محمدرحیم جعفرزاده

از آنجایی که کندوکاو در عوامل مرتبط با عملکرد تحصیلی دانش آموزان به منظور اتخاذ رویکردی مناسب در برنامه ریزی و اقدامات آموزشی از دیرباز مورد توجه نظام های آموزشی سیستماتیک بوده است، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ساختاری روابط بین سرسختی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی با میانجی گری احساس انسجام در دانش آموزان مقطع متوسطه اول انجام شده است. روش پژوهش حاضر همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، کلیه ی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر باغملک در سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد 1300 نفر می باشند که تعداد ۳۳۰ نفر از آن ها بر اساس جدول کرجسی- مورگان به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و خوشه ای چندمرحله ای (مبتنی بر مدارس و کلاس)، پرسشنامه های اشتیاق تحصیلی وانگ، وایلت و اسکلز (2011)، سرسختی روان شناختی کیامرثی، نجاریان و مهرابی زاده هنرمند (1377) و احساس انسجام آنتونوسکی (۱۹۸۷) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مدل پیشنهادی رابطه بین سرسختی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی با نقش میانجی گری احساس انسجام از برازش "مناسب" برخوردار است. همچنین رابطه خطی و مستقیم بین متغیرهای پژوهش در سطح معنی داری 01/0 و رابطه غیرمستقیم آن ها با میانجی گری احساس انسجام در سطح معنی داری 05/0 مثبت و معنی دار می باشد. لذا داده های برازندگی مدل، اثر مستقیم و غیرمستقیم سرسختی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی با میانجی گری احساس انسجام در دانش آموزان متوسطه اول را تأیید می کنند. با عنایت به یافته های فوق می توان اظهار داشت که با تقویت سرسختی روان شناختی و احساس انسجام در دانش آموزان، اشتیاق تحصیلی آنان ارتقاء و زمینه موفقیت های آتی آن ها در زمینه عملکردهای تحصیلی- تربیتی فراهم می گردد.

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش های تدریس مبتنی بر کارپوشه و روش سنتی (سخنرانی) بر یادگیری درس آموزه های روان شناختی در قرآن و حدیث در دانشجویان بوده است. پژوهش حاضر به روش شبه تجربی انجام شد و از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه های تصادفی استفاده کرد. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان رشته روان شناسی در تهران که در سال تحصیلی 139۸-139۷ مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. تعداد ۸۲ (۴۱ نفر در هر کلاس) از دانشجویان در دو کلاس آموزشی تدریس مبتنی بر کارپوشه و روش سخنرانی، محتوای آموزشی یکسانی را فراگرفتند. قبل از شروع آموزش ها و بعد از اتمام آخرین جلسه، آزمون محقق ساخته یکسانی از هر دو گروه به عمل آمده و داده ها با استفاده آزمون کواریانس یک راهه (با استفاده از SPSS 20 ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین یادگیری دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به میانگین بالاتر دانشجویان آموزش دیده به روش تدریس مبتنی بر کارپوشه، می توان ادعا نمود که روش مبتنی بر کارپوشه بیش از روش تدریس سخنرانی به ارتقاء عملکرد دانشجویان کمک می کند و می تواند به عنوان روشی اثربخش در تدریس درس آموزه های روان شناختی در قرآن و حدیث مورد استفاده قرار گیرد. 

امروزه تدریس معکوس به عنوان یک روش آموزشی کاربردی، محبوبیت فزاینده ای پیدا کرده است. هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش های تدریس معکوس و سخنرانی بر یادگیری دانشجویان در درس روان شناسی صنعتی-سازمانی بوده است. در پژوهش حاضر که به روش شبه تجربی انجام شده است، از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه های غیرتصادفی استفاده شده است. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان رشته روان شناسی تشکیل می دادند. تعداد 78 نفر (۳۹ نفر در هر کلاس) از دانشجویان دختر که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، در دو کلاس آموزشی تدریس معکوس و سخنرانی، محتوای آموزشی یکسانی را در حوزه موضوعات مربوط به درس روان شناسی صنعتی-سازمانی فراگرفتند. قبل از شروع آموزش ها و بعد از اتمام آخرین جلسه آموزش، آزمون محقق ساخته یکسانی از هر دو گروه به عمل آمده و داده ها با استفاده آزمون کواریانس یک راهه (با استفاده از نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج مقایسه اثربخشی روش تدریس معکوس و سخنرانی بر یادگیری دانشجویان در درس روان شناسی صنعتی-سازمانی پس از حذف اثر پیش آزمون (۵۷۶/۱۱f = ؛۰۰۱/۰ > p) نشان داد که بین عملکرد یادگیری دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به میانگین بزرگتر دانشجویان آموزش دیده به روش تدریس معکوس می توان ادعا نمود که روش تدریس معکوس به طور معناداری بیش از روش تدریس سخنرانی به بهبود عملکرد دانشجویان کمک می کند. روش تدریس معکوس می تواند به عنوان روشی بسیار مفید و اثربخش در تدریس درس روان شناسی صنعتی-سازمانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری ابعاد شخصیت اصیل در ارتباط بین ادراک از جو مدرسه با بهزیستی تحصیلی دانش آموزان بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان بهبهان بود که از میان آن ها تعداد 354 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس بهزیستی تحصیلی تومینن سوینی و همکاران (2012)، پرسشنامه اصالت شخصیت وود و همکاران (2008) و پرسشنامه ادراک از جو مدرسه بییر و همکاران (2016) بود. برای تحلیل داده های توصیفی و ماتریس همبستگی از نرم افزار SPSS نسخه 26 و برای آزمون فرضیه و مدل پژوهش از نرم افزار AMOS نسخه 26 استفاده شد. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. ادراک از جو مدرسه دارای اثر مستقیم و مثبت بر بر بهزیستی تحصیلی بود. اگر چه ادراک از جو مدرسه دارای اثر مسقیم و منفی بر مؤلفه های ازخودبیگانگی و پذیرش تأثیرات بیرونی بود، ولی تأثیر مستقیم و مثبت بر زندگی اصیل دانش آموزان داشت. مؤلفه های ازخودبیگانگی و پذیرش تأثیرات بیرونی دارای اثر مسقیم و منفی بر بهزیستی تحصیلی، در صورتی که زندگی اصیل دارای اثر مستقیم و مثبت بر بهزیستی تحصیلی بود. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که به منظور افزایش بهزیستی تحصیلی دانش آموزان باید به ابعاد شخصیت اصیل و ادراک از جو مدرسه آن ها توجه کافی به عمل آید.

مقدمه و هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای بهزیستی روان شناختی در رابطه بین تاب آوری و ارتباط مثبت در مدرسه انجام شد. روش شناسی پژوهش : به این منظور، از جامعه 2744 نفری دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر بهبهان، 338 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. داده های لازم با استفاده از پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون (Conner & Davidson,2003)، ارتباط مثبت در مدرسه بتی همر و کهل (Beaty, Homer & Kahle, 2004) و بهزیستی روان شناختی کارول ریف (Carol Ryff, 1989)، جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos تحلیل گردید. مدل یابی معادلات ساختاری به منظور آزمون روابط بین متغیرها در مدل مفروض استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد شاخص های برازش (مطلق، تطبیقی و مقصد) مدل واسطه ای متغیر بهزیستی روان شناختی (با انجام برخی اصلاحات)، به طور معنادار در وضعیت مطلوبی قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد بر اساس مدل مفروض، متغیرهای تاب آوری 15/۰ و بهزیستی روان شناختی 123/۰ از پراکندگی نمرات ارتباط مثبت در مدرسه را تبیین می کنند و اثر غیر مستقیم تاب آوری بر ارتباط مثبت در مدرسه با واسطه گری بهزیستی روان شناختی 131/۰ است که از نظر آماری معنادار است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کنندگی خودنظارتی در رابطه ی بین ادراک از ساختار کلاس و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. روش: پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان متوسطه اول گچساران در سالتحصیلی 1399-1398 به تعداد 1809 نفر مشتمل بر 938 پسر و 871 دختر می باشند. در راستای گزینش گروه نمونه و استخراج داده ها، تعداد 318 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با دو روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های خودنظارتی اسنایدر و کانچستا (1974)، ادراک از ساختار کلاس بلک برن (1998) و تعلل ورزی تحصیلی سولون و راثبلوم (1998) گردآوری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل گردید. به منظور آزمون روابط بین متغییرها در مدل از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص های برازش مدل تعدیل کنندگی متغییر خودنظارتی بدون نیاز به ویرایش و اصلاح به طور معنی داری در وضعیت مطلوبی قرار دارد.متغییرهای ادراک از ساختار کلاس 68/0و خودتنظیمی 22/0 از پراکندگی نمرات تعلل ورزی تحصیلی را تبیین می کنند و اثر غیرمستقیم ادراک از ساختار کلاس بر تعلل ورزی تحصیلی با نقش تعدیل کنندگی خودتنظمی 214/0 است که معنی دار می باشد. یافته های فوق نمایانگر این است که با تعریف راهبردهای خودتنطیمی از یکسو و ادراک شاگردان از ساختار کلاس از سوی دیگر، می توان در جهت کاهش تعلل ورزی تحصیلی به عنوان یکی از مهمترین موانع فرایندهای یاددهی- یادگیری گام های اساسی برداشت.

هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، بررسی جوانب مهم یادگیری ترکیبی چون عوامل مؤثر بر کاربرد، چالش ها و چشم اندازها از منظر آموزش دهنده، به عنوان یکی از مهم ترین کنشگران فرایند یاددهی و یادگیری است. پژوهش حاضر از نوع مروری است. برای گردآوری اطلاعات از موتورهای جستجو و پایگاه داده های معتبر چون نورمگز، مگیران، ساینس دایرکت، گوگل اسکولار، پروکوئست و مطالعات کتابخانه ای و جستجو در کتاب ها و مقاله ها استفاده شده است. یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که عوامل مختلف درونی و بیرونی بر کاربرد یادگیری ترکیبی از منظر آموزش دهنده مؤثر است و در این خصوص موضوعات متعددی چون ترکیب مناسب عناصر یادگیری سنتی و چهره به چهره، تغییر نقش آموزش دهنده، حمایت مؤسسه و مدیریت، عوامل روانی چون اطمینان و اضطراب از فناوری و کنترل بر فرایند یاددهی از مهم ترین چالش های کاربرد آن هستند. همچنین بر اساس پژوهش ها، کاربرد یادگیری ترکیبی در مؤسسات آموزشی در سال های آینده بیش از پیش گسترش خواهد یافت، کنشگران آموزش رضایت بیشتری از آن خواهند داشت و به توسعه حرفه ای آموزش دهندگان توجه بیشتری خواهد شد.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی تفاوت های سبک زندگی دینی و غیردینی در رفتارهای سلامت، با تأکید بر بیمار های قلبی - عروقی بوده است. روش: در این پژوهش از روش تحلیلی استفاده شده است. یافته ها: بررسی آیات و روایات و جدیدترین یافته های علمی حاکی از آن است که بین سبک زندگی سالم دینی و غیردینی شباهت ها و تفاوت هایی وجود دارد و شباهت ها بیشتر از تفاوت ها است. در خطوط کلی و روح مطالب، شباهت های زیادی وجود دارد و تفاوت ها بیشتر در مسائل جزئی یا ابعادی چون معنویت است که فقط در سبک زندگی دینی به آنها توجه شده است. نتیجه گیری: سالم ترین سبک زندگی، سبکی است که مبنای اصلی آن، سبک زندگی دینی و اسلامی باشد و در کنار آن، از توصیه های سبک زندگی غیردینی که با توصیه های کلی دینی همخوان اند و در عین حال بر اساس اصول علمی مورد پذیرش اند، مورد استفاده قرار گیرند تا یکدیگر را کامل کنند و بهترین سبک به دست آید که باز هم می توان آن را سبک زندگی دینی نامید چون دین هیچ مخالفتی با علم بشری ندارد و آن را تشویق نیز می کند. واژگان کلیدی: سلامت، بیماری، سبک زندگی سالم دینی، سبک زندگی سالم غیردینی، پیشگیری از بیماری ، بیماری های قلبی - عروقی هدف: هدف این پژوهش، بررسی تفاوت های سبک زندگی دینی و غیردینی در رفتارهای سلامت، با تأکید بر بیمار های قلبی - عروقی بوده است. روش: در این پژوهش از روش تحلیلی استفاده شده است. یافته ها: بررسی آیات و روایات و جدیدترین یافته های علمی حاکی از آن است که بین سبک زندگی سالم دینی و غیردینی شباهت ها و تفاوت هایی وجود دارد و شباهت ها بیشتر از تفاوت ها است. در خطوط کلی و روح مطالب، شباهت های زیادی وجود دارد و تفاوت ها بیشتر در مسائل جزئی یا ابعادی چون معنویت است که فقط در سبک زندگی دینی به آنها توجه شده است. نتیجه گیری: سالم ترین سبک زندگی، سبکی است که مبنای اصلی آن، سبک زندگی دینی و اسلامی باشد و در کنار آن، از توصیه های سبک زندگی غیردینی که با توصیه های کلی دینی همخوان اند و در عین حال بر اساس اصول علمی مورد پذیرش اند، مورد استفاده قرار گیرند تا یکدیگر را کامل کنند و بهترین سبک به دست آید که باز هم می توان آن را سبک زندگی دینی نامید چون دین هیچ مخالفتی با علم بشری ندارد و آن را تشویق نیز می کند. واژگان کلیدی: سلامت، بیماری، سبک زندگی سالم دینی، سبک زندگی سالم غیردینی، پیشگیری از بیماری ، بیماری های قلبی - عروقی

هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت موانع استفاده از ابزارها و فن آوری های آموزشی در نظام آموزش عالی الکترونیکی ایران است. روش پژوهش حاضر از لحاظ روش جمع آوری داده ها، پیمایشی و از لحاظ ماهیت، توصیفی از نوع ارزشیابی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان و اساتید مراکز آموزش عالی الکترونیکی ایران در سال تحصیلی 96- 1395 بوده است. از این تعداد، 741 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین و به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و داده های پژوهش جمع آوری گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. اعتبار پرسشنامه هم بر اساس آلفای کرونباخ و هم بر اساس ضریب همبستگی درونی با استفاده از نرم افزار ایموس و روش تحلیل عاملی تأییدی، تأیید گردیده است. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 867/0 به دست آمده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت موانع استفاده از ابزارهای آموزش در نظام آموزش عالی الکترونیکی ایران به طور معناداری مطلوب است. بااین حال، نگرش مثبت به استفاده از فن آوری، ترجیح استفاده از فن آوری در برقراری ارتباط و احساس آرامش و راحتی در استفاده از فن آوری از مهم ترین موانع استفاده از ابزارها و فن آوری های آموزش در نظام آموزش الکترونیکی ایران بود.

ناگویی هیجانی مشکلات زیادی را در زندگی شخصی و اجتماعی فرد ایجاد می کند. نقش روان سازه های ناسازگار اولیه در بروز و تداوم این مشکلات چیست؟ دشواری تنظیم هیجان، چه نقشی در رابطه احتمالی بین روان سازه های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی ایفا می کند؟ به منظور یافتن پاسخ چنین پرسش هایی، هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین روان سازه های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی بود. تعداد 287 نفر (158 زن،  129 مرد) از دانشجویان متاهل ساکن شهرستان ارومیه به شکل داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (TAS-20)، فرم کوتاه پرسشنامه روان سازه یانگ (YSQ-SF) و مقیاس دشواری تنظیم هیجان (DERS) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی شامل فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین روان سازه های ناسازگار اولیه، ناگویی هیجانی و دشواری تنظیم هیجان همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین روان سازه های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی نقش واسطه ای دارد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه روان سازه های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی یک رابطه خطی و تک بعدی نیست، و دشواری تنظیم هیجان در این رابطه نقش واسطه ای دارد.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی وضعیت تعامل دانشجو-استاد در نظام آموزش عالی الکترونیکی ایران است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانشجویان و استادان مراکز آموزش عالی الکترونیکی ایران در سال تحصیلی 94-1393 بوده است. از این تعداد 620 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین و به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و داده های تحقیق جمع آوری شد. روش تحقیق از لحاظ روش جمع آوری داده ها، پیمایشی و از لحاظ ماهیت، توصیفی از نوع ارزشیابی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. اعتبار پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ و هم بر اساس ضریب همبستگی درونی با استفاده از نرم افزار ایموس و روش مدل یابی معادلات ساختاری تأییدی، تأیید شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت تعامل دانشجو – استاد در نظام آموزش عالی الکترونیکی ایران به طور معنی داری نامطلوب است. همچنین نتایج تحلیلی وضعیت این نوع تعامل نشانگر تفاوت معنادار وضعیت تعامل دانشجو– استاد، در زیر گروه های مختلف و برحسب متغیرهای دانشگاه و گروه تحصیلی بود، اما برحسب متغیر جنسیت بین زیر گروه ها تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف این مقاله تعیین میزان تأثیر جنگ نرم بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه های شهرستان بهبهان است که با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی در جامعه آماری شامل 13095 نفر و نمونه آماری 335 نفر انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده و داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی از قبیل جداول توزیع فراوانی، آزمون های تی تک نمونه ای و مستقل تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد حدود نیمی از دانشجویان مورد مطالعه بیشتر از حد متوسط در معرض جنگ نرم قرار دارند و میزان پایبندی به مؤلفه های هویت فرهنگی ملی، مذهبی و قومی در دانشجویانی که بیشتر در معرض جنگ نرم بوده اند نسبت به دانشجویانی که کمتر در معرض جنگ نرم بوده اند به طور معنا داری کمتر است و میزان آمادگی آنها برای پذیرش مؤلفه های فرهنگی تبلیغی دشمن به طور معنا داری بیشتر است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که در وضعیت کنونی، دانشجویان هنوز وابستگی و پایبندی مطلوبی به هویت فرهنگی ایرانی- اسلامی دارند

مفهوم اثربخشی از مهمترین ، مبهمترین و در عین حال بحث انگیزترین مباحث حوزه آموزش است. این ویژگی ناشی از ابهاماتی است که در تعریف و بالطبع در ارزیابی آن وجود دارد. بر این اساس تعاریف متعدد و الگوهای متفاوتی برای ارزیابی اثربخشی آموزش شکل گرفته است. یکی از جدیدترین الگوهایی که در حوزه ارزیابی اثربخشی آموزش مطرح است الگوی مربوط هالتون با عنوان «الگوی انتقالی» است. الگویی جامع و در عین حال در کاربرد ساده و آسان که ما در این نوشته تلاش کرده ایم جنبه های مختلف آن را توضیح داده و تصویری روشن از این الگو برای استفاده کنندگان آن ارائه دهیم.

برای جهت دار کردن آموزش ، تعیین میزان اثربخشی دوره های آموزشی در نیل به اهداف سازمان ضروری است. به همین منظور رویکردها و الگوهای ارزشیابی اثربخشی متعددی مطرح شده است. در این مقاله ما سعی کرده ایم الگوی ارزیابی اثربخشی ROI=RETURN OF INVESTMENT را به عنوان یکی از الگوهای مطرح در این زمینه معرفی کنیم . ابتدا به ضرورت ارزیابی اثربخشی آموزش می پردازیم، سپس به علل تنوع الگوها و رویکردها در زمینه ارزیابی اثربخشی آموزش اشاره می کنیم و در ادامه به معرفی الگوی ارزیابی اثربخشی آموزشی بازگشت سرمایه (ROI) می پردازیم.