمایشی و ابزار آن پرسش نامه است. این تحقیق با بکارگیری روش های آماری استنباطی سعی نمود که ضمن تجزیه و تحلیل نوع روابط میان متغیرهای مستقل تحقیق (عملکردی، امنیت، زیبایی شناختی، حمل و نقل، اقتصادی، زیست محیطی و امکانات زیر ساختی) و متغیر وابسته (اوقات فراغت فعال و غیر فعال)، به شناخت بیشترین تأثیر و کمترین تأثیر متغیرها نائل شود. نتایج تحقیق نشان داد میزان تأثیر و همبستگی عوامل در نوع اوقات فراغت (فعال و غیر فعال) متفاوت است. به عبارت دیگر اوقات فراغت داخلی یا غیر فعال کمتر تحت تأثیر محیط خارجی و شرایط زمینه ای قرار دارد. اما در طرف دیگر اوقات فراغت فعال یا خارجی در منطقه 22 تهران به شدت تحت تأثیر شرایط زمینه ای و محیط بیرونی است. مؤلفه های زیبا شناختی و امکانات زیرساختی بیشترین رابطه را با اوقات فراغت فعال و مؤلفه های اقتصادی و عملکردی و اقتصادی کمترین تأثیر را دارند. در اوقات فراغت غیر فعال. بیشتر ضریب تأثیر مربوط به مؤلفه امکانات زیرساختی و کمترین آن مربوط به مؤلفه اقتصادی است.
۲۳.

تحلیل پیشران های اقتصادی شهر زنجان و اثرات آن بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری مطالعه موردی: روستاهای دواسب و پایین کوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 99 - 113

کلید واژه ها: پیشران های اقتصادی پیوندهای روستا- شهری روستاهای پیرا شهری شهرستان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۶۰
هم پیوندی بین شهر و روستاهای پیرا شهری، از عوامل اصلی و تعیین کننده توسعه روستایی به ویژه در بُعد اقتصادی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل اثرات پیشران های اقتصادی شهر زنجان بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری دو اسب و پایین کوه شهر زنجان است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است، برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. برای تجزیه وتحلیل از تکنیک تحلیل عاملی و روش تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. در مرحله اول با روش تحلیل عاملی از 27 مؤلفه، 25 مؤلفه بالاتر از 6/0 به دست آمده است که در ادامه موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر جریان ارتباطی مربوط به بازاریابی و فروش محصولات، جریان خدماتی، جریان مبادله پول، جریان نیروی کار، جریان سرمایه گذاری شهرنشینان در فعالیت های اقتصادی روستاها، جریان ارتباطی جهت خرید و تأمین مایحتاج به ترتیب با ضرایب 044/14، 208/6، 296/4، 565/2، 227/2 و 045/2 در سطح معنی داری p</05 بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، ازاین رو می توان پذیرفت که بین پیشران های اقتصادی شهر زنجان به عنوان متغیر مستقل و کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری به عنوان متغیر وابسته، همبستگی مناسب و قوی وجود دارد. لذا یافته ها نشان از آن دارد که پیشران های اقتصادی شهر زنجان تأثیر زیادی بر کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری داشته است.
۲۴.

انطباق یابی فضایی محله با ویژگی های اجتماع محلی در مادرشهر تهران (موردمطالعه: محله شمیران نو)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 141 - 156

کلید واژه ها: محله اجتماع محلی شهرگرایی مادرشهر تهران شمیران نو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
محله به عنوان پدیده ای «فضامند» هم دارای حدومرز صریح و ضمنی و هم به عنوان یک «گروه اجتماعی» دارای همگونی در ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساکنان خود است. برخلاف دوران ماقبل مدرن، با ظهور عصر مدرن واگرایی بین دو مفهوم «محله» و «اجتماع محلی» آغازشده و به مرورزمان به ویژه در شهرهای بزرگ بیشتر شد. شهرگرایی و سبک زندگی مادرشهری ازجمله عوامل تأثیرگذار بر این جریان بوده است. پژوهش حاضر باهدف شناخت میزان انطباق محله با کیفیت های اجتماع محلی در مقیاس مادرشهری انجام گرفته است. این پژوهش ضمن تأکید بر جنبه کاربردی بودن آن، با فن پیمایشی و به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. شیو ه ی گردآوری داده ها اسنادی- میدانی بوده است. جامعه ی آماری ساکنین محله ی شمیران نو مادرشهر تهران بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از روش های کیفی و کمی، شامل آزمون تی تک نمونه ی و رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شده است. نتیجه ی آزمون های تجربی نشان داد که میزان انطباق قلمرو فیزیکی محله ی شمیران نو با ویژگی های اجتماع محلی در حد متوسطی ارزیابی شده است. سطح هویت محله ای در محله ی شمیران نو متوسط و رو به بالا بوده است؛ لیکن این وضعیت، سبب شکل گیری و بهبود تعاملات و همبستگی اجتماعی درونی ساکنین محله نشده است. به گونه ای که سطح همبستگی اجتماعی در میان ساکنین محله پایین تر از حد متوسط بوده است. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد تمامی اغلب شاخص-های شهرگرایی به عنوان متغیر مستقل دارای روابط و تأثیرات منفی بر مؤلفه های اجتماع محلی بوده اند.
۲۵.

بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در محله پارک لاله تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۹

کلید واژه ها: رگرسیون چند متغیره قیمت مسکن محله پارک لاله تهران نرم افزارARC GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۶۸۰۸
طی دو دهه اخیر، اقتصاد ایران شاهد پرنوسان ترین تغییرات در قیمت مسکن بوده است و رکود و رونق شدید بخش مسکن، آثار زیان باری بر این بخش و دیگر بخش های اقتصادی به جای گذاشته است. هدف اصلی این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در محله پارک لاله تهران می باشد. در این پژوهش از اطلاعات کلیه املاک معامله شده در شش ماه نخست سال 1395 در محدوده موردمطالعهاستفاده شده است.اطلاعات مربوط به ویژگی های فیزیکی واحدهای مسکونی معامله شده، از سامانه اطلاعات بازار املاک ایران گردآوری شدهو برای به دست آوردن اطلاعات مربوط به ویژگی های دسترسی واحدهای مسکونی معامله شده از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است.همچنین برای بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن از روش تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عوامل فیزیکی مسکن تأثیر بیشتری نسبت به عوامل دسترسی در قیمت مسکن در این محله دارند. به طوری که در میان ویژگی هایانتخاب شده، متغیرهای مساحت واحد مسکونی، پارکینگ و نوع اسکلت بیشترین تأثیر مثبت را بر قیمت مسکن در محدوده موردمطالعه داشتند. از طرف دیگر بعضی از ویژگی ها مانند فاصله واحد مسکونی تا نزدیک ترین خیابان اصلی، فاصله واحد مسکونی تا نزدیک ترین کاربری آموزشی، فاصله واحد مسکونی تا نزدیک ترین کاربری بهداشتی درمانی و قدمت واحد مسکونی تأثیر منفی بر قیمت مسکن در محله پارک لاله داشتند.
۲۶.

بررسی آسیب پذیری و ریز پهنه بندی حریم ایمنی شهر ایلام در برابر حملات هوایی از منظر پدافند غیرعامل

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 76 - 95

کلید واژه ها: آسیب پذیری ساختار پدافندغیرعامل حمله هوایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۰۹
آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که طبق ویژگی های بیولوژیکی و مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است. بررسی ساختار های شهر و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل، گامی به سوی چشم انداز آینده شهر ایمن است. مسئله پژوهش حاضر آسیب پذیری در ساختارهای شهری از منظر پدافند غیرعامل ،و رویکرد مورد انتظار، مدل سازی جهت شناسایی این زیرساخت ها است. قلمرو مطالعه حاضر، شهر ایلام در مرکز استان ایلام و به عنوان مرکز پشتیبان جنگ و شهر درگیر جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است .در این مطالعه شاخص ها در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن دهی و نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و با استفاده از ابزار Inverse Distance Weighting استاندارد سازی شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب پذیری پدافندی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد درمیان شاخص های مورد مطالعه، مراکز انتظامی و انبار با وزن 0.116 و 0.113 به عنوان مهم ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. دربخش پهنه بندی ساختاری این شهر بیشترین بخش هایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی قرار داشته و در وضعیت کاملا آسیب پذیر قرار داشتند عبارت اند از : مراکز انبار28/41 ، مراکز مسکونی 29/84 ، مراکز تجاری38/62 ، مراکز اداری32/35 ، پایانه 100 ، مراکز بهداشتی و در مانی 100 ، مذهبی27/18 ،انتظامی 100، آموزشی 28/39 و راه های شریانی شهر38/33. با توجه به نتایج باید گفت که وضعیت شهر ایلام از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی رو به رو خواهد بود.
۲۷.

ظرفیت سنجی فضایی توسعه میان افزای شهر بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 155 - 180

کلید واژه ها: توسعه میان افزا پراکنده رویی فضا محلات منتخب شهر بروجرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۲
امروزه توسعه میان افزا برای شهرهایی که با محدودیت توسعه افقی و تنگناهای طبیعی مواجه می باشند رویکردی مناسب شناخته شده است.این نوع پدیده توسعه درونی از یک سو به مسئله تأمین مسکن شهری مربوط می شود و از سوی دیگربه ضرورت حفظ زمین های محدوده ی شهر و حوزه های پیرامون آن باز می گردد.بسیاری از اراضی شهری یا فاقد کاربری هستند و یا دارای کاربری های فراشهری(زندان ها و پادگان ها و غیره) می باشند و یا اینکه متناسب با ارزش زمین و تأسیسات و تجهیزات موجود،تراکم ساختمانی-جمعیتی اعمال نشده است.همین امر باعث شده که شهرهای در فضاهای پیرامون خود به گونه ای ناموزون وافراطی گسترش یابند.این در حالی است که می توان با محدود کردن گسترش حاشیه ای و اعمال سیاست های تشویقی متراکم سازی علاوه بر استفاده بهینه و حداکثری از ظرفیت های درون شهر،مانع تخریب محیط زیست و نابودی اراضی کشاورزی وزراعی حاشیه شهرها شد و با هدایت توسعه کالبدی میان افزا گامی در جهت توسعه پایدار شهری برداشت.براساس آمارهای موجود،67هزار هکتار بافت فرسوده شهرهای کشور شناسایی شده است که از این میزان؛258 هکتار آن در شهربروجرد قرار دارد و عدم توجه به توسعه میان افزا شهرهای کشور و به طور اخص شهر بروجرد می باشد.برهمین اساس هدف مقاله در راستای ظرفیت سنجی فضایی توسعه میان افزا دراراضی رها شده وبلااستفاده شهر بروجرد است و روش پژوهش به صورت توصیفی،تحلیلی وییمایشی می باشد. بنابراین با آگاهی از میزان اراضی خالی و ساخته نشده درون شهر بروجرد و برآورد میزان اراضی قابل دریافت،ضرورت استفاده بهینه از فضاهای خالی و کم بهره برداری شده و فضاهای رها شده جهت تأمین مسکن با رویکرد توسعه میان افزا شهرقابل درک است و ارجح بر توسعه پراکنده شهر در اراضی پر شیب و ناهموار با هزینه های آماده سازی بسیار بالا می باشد.
۲۸.

توسعه گردشگری در محله تجریش با رویکرد بازآفرینی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲-۳ (پیاپی ۳۹) 877 - 894

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده توسعه گردشگری محله تجریش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
بازآفرینی شهری به مفهوم احیاء، تجدید حیات و نوزایی شهری و به عبارت دیگر آفرینش مجدد شهر است. بافت های ارزشمند به علت وجود جاذبه های نوستالژیک و معماری و فرهنگی و بازآفرینی آن ها نقش مهمی در توسعه گردشگری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... دارد. هدف این پژوهش نقش بازآفرینی در توسعه گردشگری محله تجریش می باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی می باشد و هدف آن از نوع کاربردی می باشد. روش جمع آوری مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و میدانی است. بر اساس خروجی آزمون تی تک نمونه ای نتایج منعکس کننده این مطلب است که از نگاه کسبه تنها بعد اقتصادی تأثیر مثبتی در توسعه گردشگری دارد درحالی که سایر ابعاد کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی کلاً تأثیر منفی بر توسعه گردشگری دارند و بیانگر میزان اهمیت آن در توسعه گردشگری می باشند. بر اساس آزمون فوق نیز نگاه گردشگران به ابعاد فوق تنها عوامل کالبدی و اجتماعی تأثیر مثبتی در جذب گردشگران دارند درحالی که ابعاد اقتصادی و زیست محیطی نیز تأثیر منفی دارند. در راستای اولویت بندی متغیرهای اثرگذار بازآفرینی شهری در بعد کالبدی از دیدگاه کسبه و گردشگران به ترتیب متغیر تأثیر ساختمان های بلند و مرتفع در منظر بصری و میزان مراکز پذیرایی و اقامتی دارای اولویت اول می باشد.
۲۹.

تحلیلی بر ظرفیت های گردشگری پایدار شهری، مطالعه موردی: شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هجدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۷ 40 - 56

کلید واژه ها: گردشگری ظرفیت گردشگری گردشگری شهری شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۷
مفهوم ظرفیت یک ابزار مهم در جهت تحقق گردشگری پایدار در چهارچوب توسعه پایدار می باشد. عدم توجه به مقوله ظرفیت در صنعت گردشگری موجب بروز تخریب های غیر قابل جبران بر محیط زیست و مناطق گردشگری طبیعی و همچنین عدم رضایتمندی بازدیدکنندگان و مردم بومی منطقه گردشگری می شود. مهم ترین مرحله برنامه ریزی و گسترش گردشگری در سطح یک منطقه خاص، تحلیل ظرفیت های موجود در آن است. چراکه عدم توجه به ظرفیت ها با طرح ریزی نادرست و عدم توجه به توان اکولوژیکی منطقه، عدم تعادل بین حجم و نوع فعالیت های تفرجگاهی، عدم توجه به ظرفیت برد منطقه، عدم توجه به امکانات و عوامل زیربنایی (نوع و کمیت) لازم برای توسعه فیزیکی و عدم توجه به ماهیت فصلی تفرج و نوسانات در طول سال می تواند به عنوان یک عامل تهدید کننده محیط زیست تلقی شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و تحلیل ظرفیت های گردشگری شهر یزد می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی – تحلیلی می باشد. اطلاعات تحقیق به وسیله پرسشنامه از 400 نفر از گردشگران و شهروندان و همچنین 30 نفر کارشناس (به عنوان حجم نمونه) تکمیل و سپس به وسیله آزمون T، روش دلفی و آنتروپی شانون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد می توان با اتکاء به ظرفیت های بالای گردشگری شهر یزد در سه سطح فردی، محیطی و سازمانی و جذب نیروهای متخصص در زمینه گردشگری، بهره گیری از پتانسیل های بافت قدیم این شهر، و با شناسایی محورهای گردشگری پایدار، و برگزاری جشنواره های متنوع در جهت رونق اقتصادی و مانند آن بسیاری از نقصانهای کنونی در پاسخگویی به نیازهای گردشگران را برطرف نمود و فضای گردشگری پایدار شهری یزد را توسعه داد.
۳۰.

تحلیل دسترسی به بوستان های شهری با رویکرد عدالت فضایی (نمونه مطالعه: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 105 - 118

کلید واژه ها: بوستان شهری دسترسی عدالت فضایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۴۵
طرح مسئله: بوستان های شهری، جزئی اساسی از چشم انداز شهرند و وجود آنها برای سلامت زندگی شهروندان الزامی است. نیل به عدالت فضایی اقتضا می کند برنامه ریزان شهری به برخوردارساختن شهرها از حد متناسب این فضاها و دسترسی متوازن ساکنان به آنها توجه داشته باشند. هدف: هدف این پژوهش، تحلیل بهره مندی شهر ایلام از بوستان های شهری، چگونگی توزیع این فضاها در پهنه شهر و وضعیت دسترسی به آنهاست. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ ماهیت، کاربردی است و روش تحلیلی ارزیابی دارد. داده های پژوهش، اسنادی و مشتمل بر شیپ فایل های کاربری زمین و بلوک های جمعیتی سرشماری سال 1395 است. برای تحلیل داده ها از شیوه های آمار توصیفی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج: یافته ها نشان داد 2 درصد پهنه شهری ایلام کاربری بوستان دارد و سرانه بوستان ها در آن 5/2 مترمربع است که بسیار کمتر از سطح استانداردهای تعیین شده است؛ همچنین توزیع این فضاها در سطح شهر متوازن نیست؛ به طوری که تمرکز آنها در نیمه شمالی شهر به مراتب بیش از جنوب و مرکز شهر است؛ در حالی که یک سوم مساحت و یک سوم جمعیت شهر که عمدتاً مربوط به قسمت های جنوبی شهر هستند، در حوزه دسترس مطلوب بوستان ها قرار ندارند، در پاره ای از قسمت های شمالی شهر، حتی تا 9 حوزه دسترس با یکدیگر هم پوش هستند. اختلاف رقم سرانه دسترسی به بوستان های شهری در سطح شهر تا حدود 10 برابر است. نوآوری: شاخص «سرانه دسترسی» و محاسبه آن، روشی نوآورانه است که دست کم در پژوهش های داخل کشور سابقه نداشته است.
۳۱.

تحلیل نقش قابلیت پیاده روی در ارتقای سرمایه اجتماعی محله های شهری (مطالعه موردی: محله های کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 279 - 297

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی فضای شهری قابلیت پیاده روی کلان شهر تهران کیفیت فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۶۵
فضاهای شهری عرصه های زندگی اجتماعی و مکانی برای فعالیت های شهری، وابستگی اجتماعی، مبادله اجتماعی و برخورد رسمی با دیگران است. این فضاها با درنظرگرفتن ویژگی ها و کارکردهایشان و با توجه به میزان کیفیت خود، توانایی گسترش حوزه عمومی را دارند و قادرند بر شکل گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی، اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی (مؤلفه های سازنده سرمایه اجتماعی) تأثیر مثبت یا منفی بگذارند. در این میان، یکی از عواملی که می تواند سبب افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضاهای شهری است. پژوهش حاضر با هدف کشف و تحلیل تأثیر قابلیت پیاده روی بر ارتقای سرمایه اجتماعی محله های نمونه کلان شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش برای تعیین میزان این قابلیت از نرم افزار ArcGis و مدل های ویکور، آنتروپی شانون و AHP و برای سنجش متغیر سرمایه اجتماعی از پرسشنامه و نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به ضریب هم بستگی کم (144/0) میان دو متغیر قابلیت پیاده روی و سرمایه اجتماعی در هشت محله مورد بررسی رابطه معناداری وجود ندارد. درنتیجه فرضیه پژوهش رد می شود. هرچند نمی توان به صورت قاطع بیان کرد که به کمک فضاهایی با قابلیت پیاده روی موجود می توان به تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی دست یافت، شاید بتوان گفت فضاهای موجود کیفیت لازم را ندارند؛ از این رو با ایجاد فضاهای پیاده مداری که کیفیت منطبق بر اصول طراحی شهری دارند، یا با بهبود کیفیت فضاهای موجود می توان به این مهم دست یافت.
۳۲.

تحلیل بازآفرینی پایدار بخش مرکزی شهرها با رویکرد سناریونویسی (موردمطالعه: بخش مرکزی شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 259-231

کلید واژه ها: الکتره فازی بخش مرکزی همدان بازآفرینی پایدار سناریونویسی هگمتانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۳۸۰
بخش مرکزی شهرها، به دلیل برخورداری از مرکزیت جغرافیایی، مرکزیت ثقل اقتصادی و ویژگی های تاریخی- فرهنگی دارای توان بالقوه بالایی است. علیرغم ویژگی های مثبت بخش مرکزی شهرها، محلات مسکونی آن با مشکلات کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، ازجمله فرسودگی، درهم پیچیدگی بافت و ضعف زیرساخت ها مواجهند. یکی از مراکز شهری با چنین مشخصه ای، بخش مرکزی شهر همدان می باشد. یکی از رویکردهای نوینی که توانسته با دید یکپارچه همه ابعاد مطروحه را در حل مسائل بخش مرکزی شهرها داشته باشد، رویکرد «بازآفرینی شهری پایدار» است. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل وضعیت شاخص های بازآفرینی پایدار و دستیابی به سناریوهای پیش رو در بخش مرکزی همدان می باشد. اطلاعات برای مطالعه وضع موجود از طریق اسناد فرادست و پرسشنامه شهروندان به دست امد در ابتدا رتبه بندی قطاع های شش گانه بخش مرکزی همدان از منظر شاخص های بازآفرینی شهری پایدار بر اساس مدل الکتر فازی بدست آمد. بطوریکه قطاع اول، پنجم و چهارم به ترتیب با تعداد چیرگی 5، 4 و 3 وضعیت بهتری از نظر شاخص های بازآفرینی پایدار به خود اختصاص داده اند. در ادامه برای دستیابی به آینده های پیش رو بخش مرکزی همدان با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، با تشکیل ماتریس اثرات متقابل 30×30 در مجموع 2 سناریو قوی، 12 سناریوی باور کردنی و 242 سناریوی ضعیف به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 3 سناریو (هگمتانه، دارینه و عراق عجم) با احتمال وقوع بسیار بالا در شرایط پیش روی آینده بخش مرکزی شهر همدان است. مطلوب ترین سناریو، سناریوی هگمتانه است.
۳۳.

آسیب شناسی پایداری محله های شهری با تأکید بر آسیب های اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 5 - 16

کلید واژه ها: آسیب شناسی محله های شهری توسعه پایدار آسیب های اجتماعی هویت شهری منطقه یک شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۲
 این پژوهش بهآسیب شناسی پایداری محله های 26 گانه منطقه یک تهران با تأکید بر آسیب های اجتماعی پرداخته است. هدف اصلی توزیع فضایی آسیب های اجتماعی در سطح محلات و بسترسازی برای مدیریت کنترل، کاهش توسعه پایدار محله ای است. هویت شهری از شاخص های توسعه پایدار است. روش پژوهش اکتشافی–تحلیلی است. داده ها و اطلاعات از طریق منابع اسنادی و میدانی گردآوری شده اند. تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Super Decisions در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نمونه آماری 30 نفر از کارشناسان حوزه برنامه ریزی شهری و تعداد 372 نفر از ساکن محلات با استفاده از فرمول کوکران است. یافته های پژوهش نشان دادند که محلات منطقه یک شهرداری تهران با آسیب های اجتماعی روبه رشدی روبرو هستند. آسیب های اجتماعی مشترک در سطح منطقه طلاق، دختران فراری، تکدی گری، اعتیاد به مواد مخدر و کارگران فصلی است. ازلحاظ توزیع فضایی بیشتر در میدان ها ازجمله میدان تجریش محله های پرتراکم قابل توجه است.
۳۴.

تحلیل آسیب پذیری بافت های قدیمی شهر کاشان در برابر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 111 - 130

کلید واژه ها: آسیب پذیری بافت قدیمی زلزله شهر کاشان مدیریت بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۶۲
تحلیل میزان و چگونگی آسیب پذیری بافت های قدیم شهری به برنامه ریزان و مدیران شهری در تصمیم گیری های مناسب و انتخاب راه حل های کنترل و مقابله با مخاطرات احتمالی کمک مؤثری می کند. هدف از این پژوهش بررسی آسیب پذیری بافت قدیم شهر کاشان در برابر زلزله و چگونگی توزیع شاخص های آن است. شاخص های به کارگرفته شده در تحلیل مشتمل است بر: مساحت قطعات زمین؛ نوع کاربری زمین؛ عرض معابر؛ نوع مصالح؛ تعداد طبقات؛ قدمت ابنیه؛ کیفیت ابنیه؛ دسترسی به فضای باز؛ فاصله از گسل؛ و مدیریت بحران. ماهیت پژوهش کاربردی و روش آن اکتشافی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها و اطلاعات در مرحله اول به صورت اسنادی و بررسی متون مختلف است و از روش میدانی به ویژه مشاهده بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل Fuzzy AHP، سیستم اطلاعات مکانی، و نرم افزار Expert choice استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از لحاظ آسیب پذیری 11درصد مساحت بافت شهر در طیف خیلی کم، 7درصد در طیف کم، 15درصد در طیف متوسط، 22درصد در طیف بالا، و 45درصد در طیف خیلی بالا قرار دارد. تمرکز فضایی آسیب پذیری در بخش مرکزی بافت قدیم به سبب مصالح کم دوام، کیفیت نامطلوب ساخت، و قدمت زیاد ابنیه است. کمترین آسیب پذیری مربوط به جداره اصلی بافت به ویژه در بخش جنوب شرقی است. درمجموع، می توان نتیجه گرفت در بُعد ارتقای کیفیت به کارگیری اصل خطرپذیری مدیریت بحران و در بُعد قدمت توسعه اقدامات بازآفرینی در ابعاد زیستی – کالبدی،ساخت اجتماعی بارویکرد ترکیبی، و مدیریت بحران می توان باعث کاهش آسیب پذیری بافت های قدیمی شد.
۳۵.

ضرباهنگ کاوی پیشرانهای کلان موثر بر پایداری زیرپوست شهر (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 16 - 32

کلید واژه ها: توسعه پایدار رویکرد زیست پذیری ساختارهای کلان شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۲۹
ساخت فضایی شهرها به مثابه ی یک پیاز؛ اگر چه از بیرون ساده به نظر می رسد، امّا در حقیقت به خاطر داشتن لایه های زیاد، فریبنده است. اگر هر لایه به طور جداگانه بررسی شود، یک کل را از دست داده ایم. در مطالعه ی ساخت فضایی بافت های فرسوده و محتوای آن(وضعیت پایداری) نیز ، علل و عوامل موجده آن نبایستی فقط از یک زاویه نگاه شود. پژوهش حاضر می کوشد پالیسی های کلان موثر بر وضعیت ساخت موجود بافت فرسوده ی شهر زنجان را درک و میزان اثرات آن بر وضعیت را، مورد واکاوی قرار دهد. برای دست یابی به هدف فوق به طرق بانک کاوی منابع کتابخانه ای و مشاهده ی میدانی(مصاحبه با سرپرستان خانوار ساکن بافت"491" نفر و خبرگان و متخصّصین امر"30 نفر") مواد مورد نیاز تحقیق جمع آوری و با استفاده از از نرم افزارهای« ArcGis, lisrel » فراوری می گردد. نتایج تحلیل نشان داد عوامل ساختاری کلان اقتصادی با ضریب معنی داری 9.99 وضریب تاثیر 0.92 به میزان بیش تری ساخت فضایی بافت فرسوده شهر زنجان را تبیین می نماید. به عبارتی؛ ساختار اقتصادی متمرکز و دولت گرا اقتصاد نفت و تاثیر آن بر تحوّلات فضایی شهر و تخصیص فضایی منابع مالی به صورت یکپارچه، توانسته بیش ترین ضریب تاثیر را در ساخت فضایی موجود بافت فرسوده شهر زنجان داشته باشد. همچنین عوامل کلان کالبدی در مرحله ی بعدی تاثیر قرار داشته و ساخت فضایی چند لایه ی بافت فرسوده ی زنجان را تبیین می نمایند. نوسازی پوسته ی اول بلوک ه ای ساختمانی در حاشیه ی معابر اصلی با تکیه بر فضاهای تجاری ختم می گردد. عرض معابر و مصوبات تشویقی نوسازی بافت قدیم؛ امکان بلندمرتبه سازی و گسترش ارتفاعی واحدهای ساختمانی را فراهم نموده و نتیجه ی امر، ایجاد لفافه های فضایی جدید و کاملا متضاد با پوسته های دوم و سوم بافت می باشد.
۳۶.

تحلیل فضایی نابرابری های اجتماعی در منطقه مغان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 225 - 244

کلید واژه ها: تحلیل فضایی نابرابری های اجتماعی دهستان های منطقه مغان عدالت فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف این پژوهش تحلیل نابرابری های اجتماعی، به منظور دستیابی به الگوی مناسب توسعه و عدالت اجتماعی در سطح 19 دهستان منطقه مغان است. شاخص های مورد مطالعه شامل 13 شاخص موثر در نابرابری اجتماعی در این منطقه از ایران است. رویکرد حاکم بر این پژوهش رویکرد عدالت فضایی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای با بهره گیری از نرم افزار Arc GIS و مدل تحلیلی Capland (ترکیب روش های Topsis، Vikor و Saw) است. جامعه آماری منطقه مغان شامل سه شهرستان پارس آباد، بیله سوار و گرمی مغان که جمعاً 19 دهستان است. روش گردآوری داده ها و اطلاعات به دو شیوه اسنادی و میدانی است و روش های تجزیه و تحلیل از آنتروپی شانون شاخص-سازی شده، مدل های تصمیم گیری چند معیاره، نرم افزار Excel و از تکنیک ادغامی (POSET) از نوع Capland استفاده شده است. یافته ها و نتایج حاصله مشخص می سازد که نابرابری در بهره مندی از منابع و تسهیلات، یکی از مهم ترین عوامل نابرابری اجتماعی در این منطقه است. به طورکلی عدم تعادل در شاخص های اجتماعی در سطح دهستان های منطقه مغان به وضوح قابل مشاهده است. الگوی تفاوت های فضایی توسعه اجتماعی در دهستان های منطقه مغان؛ الگوی مرکز پیرامون است. به گونه ای که مرکزیت هر کدام از دهستان ها برخوردارتر و پیرامون با برخورداری کمتری مواجه است. در بین 19 دهستان منطقه؛ دهستان های، آنی، تازه کند، آجارود شمالی و قشلاق شمالی از لحاظ شاخص های اجتماعی برخوردار و به ترتیب با رتبه های یک تا چهار و دهستان های انگوت شرقی، محمودآباد، اصلاندوز، ساوالان، اجارود شرقی، قشلاق غربی، قشلاق جنوبی، اجارود مرکزی، پایین برزند، قشلاق شرقی و اجارود غربی در رتبه های پنجم تا پانزدهم و از لحاظ وضعیت توسعه، نیمه برخوردار و در نهایت دهستان های گوگ تپه، انگوت غربی، انجیرلو و آزادلو به لحاظ وضعیت توسعه در شرایط محروم جای دارند.
۳۷.

ارزیابی اثربخشی طرح های توسعه شهری تهران (مطالعه موردی: پارک دانشجو تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 13 - 28

کلید واژه ها: ارزیابی اثربخشی پارک پروژه محرک شهری پارک دانشجو تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۸۰
هر فرمی در فضا به مثابه یک کالبد، محمل آثار متنوع غیرکالبدی و پیامدهای متعدد اجتماعی-اقتصادی است. در این میان، فضاهای عمومی به ویژه پارک ها و بوستان های شهری به عنوان طرح های توسعه شهری اثربخشی بسیار متنوعی در ساختار شهری دارند. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان اثربخشی پارک دانشجو به عنوان یک نمونه از پروژه توسعه شهری تهران بر اساس نظر شهروندان انجام شده است. نوع پژوهش اکتشافی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی شامل؛ شامل مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران 95 نفر تعیین شده است. تحلیل داده ها به کمک آزمون های T تک نمونه ای، فریدمن و ANOVA صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان داده است که رضایتمندی از پارک به ترتیب شامل؛ مولفه های مربوط به محیط ومنظر، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و در آخر اقتصادی-مدیریتی بوده است. در ارزیابی پارک نیز مولفه های مربوط به بعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی-مدیریتی و فرهنگی به ترتیب بیش ترین بازخورد را از نظر شهروندان داشته است. می توان گفت در ارزیابی انجام شده توسط شهروندان بخش محیط ومنظر، بیش تر معطوف به مسائلی نظیر؛ آلودگی بصری- صوتی و وضعیت بهداشتی بوده، همچنین چشم نوازی و زیبایی پارک و ترکیب تئاتر شهر از نقاظ مثبت بوده اند. ارزیابی های انجام شده در بخش کالبدی، وسعت کوچک پارک از نقاط ضعف بوده در حالیکه دسترسی پارک جایگاه بالایی را داشته است، در بخش اجتماعی تکثر سنی در استفاده از پارک، حضور تئاتر شهر از نقاط قوت طرح بوده اند و در بخش اقتصادی-مدیریتی ارزیابی های به مراتب نقاظ ضعف بیش تری را آشکار می کند این عوامل بیشتر شامل مدیریت ضعیف و نبود امنیت در پارک بوده اند. در تحلیل فضایی میزان رضایتمندی در پارک بخش های پیرامونی شامل؛ ورودی های غربی و شرقی ایستگاه متروی تئاتر شهر که محل تمرکز مشاغل غیررسمی هستند، رضایتمندی کمتری را نشان داده اند. ارزیابی های انجام شده تحقیق حاضر در ارتباط با پارک دانشجو نشان داده است که کاستی های بیش تر معطوف به ساختار های اجتماعی-سیاسی و مدیریتی حاکم بر فضای پارک بوده اند لذا؛ نقش مدیران شهری از قبل ارزیابی طرح ها و پروژه های شهری و ایجاد زیر ساخت های لازم برای حکمرانی  مطلوب شهری، ضروری است. 
۳۸.

تحلیل عوامل مؤثر بر بازآفرینی شهری پایدار (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱-۱ (پیاپی ۳۷) 123 - 142

کلید واژه ها: بازآفرینی پایدار بافت فرسوده میکمک فازی بخش مرکزی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۱۹۰
بخش مرکزی شهرها با سابقه ی قدیم به دلیل مرکزیت جغرافیایی دارای پتانسیل بالقوه بالایی بوده و علیرغم ویژگی های مثبت قسمت مرکزی شهرها محلات مسکونی آن از لحاظ فرسودگی رنج می برند در این مقاله سعی شده است عوامل مؤثر بر بازآفرینی پایدار در شهر همدان شناسایی و تجزیه و تحلیل شوند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ، برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و پیمایشی و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار (FLMICMAC) استفاده شده است. طبق نتایج تعداد 36 عامل بازآفرینی پایدار شناسایی و در مرحله انتخاب نهایی که با روش دلفی انجام شد به 24 عامل کاهش داده شدند. نتایج حاصله نشان داد که عامل تسهیلات بانکی با میزان تأثیرگذاری غیرفازی (63.50) و رتبه اول سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی (62.33) با رتبه دوم تغییر نرخ ارز (59.5) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (56.16) با رتبه چهارم میزان درآمد ماهیانه (55.33) با رتبه پنجم مهم ترین عوامل تأثیرگذار در بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. این عوامل دارای برچسب فازی تأثیرگذاری قوی می باشند. همچنین عامل مشارکت ساکنین با میزان تأثیرپذیری غیرفازی (63.83) و رتبه اول تأثیرپذیری قیمت واحد مسکونی (62.66) با رتبه دوم میزان تعلق مکانی (59.66) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (58.66) با رتبه چهارم مهم ترین عوامل تأثیرپذیر در فرایند بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. طبق نتایج تحقیق توجه اساسی به عوامل تأثیرگذار نقش بسزایی در تحقق بازآفرینی پایدار دارد
۳۹.

Evaluating Space Justice in Urban Areas, Case study: Quaternary areas of Shahriar

نویسنده:
منبع: Socio-Spatial Studies, Vol ۳, Issue ۵, Winter ۲۰۱۹ 13 - 27

کلید واژه ها: Shahriyar city Spatial justice Urban areas evaluation Quality of living environment

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۳۶۱
The purpose of this study was to evaluate the spatial justice in different dimensions (physical, social, economic, and environmental) in order to have balance regarding four regions of Shahriyar city. The spatial justice approach in a city is used for controlling and reducing the physical-spatial inequalities as well as a fair distribution of municipal services and facilities in different areas of the city. In this study, the spatial justice of four areas of Shahriyar city was evaluated with 13 criteria and 27 indicators. This study was carried out through exploratory-analytical research method that used two models of the analytic hierarchy and the shortest distance. Eventually, the final map of different access levels was drawn through combining fuzzy logic with these two models. The findings and obtained results through Topsis model indicated that area 1 of Shahriyar city had the highest rank in social, economic, physical, and environmental indicators. However, the area 3 had unfavorable economic and physical conditions, and area 2 had unfavorable environmental conditions. Having integrated Topsis and Fuzzy models, it was shown that areas 1 and 2 were considered as privileged regions and areas 3 and 4 were respectively determined as the semi-privileged and nonprivileged regions. Moreover, the Analytic Hierarchy Process (AHP) method indicated that areas 1 and 4 had better conditions and areas 3 and 2 are respectively on the lower levels. Finally, after combining the results of fuzzy and AHP models, the final map was designed. It showed that the areas 1 and 4 were privileged regions; areas 3 and 4 were respectively the semi-privileged and underprivileged regions of the Shahriyar city. Generally, the results of this study indicated that the physical-spatial development of Shahriyar city was unbalanced and did not meet the conditions of equity-based city.
۴۰.

تحلیل فضایی تاب آوری شهری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 349 - 374

کلید واژه ها: بخش مرکزی شهر تحلیل فضایی تاب آوری شهری محله شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۶ تعداد دانلود : ۵۲۹
تحلیل تاب آوری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-زیرساختی و اکولوژیکی به منظور دستیابی به راهکارهای مناسب مدیریت مخاطرات محیطی از اهداف این پژوهش است. شناخت وضعیت تاب آوری محله های بخش مرکزی شهر و دستیابی به عوامل تاب آورساز با توجه به قدمت، فرسودگی و نارسایی زیرساختی و پهنه بندی سطح تاب آوری از ضرورت های برنامه ریزی و مدیریت شهری است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف شناخت وضعیت تاب آوری محله های 24 گانه بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد چهارگانه تاب آوری انجام شده است. شاخص های انتخاب شده با روش های ELECTRE و AHP و مصاحبه با متخصصان شهری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ابعاد کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به ترتیب پایین ترین امتیاز را در میان چهار بعد سنجش میزان تاب آوری دارند. همچنین محله های منصور، اهراب، مقصودیه و دانشسرا بیشترین میزان تاب آوری و محله های گجیل، باغ شمال، مارالان و سرخاب پایین ترین سطح تاب آوری را در میان محله های 24گانه دارند. ناپایداری ابعاد کالبدی و اقتصادی بافت منجر به ناپایداری دیگر ابعاد تاب آوری شده است؛ بنابراین رویکرد تاب آورسازی کالبدی و اقتصادی محله های پایدار با راهبرد تاب آورسازی اقتصادمدار می تواند نسخه ای مؤثر برای ارتقای تاب آوری محله های بافت قدیم باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان