یوسف گرجی

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر مداخلات مبتنی بر تمرینات ادراکی_ حرکتی اسپارک، نوروفیدبک و ذهن آگاهی بر یکپارچگی حسی انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه تجربی بود که با استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل اجرا شد. جامعه پژوهش حاضر را همه کودکان دوره دوم ابتدایی (9 تا 11 سال) مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی شهر اصفهان تشکیل داد. تعداد 60 نفر بر اساس معیارهای ورود و خروج به صورت هدفمند انتخاب و پس از همتاسازی بر اساس جنسیت، میزان و نوع دارو در چهار گروه ۱۵ نفری ذهن آگاهی، تمرین های ادراکی_ حرکتی (اسپارک)، نوروفیدبک و گروه کنترل قرار گرفتند. برای سنجش یکپارچگی حسی از پرسشنامه هانسچو و ریسمن (1992) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار spss-24 در سطح معناداری کمتر از پنج صدم استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در یکپارچگی حسی درمان نوروفیدبک و اسپارک نسبت به گروه کنترل تفاوت معنا داری داشته (01/0>p) ولی این تفاوت در گروه ذهن آگاهی مشاهده نشد (05/0<p). همچنین یافته های نشان داد درمان ذهن آگاهی نمرات پیش آزمون با پس آزمون تفاوت معناداری ندارد (05/0<p)، ولی نمرات پس آزمون و پیگیری گروه های درمانی نوروفیدبک و اسپارک نسبت به نمرات پیش آزمون تفاوت معنا داری داشت (05/0>p). لذا با توجه به تفاوت نمرات کسب شده در مرحله پس آزمون و پیگیری بین گروه اسپارک و دیگر مداخلات، پیشنهاد می شود از تمرین های حسی حرکتی اسپارک به عنوان روشی مکمل جهت درمان اختلالات جانبی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی استفاده به عمل آید.

زمینه و هدف: زنان دارای تعارض زناشویی از تاب آوری کمتری در زندگی خود برخوردار هستند، به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تاب آوری روان شناختی زنان دارای تعارض زناشویی صورت گرفت. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر کمی و از نوع مطالعات نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این مطالعه شامل زنان مراجعه کننده به کلینیک های روان شناختی شهر اصفهان بودند که از بین آن ها 26 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه تاب آوری کانور و دیویدسون (2003) بکار برده شد. گروه آزمایش طی 14 جلسه ۷۵ دقیقه ای بسته درمانی را دریافت کردند و در این مدت گروه گواه، هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS-24 و با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و مجذور کای در سطح 05/0 انجام شد. یافته ها: با توجه به آزمون مجذور کای، تفاوت معناداری از لحاظ سن، تحصیلات و اشتغال بین دو گروه مشاهده نشد، همچنین نتایج پژوهش نشان داد بسته درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجود رولومی در افزایش نمره تاب آوری تأثیر معناداری داشته است (05/0>p). از طرفی دیگر نیز این بسته درمانی موجب افزایش معنادار نمره زیر مقیاس های شایستگی، اعتماد به غرایز، پذیرش و تأثیرات معنوی افراد گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است (05/0>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حکایت از تأثیر معنادار برنامه درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تاب آوری در زنان دارای تعارض زناشویی دارد، بنابراین می توان از این بسته درمانی برای ارتقا تاب آوری زنان دارای تعارض زناشویی استفاده کرد.

هدف این پژوهش، بررسی میزان شناخت والدین از قابلیت های روان شناختی و فیزیکی فرزندان 3 تا 6 سال بر اساس برنامه کودک شو شبکه نسیم بود. روش پژوهش در مرحله اول، کیفی (پدیدارشناسی) و در مرحله دوم نیز توصیفی_تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی قسمت های سری سوم برنامه کودک شو اجراشده در شبکه نسیم، در سال 1397 بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 81 خانواده شرکت کننده در برنامه کودک شو بود. برای قابلیت های فیزیکی از سؤالات اتاق بازی کودک-والد استفاده و برای قابلیت های روان شناختی با روش کلایزی 5 مفهوم کلی، علایق، روابط بین فردی، مؤلفه عاطفی، مؤلفه رفتاری و مؤلفه شناختی بر اساس سؤالات مطرح شده در برنامه به دست آمد و برای تعیین اعتبار آن از روش سه سوسازی استفاده شد. سپس بعد از کدگذاری سؤالات به صورت دستی، مؤلفه ها بر اساس پاسخ درست و غلط والدین، به صورت آزمون های فراوانی و درصد و آزمون خی دو توصیف و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در مجموع 638 سؤال (561 سؤال روان شناختی و 77 سؤال فیزیکی) از والدین پرسیده شده است که آنها 43 درصد جواب درست و 57 درصد پاسخ نادرست داده اند. همچنین نتایج آزمون خی دو نشان داد که بین پاسخ درست و نادرست والدین به قابلیت های کودک به-جز روابط بین فردی، تفاوت معناداری مشاهده شد؛ یعنی والدین به طور معناداری شناخت دقیقی از ویژگی های فیزیکی و روان شناختی فرزندان خود نداشته اند. در مجموع می توان نتیجه گیری کرد که شناخت والدین از قابلیت های فیزیکی و روان-شناختی کودکان خود، پایین و ناکافی است. بنابراین پیشنهاد می شود به والدین در راستای شناخت دقیق تر از ویژگی های روان شناختی فرزندان خویش آموزش های لازم داده شود.

تولد فرزند معلول می تواند اثرات منفی شدیدی بر مادران داشته باشد؛ چراکه می بایست خواسته های بیشتری را برآورده کنند. هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مثبت نگری بر امید و رضایت از زندگی مادران دارای فرزند معلول اجرا شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس-آزمون و پیگیری و گروه گواه بود. نمونه پژوهش به حجم 30 نفر از بین مادران دارای فرزند معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی شاهین شهر در سال 1397 به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب و به تصادف، در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. شرکت کنندگان مقیاس امیدواری (اشنایدر و همکاران، 1991) و پرسشنامه رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 60 دقیقه ای و هفتگی؛ تحت آموزش مثبت نگری قرار گرفت و گروه گواه، آموزشی دریافت نکرد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS، انجام گرفت. نتایج نشان داد که در متغیر امید، عامل زمان (05/0>p، 907/16=F)، عامل گروه (05/0>p، 864/19=F) و تعامل زمان و گروه (05/0>p، 996/17=F) و در متغیر رضایت از زندگی، عامل زمان (05/0>p، 757/8=F)، عامل گروه (05/0>p، 806/8=F) و تعامل زمان و گروه (05/0>p، 543/9=F) معنادار هستند که این یافته ها نشان دهنده این است که بین دو گروه و در سه مرحله پژوهش در عامل امید و رضایت از زندگی تفاوت معناداری وجود دارد. لذا می توان از آموزش مثبت نگری در مراکز روانشناختی به عنوان درمانی مؤثر به منظور بهبود امید و رضایت از زندگی مادران دارای فرزند معلول استفاده کرد.

موضوع خانواده، با توجه به جایگاه و شان آن، باید به طور جدی مورد توجه قرار گرفته و آسیب های احتمالی آن شناسایی و پیشگیری شوند. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش راه حل محور بر مولفه های دل زدگی زناشویی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان اصفهان است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را کلیه زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان تشکل دادند که از بین آن ها، 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش (15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش راه حل مدار 7 جلسه 60 دقیقه ای تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار ماندند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه دلزدگی زناشویی (ملاچ پاینز، 2005) بودند. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام گرفت. نتایج نشان داد که درمان راه حل مدار باعث کاهش دلزدگی زناشویی و مولفه های دلزدگی جسمی، دلزدگی عاطفی و دلزدگی روانی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان اصفهان شده است. این نتایج می تواند پشتوانه ای برای به کارگیری این روش مشاوره ای در کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین برای جلوگیری از فروپاشی بنیان خانواده و بهبود روابط زناشویی باشد.

هدف: هدف از این پژوهش تعیین اثریخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر عزت نفس و حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال شنوایی- گفتاری بوده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه تجربی است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی افراد (دختر و پسر) واجد اختلال شنوایی - گفتاری 8 تا 12 ساله، در سال 1402-1401 مرکز توانبخشی تبسم شهرستان فلاورجان تشکیل داده اند. نمونه گیری شامل 30 نفر از دختران و پسران دارای اختلال شنوایی و گفتاری که به صورت در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همگنی واریانس ها و تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین نمره حافظه فعال(فراخنای ارقام معکوس) و عزت نفس پس از بازی درمانی در گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معناداری داشته است (05/0>P). نمره عزت نفس و حافظه فعال (فراخنای ارقام معکوس) در گروه آزمایش بالاتر از گروه کنترل بوده است (05/0>P). میانگین نمره حافظه فعال (فراخنای ارقام رو به جلو) پس از بازی درمانی در گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنا داری نداشته است (05/0>P). نتیجه گیری: می توانن نتیجه گرفت بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر عزت نفس و حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال شنوایی و گفتاری موثر بوده و بازی درمانی شناختی رفتاری قابلیت اجرا در مراکز توانبخشی و کیلینیک ها و مدارس را دارد.

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته مشاوره ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان و تعیین اثربخشی آن بر کیفیت تعامل والد-نوجوان و سازگاری نوجوانان انجام گرفت. روش پژوهش کیفی، پدیدارشناختی و روش پژوهش در قسمت کمی، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل نوجوانان شهر اصفهان در سال تحصیلی 1400-1399 بود که در دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل هستند. نمونه در قسمت کیفی شامل 19 نوجوان بود که به شکل هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در قسمت کمی نیز در این پژوهش تعداد 35 نوجوان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 نوجوان در گروه آزمایش و 17 نوجوان در گروه گواه). مادران نوجوانان حاضر در گروه آزمایش، بسته مشاوره ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان را طی 9 هفته در 9 جلسه 75 دقیقه ای دریافت نمودند. پیش آزمون قبل از اجرای مداخله و پس آزمون پس از اتمام مداخله اجرا شد. دو ماه بعد نیز مرحله پیگیری اجرا شد. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983) و پرسشنامه سازگاری فردی-اجتماعی کالیفرنیا (کلارک و همکاران، 1953) بود. نتایج نشان داد که بسته مشاوره ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته مشاوره ای بر کیفیت تعامل والد-نوجوان (0001>P؛ 69/0=Eta؛ 01/74=F) و سازگاری فردی (0001>P؛ 59/0=Eta؛ 73/47=F) و اجتماعی (0001>P؛ 63/0=Eta؛ 24/57=F) نوجوانان تاثیر داشته است.

انقلاب صنعتی و زیاده خواهی انسان مدرنتأثیرات غیرقابل جبرانی هم بر انسان و همبر طبیعت، بر جای گذاشت. پس از آن مشکلات زیست محیطی، انقراض گونه هایی از جانداران و مسائل اجتماعی مورد توجه انسانها قرار گرفت. سپس آنها اقدام به جلوگیری ازاین مشکلات وتصمیم به توسعه پایدار شهری گرفتند. در برخی از کشورهای توسعه یافته سیاست گذاران، راهکارهایی برای شهرها، در جهت حل مسائل اجتماعی و کاهش مصرف انرژی و... ارائه دادند. در همین راستا، معماران سنتی ایرانی، در گذشته راهکارهایی برای پایداری شهرها اندیشیده بودند، که متاسفانه استفاده از این الگوهای سنتی در معماری معاصر ایرانخیلی کم دیده می شود. که یکی از دلایل این امر نبود اصولی جامع برای پایداری شهر و همچنین اجرای قدیمی اصول سنتی باجامع مدرن معاصر و سلیقه کنونی مردم در تناقض می باشد. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی-کیفی انجام شده و هدف آن معرفی الگوهایی، مستخرج از معماری سنتی گذشته به همراه نکات پایداری در شهرهای مدرن دنیا و ارائه راهکارهایی در جهت راهبردی کردن آن بوده است. در فرایند پژوهش، ابتدا اهداف جوامع انسانی از روی آوردن به توسعه ی پایدار در سه حوزه ی زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی بررسی شده است . سپس پنج نمونه ی موردی از شهرهای -ونکوور، کوپنهاگ، اسلو، کوریتیبا و مصدر- که توسعه در آن ها با سیاست های پایداری مورد تصویب «دستور کار ۲۱» هماهنگ است، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. با فرض بر آنکه راهکارهای استفاده شده در پایداری این شهرها قابلیت اجرا در ایران را هم دارند و کمک به ایده سازی برای به روز کردن راهکار های سنتی به مدرن هستند.پس از آن به بیان دلایل و ویژگی های پایداری شهرهای ایران قدیم پرداخته شده است. سپس شهرهای ایران قدیم و 5 نمونه از شهرهای پایدار جهان مدرن مقایسه شده و نکات مشترک و غیر مشترک(راهکارهای جدید)، قابل اجرای هر دو مورد که قابلیت اجرا در ایران را هم دارند، استخراج شده است تا کمک به اجرای معماری سنتی ایران به صورتی مدرن کند. در انتها اصول و راهکارهایی در سه زمینه ی محیط زیست، اقتصاد و اجتماع و زیرشاخه های مرتبط در جهت پایدار کردن شهرهای معاصر ایران، ارائه شده است. با هدف آنکه این احکام مدرن درتلاش های آتی سیاست گذاران امر، در راستای توسعه ی پایدار، مورد استفاده قرار بگیرد.