عباسعلی وفایی

عباسعلی وفایی

مدرک تحصیلی: استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۴ مورد از کل ۷۴ مورد.
۶۲.

تکرار مقوله ها ی زبانی (در غزلیات شمس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فعل جمله دستور زبان صوت مکرر متباین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان زبانشناختی
تعداد بازدید : 732 تعداد دانلود : 393
کنش زبانی دو وجه دارد: یکی وجه معمول و عاری از نمودهای هنری و دیگری وجه هنری که با داشتن نقش غیرارجاعی اشکال و گونه های مختلفی پیدا می کند. در زبان هنری شگردهای فراوانی به کار گرفته می شود. یکی از این شیوه ها، تکرار آواها و واژگان و جمله هاست. نوع نخست در واژگان و نوع دوم در سطح جمله و نوع سوم در سطحی وسیع تر و کلی تر به نام زنجیره گفتار. تکرار آوایی و واژگان، رایج ترین مکررها به شمار می آید اما در میان شاعران فارسی گوی، به گونه-های متفاوتی بدان پرداخته شده است. برخی سهمی اندک و برخی دیگر سهم بیشتری از دیگران دارند. مولوی در میان شاعران این شیوه را بسیار برجسته به کار برده است؛ شگردی که موجب موسیقی دلکش زبان و تقریب آن به مخاطب و در مواردی فراوان به سادگی زبان منجر شده است. این مقاله برآن است که فقط از حیث زبانی (نه هنری) تنوع تکرار در مقوله ها ی زبانی هفتگانه فارسی را در غزلیات شمس، مورد بررسی قرار دهد و شیوه ها ی ظهور آنها را بررسی کند. شگردی که خاص مولوی و از خصایص عمده شعری وی به شمار می-رود.
۶۳.

تحول ساختی و معنایی «نفر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تحول معنایی نفر وابسته ممیز نقش نحوی دستور زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971
یکی از مباحث مهم زبان، تحول در گونه های مختلف آن است. این تحول گاه در ساخت و گاه در نحو و زمانی در تغییر مقوله های زبانی و واک ها و یا در معانی است که در گذر زمان در بخش های مذکور روی می دهد. تحول معانی شامل ترین گونه تحول شمرده می شود و در مباحث زبانی کمتر بدان پرداخته شده است. بحث درباره این گونه که می بایست یکی از مباحث سه گانه دستورها باشد، مغفول مانده است و تنها در کتاب های لغت و فرهنگها، بی آنکه به تاریخ و چگونگی تحول معنایی اشاره ای شود، معانی چندگانه واژگان آورده شده است. با عنایت به اهمیت تحول ساختی و معنایی، این مقاله می کوشد تا به عنصر وابستگی ممیز «نفر» بپردازد و با بررسی تحول معنایی و مقوله ای؛ سازه‌های مختلف و کاربردهای امروزین آن را تبیین نماید.
۶۴.

ظرفیت ترکیبی ضمایر اشاره و نقش آنها در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دستور زبان فارسی ترکیب در زبان فارسی ضمیر اشاره کلمه مرکب قید حرف در زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 724
شیوه مرسوم ساخت واژگان ترکیبی در زبان فارسی، ترکیب سازی از پایه واژه ها یا تکواژه های آزاد فعلی یا غیر فعلی است. تمام مقوله های هفتگانه زبان فارسی ظرفیت ترکیب سازی فراوانی دارند. درباره ترکیب سازی برخی از مقوله های زبان فارسی همانند فعل و اسم و صفت تاکنون مطالب فراوانی نوشته شده؛ اما درباره دیگر مقوله ها تحقیقات کمتری صورت گرفته است. بررسی واژه هایی که از ترکیب ضمیر، حرف، شبه جمله به دست آمده است ضمن برخورداری از اهمیت تحقیق، امکان ترکیب سازی این مقوله های زبان را نیز آشکار می سازد. این مقاله بر آن است که از میان ضمایر زبان فارسی به اهمیت و ظرفیت ترکیب سازی ضمایر اشاره در زبان فارسی بپردازد و با توصیف نمونه هایی از نثر فارسی امروز، نوع و نقش آنها را تبیین کند.
۶۶.

در پرتو انوار معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان نماد مولوی مثنوی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه مولانا پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات بررسی مفاهیم عرفانی و اصطلاحات تصوف در ادبیات
تعداد بازدید : 629 تعداد دانلود : 256
نماد «نور» نشانه اصلی و کلید معنایی در فهم متون عرفانی است. یافتن دلالت معنایی نشانه های متون عرفانی به خاطر مناسبات منطقی ومنظم درونی نشانه ها، درک ژرفای معانی را آسان می کند. به گمان در تفاسیری که عرفا از «نور خدا» ارائه می دهند اندیشه عرفانیِ«اتحاد با مطلق» سر مشق مفسران بوده است. معانی و مفاهیم نمادین «نور» بنا به تجارب عرفانی و روحانی صوفیه مختلف است، لیکن مسائل و موضوعات بنیادینی چون، «خود شناسی»،«خداشناسی» و «وحدت وجود» در چارچوب اساسی تجربه عرفانی آنان نیز مشاهده می شود. در این نوشته سعی شده است که ضمن بسط و تحلیل ساختار معنایی و محتواییِ تجارب مشایخ بزرگ و برجسته عرفان در مورد «نور خدا»،بازتاب اندیشه های خداشناسانه عرفای نخستین نیز در گفتارهای آنان تشریح گردد.
۶۷.

تخفیف تک واژهای اشتقاقی و صرفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: صفت تخفیف مشتق تک واژ فاعلی مفعولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 404
زبان همچون دیگر پدیده های اجتماعی و طبیعی پیوسته در تغییر و دگرگونی است؛ این تغییر در ابعاد مختلف زبان صورت می گیرد؛ یکی از مباحث زبانی درحوزه تحول-های واژگان و واک هاست؛ گاهی در معنا و گاهی در تغییر مقوله ها و زمانی نیز در ابدال و قلب و تخفیف و دیگر گونه های آن؛ این مقاله می کوشد فقط مبحث کاهش تک واژهای اشتقاقی و صرفی در واژگان زبان فارسی را بررسی نماید و سهم تخفیف این تک واژها در میان تخفیف های صامت و مصوت و هجاها را بازنماید و با برشمردن تخفیف های رایج در این مبحث آنها را با توجه به نوع مقوله های زبانی تنظیم کند؛ مباحثی که کاملاً تازگی دارد و کتاب های دستور زبان بدان نپرداخته اند و تحقیقی در این باره ارایه نشده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان