محسن منطقی

محسن منطقی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه مدیریت مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۸ مورد.
۲۱.

بررسی مؤلفه های گرایشی در الگوی رفتار سازمانی مبتنی بر اخوت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال نوزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۱) 507 - 527

کلید واژه ها: اخوت اسلامی رفتار سازمانی مؤلفه های گرایشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۴۰
لازمه هر سازمانی فعالیت هایی است که اعضای سازمان در ارتباط با یک دیگر، سازمان، ارباب رجوع، یا مشتریان انجام می دهند. هر سازمانی با توجه به مبانی ارزشی خود به دنبال دستیابی به الگویی از رفتار سازمانی است که در عملکرد سازمان بالاترین اثربخشی و کارآیی را داشته باشد. یکی از الگوهای رفتاری متناسب با سازمان های اسلامی الگویی است که مبتنی بر اخوت اسلامی باشد. سازمان های اسلامی به دلیل تفاوت مبنایی با سازمان های غیراسلامی نیازمند شیوه های خاص خود در اداره سازمان هستند. هدف از این پژوهش تبیین مؤلفه های گرایشی بود و محققان برای نیل به این هدف این سؤال را مطرح کردند که «مؤلفه های گرایشی در الگوی رفتار سازمانی مبتنی بر اخوت اسلامی چیست؟». بدین منظور در کتاب های اسلامی با روش داده بنیاد جست وجو کردند و مؤلفه های گرایشی الگوی اخوت اسلامی را به دست آوردند که عبارت اند از: تمایل به جلب رضایت الهی، آخرت گرایی، راهنماگرایی، تمایل به جلب رحمت و افاضات الهی در فعالیت ها، یک دلی و همدلی، همدردی و دلسوزی، محبت و مهربانی، مثبت گرایی، خیرخواهی، خدمت گرایی، اعتمادورزی، کنترل میل ها، و گرایش ها در جهت ایجاد و حفظ اخوت اسلامی.
۲۲.

بازشناسی مفهوم عزت مندی کارکنان در اندیشه قرآنی با رویکرد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۰ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 215 - 240

کلید واژه ها: عزت مندی کارکنان مدیریت اسلامی فرهنگ قرآنی روش تحقیق موضوعی قرآن توانمندسازی منابع انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۴
سربلندی و عزت مندی کارکنان در سازمان ها، به معنای ارزشمندی و اعتبار بالای سازمان در جامعه است. نیروی انسانی عزت مند در سازمان، سرمایه ارزشمندی است که می تواند مشکلات بازار کسب و کار را رفع کرده و موفقیت سازمان را رقم بزند. شناخت مفهوم عزت مندی در فرهنگ قرآن کریم ازمنظر سازمانی، هدف اساسی این پژوهش است که با روش پژوهش تحقیق موضوعی قرآن کریم انجام شده است. در این روش هشت گام به صورت علمی برای دست یابی به نتیجه مطلوب برداشته شده است. این پژوهش نشان داد که هفت موضوع مرتبط با عزت مندی کارکنان را می توان از قرآن کریم استنباط کرد که عبارت اند از: مبانی عزت مندی (سرچشمه عزت خداوند است)، مؤلفه های عزت مندی (مؤلفه های مادی و معنوی)، بستر عزت مندی (ایمان، تفکر، اخلاق مداری و ...)، موانع عزت مندی (تکبر، تضیع حق، غرور و ...)، عزت مندی توهمی (ناآگاهی، وابستگی به مال و فرزند و ...)، کارکرد عزت مندی (شجاعت، صداقت، مهربانی و ...) و زوال عزت مندی (برتری طلبی، انکار حق و ...). نتایج پژوهش نشان داد که توجه به این موضوعات می تواند الگویی از عزت مندی کارکنان را برای توانمندسازی منابع انسانی، از قرآن کریم استنباط کند.
۲۳.

تبیین مبانی هستی شناسی آینده پژوهی با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 55-74

کلید واژه ها: آینده پژوهی هستی شناسی هستی شناسی اسلامی آینده واقعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
مبانی هستی شناسی در آینده پژوهی بیانگر نگاهی است که آینده پژوه به هستی دارد. پیش از آینده پژوهی باید دیدگاه هستی شناسی به آینده مشخص گردد؛ زیرا تا دیدگاه آینده پژوهی به مبنای هستی شناسی آینده تعیین نشود، امکان درک مناسب و صحیح از آینده و گزاره های مربوط به آن وجود ندارد. حتی بدون داشتن یک رویکرد دقیق درباره هستی، نمی توان فرایند آینده پژوهی را به نحو مطلوب و اثربخش دنبال کرد. در این پژوهش، پس از ذکر رویکردهای مطرح در خصوص مبانی هستی شناسی آینده پژوهی، چهارچوب مفهومی براساس مبانی نظری ایجاد شد؛ سپس با مراجعه به منابع دینی و فلسفی، اطلاعات مورد نیاز احصا و با روش توصیفی – تحلیلی داده های گرد آوری شده تحلیل گردید. پس از توصیف گزاره ها و تحلیل آنها، سه مبنای: «تفاوت مراتب و نفس الامر هستی»، «وجود روابط علّی در نظام هستی» و «تلازم زمان با حرکت به عنوان مبانی هستی شناسی آینده پژوهی» شناسایی شد.
۲۴.

تبیین الگوی تعامل تبلیغی معاونت تبلیغ حوزهای علیمه با رسانه ملی براساس اندیشه های رهبر معظم انقلاب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۱شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 47-66

کلید واژه ها: تعامل سازمانی رسانه ملی حوزه علمیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
با وقوع انقلاب اسلامی، روحانیت نقش خود را در حدوث انقلاب بسیار برجسته و متمایز نشان داد؛ اما بعد از انقلاب، بررسی سازوکارهای تعامل مطلوب حوزه علمیه با سازمان ها، ازجمله رسانه ملی آنچنان که شایسته بوده، به صورت جدی مدنظر واقع نشده است. روحانیان به صورت انفرادی با رسانه ملی تعامل داشته اند، ولی این تعامل سازمان یافته نبوده و به همین سبب، مشکلاتی را به وجود آورده است. این پژوهش به دنبال تبیین الگوی تعامل رسانه ملی با معاونت تبلیغ حوزه های علمیه از منظر رهبر معظم انقلاب است. جهت گیری پژوهش حاضر کاربردی است و در زمره پژوهش های «کیفی» قرار دارد و از میان انواع راهبردهای پژوهش کیفی، راهبرد «نظریه پردازی داده بنیاد نظام مند» را انتخاب کرده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد ارتباط سازمانی میان رسانه ملی و حوزه علمیه مقوله ای محوری است و جلوگیری از ورود کارشناسان دینی کم سواد یکی از عوامل علّی؛ نهادینه سازی ایمان کارکنان رسانه ملی جزو عوامل زمینه ای؛ فقدان تعامل فکری گروهی یکی از عوامل مداخله گر؛ و سیاست گذاری آموزشی، تبلیغی، فرهنگی راهبردی تعاملی است که منجر به پیامدهایی، از جمله تبیین حقیقت دین همراه با هنر می گردد.
۲۵.

تبیین ابعاد مسؤولیت شرعی کارگزاران حکومت اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۸۴) 131-154

کلید واژه ها: کارگزاران اسلامی حکومت اسلامی مسؤولیت شرعی کارگزاران رفتار سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۷۰۴
اهمیت رفتار سازمانی کارگزاران حکومت اسلامی در این است که اداره امور جامعه اسلامی توسط این نوع رفتارها انجام می گیرد و صلاح و رشد یا سقوط و عقب ماندگی جامعه اسلامی منوط به این نوع رفتارها است. بدیهی است که کارگزار حکومتی در هر کشوری بر اساس قوانین و مقررات آن کشور در برابر افعال و رفتارهای سازمانی خود مسؤولیت حقوقی دارد. حال این پرسش مطرح می شود که آیا کارگزاران در قبال رفتارهای سازمانی مسؤولیت شرعی داشته و مورد بازخواست قرار می گیرند؟ ابعاد این مسؤولیت شرعی کدمند؟ مقاله حاضر به منظور شناسایی و تبیین ابعاد مسؤولیت شرعی رفتار سازمانی کارگزاران، با مطالعه نظریات فقهی و مبانی آنها و با روش تحلیلی توصیفی به پاسخ این دو پرسش پرداخته و مسؤولیت شرعی کارگزاران را از زوایای مختلفی همچون حفظ امانت الهی، صلاحیت تصدی مناصب، تأمین اهداف و مصالح حکومتی، مسؤولیت پیامد رفتار، مسؤولیت جمعی، اطاعت از حاکم اسلامی و حفاظت از بیت المال بررسی و آن را تبیین نموده است. این ابعاد به عنوان قواعد کلان و چارچوب حاکم بر رفتار سازمانی کارگزاران محسوب می شوند.
۲۶.

رویارویی با فساد اخلاقی مدیران از منظر امیرالمؤمنین علیه السلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: فساد اخلاقی مدیران سازمان ها کارکنان سازمان.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲
امروزه، نظام اداری، سازمان ها را هدایت و کنترل می کند. سلامت نظام اداری بستر کار و آرامش را برای مردم به ارمغان می آورد و در نتیجه جامعه پیشرفت خواهد کرد. یکی از آلودگی های مدیران، فساد اخلاقی است که ناکارآمدی سازمان ها را درپی دارد. عوامل فساد اخلاقی مدیران و مقابله با آن، کمک شایانی به سلامت اخلاقی سازمان می کند و اعتماد عمومی را توسعه می دهد. شناخت عوامل فساد اخلاقی مدیران و مقابله با آن، ضمن اصلاح مدیران، می تواند کمک شایانی به سلامت اخلاقی کارکنان کند؛ چنانکه می تواند اعتماد عمومی را در جامعه توسعه دهد. این مطالعه با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع دینی، به ویژه فرمایش های امیرالمؤمنین علیه السلام به تبیین مسئله پرداخته است. در بررسی عوامل فساد اخلاقی مدیران، می توان آنها را به دو دسته فردی و سازمانی تقسیم کرد. حریص بودن و ضعف ایمان، از عوامل شخصیتی و فردی مدیران است که باید با شیوه های بیداری وجدان، یادآوری معاد، و مجازات، آنها را بهبود بخشید. ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی نامناسب نیز می تواند از مهم ترین عوامل سازمانی فساد اخلاقی مدیران باشد. با آگاهی بخشی و تأکید بر قانون گرایی، می توان عوامل سازمانی فساد اخلاقی را کاهش داد و زمینه بهبود رفتار کارکنان را فراهم ساخت.
۲۷.

طراحی مدل مطالعه انسان شناختی اسلامی در مطالعات اجتماعی (با تاکید بر دانش رفتار سازمانی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 195 - 221

کلید واژه ها: مبانی انسان شناختی رفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۳۱۸
شناخت پدیده ی سازمان و حل مسائل آن، نیازمند شکل گیری بنیادهای فکری و مبانی اساسی دانش سازمان و مدیریت است. شناخت عنصر انسانی در سازمان و مدیریت، نیازمند شناخت مبانی متعددی است که در این مقاله تلاش شده است برخی از آنها تبیین گردد. جهت گیری این پژوهش بنیادی و از نظر هدف اکتشافی است. گردآوری اطلاعات نیز بر مبنای مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی است. که با ایجاد داده های محاسبه پذیر آغاز و سپس به استنتاج پدیده ها، پرداخته و در نهایت به روایت گری پژوهش انجام شده است. در این پژوهش سه دسته از مبانی انسان شناختی با عنوان مبانی فلسفی، مبانی تجربی، و مبانی دینی مورد شناسایی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، مدلی برای شناخت انسان، که در رفتار سازمانی موثر است شناسایی گردید. در این پژوهش تنها به نُه مبنای انسان شناختی توجه شد و کاربرد آنها در رفتار سازمانی نشان داده شده است.
۲۸.

نقش خانواده در پرورش مدیران از منظر اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 37-54

کلید واژه ها: خانواده پرورش مدیران رویکرد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰
نخستین جرقه های پرورش مدیران، با تشکیل سازمان ها همراه بوده است. در این تحقیق با بررسی نقش ها و کارکردهای خانواده و ساحت های سه گانه انسان (بینش، گرایش و کنش) مشخص شد که یکی از ابزارهای تربیتی و پرورشی، خانواده است. خانواده به عنوان اصلی ترین رکن در تربیت افراد، نقش مهمی در پرورش مدیران مناسب نظام اسلامی دارد. بیشتر پژوهش ها در زمینه پرورش مدیران، پیرامون نقش آموزش و پرورش بوده و از نقش خانواده غفلت شده است. خانواده از طریق ایفای نقش، ارتباط و دخالت عاطفی می تواند در کنار آموزش و پرورش، همسالان و محیط، در شکل گیری مدیران آینده تأثیرگذار باشد. در این نوشتار از روش اجتهادی استفاده شده و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است که در عین بهره مندی از دانش روز در حوزه مدیریت، از منابع دینی برای گسترش دانش مدیریت استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که خانواده نقش پایه گذاری برای پرورش مدیران به عهده دارد و با تربیت صحیح بر اساس عمل به احادیث، علت مُعِده و زمینه ساز برای پرورش مدیران است.
۲۹.

واکاوی الگوی رفتاری کارکنان نامرئی در سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 125 - 140

کلید واژه ها: کارکنان نامرئی از زیرکاردرروی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۶۱۹
سازمان ها، با استخدام و به کارگیری کارکنان، درصدد تحقق اهداف خود هستند. شرایط سازمان ها ازنظر فضای فیزیکی، کاری و قوانین و همچنین خصوصیات اخلاقی و رفتاری کارکنان زمینه ای را فراهم می سازد که برخی از کارکنان، از زیر کار شانه خالی کنند و در عین حضور، ازنظر عملکرد غایب باشند. بررسی الگوی رفتاری کارکنان نامرئی، موضوع این پژوهش است که با روش داده بنیاد انجام شده است. این پژوهش که در سازمان های فرهنگی و مراکز آموزشی شهر قم انجام شده است؛ بر مبنای ادبیات نظری محدود و عمدتاً با تکیه بر مصاحبه با 12 نفر (به صورت گلوله برفی) از استادان و خبرگان در حوزه های علوم انسانی انجام شده است. گزاره های به دست آمده از مطالعات نظری و مصاحبه ها در قالب کدگذاری باز، کدگذاری انتخابی و کدگذاری محوری انجام شد. برای روایی تحقیق، از ضریب توافق درونی و برای شناسایی پایایی تحقیق از سه مرحله پایایی کیفی استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که گزینش مناسب کارکنان، اصلاح ساختارها و قوانین، تقویت باورهای مذهبی و معنوی، آشناسازی کارکنان از پیامدهای عملکرد خود و اصلاح روابط سیاسی – اجتماعی می تواند کمک شایانی به کاهش پدیده کارکنان نامرئی کند.
۳۰.

مبانی انسان شناسی قرآنی در مدیریت اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 105 - 144

کلید واژه ها: انسان قرآن مدیریت انسان شناسی مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۴۵
زمینه و هدف: این پژوهش با سؤال از تأثیرگذاری مبانی انسان شناسی قرآنی در حوزه سازمان و مدیریت آغاز شده است. هدف این پژوهش پس از پاسخگویی به سؤال فوق، طراحی الگوی مفهومی انسان شناسی قرآنی در مدیریت اسلامی است. روش: در فرایند پژوهش نخست انسان شناسی (در چهار بعد آفرینش، هدف از حیات انسان، طبیعت و حقیقت انسان) از دیدگاه اندیشوران غربی و تأثیر آن بر مدیریت مورد بررسی قرار گرفته است، سپس حدود هشتاد و پنج آیه از آیات قرآن کریم بررسی شده و مطالب مستخرج از آن براساس الگوی کدگذاری باز برگرفته از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد کدگذاری شده است، که در این مرحله مضامین، مفاهیم و مقوله ها استخراج شده است. یافته ها: انسان شناسی غربی متعارض با دیدگاه قرآنی در حوزه انسان می باشد، نوعا اندیشمندان غربی تفسیر ناقص از انسان دارند؛ اما از دیدگاه قرآن کریم، دو ساحتی بودن، تکلیف مندی، هدف و غایت مندی انسان شناسایی گردید. نتایج: پیامد و تأثیرگذاری انسان شناسی قرآنی در مدیریت اسلامی هم در ساختار سازمان و هم در ابعاد محتوایی سازمان کشف گردید و نیز تبیین شد که انسان شناسی قرآنی، در نگرش کارکنان و مدیران وحدت جهتی را حاکم می سازد که تمامی ارکان سازمان بر اساس محور مشترک که همان رضایت خداوند سبحان است منافعی همسو خواهند داشت.
۳۱.

تبیین جایگاه نماد در فرهنگ سازمانی با تکیه بر اندیشه اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 37-60

کلید واژه ها: نماد رفتار فرهنگ سازمانی اسلام اندیشمندان اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۸۵
فرهنگ سازمانی و مطالعه آن در سازمان های امروزی، یکی از مهم ترین و پیچیده ترین مباحث مطالعات مدیریتی محسوب می شود. عمده مطالعات در این حوزه، توسط اندیشمندان منتسب به مکتب نمادین تفسیری ارائه گردیده است. نتایج گسترده و کاربردی این یافته ها در سازمان و دانش مدیریت قابل کتمان نیست. در این میان، توجه به «نماد»، به عنوان جزئی از فرهنگ، و تأثیراتی که به کارگیری آن بر رفتار کارکنان دارد، مبحثی جدید در حوزه مطالعات رفتار سازمانی به شمار می رود. مبانی نظری و مفروضات حاکم بر «مکتب نمادین تفسیری»، که مبتنی بر شناخت گرایی ذهنی است، یا ترس از دچار شدن به نمادگرایی، و یا برخورد برخی مسلمان نماها در مواجهه با نمادها، که التزام به نماد را شرک معرفی می کنند، موانعی در توجه به جایگاه نماد در مطالعات مدیریت اسلامی به شمار می روند. تلاش این تحقیق بر آن است که با بررسی تحلیلی - توصیفی نگاه برخی عالمان اسلامی نسبت به نماد، جایگاه نماد را در مطالعات مدیریت اسلامی تبیین نماید. یافته های حاصل از بررسی کلام بزرگانی همچون علامه طباطبائی و شهید مطهری، نگاه ویژه عالمان دینی به نماد را می رساند، که البته این اهتمام به نماد، متکی بر مبانی معرفت شناختی و مفروضات اسلامی است. روش گردآوری اطلاعات «کتابخانه ای» بوده است.
۳۲.

تحلیلی از وضعیت کاری زنان در خانه و سازمان با رویکرد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 89-108

کلید واژه ها: زنان زندگی خانوادگی زندگی سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۴۵۴
امروزه جامعه اسلامی ایران شاهد حضور بانوان در اجتماع است. آنان با داشتن مسئولیت خانه علاقه مندند که رفتارهایشان در زندگی اجتماعی بر اساس ارزش های اسلامی باشد. جامعه نیازمند حضور زنان و مردان در عرصه های اقتصادی، علمی، اداری و... است. تمایزات گوناگون زن و مرد از نظر جسمی و روحی، برای زنان موقعیتی فراهم آورده است که آنان باید متناسب با آن به وظایف خود بپردازند. این پژوهش با رویکرد کیفی و با به کارگیری شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. براین اساس، ضمن بررسی آیات قرآن و تفاسیر، تحلیل های عقلی متناسب با جایگاه و وظایف زنان در خانواده و سازمان، مورد توجه بوده است. با استفاده از منابع اسلامی و دانش مدیریت، شناسایی زمان بندی حضور زنان در محیط خانه و سازمان، به تناسب شخصیت خانوادگی زنان و شخصیت اجتماعی آنان تحلیل شده است. زنان به تناسب ویژگی ها و توانایی های خود در انجام وظایف خانوادگی و اجتماعی باید فعالیت های خود را اولویت بندی کنند. این تحلیل ضمن ارائه چهارچوب متناسب با جایگاه زنان، تلاش دارد، سطح انتظارات جامعه از زنان را نیز معین کند.
۳۳.

اعتباریابی و اعتمادسازی در مطالعات اسلامی با تأکید بر دانش مدیریت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۴) ۱۲۲-۱۰۱
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
بخش مهمی از تلاش های محققان در پژوهش های مدیریت اسلامی، براساس پژوهش های کیفی و مبتنی بر اسناد و متون دینی است. همان گونه که پژوهش های کمّی با روایی و پایایی ارزش علمی پیدا می کنند، پژوهش های کیفی نیز نیازمند عناصر اطمینان بخش هستند که توانایی اعتباریابی و اعتمادسازی را داشته باشند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی، مستند به دانش اصول فقه و فلسفه اسلامی، به شناسایی عناصر اصلی اعتباریابی و اعتمادسازی در پژوهش های مدیریت اسلامی پرداخته است. یافته اساسی این پژوهش شناسایی چهار عنصر استناد دینی، انسجام و هماهنگی، مطابقت با واقعیت و کارآمدی، به عنوان معیار اصلی در پژوهش های مدیریت اسلامی است. هر یک از این عناصر دارای سنجه ها و ملاک هایی برای پایش عناصر اصلی هستند که محقق می تواند با استفاده از آن ها، نسبت به ارزشمندی پژوهش اطمینان حاصل کند.
۳۴.

بررسی مؤلفه های بینشی اخوت اسلامی در الگوی رفتار سازمانی مبتنی بر اخوت اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 55-69

کلید واژه ها: مؤلفه های بینشی اخوت اسلامی رفتار سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
لازمه هر سازمانی فعالیت هایی است که اعضای سازمان در قبال یکدیگر، سازمان، ارباب رجوع یا مشتریان انجام می دهند که در دانش «رفتار سازمانی» بحث و بررسی می شود. هر سازمانی با توجه به مبانی ارزشی خود، به دنبال دستیابی به الگویی از رفتار سازمانی است که در عملکرد سازمان بالاترین اثربخشی و کارایی را داشته باشد. یکی از الگوهای رفتاری متناسب با سازمان های اسلامی، الگویی است که مبتنی بر اخوت اسلامی باشد. سازمان-های اسلامی به دلیل تفاوت مبنایی با سازمان های غیر اسلامی، نیازمند شیوه های خاص خود در اداره سازمان هستند. محقق پس از جست وجو در کتاب های اسلامی، با روش گرندد تئوری مؤلفه های بینشی الگوی اخوت اسلامی را به دست آورده و یافته های خود را با تمرکز بر روش تحلیلی – توصیفی بیان کرده است که عبارت اند از: خدا باوری، معادباوری، راهنماباوری، با ارزش دانستن نعمت های الهی، منفور دانستن خشم و عذاب الهی، شناخت جایگاه و ارزش اخوت اسلامی.
۳۵.

تبیین سازه های اساسی مدیریت دانش بر اساس نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 513 - 530

کلید واژه ها: نهج البلاغه مدیریت دانش مدیریت منابع انسانی محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۶
زمینه و هدف: در عصر نوین، دانش منبع اصلی توسعه سازمان هاست؛ مدیران سازمان ها در دنیای پرچالش رقابتی به دنبال استفاده از مدیریت دانش برای افزایش موفقیت خود هستند. کتاب شریف نهج البلاغه، در سه بخش خطبه ها، نامه ها و حکمت ها، در بردارنده آموزه های فراوانی است که می تواند در بهبود مدیریت دانش برای سازمان های اسلامی مفید باشد. روش: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است. همچنین از نظر روش، از شیوه آمیخته اکتشافی (کیفی - کمی) استفاده شده است. در این روش ابتدا با استفاده از روش کمی، روایات مربوط به موضوع جمع آوری شد. سپس سه سازه اصلی ساخته شد و با بررسی تحلیلی و کیفی این روایات برای این سه سازه اصلی هشت بُعد شناسایی شد. بر این اساس، با ترکیب کردن دو دسته تحقیق کمی و کیفی به درک بهتری از پدیده پرداخته شد. یافته ها: با بررسی به عمل آمده در این پژوهش مشخص شد که مفهوم مدیریت دانش، در کتاب شریف نهج البلاغه تاییدکننده سازه های اساسی مدیریت دانش است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش، نشان داد که آموزه های کتاب شریف نهج البلاغه درخصوص مدیریت دانش را می توان در سه سازه اساسی مدیریت، منابع انسانی و محیط تبیین کرد. هر کدام از اینها نیز دارای ابعاد و اجزاء متعددی هستند که با استناد به آموزه های نهج البلاغه قابل اثبات و به کارگیری هستند.
۳۶.

جایگاه نماد از منظر آموزه های اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۱شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 95-116
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۵
فرهنگ یکی از مهم ترین، پیچیده ترین و پرابهام ترین پدیده های حیات اجتماعی انسان است. به منظور غلبه بر این پیچیدگی، مدیریت فرهنگ نیازمند نگاهی همه جانبه به لایه ها و ابعاد فرهنگ است. نماد به مثابه خارجی ترین لایه فرهنگ، به دلایل گوناگون معمولاً مورد توجه جدی مطالعات مدیریت فرهنگ و به ویژه مطالعات اسلامی قرار نمی گیرد. این مقاله با رویکردی «تحلیلی» و بررسی اسنادی آموزه های اسلامی و با تأکید بر کارکردهای گوناگون نماد، درصدد تبیین جایگاه مهم نماد در فرهنگ اسلامی است. با مطالعه متون دینی متوجه می شویم برخلاف تصور اولیه، نمادهای اسلامی در میان آموزه ها کثرتی فراگیر دارند. در آموزه های دینی بر التزام به نمادها دستور اکید داده شده و تعظیم نماد نشانه تقوا برشمرده شده است. با بهره گیری از این آموزه ها، التزام به نماد می تواند به مثابه یک ملاک مرزبندی بین خودی و غیرخودی قلمداد گردد. یکی از علل این موضوع کارکردهای متنوع نماد (مانند مشخص نمودن هدف، دسته بندی، بهبود درک و همبستگی) است.
۳۷.

نقش ارزش های اسلامی در بهبود نظام اداری با محوریت نیروی انسانی (مورد مطالعه: نظام اداری افغانستان)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 63-80

کلید واژه ها: ارزش ارزش های اسلامی نظام اداری فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
این تحقیق با هدف بررسی نقش ارزش های اسلامی در بهبود نظام اداری با محوریت نیروی انسانی و با تأکید بر نظام اداری افغانستان انجام شده است. مسئله اصلی پژوهش این بوده است که با توجه به وجود ضعف هایی در نظام های اداری در کشورهای اسلامی، به ویژه کشور اسلامی افغانستان از یک سو، و تأثیر پذیری نظام اداری یک کشور از نظام های موجود در آن از سوی دیگر، نظام ارزشی اسلام، چقدر می تواند در بهبود کارآمدی یک نظام اداری، به ویژه در تغییر رفتار نیروی انسانی آن، تأثیر گذار باشد. در بررسی این مسئله، که با استفاده از روش کتابخانه ای برای گردآوری داده ها و روش توصیفی تحلیلی برای تحلیل آنها انجام شد، مشخص گردید که ارزش های حاکم بر یک نظام اداری، در نحوه رفتار نیروی انسانی آن از سازمان، ابعاد مختلف تأثیر روشنی دارد. و ضعف های نظام اداری کشورها، از جمله کشور افغانستان، ناشی از حاکمیت ارزش های نادرست بر نیروی انسانی آن بوده است. بنابراین، یافته های تحقیق نشان می دهد که مهم ترین نقش ارزش های اسلامی در بهبود نظام اداری، تأثیرگذاری آن بر رفتار نیروی انسانی است و بهترین راهکار برای بهبود نظام اداری از دیدگاه اسلام، نهادینه کردن این ارزش ها در نیروی انسانی است. که با اصلاح رفتار نیروی انسانی، نظام اداری بهبود خواهد یافت.
۳۸.

بررسی مؤلفه های هوش هیجانی در رفتار سازمانی با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 63-84

کلید واژه ها: هوش هیجانی رفتار سازمانی اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۵
انسان به عنوان تنها سرمایه خردمندِ سازمان ها، دارای هوش های گوناگون است. یکی از مهم ترین هوش ها، هوش هیجانی است. کارکردها و تأثیرات آن در زندگی فردی و سازمانی موجب شده است که طی چند دهه اخیر در کانون توجه پژوهشگران روان شناسی، مدیریتی، دیگران و حتی روزنامه نگاران قرار گیرد. در تحقیق حاضر دغدغه اصلی، بررسی نظام مند مؤلفه های هوش هیجانی در رفتار ساز مانی از منظر اسلام با روش تحلیل مضمون است. بر اساس این شیوه، نخست فراوانی مفاهیم اصلی و فرعی از گزاره های دینی در قالب 475 کد استخراج و در سه سازه اصلی طبقه بندی شد؛ سپس زیرگونه ها، عناصر و نوع روابط آنها با هدف بنیادی و کاربردی تجزیه و تحلیل شده و مدل مفهومی به دست آمد. یافته ها نشان می دهد که میان انواع و ابعاد هیجان ها با رفتار سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج نهایی حاکی از آن است که رهاورد آموزه های اسلام در حوزه هیجان ها ایجاد بینش خردمندانه به حد و مرز و گستره مسئله بوده و به کارگیری مطلوب این نگرش نقش مؤثر در کاهش رفتارهای انحرافی و ارتقای اثربخشی دارد.
۳۹.

بنیان های زندگی کاری در سازمان، با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) 45-60

کلید واژه ها: زندگی کاری کار سازمانی فقه سازمانی اخلاق کار آداب کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۰
تشکیل سازمان های اسلامی، نیازمند طراحی زیرساخت های اسلامی در سازمان هاست. کارکنان، عنصر اساسی سازمان ها هستند. آنها بخشی از عمر خود را در سازمان ها زندگی می کنند. زندگی کاری در سازمان ها، بیانگر نحوه فعالیت کارکنان در سازمان هاست. به هر میزان زندگی کاری آنان، با آموزه های اسلامی سازگاری بیشتری داشته باشد، سازمان ها به ماهیت اسلامی شدن خود بیشتر نزدیک می شوند. هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های اساسی زندگی کاری در سازمان ها، با رویکرد اسلامی است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، کیفی است و رویکرد آن، روش تحلیلی توصیفی است که با استفاده از منابع دینی، به پژوهش پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای شکل گیری زندگی کاری از منظر اسلام در سازمان ها، نیازمند تلفیق احکام فقهی، مسائل اخلاقی و رعایت آداب اسلامی در قوانین، ساختارها، آموزش منابع انسانی و برنامه های سازمان هستیم.
۴۰.

آموزه های مدیریتی در سیره عملی علامه مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 47-60

کلید واژه ها: علامه مصباح یزدی مهارت های رفتاری مهارت های فرهنگی مهارت های ساختاری مهارت های کنترلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۱
علامه مصباح یزدی یکی از تأثیرگذارترین نظریه پردازان قرن گذشته در حوزه علوم انسانی اسلامی است. همان گونه که دیدگاه های نظری ایشان تحولات دانشی ماندگاری به وجود آورد، مطالعه رفتارهای عملی ایشان نیز می تواند راهنما و الگویی برای تحول در سازمان ها باشد. ایشان قریب چهل سال تجربه مدیریتی سازمان ها و نهادهای حوزه ای را در کارنامه خود دارد. تجربه به کارگیری ایده های نظری یک اندیشمند مدیریت اسلامی در میدان عمل، می تواند الگوی موفقی برای مشتاقان مدیریت اسلامی به شمار آید. این تحقیق براساس مشاهدات میدانی و مرور خاطرات همراهی با علامه مصباح یزدی طی سه دهه به انجام رسیده است. ساحت های مدیریتی ایشان را می توان در چهار مهارت رفتاری، فرهنگی، ساختاری، و کنترلی دسته بندی و مطالعه کرد. هریک از این ساحت ها دارای مؤلفه های متعددی است که در مجموع 16 نمونه شناسایی شده که قابل الگوبرداری برای مدیران جامعه اسلامی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان