حسین منصوریان

حسین منصوریان

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۸ مورد از کل ۳۸ مورد.
۲۱.

طراحی مدل سنجش اعتبار رسانه ای مطالعه موردی: برنامه های خبری سیمای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت دولتی دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۹) 99 - 116

کلید واژه ها: اعتبار رسانه ای برنامه های خبری سیمای جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۱۶۵
مطالعات متعددی در باره سنجش اعتبار منابع خبری از اوایل دهه 1950 میلادی در جهان صورت گرفته و محققان از زوایای گوناگون انواع مختلف منابع خبری را مورد تحقیق و بررسی قرار داده اند. نتایج تحقیقات بیانگر آن است که اعتبار مفهومی چند بعدی است و صرفا با در نظر گرفتن ابعاد متفاوت آن است که می توان از نتیجه مطالعات در باره سنجش اعتبار منابع خبری اطمینان یافت. پژوهش حاضر با توجه به متغیرهای پنهان اعتبار، دنبال پاسخ به این سوالات اساسی است که: مولفه های اصلی که بر پایه آن ها می توان اعتباربرنامه های خبری تلویزیون را سنجید کدام است؟ آیا بین این مولفه ها و اعتبار رابطه معناداری وجود دارد؟ مخاطبان نسبت به اعتباربرنامه های خبری تلویزیون چه ادراکی دارند؟ بر این اساس، ابتدا فهرستی از ابعاد اصلی اعتبار شناسایی شد و سپس با مرور کامل تحقیقات قبلی نشانگر های هر یک از ابعاد تعیین گردید. در مرحله بعدی، با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای، 1013 پرسشنامه در جامعه آماری شامل کلیه افراد بالای 15 سال ساکن در مناطق 22 گانه تهران، توزیع و داده های تحقیق جمع آوری شد. در نهایت با استفاده ازتکنیک های آماریِ تحلیل عاملی تأییدی، رگرسیون چندگانه و آزمون t تک نمونه ای، داده های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله، بر وجود رابطه قوی میان اعتبار و ویژگی های پیام، منبع، مخاطب و عناصر انسانی مدل ارتباطی دلالت دارد.
۲۲.

اندازه شهر و کیفیت زندگی در سکونتگاه های شهری مطالعه موردی: استان های گیلان و مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 125 - 140

کلید واژه ها: کیفیت زندگی اندازه شهر سکونتگاه های شهری استان مازندران استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۶۲
کیفیت زندگی مفهومی پیچیده، چندبعدی و وابسته به زمان و مکان است. یکی از عوامل مکانی تأثیرگذار بر کیفیت زندگی، اندازه سکونتگاه می باشد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط میان اندازه شهر و کیفیت زندگی است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت هدف گذاری و ابزارهای دست یابی به اهداف، توصیفی- تحلیلی هست. محدوده موردمطالعه پژوهش، سکونتگاه های شهری دو استان گیلان و مازندران است. داده های عینی کیفیت زندگی از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 و داده های ذهنی کیفیت زندگی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته استخراج شده است. برای تحلیل داده های پژوهش از تکنیک های آمار توصیفی و استنباطی شامل میانگین، انحراف معیار، آزمون T تک نمونه ای، تحلیل همبستگی و تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بعد عینی کیفیت زندگی شامل کیفیت مسکن، دسترسی به امکانات و خدمات، نرخ باسوادی و دسترسی به فرصت های شغلی دارای همبستگی مثبت و معنادار با اندازه شهر و بعد ذهنی کیفیت زندگی شامل آرامش، رضایت از زندگی، فرصت ها و وضعیت اجتماعی دارای همبستگی منفی معنادار با اندازه شهر است.
۲۳.

تحلیل فضایی-زمانی فرم شهری در کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 487 - 506

کلید واژه ها: ایران رشد شهری فرم شهر کلان شهر متریک های سیمای سرزمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۳۲
رشد شتابان جمعیت شهری جهان در چند دهه اخیر، سبب گسترش فیزیکی و تغییرات اساسی در فرم شهرها شده است. فرم شهری به عنوان آرایش فضایی عناصر فیزیکی شهر، آثار معناداری بر فعالیت و سلامت جسمی و روانی، الگوهای حمل ونقل، تعاملات اجتماعی، کیفیت زیست محیطی، تغییرات اقلیمی و بهزیستی انسان دارد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل فضایی-زمانی فرم شهری در کلان شهرهای ایران است. داده های جمعیتی و تصاویر ماهواره ای لندست برای استخراج تحولات جمعیت و اراضی شهری در هشت کلان شهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، کرج، قم و اهواز در سه مقطع زمانی 1366، 1379 و 1396 استفاده شد. متریک های سیمای سرزمین برای کمی سازی فرم شهری، تحلیل مؤلفه های اصلی برای شناسایی ابعاد فرم شهری و تحلیل خوشه برای دسته بندی کلان شهرها براساس ویژگی های فرم شهری به کار برده شد. یافته های پژوهش نشان داد در اغلب کلان شهرهای ایران، میان رشد جمعیت و رشد اراضی شهری، تناسبی وجود ندارد. در سه دهه اخیر، کلان شهرهای شیراز و تبریز بیشترین میزان پراکنده رویی شهری را تجربه کرده اند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی، سه بعد شکل، چشم انداز و تراکم را برای فرم کلان شهرهای ایران شناسایی کرد. کلان شهرهای کرج و شیراز با ویژگی های پیچیدگی نسبتاً پایین در شکل پچ های شهری، پیچیدگی بالا در چشم انداز شهری، تعدد پچ های کوچک، ارزش پایین متریک میانگین فاصله میان پچ های مجاور، تراکم بالای پچ های شهری و سهم پایین تر بزرگ ترین پچ شهری، به رشد پراکنده و بی نظم متمایل هستند. کلان شهرهای تهران و قم با ویژگی های پیچیدگی پایین در شکل پچ های شهری، پیچیدگی نسبتاً بالا در چشم انداز شهری، تراکم پایین پچ های شهری و سهم بالای بزرگ ترین پچ از مساحت کلان شهر، متمایل به فرم شهری فشرده تر و منظم تر در مقایسه با سایر کلان شهرهای ایران هستند. سایر کلان شهرها به لحاظ فرم شهری، حد واسط الگوی فشرده و منظم کلان شهر تهران و الگوی پراکنده و بی نظم کلان شهر کرج قرار می گیرند.
۲۴.

بازتاب ابعاد سیاسی جامعه در داستان های تمثیلی مرزبان نامه، پنجاتترا و کلیله و دمنه مصور چاپ سنگی موزه ملک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 546 - 564

کلید واژه ها: داستان های تمثیلی مرزبان نامه پنجاتنترا کلیله و دمنه مصور چاپ سنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۲۰۱
بررسی ها نشان می دهد که داستان های موجود در در ادبیات کهن ایران، ارتباط نزدیکی با تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه ای دارند که آثار در آن ها خلق شده است؛ بنابراین از لابه لای داستان های این آثار می توان به چشم انداز روشنی از دوره های تاریخی آن ها دست یافت . مرزبان نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه از کتب ارزشمند ادبی کلاسیک محسوب می شوند که در داستان های خود، به بازنمایی روابط گوناگون قدرت در قالب تمثیلی پرداخته اند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای تدوین شده است، سیاست در ابعاد گوناگون و به صورت تطبیقی در این آثار بررسی خواهد شد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که نویسندگان چه ابعادی از سیاست را جلوه داده اند و چه شباهت ها و تفاوت هایی دیده می شود. نتایج حاکی از آن است که سیاست در داستان های این کتاب ها، در ابعاد متنوعی جلوه گر شده اند که می توان به قدرت و لیاقت حاکمان در امور کشور، ناکارآمدی حاکمان، ایجاد امنیت، کیفیت منابع قدرت و نقش آن ها در امور کشورداری، ویژگی های طبقات حکومتی و رابطه ی جدایی ناپذیر دین و سیاست اشاره کرد.  اهداف پژوهش بررسی تأثیر تحولات سیاسی در مرزبان نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور. استخراج نکات مدیریتی و روابط قدرت در مرزبان نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور. سؤالات پژوهش مبانی اندیشه های مدیریتی در مرزبان نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور شامل چه مواردی هست؟ روابط قدرت چه انعکاسی در مرزبان نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور داشته است؟  
۲۵.

تحلیل مکانی بیکاری در نواحی شهری و روستایی ایران با رویکرد تحلیل اکتشافی داده های مکانی

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی (برنامه ریزی کالبدی-فضایی) سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ 37 - 48

کلید واژه ها: بیکاری تحلیل اکتشافی داده های مکانی نواحی شهری نواحی روستایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۶۳
بیکاری از مقولات اساسی اقتصاد جهانی است. افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، یکی از شاخصه های مهم توسعه یافتگی تلقی می شود. کشور نه تنها از مشکل بالا بودن نرخ بیکاری رنج می برد، بلکه توزیع فضایی نرخ بیکاری نیز بسیار نگران کننده است. این مقاله با تأکید بر رویکرد تحلیل اکتشافی داده های مکانی، توزیع فضایی نرخ بیکاری را در نواحی شهری و روستایی ایران در سال 1390 مطالعه کرده است. نتایج تحلیل اکتشافی داده های مکانی بیانگر وجود خوشه بندی (خود همبستگی مکانی مثبت) و ناهمگنی فضایی در توزیع شاخص های نرخ بیکاری شهری و روستایی در سطح   شهرستان های ایران است. نتایج این مطالعه می تواند زمینه را برای برنامه ریزی مناسب جهت رفع نابرابری های منطقه ای بر حسب نرخ بیکاری فراهم سازد.
۲۶.

شخصیت زن در سبک فکری نظامی بر اساس دیدگاه سیمون دوبووار (مطالعه موردی: خمسه نظامی طهماسبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 169 - 187

کلید واژه ها: نظامی سیمون دوبووار شخصیت زن خمسه نظامی طهماسبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۷۹
زن به عنوان یکی از اعضای جامعه بشری که نقش مهمی در بقای جوامع داشته است، در آثار ادبی و هنری مختلفی موضوع بحث و بررسی بوده است. یکی از شاعرانی که به این مضمون پرداخته است، نظامی گنجوی است. این اثر بعدها توسط هنرمندان دوره صفوی مصور گردید. بررسی و بازشناسی شخصیت زن در این اثر ادبی و هنری می تواند روشنگر نقش و جایگاه زن در این مقطع تاریخی باشد. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و نوع آن، تحلیلی-توصیفی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در مقایسه با معاصران و مقتضیات زمان، زن در سبک فکری نظامی جایگاهی نسبتاً متعالی و قابل احترام داشته است. این مسئله در برخی زمینه ها با دیدگاه سیمون دوبووار قابل مقایسه و در برخی زمینه ها نیز کاملا ً با دیدگاه دوبووار متفاوت است؛ نظامی و دوبووار از این نظر که برای زن شخصیتی مستقل و آزاد قائل هستند، دارای اشتراک فکری هستند اما در برخی زمینه ها ازجمله بحث تأکید بر جنسیت و بُعد جسمانی و همچنین بُعد معنوی شخصیت زن، تفاوت های معناداری میان سبک فکری نظامی و دیدگاه سیمون دوبووار وجود دارد. دوبووار در همه زمینه ها برای زن آزادی مطلق قائل است و در عین حال، نیازهای زن را به بُعد جنسی و جسمی محدود می کند اما در سبک فکری نظامی، زن دارای ارج و مقامی والاست که می تواند شخصیتی رشدیافته داشته باشد و به والاترین مراتب اجتماعی و عرفانی ارتقا یابد؛ بنابراین در مجموع، نظامی در اثر بهره مندی از آموزه های اسلام و عرفان اسلامی، برای زن جایگاهی متعالی تر از دوبووار قائل است و تقریباً تمامی جنبه های شخصیتی زن را مورد توجه قرار داده است؛ اما سیمون دوبووار در اثر تأکید بر حضور صرف زن در جامعه و توجه به بُعد جسمی و جنسی او، صرفاً نیازهای مادّی و دنیوی او را در نظر گرفته است. اهداف پژوهش واکاوی شخصیت زن در اندیشه نظامی و سیمون دوبووار. بررسی شخصیت زن در خمسه نظامی طهماسبی. سؤالات پژوهش مهم ترین مشخصه های زن در دیدگاه نظامی و سیمیون دوبووار چیست؟      2 . مهم ترین مشخصه های زن در خمسه نظامی چیست؟
۲۷.

نقد اجتماعی اشعار شاملو با تأکید بر مقوله طنز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۷ 263 - 289

کلید واژه ها: احمد شاملو نگرش نقادانه طنز اجتماعی و سیاسی شعر نو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۹
یکی از ابزارهایی که شاعران برای نقد جامعه استفاده می شود طنز است. طنز گونه ای از ادبیات غنایی است که در ایجاد اشتیاق و جلب خواننده قدرت بی نظیری دارد و با نگرش نقادانه محقق می شود. در تاریخ فرهنگ مکتوب ایران موقعیت ویژه دارد و آن را بالاترین درجه نقد ادبی می دانند. ظرفیت زبان طنز و دیگر شاخه های شوخ طبعی، در بیان ابهام آمیز مسائل و ابتلائات بشری، خصوصاً در زمانه اختناق و فشار، آن را به یکی از اثرگذارترین انواع ادبی مبدل ساخته است. شاعران آزادی خواه و اجتماعی و پای بند به تعالی انسان، در دوره خویش با مشکلاتی اجتماعی، استبداد و بی عدالتی روبه رو بوده که مخالفت خود را به طرق مختلف آشکار و نهان و در قالب طنز و ابهام از این مشکلات انتقاد می کرد. این پژوهش به تحلیل شیوه های پرداخت طنز و مطایبه در مجموعه اشعار پرداخته است و هدف آن نشان دادن شگردهای طنز و مطایبه در اشعار شاعر معاصر ایرانی شاملو بوده است و شعرهای او را در فضای جامعه شاعر تحلیل می کند.    
۲۸.

شاخصه های مرگ حماسی بر شاهنامه با تأکید بر صحنه های نبرد شاهنامه بایسنقری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 99 - 126
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
ادبیات حماسی بخش مشترکی از ادبیات در اکثر جوامع است؛ ادبیاتی که به شکل نظم و نثر پدیدار شده است. در این میان، در ادبیات کهن ایرانی، شاهنامه فردوسی نماینده اصلی ادبیات حماسی است. شاهنامه فردوسی، اثری پر از رمز و رازهای ژرف و پیچ درپیچ است؛ رمز و رازهایی که همواره اندیشه انسان را به خود واداشته است و اساس اندیشه ورزی در روان آدمی را بنا نهاده است. یکی از این رمزهای پیچیده و سربه مهر برای فردوسی، راز مرگ، چیستی و چگونگی مرگ است. در این پژوهش شاخصه های مرگ حماسی، در پنج شاخصه مهم «قدرت طلبی، غیرت خانوادگی، نام و آوازه، مظلومیت و نیرنگ» مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و باتکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. نتایج نشان داد که فرشته مرگ، در تمامی شاهنامه حضور پررنگ دارد. سراسر شاهنامه چیزی جز ستیز بین مرگ و زندگی، آسمان و زمین، تدبیر و تقدیر نیست. البته در تمامی قصه های شاهنامه، این مرگ است که بر زندگی چیره می شود و تدبیر همیشه در مقابل تقدیر شکست می خورد. این روند محتومی است که در سراسر شاهنامه حضوری چشمگیر دارد؛ واقعیتی که با واقعیت عالم و زندگی انسان وفق دارد. فردوسی در شاهنامه، دنیا را با مفاهیم مختلفی چون «گیتی»، «زمانه»، «سرای کهن»، «روزگار» «دهر»، «دور زمان»، «چرخ بلند» توصیف می کند. اهداف پژوهش: بازشناسی شاخصه های مرگ حماسی در شاهنامه فردوسی. بررسی شاخصه های مرگ حماسی در صحنه های نبرد شاهنامه بایسنقری. سؤالات پژوهش: مرگ حماسی در شاهنامه فردوسی چه شاخصه هایی دارد؟ مرگ چگونه در نگاره های شاهنامه بایسنقری انعکاس یافته است؟
۲۹.

رتبه بندی نواحی شهر ساری از نظر میزان برخورداری از شاخص های زیست پذیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1379 - 1375

کلید واژه ها: زیست پذیری شهری تاپسیس شهر ساری شاخص های اجتماعی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۱
ز زیست پذیری، اساساً از اواخر قرن بیستم موردتوجه قرارگرفته است، زیرا فضاهای شهری دچار مسائلی چون کیفیت پایین محیط، آلودگی صوتی و هوا و... شده بودند. هدف این پژوهش رتبه بندی نواحی شهر ساری ازنظر میزان برخورداری از شاخص های زیست پذیری شهری است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی – تحلیلی می باشد. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق، از دو روش اسنادی و میدانی و استفاده از پرسشنامه بهره گرفته شده است. که با منطق نمونه گیری گلوله برفی در میان 20 نفر از متخصصان برنامه ریزی شهری انجام گرفته است و مؤلفه های سه شاخص اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی در این راستا به کار گرفته شدند. برای رتبه بندی از روش تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که. به این صورت که وضعیت 5 ناحیه برخوردار و محسوب شده و سطح زیست پذیری در آن ها در حد متوسط قرار داشت؛ نواحی 2-1، 5-3، 1-3، 5-2 و 2-3. نظر به نقشه ارائه شده این نواحی در مناطق حاشیه شمالی و جنوبی شهر قرار دارند و شهروندان از رضایت بالای خود را در مورد زیست پذیری ابراز داشته اند. از طرفی 3 ناحیه در دست نواحی محروم قرار داشتند؛ نواحی 4-3، 7-1 و 4-2 در مورد سایر نواحی نیز ضریب اولویت کسب شده به گونه ای بود که می توان آن ها را در دسته نیمه برخوردار جای داد. در کل می توان نتیجه گرفت که 17 ناحیه از 20 ناحیه در وضعیت مطلوبی از زیست پذیری قرار دارند که این امر نشان از وضعیت متوسط زیست پذیری در شهر ساری حکایت دارد. در کل می توان گفت که نواحی مرکزی شهر ساری با توجه به کیفیت کم فضای سبز، بافت فرسوده، تراکم جمعیت و... ازلحاظ کیفیت زیست پذیری در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و نیاز به توجه بیشتری دارند.
۳۰.

بازتاب قشربندی اجتماعی در عصر غزنویان و سلجوقیان (با تأکید بر اشعار سنایی غزنوی و هنرهای بصری دوران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 274 - 300
تعداد بازدید : ۱۷۱
نابرابری های اجتماعی، پدیده ای جهانی و از مهم ترین مباحث در حوزه دانش جامعه شناسی است که بر تمام مناسبات اجتماعی تأثیر می گذارد. همه جوامع بشری دارای سلسله مراتب اجتماعی هستند و این نشان می دهد که تفاوت ها و نابرابری های اجتماعی در بین گروه های مختلف اجتماعی وجود دارد. در قرن ششم در عصر غزنویان و سلجوقیان در شعر فارسی، تحولاتی رخ داد که به تبع این تحولات، مناسبت های اجتماعی وارد شعر شاعران شد و شاعران با نگاه نو به انسان و جامعه، ارزش بیشتری به مسائل اجتماعی و انسان قائل شدند. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که یکی از مبانی جامعه شناختی، بررسی نظام ساختاری طبقاتی جامعه است. با توجه به هنر قرون نخستین اسلامی و اشعار سنایی می توان گفت: جامعه عصر وی، جامعه ای طبقاتی است که رفتن از طبقه ای به طبقه دیگر، تقریباً غیرممکن بود. جامعه به دو گروه حاکم و غیرحاکم تقسیم شده است که گروه حاکم افرادی مانند پادشاه، وزیر، امیر، حاکم، قاضی، علمای دینی و... هستند که به روش های گوناگون بر مردم حکومت می کردند و در مقابل توده مردم مانند کشاورزان، طبیبان، بازاریان و... قرار داشتند. اهداف پژوهش: ارائه یک چارچوب نظری از شاخص های نابرابری اجتماعی در عصر غزنویان و سلجوقیان در اشعار سنایی. بررسی نابرابری اجتماعی در دوره غزنویان و سلجوقیان با توجه به آثار هنری این دوره. سؤالات پژوهش: نابرابری و قشربندی اجتماعی در دوره غزنویان و سلجوقیان چه بازتابی در اشعار سنایی یافته است؟ هنر دوره غزنویان و سلجوقیان وضعیت قشربندی اجتماعی این دوره را چگونه منعکس ساخته است؟
۳۱.

رویکردهای تحلیلی شبکه ریلی پرسرعت در توسعه مناطق کلان شهری چندمرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 19 - 32

کلید واژه ها: چندمرکزیت شبکه ریلی پرسرعت منطقه شهری منطقه نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۹
پدیده شهرنشینی در جهان در ایجاد مفهوم منطقه شهری نقشی بسزا داشته است. نسبت بالایی از جمعیت شهرنشین در مناطق کلان شهری سکونت یافته اند و پیشرفت حمل ونقل و توسعه شبکه ریلی پرسرعت مفهوم و ابعاد منطقه شهری را تغییر داده است. با توجه به آنکه عمده تحلیل های توسعه منطقه شهری از طریق شبکه ریلی پرسرعت به مطالعات اقتصادی محدود شده، در این پژوهش بعد مطالعات جغرافیایی مفهوم منطقه شهری و اثر شبکه ریلی پرسرعت بر آن مورد توجه قرار گرفته است که به مثابه یک ابزار سیاست گذاری قدرتمند در حال استفاده است. در این مقاله، با استفاده از مرور سامان مند بر مبنای واژگان کلیدی، مقاله های مرتبط از معتبرین سایت های علمی استخراج شد و سپس، بر اساس ارزیابی چکیده و روش و نتایج، تعداد 75 مقاله منتشرشده از سال 1938 تا 2022 انتخاب شد. پس از آن، پیشینه و روند تکامل نگرش ها و مفهوم سازی منطقه شهری از ابتدا تا کنون مورد توجه قرار گرفت. منطقه کلان شهری با رویکردهای تحلیلی و هنجاری در مقیاس های درون شهری، منطقه ای، ملی، و جهانی مطرح می شود. با اتصال هسته های کلان شهری به شبکه های دسترسی پرسرعت توسعه چندمرکزی به وقوع می پیوندد. شبکه ریلی پرسرعت ظرفیت تحول شبکه شهری، ایجاد یکپارچگی منطقه شهری، و توسعه مراکز جدید را دارد. تبیین مفهومی راهبرد ایجاد مناطق کلان شهری چندمرکزی از طریق گسترش شبکه ریلی پرسرعت می تواند به گسترش و پیوند مناطق کلان شهری، تقویت یکپارچگی، ایجاد شهرهای تخصصی، به کارگیری سازنده طرح های سازماندهی فضا، و حل بخشی از مسائل توسعه ای کمک کند.
۳۲.

تبیین ضرورت کاربست روش های نوین در مدیریت رواناب های شهری با رویکرد افزایش تاب آوری در برابر سیلاب، نمونه موردی: شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 27 - 49

کلید واژه ها: روش های نوین رواناب شهری مدیریت سیلاب تاب آوری شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی از نوع پیمایشی با استفاده از پرسشنامه است. جامعه آماری در دو بخش خبرگان و شهروندان شهر شیراز می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که از نظر متخصصین شهر شیراز، در بین عوامل طبیعی؛ عامل بارش با وزن (29/0) بیش ترین و عامل جهت شیب با وزن (13/0) کم ترین تأثیر و در رابطه با عوامل انسان ساخت نیز؛ کاربری اراضی با وزن (25/0) بیش ترین و عامل بافت فرسوده با وزن (14/0) کم ترین تأثیر را در بحث رواناب و سیلاب داشته است. در ادامه نتایج تحلیل وضعیت ابعاد تاب آوری نشان داد که شهر شیراز در بعد اجتماعی میانگین بالای حد مطلوب (78/3) و در سایر ابعاد میانگین کم تر از حد مطلوب دارد. طبق خروجی رگرسیون چند متغیره، از نظر اولویت بندی؛ شاخص های اجتماعی، نهادی، اقتصادی و کالبدی به ترتیب با مقدار ضریب بتای 20/0، 14/0، 11/0 و 10/0 در اولویت اول تا چهارم قرار گرفته اند. در نهایت نتایج شناسایی و انتخاب زیرساخت های نوین مناسب برای مدیریت رواناب در این شهر نشان داد که در شاخص مناظر و فضاهای باز عمومی؛ روش ذخیره سازی سیلاب و حفاظت از آن و در شاخص منازل و فضاهای اختصاصی؛ سیستم تصفیه و بازیافت آب نسبت به سایر روش ها توسط خبرگان به عنوان روش های مناسب برای اجرا در شهر شیراز انتخاب شدند.
۳۳.

سنجش ابعاد و شاخص های زیست پذیری شهری (مورد مطالعه: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 1 - 14

کلید واژه ها: شهر زیست پذیر توسعه پایدار وضعیت اقتصادی اجتماعی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۹
هدف از این پژوهش بررسی وضعیت زیست پذیری شهر ساری و محلات آن و نیز ارزیابی کلی شهر ازنظر زیست پذیری شهری (در چهار بعد زیست پذیری شهری یعنی اجتماعی، اقتصادی ، زیست پذیری و کالبدی) است. روش مورداستفاده در این تحقیق برای جمع آوری داده ها، دو روش اسنادی و میدانی می باشد. فرآیند جمع آوری اطلاعات از طریق ابزار پرسشنامه ودر راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات برآمده از پرسش نامه از آزمون T تک نمونه ای بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شاخص اجتماعی تنها گویه میزان رضایت از همسایگان با میانگین 37/3 و Sig = 0/000 بیشترین رضایت را در میان پاسخگویان داشته است و با قطعیت می توان گفت که در میان مؤلفه روابط با همسایگان، بیشترین رضایت در مورد رضایت از روابط همسایگی است. بررسی شاخص زیست محیطی و گویه های مربوط به تأسیسات و تجهیزات شهر ساری نشان می دهدکه از میان گویه های بررسی شده تنها رضایت از شبکه گاز در حد قابل قبولی است و شهروندان با میانگین 25/3 در سطح معناداری 035/0 Sig = رضایت متوسط خود را از سیستم گازرسانی شهری ابراز داشته اند. در بررسی مؤلفه کیفیت بصری نیز به همین صورت تمامی گویه ها نشان می دهند که شهروندان از طراحی و نقشه شهری، سرزندگی محلات و زیبایی بصری و ظاهری شهر و محله رضایت پایینی دارند به صورتی که میانگین همه آنها در حدود 5/2 گزارش شده که نشان از ضعف کلی در این مؤلفه است. بررسی گویه های مختلف مربوط به مؤلفه های شاخص اقتصادی نشان می دهد که در مورد مؤلفه معیشتی در تمامی گویه ها در میان پاسخگویان اتفاق نظر وجود دارد که از هیچ گویه ای رضایت متوسط ندارند و در تمامی ابعاد معیشتی با سطح پایین رضایت مواجهیم. روی هم رفته می توان نتیجه گرفت که در میان تمامی مؤلفه های اصلی سنجش زیست پذیری، در شاخص اجتماعی مؤلفه حس تعلق به شهر ساری در شاخص زیست محیطی زیست پذیری وضعیت فضای سبز و تأسیسات و تجهیزات شهری، در شاخص اقتصادی وضعیت مسکن از میان دیگر مؤلفه ها در سطح معناداری 99 درصد در سطح بالاتر از متوسط قرار دارند.
۳۴.

ارزیابی و تبیین مؤلفه های مؤثر بر زیست پذیری شهری (مورد مطالعه: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 137 - 163

کلید واژه ها: برنامه ریزی شهری زیست پذیری سکونت گاه های شهری شهر ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۵۲
یکی از کاربردی ترین راهبردها در حوزه برنامه ریزی شهری، لزوم توجه به زیست پذیر بودن مناطق شهری است. زیست پذیری در نواحی شهری به معنای سکونت مطلوب و بهینه برای تمامی افراد ساکن در یک نقطه ی خاص است؛ با وجود این، گسترش سکونت گاه های شهری از یک سو و عدم تفاوت بین پیوندهای جدید و قدیم در نواحی شهری باعث بروز مشکلات فراوانی شده است که رفع این مشکلات در گرو شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار در فرایند زیست پذیری شهرها است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تبیین مؤلفه های تأثیرگذار بر زیست پذیری شهری در شهر ساری صورت پذیرفت. روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه و با منطق نمونه گیری خوشه ای و تصادفی از میان ساکنان نواحی 20 گانه ی شهر ساری، با سهمیه ی هر ناحیه 20 نمونه و درمجموع 400 نمونه جمع آوری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در میان شاخص های سنجش زیست پذیری، در شاخص اجتماعی مؤلفه ی «حس تعلق به شهر ساری»، در شاخص زیست محیطی «وضعیت فضای سبز و تأسیسات و تجهیزات شهری» و در شاخص اقتصادی «وضعیت مسکن» از میان دیگر مؤلفه ها با سطح معناداری 99 درصد در سطح بالاتر از متوسط قرار دارند 05/0) >000/0Sig). با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت تقویت زیست پذیری شهری در شهر ساری منوط به ارتقای شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، ایجاد فضای سبز و امکانات رفاهی و ساماندهی جمعیت شهری به سمت نواحی مستعد رشد است.
۳۵.

طراحی و پیاده سازی پایگاه اطلاعات مکانی و توصیفی گردشگری شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 333 - 350

کلید واژه ها: گردشگری جی آی اس GIS پست جی آی اس PostGIS وب جی آی اس WebGIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۵
گردشگری فعالیتی پیچیده است و توسعه آن به عوامل متعددی همچون وجود جاذبه های گردشگری و خدمات و تسهیلات گردشگری وابسته است. شهر تهران، به سبب داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوان، از مهم ترین مناطق مستعد ایران در حوزه گردشگری است، اما با مشکل کمبود اطلاعات مکانی در این خصوص روبه رو است. طراحی و ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی گردشگری زمینه لازم را برای جمع آوری، ذخیره سازی، به روزرسانی و تحلیل و پردازش اطلاعات مکانی مربوط به گردشگری شهر تهران فراهم خواهد ساخت. اطلاعات مکانی مربوط به گردشگری را می شود با ابزارهایی چون جی پی اس (GPS)، جی آی اس (GIS) و آر اس (RS) جمع آوری، پردازش، سازمان دهی و ذخیره کرد. در این پژوهش، بر اساس نتایج مرحله شناخت، انواع داده ها با قالب های گوناگون دسته بندی و مدل مفهومی پایگاه داده مکانی تدوین شد. سپس، جداول اطلاعات توصیفی و همچنین پهنه مکانی هر عارضه در پایگاه داده پستگرس کیوال (PostgreSQL) به واسطه افزونه پست جی آی اس (PostGIS) ایجاد و تکمیل شد. بنابراین، موقعیت مکانی هر عارضه بر روی نقشه (پنل ژئومتری پایگاه داده) قابل نمایش است و با انتخاب عارضه بر روی نقشه اطلاعات توصیفی آن نیز نمایش داده می شود. پایگاه داده طراحی شده امکان مدیریت دسترسی ها، کنترل داده ها، پشتیبان گیری، استفاده هم زمان چندین کاربر از پایگاه داده، حفظ یکپارچگی سامانه و در نهایت امکان طراحی و پیاده سازی سامانه وب جی آی اس (WebGIS) و ارتباط دوسویه آن با کاربر را فراهم می سازد.
۳۶.

آینده پژوهی نظام سکونتگاهی در مناطق مرزی (نمونه موردی: استان کرمانشاه)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 1 - 19

کلید واژه ها: آینده پژوهی کرمانشاه مرز نظام سکونتگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۴۱
در کشور ایران، مناطق مرزی در سطح بسیار پایین تر از نواحی داخلی به لحاظ توسعه قرار دارند؛ بنابراین، حل این مشکلات، نیازمند به کارگیری رویکردهایی است که با شناخت درست از گذشته و شناسایی قابلیت های موجود، در جهت ترسیم آینده ی مطلوب گام بردارد. مطالعات آینده پژوهی به عنوان یک رویکرد نوین، با تجزیه وتحلیل منابع موجود می تواند نقش اساسی در شکل دهی به آینده ایفا کند. مقاله ی حاضر با هدف شناسایی نیروهای پیشران در وضعیت سکونتگاهی استان کرمانشاه برای افق 25 سال آینده انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی _تحلیلی می باشد. جهت تحلیل پرسشنامه و ماتریس اثرات متقاطع از نرم افزار میک مک(MicMac)  استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که نیروهای پیشران مؤثر بر وضعیت آینده سکونت گاهی استان کرمانشاه شامل 21 مورد هستند که با نظرسنجی از خبرگان به دست آمده است، تأثیرگذارترین متغیرها در آینده نظام سکونت گاهی استان کرمانشاه شامل متغیرهایی هستند که نگرش در این متغیرها می تواند موجب تغییر در آرایش شبکه های سکونت گاهی استان شود. متغیرهای، مجاورت با مرز بین المللی، شبکه حمل ونقل ریلی و جاده ای، وجود بازارچه های مرزی در دسته متغیرهای با تأثیرگذاری بالا قرارگرفته اند. گروهی دیگر از متغیرها، با عنوان متغیرهای تأثیرپذیر شناسایی شده اند که شامل وضعیت اشتغال در مناطق مرزی و فواصل بین سکونت گاه ها می باشد. این نوع از متغیرها تأثیرگذاری چندانی ندارند ولی تأثیر پذیری بالایی دارند اما تأثیرگذاری آن ها در وضعیت های آینده بستگی به نحوه عمل دیگر متغیرها دارد. همچنین پنج وضعیت محتمل برای آینده نظام سکونتی استان شناسایی شده که احتمال وقوع هرکدام بستگی به توجه یا عدم توجه به هر یک از پیشران ها دارد.
۳۷.

بررسی شاخص های دو گانه پست مدرنیسم در رمان «هست یا نیست» اثر سارا سالار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جستارنامه ادبیات تطبیقی سال ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 113 - 139

کلید واژه ها: پسامدرن رمان روایت سارا سالار هست یا نیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۱
پست مدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سه گانه تاریخ تفکّر انسانی قرار می گیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل می گردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت می شود. بسیاری از داستان نویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به نوشتن این سبک از داستان پرداخته اند. از جمله این نویسندگان سارا سالار است که در رمان«هست یا نیست» با مؤلّفه هایی چون انکار حقیقت، شک اندیشی و عدم قطعیت، تناقض، اصالت دادن به ذهن خواننده و زمان پریشی، هنر خود را به عنوان نویسنده ای پست مدرن معرفی نموده است. این پژوهش ضمن برشمردن مؤلّفه های پست مدرن در رمان هست یا نیست، درصدد ارائه پاسخی مستدل به این سوال است که سارا سالاردر این رمان بیشتر از کدام عناصر پست مدرن استفاده کرده است؟ و در میان داستان نویسان پست مدرن چه جایگاهی دارد؟ در این پژوهش نویسندگان با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی، به طور خاص به تعریف ویژگی های داستان های پسامدرن و مقوله های آن پرداخته و یافته های پژوهش نشان دهنده این موضوع است که عامل تغییر زاویه دید و عدم قطعیت مهمترین شاخصه های پسامدرن در این رمان است.
۳۸.

تبیین تحولات ساختار فضایی منطقه کلان شهری تهران با تأکید بر قیمت مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۶ 73 - 100

کلید واژه ها: ساختار فضایی تحولات قیمت مسکن منطقه کلانشهری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
افزایش بی رویه قیمت زمین و مسکن در چند دهه اخیر منجر به واگرایی خیل مهاجرین نسبت به شهر تهران و در مقابل توجه به پیرامون مرکز منطقه کلان شهری تهران شده است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه فرآیند تکوین ساختار فضایی منطقه کلان شهری تهران با توجه به تحولات کمی قیمت مسکن در رویکرد ریخت شناسانه است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای تحلیل های آمار فضایی از نرم افزارهای Arc Gis و GeoDa استفاده شده است. متغیرهای تراکم جمعیت و اشتغال به عنوان متغیر وابسته و فاصله از مرکز، فاصله از راه های اصلی و قیمت مسکن به عنوان متغیر مستقل استفاده شده اند و اثرات این متغیرها با آزمون رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) سنجیده شده است. مطابق یافته ها اثرات راه های اصلی بر توزیع تراکم جمعیت از 34 درصد در سال 85 به 33 درصد در سال 95 و اثرات فاصله از راه بر تراکم اشتغال از 37 درصد به عدد 33.3 درصد در سال 95 رسیده که روند کاهشی را طی می کند. اثر فاصله از مرکز بر تراکم جمعیت از 18.8 درصد در سال 85 به عدد 26.7 درصد در سال 95 رسیده است، بدین معنی که شهرهای نزدیک به شهر تهران افزایش جمعیت بیشتری را تجربه کرده اند. قیمت مسکن و اثرات آن بر تراکم جمعیت از 23 درصد در سال 85 به 27 درصد در سال 95 رسیده است. با توجه به ضریب R2 می توان گفت اثرات افزایش قیمت مسکن در گذر زمان بر پراکنش فضایی جمعیت و اشتغال نقشی فزآینده دارد و سهم مهمی در تغییرات ساختار فضایی منطقه کلانشهری تهران گذاشته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان