کریم حسین زاده دلیر

کریم حسین زاده دلیر

مدرک تحصیلی: استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۱۰ مورد.
۶۱.

امکان سنجی توسعه منطقه ای: مطالعه موردی پهنه استانهای مرزی ایران و ترکیه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 95 - 110

کلید واژه ها: توسعه منطقه ای اقتصاد پایدار طرح های توسعه و عمران SWOT AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۷۳
یکی از مهمترین موضوعاتی که در عصر جهانی شدن دارای اولویت است، نحوه تعامل منطقه ای کشورهای در سطح بین الملل محسوب می شود به طوری که در بسیاری از کشورهای جهان تلاش می نمایند تا از طریق ایجاد بسترهای مناسب همکاری با دیگر کشورها اقتصاد خود را رونق داده و به پایداری آن اقدام کنند. از این نظر در هزاره سوم نه تنها موضوع جهانی شدن اقتصاد در قالب یک شبکه جهانی از اهم مفاهیم محسوب می گردد بلکه از قبل آن تعاملات فی مابین و حتی تاثیرات متقابل فرهنگها نیز نمود بارزی از شاخصه های جهانی شدن است. استان آذربایجان غربی و استانهای واقع در شرق ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارند با داشتن توانمندیهای بالای گردشگری، تاریخی، محیطی و... حائز بالاترین اهمیت بوده و با توجه به ویژگیهای تشابهات دینی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و برخورداری از توانمندیهای اقتصادی می توانند در قالب تعامل فی مابین در اقتصاد پایدار منطقه نقش مهمی ایفا نمایند. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل های ترکیبی SWOT وAHP ، اهمیت و اولویت عوامل موثر در پهنه استان های آذربایجان غربی و استانهای شرق کشور ترکیه شناسایی و با بررسی روابط آنها عوامل رتبه بندی و در قالب مدلها ارائه شده است. براساس نتایج پژوهش، پهنه مربوطه دارای توانمندیهای بالقوه بوده اما ضعف تسهیلات، امکانات و خدمات و زیربنایی، باعث شده است که این منطقه در پویایی اقتصاد و توسعه منطقه ای نتوانند عملکرد چندان موفقی داشته باشند.
۶۲.

مروری بر مفهوم تاب آوری شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال دوم تابستان (مرداد) ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: شهر تاب آوری تاب آوری شهری ابعاد تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۳۶ تعداد دانلود : ۴۲۶۶
تاب آوری این روزها به دغدغه مهمی برای شهرها تبدیل شده است؛ به طوری که توجه و پرداختن به آن در شهرهای خصوصاً بلاخیز حائز اهمیت است. با وجود اهمیت این موضوع؛ اما مدیریت شهری در پرداختن به آن ضعیف بوده و بعضاً در هنگام وقوع حوادث شهرها خسارات بیشتری را متحمل می کنند. در دورانی از شهرسازی به سر می بریم که اکولوژی کره زمین به طور فزاینده ای تحت تأثیر فعالیت های انسانی قرار گرفته است. با توسعه شهرنشینی، شهرها به مراکز توجه تبدیل شده اند و تقاضا برای منابع طبیعی و توجه به تأثیرات محیطی جهانی آن ها افزایش یافته است. فعالیت های شهرسازی و برنامه ریزی شهری موجب افزایش فشار بر طبیعت و تضعیف تاب آوری آن شده است که اغلب پیامدهای مخربی برای شهرها و ساکنان آن در پی داشته است. با توجه به مواردی مثل طوفان ها و سیل های اخیر در نقاط مختلف جهان، گرم تر شدن، آلودگی هوا و همچنین افزایش هزینه های انرژی، کاهش ذخیره آب و مواد غذایی نیاز فوری به فعالیت و اقدام تأثیرگذار ضرورت یافته است. به همین دلیل، بسیاری از شهرها اقداماتی در زمینه احیای طبیعت انجام داده اند و از فعالیت های پایدار حمایت کرده اند. در واقع، در دو سه دهه اخیر، فرصت مناسبی برای توسعه پایدار جهانی ایجاد شده است. در این میان، تاب آوری و پایداری اهداف اصلی شهرهای آینده خواهند بود. عواقب جبران ناپذیر حوادث طبیعی و آسیب های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهرهای معاصر موجب شده تا مفاهیم پایداری و تاب آوری تا حد زیادی به هم مرتبط شوند. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی مبتنی بر یافته های سایر محققین می باشد؛ و هدف این پژوهش تبیین مفهوم تاب آوری شهری می باشد.
۶۵.

ترمیم بافت تاریخی با رویکرد توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر خوی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۱ 89 - 108

کلید واژه ها: باززنده سازی شهری بافت تاریخی توسعه گردشگری شهر خوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۱۹
بافت تاریخی شهر خوی از نظر میراث فرهنگی و جاذبه های توریستی از ارزش های بسیار بالایی برخوردار است از این رو در این مقاله هدف شناسایی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی و ارائه راهبردهای باززنده سازی بافت تاریخی خوی میباشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی، به لحاظ روش تحقیق پیمایشی، جامعه آماری اهالی بافت تاریخی شهر خوی و کارشناسان میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 379 نفر برای سرپرستان و 20 نفر کارشناسان بافت تاریخی شهر خوی به عنوان نمونه ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی است و به تعداد 379 پرسشنامه در بین افراد محدوده توزیع گردید. چهار معیار زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به عنوان معیارهایی برای بررسی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی با رویکرد گردشگری انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده شده است و با جمع بندی مسائل و مشکلات با استفاده از مدل وضع موجودSWOT به تحلیل نقاط ضعف و قوت فرصت ها و تهدیدها پرداخته شده است و به منظور تحلیل داده ها، از آزمون آزمون t- test استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای گویای این است که وضعیت بافت تاریخی شهر خوی از حیث شاخص اجتماعی و اقتصادی جهت باززنده سازی مطلوب و از نظر شاخص زیرساختی و نهادی نامطلوب میباشد همچنین نتایج تحقیق نشان داد که محدوده مورد مطالعه دارای فرسودگی میباشد و در کنار این نقطه ضعف، محدوده بدلیل قرار گیری عناصر شاخص فرهنگی و تاریخی دارای پتانسیل بالای جذب گردشگری است که میتواند اهرمی برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی باشد.
۶۶.

ارزیابی سیاست های مداخله در بافت مرکزی شهر(نمونه موردی: کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 159 - 174

کلید واژه ها: مداخله بافت فرسوده بافت مرکزی فرایند تحلیل شبکه ای تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۳۹۵
مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می آیند. بی توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال های اخیر در بافت مرکزی شهر تبریز مداخلاتی توسط نهادهای مسئول قرارگرفته است. این مداخلات پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی مثبت و منفی در زندگی ساکنان این منطقه به دنبال داشته است که از جمله ی این مداخلات می توان به بازسازی و احیاء بافت فرسوده بلوک گلستان، توسعه و تعریض بازار مشروطه و توسعه و تعریض خیابان رضا نژاد اشاره کرد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است که جامعه آماری آن، افراد بالای 18 سال و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر از شهروندان بافت مرکزی به عنوان نمونه ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری ترکیبی هدفمند است و 378 پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار منطقه 8 شهرداری تبریز توزیع گردید. چهار معیار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی طرح های موردنظر انتخاب شد و به منظور تحلیل داده ها، از آزمون T و فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T گویای این است که مداخلات صورت گرفته تأثیر مثبتی را بر محدوده مذکور دارد. بر اساس فرایند تحلیل شبکه ای، بعد کالبدی با وزن 451/0 بیشترین تأثیر و بعد اجتماعی با وزن 119/0 کمترین تأثیر را بر روی سطح کیفیت محیط حاصل از مداخلات صورت گرفته، داشته است.
۶۷.

ارزیابی عوامل مؤثر بر باززنده سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعه گردشگری (نمونه موردی: شهر خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 507 - 521

کلید واژه ها: باز زنده سازی شهری بافت تاریخی مدل تحلیل شبکه ای شهر خوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۱
گردشگری در جهان به عنوان یکی از صنایع سودآور مورد توجه کشورها میباشد. در کشور ایران باتوجه به اینکه دارای ارزش های تاریخی، فرهنگی و طبیعی غنی میباشد میتوان با برنامه ریزی مناسب، گردشگر زیادی جذب کرد که دراین میان بافت تاریخی شهر خوی از نظر میراث فرهنگی و جاذبه های توریستی از ارزش های بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله به دنبال بررسی رابطه بین باززنده سازی بافت تاریخی و گسترش گردشگری و شناسایی مهمترین معیارهای تعیین کننده جهت باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی با رویکرد گردشگری میباشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی و جامعه آماری افراد بالای 18 سال و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 379 نفر برای شهروندان و 20 نفر کارشناسان بافت تاریخی شهر خوی به عنوان نمونه ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری ترکیبی هدفمند است و به تعداد 379 پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار محدوده مورد مطالعه توزیع گردید. چهار معیار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی باززنده سازی بافت تاریخی  شهر خوی با رویکرد گردشگری انتخاب گردید و به منظور تحلیل داده ها، از آزمون رگرسیون خطی چند متغیره و فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP ) استفاده شده است. بر اساس فرایند تحلیل شبکه ای در بافت تاریخی شهر خوی معیار اقتصادی و کالبدی بیشترین تأثیر را در باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی از نظر کارشناسان دارد و با توجه به مدل رگرسیون خطی چند متغیره معیار اقتصادی جهت باززنده سازی با رویکرد گردشگری بیشترین اهمیت و اولویت را کسب کرده است.
۶۸.

ارزیابی تاب آوری کاربری های حیاتی کلان شهر تبریز در برابر مخاطره طبیعی زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۶ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 55 - 74

کلید واژه ها: تاب آوری تبریز زلزله کاربری حیاتی مخاطره طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۷۹۵
در سرتاسر جهان، کشورها به طور فزاینده ای در حال شهری شدن هستند؛ به این معنی که مناطق شهری به مکان اصلی وقوع بسیاری از بلایای احتمالی تبدیل می شوند. با توجه به اینکه کلان شهر تبریز در پهنه خطر زلزله قرار دارد، همچنین به دلیل وقوع این حادثه طبیعی در بازه های زمانی با دوره های بازگشت، لازم است تا کاربری های حیاتی شهر تاب آور شود. این کاربری ها موجب تداوم زندگی در شهر می شوند و وجود آن ها بر خدمات رسانی بهینه تأثیرگذار است. در مقابل، نقصان آن ها ممکن است جریان حیاتی شهر را مختل کند و نبود برنامه های جامع و مدل های تصمیم گیری خردگرا در این حوزه، مشکلات جبران ناپذیری به وجود آورد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی، تاب آوری کاربری های حیاتی کلان شهر تبریز را در برابر مخاطره زلزله از نظر استحکام بنا، مقاومت زمین، اعمال مقررات در ساخت وساز، هوشمندبودن آن ها، پیش بینی امکان ذخیره اضطراری سوخت، آب و... ارزیابی می کند. در تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا شاخص های تأثیرگذار بر تاب آوری کاربری های حیاتی، شناسایی و بومی سازی شدند. سپس با توزیع پرسشنامه بین سی نفر از متخصصان حوزه مدیریت بحران، دوازده شاخص در پرسشنامه قرار گرفت. نتایج پرسشنامه در قالب آمار توصیفی در نرم افزار SPSS از طریق آزمون های تی، فریدمن و خی دو تحلیل شد. ارزیابی تاب آوری کاربری های حیاتی هم با روش فرایند تحلیل شبکه (ANP) صورت گرفت و نتایج آن وارد محیط نرم افزاری Super Decisions شد. تلفیق این دیدگاه ها با امتیازات مدل ANP، زمینه ای فراهم کرد تا تفاوت های کاربری های حیاتی را مناطق مختلف کلان شهر تبریز براساس مدل VIKOR سنجش شوند. براساس یافته ها، کاربری های حیاتی منطقه 4 و 9 مطلوب، و مناطق 6، 8 و 10 نامطلوب است. همچنین از دوازده شاخص مؤثر، وضعیت اعمال مقررات ساخت وساز و استانداردها، استحکام بنا و مقاومت زمین در کاربری های حیاتی شهر تبریز نسبتاً مطلوب است و معیارهای میزان هوشمند بودن و تجهیز کاربری های حیاتی به ابزار پیش بینی زلزله، مشارکت مردم و امکان ذخیره اضطراری سوخت و آب در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.  
۶۹.

پهنه بندی و تحلیل فضایی مناطق شهری به لحاظ ناهنجاری های اجتماعی و شناسایی کانون های جرم خیز شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۲ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۰) 521 - 539
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۵۵
این پژوهش با هدف شناسایی و ارائه ی تصویری از کانون های جرم خیز و ناهنجاری های اجتماعی در سطح مناطق شهر تبریز ارائه گردیده است. در این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به کار گرفته شده است و به منظور تحلیل الگوهای فضایی جرائم در سطح مناطق شهر تبریز با استفاده از نر م افزارهای اختصاصی تحلیل فضایی بزهکاری در محیط سامانه های اطلاعات جغرافیایی، روش های آماری تحلیل واریانس و آزومون توکی، آزمون خوشه بندی (شاخص نزدیک ترین همسایه) و روش درون یابی به کار گرفته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مهم ترین کانون ها جرم خیز شهری تبریز در مناطق 10 و 4 و 6     واقع شده است که جزء محدوده های پرازدحام و متراکم شهر که دارای ساختار کالبدی نامناسب با امکان کنترل کم تر می باشد، شکل گرفته است . با توجه به مقایسه میانگین ها و ترتیب آن ها، مناطق 2 و 9 به ترتیب کمترین نمره را به لحاظ ناهنجاری اجتماعی دریافت کرده اند. جهت نشان دادن الگوی توزیع متغیرهای مورد مطالعه از مدل نزدیکترین همسایه استفاده شد که در تمامی متغیرها با توجه به مدل، الگوی توزیع کاملاً پراکنده است. در ادامه جهت پهنه بندی متغیرهای مورد مطالعه در سطح مناطق شهر تبریز با توجه به نتایج مطالعه میدانی از مدل درون یابی استفاده شد که پهنه بندی متغیر شرارت در شهر تبریز، در سطح مناطق 10 و 4 و 6  بیشترین تراکم را دارند و مناطق 2 و 1 و 8 کمترین تراکم این متغیر را دارند.
۷۰.

ارزیابی تأثیر نوع و میزان کاربری اراضی در شکل گیری کانون های جرم خیز؛ مطالعه موردی: جرائم مربوط با سرقت در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۹

کلید واژه ها: جرم کاربری اراضی توزیع فضایی سرقت شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۲ تعداد دانلود : ۵۸۸
مفهوم مکان در نظریه الگوی جرم نقش اساسی دارد. نه تنها مکان ها از نظر منطقی مورد نیاز هستند، بلکه ویژگی های مکان ها نیز بر احتمال وقوع جرم موثراست. شهر تبریز نیز به موازات تحولات کشور با رشد شتابان شهرنشینی که ناشی از مهاجرت های روستا-شهری از نقاط مختلف استان بوده مواجه گردیده است و به موازات آن بحران حاشیه نشینی تبریز نیز در حال گسترش است و متعاقباً میزان کجروی های اجتماعی، میزان وقوع جرم سرقت از رشد قابل توجی برخوردار بوده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نحوه ی توزیع فضایی جرم سرقت در سطح مناطق شهر تبریز و ارتباط نوع و میزان کاربری های اراضی شهری با وقوع این جرم در سطح مناطق جرم خیز است. جامعه آماری تحقیق مربوط به افراد بالای 18 سال شهر تبریز است. شیوه نمونه گیری این تحقیق نمونه گیری طبقه ای است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است. به منظور تحلیل الگوهای فضایی جرائم در سطح مناطق شهر تبریز با استفاده از نر م افزارهای اختصاصی تحلیل فضایی بزهکاری در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، آزمون خوشه بندی و روش درون یابی به کار گرفته شده است. نتایج این بررسی حاکی از این است که در سطح مناطق شهر تبریز، جرم سرقت بیشتر در مناطق 8 و 1 و 2 توزیع شده است که با توجه به مطالعات میدانی، مهمترین دلیلی که میتوان اشاره کرد اینست که این مناطق بیشتر مرفه نشین و محل اسکان طبقات متوسط و بالای جامعه شهر تبریز هستند. در ادامه به بررسی ارتباط کاربری های اراضی این مناطق با جرم سرقت پرداخته شد که در منطقه 1و 2 شهر تبریز بیشترین درصد وقوع جرم سرقت مرتبط با کاربری های مسکونی است که بیشترین درصد اراضی این مناطق را نیز در برگرفته است ولی در منطقه 8 شهر تبریز که بخش مرکزی شهر را شامل می شود، بیشترین درصد وقوع جرم به کاربری تجاری – خدماتی مربوط می شود.
۷۱.

بررسی و شناخت قابلیت های توسعه پایدار گردشگری شهرتبریز با استفاده از مدل SWOT(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 19 - 40

کلید واژه ها: توسعه پایدار گردشگری شهری فرصت ها و تهدیدات گردشگری پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۷۲
 امروزه صنعت گردشگری جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها دارد و نقش فعال و موثری در ارتقاء ساختار اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشورهای روبه توسعه ایفا می کند.گردشگری اگرچه یک صنعت است ولی بیشترین تبادلات فرهنگی در آن انجام می گیرد.گردشگری در فرایند توسعه پایدار،نقش اساسی دارد و این مسیری است که ایران درآن از مزیت های مناسبی برخوردار است.پژوهش حاضر که از نوع پژوهش کاربردی توصیفی است با استفاده از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی ،ضمن شناسایی نقاط قوت ،ضعف ها با استفاده از مدل کیفی SWOT، برنامه های راهبردی و اجرایی جهت توسعه پایدار گردشگری ارائه می شود. وبه بررسی و ارزیابی وضعیت موجود و توانمندی ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر تبریز می پردازد.و در نهایت از آزمون Tتک نمونه ای برای آزمون فرضیه های مربوط به متغیرهای مستقل و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی وضعیت مطلوب مؤلفه های مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده ناکارآمدی سیستم حمل و نقل درون شهری در راستای توسعه گردشگری شهری، کم توجهی به جاذبه های فرهنگی و هنری،کمبود پارکینگ مجهز و کافی در بافت تاریخی،کم توجهی به مبلمان شهری وهمچنین زیباسازی جاذبه های گردشگری،نبود مدیریت و برنامه ریزی در امور مربوط به گردشگری توسط سازمان های شهری و گردشگری می باشد.
۷۲.

نقش شهر بناب در توسعه اقتصاد پایدارمنطقه ای با رویکرد مدل های اقتصادی – جمعیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال نهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۴ 45 - 64

کلید واژه ها: شهرهای میانی اقتصاد منطقه ای توسعه اقتصاد پایدار بناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۷۸
امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری از جمله : کمبود مسکن، بالا رفتن میزان بیکاری، مسأله حاشیه نشینی، مشکل حمل و نقل و نارسایی در عرضه سایر خدمات شهری، همچنین تخریب محیط زیست دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، شهرهای کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند و دچار رکود و توقف در سیر پیشرفت خود شده اند.هدف کلی این پژوهش مشخص کردن تاثیر شهر بناب در فرایند توسعه سکونتگاه های پیرامونی (ناحیه) و ارزشیابی عملکرد این شهر درحوزه اقتصادی و جمعیتی است. نوع تحقیق کاربردی، و داده های مورد نیاز از نتایج آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن کشور 1390 گردآوری شده است. روش انجام پژوهش، توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از مدل های ضریب مکانی، روش کشش پذیری، روش ترسیمی طولی ایزارد، روش ژرژ شابو و تونی گارنیه انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که بناب در بخش خدمات و کشاورزی خودکفا می باشد و نرخ اشتغال واقعی 44/93 درصد و نقش غالب شهر چندنقشی است. بر اساس مدل ایزارد بخش صنعت و خدمات در سطح ملی وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند. بنابراین حصول به جایگاه برتر در سطح ملی و منطقه ای مستلزم تدوین و اجرای طرح های راهبردی و توجه
۷۳.

ارزیابی دسترسی گردشگران شهری به اماکن خدماتی-رفاهی در شهرهای ایران (مطالعه موردی شهر تبریز)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱ 107 - 128

کلید واژه ها: دسترسی تحلیل پراکندگی تحلیل شبکه تبریز گردشگری شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۴
امروزه به دلیل پذیرش حجم وسیعی از گردشگران توسط شهرهای بزرگ، گردشگری شهری جایگاه قابل توجهی در میان حوزههای مختلف گردشگری یافتهاست. رشد و توسعه روزافزون شهرها باعث شده که امروزه مناطق شهری با جذب جمعیت و فعالیت تبدیل به مراکز اصلی ارائه خدمات، تجارت، تولید، مصرف و سکونت شوند. با وجود ارائه امکانات و تسهیلات از سوی شهرها استفاده از خدمات برای گردشگران دارای محدودی تهایی می باشد که دسترسی گردشگران را با مشکل مواجه م یکند. داشتن دسترسی یکی از مهم ترین خصوصیات یک شهرخوب است. دسترسی را م یتوان به صور مختلف تقسیمبندی کرد دسترسی به فعالی تها، دسترسی به کالاها و منابع، دسترسی به اماکن و دسترسی به اطلاعات. تحقیق حاضر به ارزیابی میزان و مطلوبیت دسترسی گردشگران به خدمات و عناصر گردشگری در شهر تبریز پرداخته است. بدین منظور به تحلیل پراکندگی و توزیع فضایی 23 نوع عنصر گردشگری شهری و همچنین به ارزیابی مطلوبیت نهایی دسترسی به عناصر گردشگری شهری در سطح مناطق د هگانه شهر تبریز پرداخته شد. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی-پیمایشی م یباشد. برای جامعه آماری، مناطق د هگانه شهر تبریز و همچنین تعداد گردشگران داخلی و خارجی در سال 1390 انتخاب شد که به منظور به دست آوردن مطلوبیت نهایی هر منطقه برای دسترسی به خدمات گردشگری از مدل هایAHP و TOPSIS؛ و جهت مشخص شدن نحوه پراکنش کاربری ها در سطح شهر، از مدل های پنج گانه میانگین نزدیک ترین همسایه؛ ضریبK، خود همبستگی فضایی، تراکم هسته ای و ضریب آماره جی و همچنین برای مشخص کردن خوشه های بحرانی و مناسب از لحاظ دسترسی از مدل GI و جهت تعیین حوزه دسترسی عناصر اقامتی گردشگران از توابع euclidendistanceمدل تحلیل فضایی وservicearea مدل تحلیل شبکه استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که مناطق 9 و 7 دارای دسترسی نامطلوب، مناطق 6 و 5 نسبتاً نامطلوب، مناطق10 و 3 دسترسی متوسط، مناطق 1 و 4 در وضعیت نسبتاً مطلوب و مناطق  2 و 8 در وضعیت مطلوب قرار دارند.
۷۴.

ارزیابی زیرساخت های گردشگری با تاکید بر محورهای ارتباطی و توقفگاه ها از دیدگاه گردشگران (منطقه تاریخی – فرهنگی تبریز)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۲ 25 - 44

کلید واژه ها: زیرساخت محور ارتباطی توقفگاه منطقه تاریخی فرهنگی آزمون کی دو و دوجمله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
زیرساختهای گردشگری خدمات وتسهیلاتی را در بر می گیرد که رفاه گردشگر را فراهم کرده و دسترسی مناسب به این عناصر،درجذب گردشگر وافزایش ماندگاری آنها در مقصد تاثیر به سزایی دارد. هدف این پژوهش، ارزیابی زیرساختهای گردشگری منطقه تاریخی-فرهنگی تبریز با تاکید بر محورهای ارتباطی وتوقفگاه ها می باشد، بدین منظور، داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از گردشگران جمع آوری شده وجهت یافتن رابطه میان متغیرها از نرم افزار spss در قالب آزمون های"کی دو"و"دوجمله ای"استفاده شده و نقشه های مورد نیاز با استفاده ازقابلیت  GISتهیه و با ترسیم بافرهایمورد نظر درمناطق پیرامونی آثار تاریخی اقدام به شناسایی و تعیین رینگ های پیاده واجد ارزش تاریخی شده است. نتایج نشان می دهد،که گردشگران به کیفیت شبکه های دسترسی،سهولت دسترسی به توقفگاه ها اهمیت می دهند، بنابر این حفظ وضعیت موجود این زیرساختها ودر صورت امکان ارتقاء سطح کیفیت آنها وسرمایه گذاری در این راستا در جهت جلب رضایت گردشگران در الویت خواهد بود.
۷۵.

بررسی میزان کارایی شبکه های ارتباطی شهرها در مقابل زلزله (مطالعه موردی مناطق 1 و 5 طرح تفصیلی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵۰

کلید واژه ها: تبریز زلزله آسیب پذیری GIS تحلیل سلسله مراتبی معکوس شبکه های ارتباطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۲۵۰ تعداد دانلود : ۶۴۰
همواره زلزله های بزرگ باعث خسارات بزرگی در زندگی انسان می شوند. یکی از این خسارت ها، آسیب پذیری شبکه های ارتباطی است که امکان نجات دادن آسیب دیدگان زلزله، به ویژه در 72 ساعت اولیه را با مشکل جدی مواجه می سازد. امروزه با گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ، وضعیت خطرناکی در صورت بروز زلزله به وجود می آید. زیرا سلسله مراتب شبکه های ارتباطی معمولاً رعایت نشده، عرض راه ها کم بوده و مراکز درمانی دور از دسترس شهروندان قرار می گیرد. بروز زلزله ای با شدت بالا در این شهرها منجر به از بین رفتن کارایی شبکه های ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارت های مالی عمده خواهد بود. در شهر تبریز محدوده مناطق 1 و 5 در مجموع دارای وسعتی معادل 3327 هکتار است. مساحت منطقه یک بالغ بر 2844 هکتار و وسعت منطقه پنج نیز 483 هکتار می باشد. براساس برآوردهای موجود، جمعیت این دو منطقه مجموعاً بالغ بر 458939 نفر است. در تحقیق حاضر با استفاده از 12 شاخص «کاربری زمین، عرض راه ها، ارتفاع ساختمان ها، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی، سطح اشغال ساختمان ها، کیفیت ابنیه، مصالح ابنیه، قدمت ابنیه، دسترسی به مراکز درمانی، دوری و نزدیکی به گسل های اصلی» که از طریق مدل های مختلف تلفیق اطلاعات و نقشه ها در محیط GIS که براساس مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس ترکیب شده اند، آسیب پذیری شبکه های ارتباطی مناطق یک و پنج در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد خیابان هایی که دارای تراکم های ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، فاصله زیاد تا مراکز امدادی، درمانی و درجه محصوریت بیش تری بوده اند، آسیب پذیرتر بوده و در نتیجه دارای امتیاز منفی بیش تری هستند. هم چنین بزرگراه ها و خیابان های با عرض بیش تر و تراکم ساختمانی و جمعیتی پایین تر، دارای آسیب پذیری کم تری بوده اند. با حرکت از سمت شرق به غرب به میزان آسیب پذیری خیابان ها افزوده می شود. این آسیب پذیری مسیرها در مرکز مناطق به اوج خود می رسد. به این ترتیب شبکه های ارتباطی موجود در مرکز، هنگام بروز زلزله از ایفای نقش خود عاجز خواهند بود.
۷۶.

ارزیابی میزان سازگاری کاربری های پیرامونی آثار تاریخی با توسعه گردشگری شهری (نمونه موردی: منطقه تاریخی - فرهنگی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۸

کلید واژه ها: تبریز آثار تاریخی گردشگر جاذبه های گردشگری فضاهای پیرامونی منطقه فرهنگی تاریخی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای اقتصادی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای اوقات فراغت
تعداد بازدید : ۲۹۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۰۵
در مبحث گردشگری فرهنگی- تاریخی، کاربری های همجوار آثار تاریخی از حیث تعامل گردشگر با فضا اهمیت دارد، در اغلب موارد کاربری های پیرامون اماکن تاریخی سازگاری اندکی با فضاهای تاریخی داشته و مکان های ارزشمند تاریخی به نقاطی منفک و فارغ از فضاهای متصل به آن ها به ویژه به لحاظ عملکرد فضایی می گردند. مبنای نوشتار حاضر ارزیابی میزان سازگاری کاربری های پیرامون آثار تاریخی در منطقه تاریخی - فرهنگی تبریز در راستای جذب گردشگر می باشد. برای انجام این ارزیابی، داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از جمعیت گردشگر جمع آوری شده و پس از استخراج نتایج پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SPSS در قالب آزمون های کی 2 و دو جمله ای جهت یافتن رابطه میان متغیرها، محاسبات آماری انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد: تغییر الگوی کاربری اراضی پیرامون آثار تاریخی در راستای جذب گردشگر، تمایل گردشگران را برای صرف زمان بیشتر جهت بازدید از آثار موجود افزایش می دهد، بنابراین باید برنامه ریزی موثری جهت ایجاد فضاهای پشتیبان و خدمات رفاهی در فضاهای پیرامون آثار تاریخی انجام گیرد، از طرف دیگر در نظر گیری مسیرهای گردشگری و طراحی رینگ های ارتباطی پیاده در حدفاصل فضاهای واجد ارزش تاریخی، همراه با توقفگاه ها و تسهیلات ویژه برای گردشگران یک انگیزش قوی برای زایش فضاهای جدید در بافت تاریخی را ایجاد کرده و پویایی و حیات را در درون بافت تاریخی جارپی می سازد.
۷۷.

مقایسه نابرابری توسعه ی استان کردستان با سایر استان های ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲ 101 - 109

کلید واژه ها: آبادان پدافند غیرعامل خطرپذیری کاربری اراضی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۹
این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه نابرابری توسعه در بین استان کردستان و سایر استان های ایران طی دو دوره آماری 1375 و 1385 انجام گرفته است.روش پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است. برای سنجش نابرابری توسعه از 25 شاخص مختلف جمعیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی که داده های آنها از منابع مکتوب و اسناد منتشر شده توسط سازمانهای رسمی اقتصادی- اجتماعی (مرکزآمار ایران، معاونت برنامه ریزی ونظارت راهبردی ریاست جمهوری)وپژوهشهای موردی انجام شده جمع آوری استفاده شده است. داده های مورد نیاز از طریق سالنامه های مرکز آمار ایران در سالهای 1375 و 1385جمع آوری شده و با استفاده از، روش تحلیل عاملی در نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس جمع نمرات عاملی را محاسبه و میانگین آن ها را به عنوان معیاری برای سطح توسعه یافتگی استان ها درنظرگرفته و براساس آن رتبه بندی استان ها محاسبه شد و جمع نمرات عاملی استان کردستان را با میانگین جمع نمرات عاملی کل استان ها محاسبه و تفاوت آن ها و میزان نابرابری توسعه بین آن ها به دست آمده است. جایگاه استان کردستان و سایر استان ها به وسیله نرم افزار GIS9.3 در سازمان فضایی ایران ترسیم شده است. نتایج پژهش حکایت از وجود نابرابری بین استان کردستان با میانگین کشوری در ابعاد و شاخص های جمعیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی دارد که در سال های 1375، 1385به ترتیب به میزان 66/2 ،92/2 نابرابری و شکاف سطح توسعه بین این استان و میانگین کشور وجود داشته است.
۷۸.

بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۶ 67 - 82

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری سلامت انگیزه گردشگران رضایت گردشگران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۱
ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می تواند پیامد هایی از قبیل ایجاد واگرایی در پیرامون و  تمرکزگرایی شدید در مرکز و نیز به خطر انداختن اتحاد ملی و... را به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی نابرابری های توسعه ومحاسبه شدت این نابرابری ها در بین استانهای ایران در دو مقطع زمانی 1375 و1385، با استفاده از 25 شاخص نابرابری توسعه از طریق تکنیک تحلیل عاملی، پرداخته شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از، روش تحلیل عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. به منظور بیان فضایی نابرابری و عدم تعادل های منطقه ای از نرم افزارGIS9.3استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله از تحقیق استان های تهران، خراسان، سمنان و یزد در هر دو دوره (1375 و 1385) با جابه جایی رتبه در بین خود حائز رتبه ها ی اول تا چهارم بوده اند.استان های محروم وتوسعه نیافته در دوره آماری 1375 شامل استان های سیستان وبلوچستان، اردبیل، کهگیلویه وبویراحمد و ایلام و در دوره آماری 1385 شامل استان های کرمان، کردستان، ایلام و کهگیلویه وبویراحمد بوده اند. این نتایج حکایت از وجود نابرابریهای توسعه و شکاف شدید، بین استانهای کشورطی سالهای مورد مطالعه دارد. بطوری که در مرکز کشور استان های توسعه یافته و در نواحی پیرامونی ومرزی استان های توسعه نیافته قرار دارند.
۸۰.

بررسی وضعیت آلودگی هوای شهر تبریز بر اساس تحلیل مولفه های اصلی (PCA)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۹

کلید واژه ها: آلودگی هوا تحلیل مؤلفه های اصلی شهر تبریز مدل رگرسیون چند متغیره

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۲۹۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۷
امروزه گسترش سریع شهرنشینی، رشد جمعیت، صنعتی شدن، عدم ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری و کمبود فضای سبز موجب افزایش غلظت آلودگی هوا در شهرها، بویژه شهرهای بزرگ شده اند. براین اساس، توجه به مسأله آلودگی هوا و شناخت عواملی که موجب افزایش غلظت آلاینده ها می شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است. از این­رو هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر آلودگی هوا در ایستگاه میدان نماز شهر تبریز می باشد. بدین منظور، مؤلفه های اصلی در هر فصل از سال تعیین گردیدند و با بهره گیری از مدل رگرسیون چندمتغیره، عامل یا عامل های اصلی مشخص شدند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که عوامل اقلیمی (مانند سرعت و جهت باد و دما) و عوامل انسانی (مانند ازدحام جمعیت، کمبود فضای سبز، ترافیک سنگین، معابر نامناسب و...) تأثیر زیادی در آلودگی هوا دارند. براین اساس توجه ویژه به عوامل انسانی می تواند موجب کاهش آلودگی هوا در منطقه مرکزی شهر گردد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان