حمیرا سجادی

مقدمه: کشور ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین تلفات را از زلزله، متحمل شده است. برخی پیامدها و آسیبهای اجتماعی ناشی از زلزله حتی در دهه های بعد در آن مناطق ظاهر می شود. یکی از این پیامدها، گرایش به مصرف مواد است. ازاین رو این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی و گرایش به مصرف مواد در میان زلزله زدگان استان کرمانشاه انجام شد. روش: در این مطالعه همبستگی در سال 1400، 450 نفر از جمعیت ساکن در شهر سرپل ذهاب که در هنگام زلزله سال 1396 در این شهر ساکن بودند، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای موردمطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش از چک لیست مشخصات جمعیت شناختی و دو پرسشنامه روا و پایاشده حمایت اجتماعی وکس و نگرش به مصرف مواد استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS Graphics تحلیل شدند. یافته ها: بیشتر افراد موردمطالعه، مرد، مجرد و شاغل بودند. میزان حمایت اجتماعی در سطح خیلی خوب و میزان گرایش به مصرف مواد در سطح متوسط ارزیابی شد. همچنین، بین حمایت اجتماعی و گرایش به مصرف مواد رابطه منفی و معناداری به دست آمد. بحث: با توجه به وجود رابطه معنی دار حمایت اجتماعی با گرایش به مصرف مواد و با توجه به زلزله خیز بودن کشور ایران، مسئولان مربوطه می بایست با انجام اقدامات مناسب برای بهبود حمایت اجتماعی که می تواند موجب کاهش گرایش به مصرف مواد در میان زلزله زدگان شود، برنامه ریزی و سیاست گذاری کنند.

مقد مه: نظام سلامت به عنوان متولی اصلی بهداشت و درمان در ایران تاریخچه ای نزدیک به یک قرن دارد و در این بازه زمانی تغییرات زیادی را شاهد بوده است تا به شکل و ساختار کنونی درآمده است. این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری و تحولات نظام سلامت و روند سیاست گذاری در آن با دیدگاه بین رشته ای انجام شده است. روش: تحقیق به روش تاریخی انجام گرفته و متون تاریخی راجع به نظام سلامت و زیربخشهای آن اعم از بهداشت و درمان و آموزش با رویکرد نهادگرایی مرور و تحلیل شده است. یافته ها: دولت، جامعه مدنی، بخش خصوصی، خانواده و نهادهای بین المللی کارگزاران اصلی سیاست سلامت در ایران از ابتدا تاکنون بوده اند که در بستر عوامل موقعیتی، ساختاری، فرهنگی و خارجی به نظام سلامت و تحولات آن در ایران جهت داده و در موفقیتها و ناکامیهای آن مؤثر بوده اند. بحث: هرچند از همان ابتدا کارگزار اصلی سیاست سلامت در ایران دولت بوده است، اما عوامل نهادی زیادی بر کارایی و عملکرد آن درزمینه سلامت مؤثر بوده اند و این نهاد جهت تدوین سیاستهای سلامت و هموارکردن مسیر برقراری عدالت اجتماعی نیازمند توجه جدی تر به عناصر جامعه مدنی و ویژگیهای خانواده ها و سپردن امور به بخش خصوصی است و در این راه تعامل با نهادهای بین المللی و استفاده از تجارب آنها به خصوص درزمینه بهداشت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در یک دهه اخیر، پژوهشها درباره بهزیستی ذهنی کودک به عنوان موضوع مهمی در سیاست گذاری اجتماعی و سلامت، افزایش یافته و ابزارهای زیادی برای سنجش بهزیستی ذهنی کودک بر اساس برخی نظریه ها که قابلیت تبیین این مفهوم را دارند، طراحی شده است، به طوری که انتخاب ابزار مناسب در بین شمار سنجه ها امری چالشی است. هدف اصلی این پژوهش، مرور مطالعات بهزیستی ذهنی کودک و بررسی انواع تعاریف نظری و عملیاتی و ارائه یک دستهبندی منظم از تعاریف و سنجه هاست. روش: مطالعه از نوع مرور روایتی است که اطلاعات از طریق جستجوی نظام مند در پایگاهها داده های الکترونیک در تاریخ دی ماه 1396 جمع آوری شد. مرور انتقادی منابع: مفهوم بهزیستی در چارچوب سه نظریه متمایز تعریف شده است؛ نظریه لذت گرایی، نظریه خواسته ها و نظریه مبتنی بر نیاز. دراین بین، بهزیستی ذهنی کودک در چارچوب دو نظریه نخست که به جنبه های ذهنی بهزیستی اشاره دارد مفهوم سازی شده و به معنای غلبه احساسات مثبت بر عواطف منفی و رضایتمندی کودک از زندگی اش است. ابزارهای متعدد سنجش بهزیستی ذهنی کودک را در یک دسته بندی کلی می توان به دو شکل «سنجه های کلی/سنجه های خاص» و «سنجه های تک سؤالی/سنجه های چند سؤالی» تقسیم کرد. بیشتر سنجه های بهزیستی ذهنی کودک، در کشورهای توسعه یافته و ثروتمند ساخته شده اند. پرکاربردترین سنجه های بهزیستی ذهنی کودک، انواع مقیاسهای رضایت از زندگی، شادکامی، روابط با همسالان، خانواده و دیگران و عزت نفس است. یافته ها نشان داد در پژوهشهای داخلی، بهزیستی ذهنی کودکان کم سن کمتر ارزیابی شده است. بحث: مرور منابع نشان داد بهزیستی ذهنی کودک در چارچوب نظریه های بهزیستی بزرگ سالان تعریف شده و در سنجش این مفهوم عموماً کودک به مثابه بزرگ سالی نابالغ در نظر گرفته شده است. پژوهشگران از انواع شاخصهای ترکیبی جهت سنجش ابعاد عاطفی و شناختی بهزیستی ذهنی کودکان جوامع مختلف و رده های سنی متفاوت استفاده کرده اند و اطلاعات از طریق مشارکت مستقیم کودک، گزارش والدین و گزارش مربیان جمع آوری شده است. در این راستا، مناقشاتی بر سر توان شناختی کودک و مشارکت مستقیم کودک در فرایند تحقیق وجود دارد.

با توجه به افزایش رو به رشد جمعیت سالمندان در جهان و ایران، موضوع رفاه اجتماعی و استانداردهای زندگی به عنوان یکی از شاخص های رفاه عینی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش در نظر دارد وضعیت استانداردهای زندگی سالمندان شهر تهران را با معرفی یک ابزار جدید برآورد نموده و ارتباط آن را با تعیین کننده های اقتصادی اجتماعی بررسی نماید. روش: این مطالعه مقطعی به روش پیمایش بر روی 150 سالمند ساکن در شهر تهران انجام گرفته است. داده ها از طریق پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه استانداردهای زندگی، جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و نرم افزار SPSS22 انجام گرفت. یافته ها: میانگین استانداردهای زندگی 73/6 و انحراف معیار آن 53/2 بود، که این مقدار استانداردهای زندگی در بین سالمندان شهر تهران درسطح پایین می باشد. همچنین نتایج نشان داد که، بین استانداردهای زندگی با متغیر پهنه اقتصادی – اجتماعی و متغیر وضعیت اشتغال تفاوت معنا داری وجود دارد، اما بین متغیر جنسیت و استانداردهای زندگی تفاوت معناداری مشاهده نگردید. بحث: استانداردهای زندگی سالمندان شهر تهران در سطح بسیار پایین می باشد، با توجه به نتایج این مطالعه توصیه می شود که حوزه ها و نهاد های ذی ربط رفاه اجتماعی در جهت ارتقای استانداردهای زندگی این گروه گام بردارند.

مقدمه: ازآنجاکه یکی از زمینه های اصلی فهم سیاست اجتماعی و به تبع آن، سیاست سلامت، توجه به چگونگی اهتمام دولت به توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور است؛ بنابراین، می توان روند تحول و پیشرفت آن را از خلال چگونگی تحول و پیشرفت کشورها در امر توسعه پی گرفت. این تحقیق با هدف بررسی تحولات نظام سلامت ایران در خلال برنامه های عمرانی و توسعه قبل و بعد از انقلاب سال 1357 به انجام رسیده است. روش: تحقیق حاضر به روش تطبیقی و با تکنیک تحلیل محتوای کیفی به انجام رسیده است که مبتنی بر گردآوری داده ها از منابع معتبر مرتبط با نظام سلامت در ایران (اعم از پزشکی، بهداشت و...) و متن برنامه های عمرانی و توسعه و ارزیابیها و گزارشهای مرتبط با آنها است. یافته ها: تفاوت اصلی برنامه ریزی در دو دوره موردمطالعه به جهت گیری حکومتهای مستقر برمی گردد؛ در حکومت پهلوی تجدد و مدرن سازی کشور مبتنی بر دولت ملت سازی مبنای تصمیم گیریها و سیاستهای کلان بوده؛ اما در حکومت جمهوری اسلامی برقراری عدالت اجتماعی مبنای سیاست گذاریهای کلان بوده و تأمین رفاه مردم نیز بخشی از تحقق این اهداف به شمار آمده است. نتیجه اجرای برنامه های عمرانی و توسعه تغییرات گسترده ای در شاخصهای بهداشتی کشور را نشان می دهد، اما برنامه های عمرانی قبل از انقلاب نه تنها در مدرن سازی کشور ناموفق عمل کردند، بلکه به دلیل بی توجهی به عدالت سبب افزایش نابرابری و نارضایتی در عموم مردم شدند و بعد از انقلاب نیز علی رغم تأکید برنامه های توسعه بر گسترش عدالت اجتماعی، در حوزه سلامت این امر محقق نشده است. بحث: موفقیت در اجرای سیاستهای نظام سلامت و تحقق عدالت اجتماعی منوط به داشتن برنامه های متکی بر داده ها و برآوردهای منطقی و واقع بینانه، حرکت به سوی برنامه های مختلط (دستوری ارشادی) و انجام اصلاحات اساسی ساختاری در برنامه ریزیهای اجتماعی و اقتصادی است.

مقدمه: طیف وسیعی از کودکان و نوجوانان در جهان شاهد خشونت فیزیکی یا تهدید به اعمال آن توسط والدین خود نسبت به یکدیگر هستند. بر اساس مطالعات قبلی مواجهه کودکان و نوجوانان با خشونت خانگی، با گرایش به رفتارهای برون گرایانه و ضداجتماعی و ارتکاب رفتارهای خشونت آمیز مرتبط است. هدف مقاله حاضر پیش بینی خطرپذیری در نوجوانان شهر خرم آباد از طریق مواجهه با خشونت خانگی است. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی و تحلیلی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 379 نفر دانش آموز دختر و پسر کلاسهای دهم و یازدهم مقطع متوسطه شهر خرم آباد بود که به روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی از دبیرستانهای دو منطقه خرم آباد انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی استفاده شد. یافته ها: میزان شیوع مواجهه با خشونت پدر نسبت به مادر 14%، مواجهه با مشاجره والدین 9/35% و خطرپذیری 4/74% بود. بین همه ابعاد مواجهه با خشونت خانگی و خطرپذیری رابطه مثبت وجود داشت. میزان مواجهه با انواع خشونت در دانش آموزان پسر بیشتر از دانش آموزان دختر است. همچنین 18% از واریانس خطرپذیری توسط مواجهه با خشونت خانگی تبیین گردید. بحث: پژوهش حاضر گویای اهمیت مواجهه با خشونت خانگی و تأثیر آن بر افزایش خطرپذیری نوجوانان است.

مقدمه: اجماع کلی در میان دانشمندان علوم اجتماعی معاصر وجود دارد که اعتماد اجتماعی مقوله ای بسیار مهم است. علاقه به موضوع اعتماد در بسیاری از رشته ها نظیر، جامعه شناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، روان شناسی، تاریخ، فلسفه، مدیریت و سازمان و انسان شناسی در سراسر جهان دیده می شود. امروزه اعتماد اجتماعی از جمله مقولات اساسی در مطالعات اجتماعی و سیاسی معاصر و یکی از اجزاء اصلی سرمایه اجتماعی محسوب می شود. هدف مطالعه حاضر بررسی تعیین کننده های اقتصادی-اجتماعی اعتماد در بین کودکان کار شهر تهران می باشد. روش: مطالعه حاضر یک مطالعه همبستگی است که به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه کلیه کودکان کار 13 تا 18 ساله مراجعه کننده به سازمانهای مردم نهاد حمایت از حقوق کودکان تهران در سال 1393 بودند که 105 نفر از 4 مرکز حمایت از حقوق کودکان (مؤسسه ایلیا، خانه کودک شوش، خانه کودک ناصر خسرو، مرکز همه کودکان مولوی و خانه علم) به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اعتماد اجتماعی استفاده شد. پس از جمع آوری، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSSو رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته ها: میانگین وضعیت اعتماد اجتماعی کودکان 24/64 (در حد متوسط) با انحراف معیار 08/10 می باشد. همچنین از بین عوامل اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی ( شامل سن، جنس، بعد خانوار، وضیت مسکن، محل تولد، ملیت و درآمد) تنها ملیت (ایرانی بودن در مقابل افغانی بودن) و درآمد کودکان با اعتماد اجتماعی آنها ارتباط داشت که این دو متغیر مجموعاً 6/28% از تغییرات اعتماد اجتماعی را تبیین می کند. بحث: با در نظر گرفتن این نکته که زندگی سالم محصول داشتن تعامل اجتماعی است و اعتماد عامل کلیدی مهمی در شکل گیری تعامل است، لازم است بسترهای لازم برای حفظ و تقویت اعتماد و اعتماد سازی هر بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد. علاوه بر این، با توجه به این که کودکان کار از گروههایی هستند که مشکلات اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی بیشتری نسبت به همسالان خود دارند و با در نظر گرفتن این نکته که این کودکان می توانند بالقوه درگیر آسیبهای اجتماعی شوند که هزینه هایی را به سایر افراد جامعه نیز تحمیل کند، ارائه برنامه های مناسب برای افزایش اعتماد اجتماعی آنان می تواند هم به عنوان راهکاری برای افزایش سلامت اجتماعی این کودکان و افزایش سلامت جامعه از طریق کاستن از آسیبهای اجتماعی مد نظر قرار گیرد.

مقدمه: بیانگرها و شاخصهای اندازه گیری رفاه اجتماعی، وسعت تغییرات ناشی از وضع سیاستهای اجتماعی را اندازه گیری می کنند و بنا به ضرورت شناسایی این بیانگرها، مطالعه حاضر به شناسایی این ابعاد و بیانگرهای شاخص رفاه اجتماعی می پردازد. روش: این پژوهش با استفاده از روش دلفی با دو دور در بین 25 نفر از متخصصین و صاحبنظران رفاه اجتماعی انجام شده است. یافته ها: اشتغال (میانگین 52/9)، اقتصاد (30/9)، تأمین اجتماعی (76/8)، سلامت (42/8)، آموزش (45/7) و مسکن (65/6) مهم ترین ابعاد، و میزان بیکاری (14 رأی)، درصد پوشش بیمه تأمین اجتماعی (10)، امید به زندگی در بدو تولد (7)، میزان مالکیت مسکن (7)، میزان باسوادی افراد بالاتر از 6 سال (6)، میزان ثبت نام در مدرسه (5)، ضریب جینی (5)، میزان تورم (4) و درآمد ملی سرانه (3) مهم ترین بیانگرهای رفاه اجتماعی در ایران می باشند. بحث: مقایسه یافته های این پژوهش با مطالعات مشابه حاکی از در اولویت قرار داشتن ابعاد و بیانگرهای عینی و مادی رفاه اجتماعی در ایران می باشد.

مقدمه: شیوه های سازگارانه مقابله با استرس به عنوان یکی از اجزای اصلی در ارتقاء سلامت روان مطرح می باشند. این تحقیق با رویکردی اجتماع محور به بررسی مکانیسم های مقابله با استرس در زنان متاهل با هدف تدوین برنامه مناسب مداخله ای جهت ارتقاء سلامت روان آنها پرداخته است. روش: طی یک پژوهش توصیفی، وضعیت روش های مقابله با استرس در 200 زن متاهل 18-65 سال ساکن در منطقه 22 تهران با استفاده از پرسشنامه استاندارد شیوه های مقابله با استرس فولکمن و لازاروس به روش نمونه گیری تصادفی و با مشارکت مردم بررسی شد. یافته ها: بیشترین روش مورد استفاده زنان در مقابله با استرس، حل مدبرانه مسئله و کمترین روش مورد استفاده، مقابله رویارو بود. استفاده از روش های هیجان مدار از سوی نیمی از شرکت کنندگان برای مقابله با استرس به کار گرفته شد. در ضمن، میانگین استفاده از سه روش گریز-اجتناب، فاصله گرفتن و خویشتنداری برحسب وضعیت تحصیلی و تعداد فرزند متفاوت بود. بحث: به نظر می رسد ارائه مداخلات مناسب با رویکرد اجتماع محور در زمینه آموزش شیوه های سازگارانه مقابله با استرس، در ارتقاء سلامت روان و افزایش کیفیت زندگی موثر خواهد بود.

مقدمه: برآوردها و ارزیابی های رفاه اجتماعی در ایران، تنها بر ابعاد و شاخص های اقتصادی نظر دارد؛ بنابراین تدوین شاخصی ترکیبی که ضمن پوشش ابعاد مختلف رفاه اجتماعی، امکان تحلیل کلی و جزئی را فراهم آورد، به ارزیابی و تحلیل بهتر سیاست های اجتماعی و رفاهی کمک می کند. هدف این مطالعه، تدوین شاخص بومی رفاه اجتماعی با ابعاد مختلف و ارزیابی روند رفاه اجتماعی با استفاده از آن است. روش: نخست، شاخصی متناسب با شرایط، برای سنجش رفاه اجتماعی در ایران طراحی شد و سپس روند رفاه اجتماعی در ۴۴ سال اخیر از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۹۰ اندازه گیری گردید. ابعاد شاخص رفاه اجتماعی به روش دلفی انتخاب و با تحلیل عاملی اکتشافی، مناسب تشخیص داده شد. برای ترکیب ابعاد، مقادیرآن با نمره Z استاندارد شد. برای آزمون تحلیل حساسیت، از جدول وزنی یکسان و تورش دار استفاده شد. یافته ها: شیب شاخص تا اواسط دوره، کاهشی و بعد از آن افزایشی بوده است. براساس شاخص رفاه اجتماعی، بهترین و بدترین عملکرد، به ترتیب به سال های۱۳۵۱ و ۱۳۶۸ مربوط بوده است. شاخص رفاه سن و شاخص رفاه اقتصادی، در طول سه برنامه توسعه، یعنی از ۱۳۶۸تا۱۳۸۲ تغییری چندان نکرده است و نمودار آن ها تقریباً بر هم مماس است، اما شاخص ترکیبی رفاه اجتماعی، به دلیل داشتن ابعاد و بیانگرهای بیشتر و متنوع تر، تغییرات رفاه اجتماعی را بهتر نشان می دهد. بحث: بیشترین امتیاز شاخص ترکیبی رفاه اجتماعی ایران، به ابعاد عینی مربوط می شود؛ به طوری که شش بُعد اول به اشتغال، تأمین اجتماعی، اقتصاد، آموزش، بهداشت و مسکن اختصاص دارد. به نظر می رسد که وضعیت نامناسب توسعه یافتگی و تأمین ناکافی نیازهای اولیه در ایران، در این انتخاب نقشی اساسی داشته است.

مقدمه: اهداف توسعه انسانی هزاره سوم اساساً شامل محورهای سلامت و عدم تبعیض و نیز برابری، به ویژه برابری جنسیتی است. هدف این تحقیق، بررسی رابطه ابعاد احساس نابرابری های جنسیتی با سلامت روان زنان شاغل است. روش: در این مطالعه، از روش هم بستگی برای سنجش رابطه بین متغیر ها استفاده شده که در آن ۲۰۲ نفر از زنان شاغل در سازمان تأمین اجتماعی شهر همدان، در سال ۱۳۹۱، به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، شامل پرسش نامه سنجش احساس نابرابری جنسیتی و پرسش نامه سنجش سلامت روان GHQ و چک لیست برای جمع آوری متغیرهای جمعیت شناختی بود. به منظور تجزیه وتحلیل نتایج، از ضریب هم بستگی پیرسون برای سنجش مقدار هم بستگی بین احساس نابرابری جنسیتی و سلامت روان استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد ازنظر وضعیت سلامت روان، 6/44 درصد کم ترین مقدار اختلال روانی را دارند و 1/45 درصد از جامعه تحت بررسی به میزان زیاد و خیلی زیاد، احساس نابرابری جنسیتی را ابراز داشتند. بحث: رابطه مثبت و معنی داری بین احساس نابرابری جنسیتی و سلامت روان وجود داشت؛ به طوری که هرچه احساس نابرابری کم تر باشد، سلامت روان افراد بهتر است. .

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی پایایی و روایی و هنجاریابی مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی انجام شد. روش: جامعه آماری تحقیق، همه دانش آموزان پایه اول و دوم دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ بودند. نمونه ای به حجم ۱۲۱۲ نفر (۵۹۷ دختر) با روش نمونه گیری چندطبقه ای انتخاب شد؛ سپس، مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی (ادلسون و جانسون و شین، ۲۰۰۷) به فارسی ترجمه و ماده های آن با فرهنگ ایرانی متناسب و در نمونه اجرا شد. داده ها با استفاده از آماره های توصیفی و محاسبه ضریب هم بستگی پیرسون و آزمون تی زوجی تحلیل شد. یافته ها: بررسی ساختار عاملی، نشان دهنده وجود هفت عامل است که عبارت است از: مواجهه با خشونت پدر علیه مادر، مواجهه با مشاجره والدین، درگیرشدن کودک در خشونت والدین، مواجهه با خشونت در محله یا مدرسه، مواجهه با عوامل خطرزای خانوادگی، مواجهه با خشونت ازطریق استفاده از فناوری های تصویری خشونت بار و خشونت بزرگ سالان علیه کودک. این عوامل، درمجموع ۶۰٫۰۴ درصد کل واریانس سازه را تبیین می کنند. اجرای هم زمان مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی با پرسش نامه مواجهه با خشونت جسمی والدین نیز حاکی از روایی هم گرای پذیرفتنی این مقیاس است. همچنین، باتوجه به ضریب آلفای به دست آمده برای کل مقیاس (a=./89) و ضریب پایایی باز آزمایی (r=./86)، می توان گفت مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی از پایایی مناسبی برخوردار است. بحث: گونه فارسی مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی، از پایایی و روایی خوبی برای سنجش مواجهه کودکان ایرانی با خشونت خانگی برخوردار است

مقدمه: روش: یافته ها: بین سلامت مادران و کیفیت زندگی کل در ایران، هم بستگی معنی دار و قوی و مثبتی وجود داشت. استان تهران دارای بالاترین سطح سلامت مادران و بالاترین سطح کیفیت زندگی کل بود. استان سیستان و بلوچستان نیز در پایین ترین سطح سلامت مادران و پایین ترین سطح کیفیت زندگی کل قرار داشت. در این پژوهش، با استفاده از شاخص کیفیت زندگی واحد اطلاعات اکونومیست و شاخص مادران سازمان بین المللی نجات کودکان، کیفیت زندگی کل و سلامت مادران در تمام استان های ایران در سال ۱۳۸۸ بررسی شده و با روش توکسونومی عددی، رتبه بندی استان ها انجام و با استفاده از ضریب هم بستگی، به بررسی ارتباط بین این دو متغیر پرداخته شده است. کیفیت زندگی به عنوان برون داد نهایی برنامه های توسعه در نظر گرفته می شود و درنتیجه، توجه به عوامل مؤثر در کیفیت زندگی برای حفظ و ارتقای آن مورد توجه جدی می باشد. پژوهش حاضر یک مطالعه اکولوژیک است که رابطه بین سلامت مادران و کیفیت زندگی را در استان های کشور در سال ۱۳۸۸ بررسی نموده است. بحث: با استناد به نتایج به دست آمده از این مطالعه و نقش اساسی و انکار ناپذیر سلامت مادران در کیفیت زندگی، مباحث مربوط به سلامت مادران می بایست در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های ارتقای کیفیت زندگی مدنظر قرار گیرد

مقدمه: پیشگیری و کنترل خشونت علیه زنان در خانواده و پیامدهای فردی و اجتماعی آن مستلزم شناخت درست از وضعیت، علل و نتایج آن است. در این مقاله تلاش شده است تا براساس شواهد تحقیقی گردآوری شده تصویر مستندی از مسئله ی خشونت علیه زنان در خانواده ارائه گردد. روش: اطلاعات مربوط به خشونت علیه زنان از گردآوری و مرور 63 مقاله به زبان فارسی و انگلیسی، حاصل از پژوهش های انجام شده در کشور که در دوره ی زمانی 1387-1380 در مجلات معتبر علمی پژوهشی داخلی و خارجی منتشر شده اند به دست آمده و توصیف و تحلیل شده اند. یافته ها: در ایران شیوع کلی خشونت نسبت به زنان در خانواده براساس نتایج مطالعات در تهران و شهرهای دیگر کشور طیف گسترده ای از 5/17تا 6/93 درصد را شامل می شود. بالاترین فراوانی انواع آزار در کل و در جمعیت عمومی مربوط به آزار روانی و کم ترین آن آزار جنسی بوده است. همچنین به نظر می رسد که تعامل مجموعه ای از عوامل فردی، موقعیتی، اجتماعی و فرهنگی در ایجاد خشونت نقش ایفا می کنند. بحث: طیف گسترده شیوع خشونت در ایران می تواند عمدتا نتیجه ی روش شناسی متنوع مطالعات از جمله تعاریف در حیطه های مختلف خشونت، جمعیت هدف مطالعات، ابزار جمع آوری اطلاعات و تنوع در شهرهای محل انجام مطالعات باشد.

مقدمه: در بسیاری از کشورها سیاست های خارج بخش سلامت از نظر اثراتشان بر سلامت ارزیابی می شوند. «ارزیابی اثرات بر سلامت» روشی است که به شناسایی و پیش بینی و ارزشیابی تغییرات احتمالی، هم مثبت و هم منفی، در سلامت جمعیت تعریف شده که ناشی از سیاست یا برنامه یا اقدامی توسعه ای است، کمک می کند. این تغییرات ممکن است مستقیم و فوری یا غیرمستقیم و با تأخیر باشد. مرور انتقادی: این مطالعه به روش مروری و با مرور مدل های ارزیابی اثرات بر سلامت انجام شده است. از بین مدل های موجود، به هشت مدل اصلی از دیدگاه بسته تا وسیع اشاره شده است. از بین هشت مدل بررسی شده، چهار مدل دیدگاه بسته و چهار مدل دیدگاه باز دارند. از نظر مراحل فرایند ارزیابی اثرات بر سلامت، نوع ابزارهای استفاده شده در این فرایند و توجه به نابرابری های سلامت، بین این مدل ها تفاوت هایی وجود دارد. بحث: با وجود تفاوت بین مدل ها، در تمام آن ها به اهمیت در نظر گرفتن مسائل سلامت در تصمیم گیری و برنامه ریزی بخش های خارج از سلامت اشاره شده است. در این مدل ها بیان شده است که ارزیابی اثرات بر سلامت باید بر حوزه هایی تمرکز کند که در آن ها امکان ایجاد تغییر وجود دارد و سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان، به اجرای هر گونه پیشنهاد برای بهبود تمایل دارند.

مقدمه: بحث درباره ارتباط تبعیض جنسیتی و سلامت، موضوع تازه ای نیست. نابرابری و تبعیض جنسیتی تأثیر چشمگیری بر سلامت دارد؛ لذا توجه کافی به تعیین کننده های جنسیتی اساسی است. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط نابرابری جنسیتی در چهار حوزه اقتصاد، آموزش، سیاست و سلامت با درصد شیوع HIV انجام گرفته است. روش: در این تحقیق از تحلیل ثانویه استفاده شده است. داده های این پژوهش از دو منبع «گزارش سالانه مجمع اقتصاد جهانی از شاخص شکاف جنسیتی» و آمار بخش ایدز سازمان ملل متحد برداشته شده است. نمونه تحقیق شامل ۱۱۵ کشور از مناطق مختلف جهان است که اطلاعات آن ها وجود داشت. یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از این است که از میان چهار زیرمقیاس شاخص شکاف جنسیتی، فقط زیرمقیاس دسترسی به آموزش و نشانگرهای آن، به جز نشانگر نسبت خالص ثبت نام زنان در سطوح ابتدایی به مردان، ارتباط منفی معناداری با درصد شیوع HIV دارد و در این میان، نشانگر نسبت ناخالص ثبت نام زنان در تحصیلات عالیه به مردان، بیشترین هم بستگی را با متغیر ملاک دارد (351/0- r= ). بحث: می توان نتیجه گرفت که دسترسی بیشتر زنان به آموزش، به ویژه تحصیلات بالاتر از ابتدایی، عامل مهمی در کاهش میزان شیوع HIV است

ین پژوهش با جمع آوری مطالعات مرتبط با کودکان خیابانی ایران تلاش کرده است تا به جمع بندی و تحلیلی از یافته های مربوط به عوامل خانوادگی مرتبط و پیامدهای خیابانی شدن کودکان در مطالعات دهة اخیر کشور بپردازد و در عین حال با توجه به نقاط قوت و ضعف مطالعات انجام شده برای پژوهش های مفید در آینده راهگشا باشد. مطالعه از نوع مطالعات ثانویه و به روش مرور نظام مند انجام شده است. پس از جستجوی بانک های اطلاعاتی، مراکز علمی و سازمان های مرتبط چهل پژوهش کمّی وارد مطالعه شد. داده های این مطالعات طبقه بندی و در مورد برخی از متغیرها که همگونی کافی وجود داشت، یافته ها فراتحلیل (متاآنالیز) شدند. نتایج نشان داد تعدادی از کودکان خیابانی در خانواده های خود تحت آزارهای جسمی، جنسی و روانی قرار گرفته اند و بخشی از خانواده های کودکانْ درگیر اعتیاد، حبس و از هم پاشیدگی و بی سرپرستی کودکان هستند. مجموعة یافته های مربوط به وضعیت اقتصادی کودکان و خانواده های آن ها شامل اشتغال 80 درصد از کودکان خیابانی به کار، بعد بالای خانوار، شیوع بالای بیکاری و مشاغل کم درآمد پدران، درآمد پایین خانواده و سطح پایین سواد والدین ارتباط شرایط اقتصادی و فقر خانواده با ورود کودکان به خیابان تأیید می کند. ترکیبی از عوامل اقتصادی و شرایط نامطلوب زندگی در خانواده را مهم ترین عوامل خیابانی شدن کودکان هستند. به علاوه، ورود کودکان به خیابان با مخاطرات جسمی، روانی، اعتیاد و بزهکاری همراه است. لیکن در این زمینه انجام مطالعات بیشتر ضروری است.