مرتضی کرمی

هدف ازاین پژوهش بررسی رابطه یادگیری سازمانی و توانمندسازی کارکنان دانشگاه فرهنگیان (پردیس) خراسان شمالی بود که به روش توصیفی و از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری، کارکنان دانشگاه فرهنگیان امام محمدباقر(ع) بودند. نمونه آماری 49 نفر به روش سرشماری مشخص شد به منظور گردآوری داده ها از اعضای جامعه آماری از دو پرسشنامه استاندارد، یادگیری سازمانی نیف و توانمندسازی اسپریتزر استفاده شده است. آزمون، مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه یادگیری سازمانی 871/0 و برای پرسشنامه توانمندسازی 938/0 بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی و نرم افزار20 SPSS و Lisrel ، فنون آماری مانند آزمون فریدمن، آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج نشان داد رابطه بین توسعه شایستگی و توانمندسازی کارکنان نسبت به دیگر ابعاد بیشتر است که نشان دهنده این است که توسعه شایستگی نسبت به دیگر ابعاد تاثیر بیشتری بر توانمندسازی کارکنان دارد. رابطه بین ساختارسازمانی و توانمندسازی کارکنان نیز نسبت به سایر ابعاد کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است که نشان دهنده تاثیر کمتر آن می باشد. عدم وجود رابطه بین اشتراک دانش و توانمندسازی، نشان دهنده توجه نکردن مدیران و کارکنان سازمان براهمیت اشتراک دانش می باشد.

مقدمه: از نظر صاحب نظران مهم ترین مولفه در میان عوامل روان شناختی موثر بر کارآمدی، صفات شخصیتی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. لذا این پژوهش با هدف شناسایی صفات شخصیتی موثر بر کارآمدی مدیران آموزشی در یک سازمان نظامی صورت گرفت. روش: این پژوهش را می توان بر مبنای هدف از نوع پژوهش های کاربردی به شمار آورد، روش این پژوهش از نظر ماهیت، کیفی است. جامعه آماری شامل دو گروه صاحب نظران و خُبرگان و مدیران آموزشی کارآمد سازمان نظامی مورد مطالعه است. روش نمونه گیری نیز به صورت هدفمند بود. بر اساس این روش نمونه گیری، حجم نمونه مبتنی بر اشباع نظری بود. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه استفاده گردید که با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته های این تحقیق نشان داد که مهمترین صفات شخصیتی موثر بر کارآمدی مدیران آموزشی از دیدگاه نخبگان و مدیران کارآمد سازمانی عبارتند از وجدان مندی و گشودگی، قاطعیت، عزت نفس، اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، وظیفه شناسی، سخت کوشی، تجربه پذیری، ثبات شخصیتی، خطر پذیری، اعتماد، تحمل ابهام و شخصیت چند بعدی (درونگرایی در کنار برونگرایی) هستند. آزمون دو جمله ای انجام شده بر روی داده های دلفی نیز نشان داد که به جز مولفه گشودگی و وجدان مندی که در سطح 0/05 معنادار هستند مابقی مولفه ها در سطح 0/01 معنادار بوده و مورد تایید خبرگان هستند. بحث: یافته های پژوهش، اهمیت یکی از مهمترین مولفه های روان شناختی موثر بر کارآمدی یعنی صفات شخصیتی را به سیاست گزاران، مدیران و رهبران آموزشی و اساتید و مربیان بیان می کند. این یافته ها با برخی از تحقیق های پیشین همسو و با برخی نیز ناهمسو است. این تحقیق نشان داد که صفات شخصیتی نقش تعیین کننده ای در پیش بینی میزان کارآمدی مدیران آموزشی دارد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی طراحی محیط های یادگیری سازنده گرا در آموزش دانشگاهی انجام گردید. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بوده و از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه آماری دانشجویان دوره کارشناسی رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه مازندران بودند که در نیمسال دوم سال تحصیلی 90-89 درس روابط انسانی در سازمان های آموزشی را انتخاب نموده بودند. تعداد این دانشجویان 59 نفر بود که بصورت تصادفی به گروه های آزمایش وکنترل انتساب تصادفی یافتند. جهت اجرای پژوهش، بخش مربوط به مباحث رهبری از درس انتخاب گردید و بر اساس مدل طراحی محیط های یادگیری سازنده گرای دیوید جانسن، طراحی و سپس بر روی دانشجویان گروه آزمایش اجرا گردید. همین مطالب درس برای دانشجویان گروه گواه در محیط یادگیری سنتی به اجرا درآمد. جهت ارزیابی اثربخشی دوره حاضر، سه متغیر وابسته رضایت، نگرش و پیشرفت تحصیلی دانشجویان پس از اجرای مداخله اندازه گیری شد و با دانشجویان گروه گواه مورد مقایسه قرار گرفت. ابزارهای پ ژوهش شامل دو پرسشنامه جهت سنجش رضایت، نگرش و آزمون برای سنجش پیشرفت تحصیلی بود. نتایج نشانگر آن است که طراحی محیط یادگیری سازنده گرا در آموزش های دانشگاهی موجب افزایش رضایت دانشجویان (000/0<p)، نگرش مثبت تر آنها (000/0<p) و کسب نتایج بهتر در پیشرفت تحصیلی (020/0>p) ودر مجموع موجب افزایش اثربخشی کلی آموزش دانشگاهی می شود.

هدف مقاله حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهندسان صنعت خودروسازی بود که با تکیه بر طراحی آموزشی کل نگر و کاربست مدل چهار مؤلفه ای(4C/ID) در شرکت ایران خودرو خراسان انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بوده و از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه آماری عبارت بود از 40 نفر از مهندسان شرکت ایران خودرو خراسان که در دوره استاندارسازی ایستگاههای کاری شرکت کرده بودند، که به شیوه نمونه گیری در دسترس، یک گروه متشکل از 20 نفر از مهندسان به عنوان گروه آزمایش و 20 نفر دیگر به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. برای ارزشیابی اثربخشی آموزش مدل پاتریک انتخاب وبا توجه به محدویتهای زمانی و اجرایی دو سطح اول این مدل (واکنش و یادگیری) استفاده شد ابزارهای پژوهش شامل دو پرسش نامه fvhd سنجش رضایت از دوره، نگرش نسبت به دوره و یک آزمون پیشرفت تحصیلی بود. نتایج نشان داد که به کارگیری رویکرد کل نگر براساس مدل چهارمؤلفه ای در آموزشهای صنعت خودروسازی باعث اثربخشی دوره های آموزشی (p>0/01) می شود. درخصوص مؤلفه های تشکیل دهنده اثربخشی نتایج نشان داد که فراگیران در دوره طراحی شده براساس مدل چهارمؤلفه ای(4C/ID) رضایت مندی بهتر (p=0/01) و همچنین نگرش مثبت تری (p=0/02) را نسبت به دوره آموزشی مذکور داشتند. اما در خصوص مؤلفه  یادگیری تفاوت معناداری میان دو گروه حاصل نشد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی ابزاری برای سنجش اثربخشی فرایند تدریس دانشجو معلمان در درس کارورزی ۴ بود. پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع ابزارسازی است. جهت طراحی ابزار موردنظر، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. ابتدا سرفصل ها و درس نامه های موجود کارورزی ۴ در دانشگاه فرهنگیان مورد تحلیل قرار گرفت و کدهای معنایی که دربردارنده ی مفهوم اثربخشی تدریس در حیطه های مختلف آن (طراحی، اجرا، ارزشیابی) بودند انتخاب شدند. ۶۶ واحد معنایی استخراج گردید و بعد از اخذ نظرات متخصصان و اعمال اصلاحات، ۶۶ گویه به ۵۶ گویه تقلیل پیدا کرد. در اجرای مقدماتی، ابزار موردنظر در میان نمونه ای ۴۲ نفری اجرا و سؤال هایی که نیاز به بازنگری داشت اصلاح شد و در نهایت در مرحله بعد ۳۸۴ نفر از دانشجو معلمانی که درس کارورزی ۴ را در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ به پایان رسانده بودند به تکمیل پرسش نامه پرداختند. روایی محتوایی پژوهش توسط ده تن از اساتید صاحب نظر و روایی سازه ی آن به وسیله ی تحلیل عاملی بررسی گردید. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس ۵۶ گویه در ۴ عامل قرار گرفتند که این چهار عامل در مجموع ۶۱.۵۷۴ درصد از واریانس کل نمرات را تبیین می کنند. شایان ذکر است که نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم و ضرایب آلفای کرونباخ از ساختار ۴ عاملی ۵۶ گویه ای ابزار حمایت کرده و روایی و پایایی آن را تأیید نمودند.

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از مهم ترین سیاست ها و تدابیر مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در حرکت پیش روی انقلاب اسلامی است که نظام تعلیم و تربیت در تحقق افق ترسیم شده آن، نقش مهم و اساسی دارد؛ از این رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های مطلوب نظام راهنمایی و مشاوره آموزش و پرورش در افق تمدنی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. پژوهش حاضر با هدف توسعه ای، پژوهشی کیفی و توصیفی از نوع تحلیلی استنباطی است. روش گردآوری داده ها، مطالعات اسنادی و ابزار پژوهش، فیش برداری بود. نمونه مورد مطالعه برای احصاء شاخص ها، تمام خوانی متن سند بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. برای احصاء شاخص های توصیفی تفسیری از دیدگاه 4 متخصص راهنمایی و مشاوره تحصیلی که سابقه فعالیت در آموزش و پرورش داشتند، استفاده شد و در حوزه سیاست های جهت دهنده از بیانات امام خامنه ای(مدظله العالی) مصداق یابی گردید. محققان برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوا استفاده کردند. در این پژوهش، بر اساس خوانش دقیق و کامل متن بیانیه گام دوم، احصاء و کدگذاری داده ها انجام شد. در مرحله اول، مؤلفه ها، احصاء و در مرحله دوم، طبقه بندی مؤلفه ها و دستیابی به مقوله های اصلی صورت گرفت. در مرحله اول 33 مؤلفه شناسایی شد که در دو طبقه شاخص های مرتبط با نظام راهنمایی و مشاوره و بایسته ها و سیاست های جهت دهنده نظام راهنمایی و مشاوره قرار گرفتند. در مرحله دوم ، نظام راهنمایی و مشاوره حائز شش مقوله اصلی پرورش دهنده، کمک کننده، شناساگر (آینده سازی)، معنویت محور، تمهیدگر و ارائه دهنده خدمات تخصصی شد و بایسته ها و سیاست های کلان و جهت دهنده به نظام راهنمایی و مشاوره در قالب پنج مقوله اصلی تأمین کننده و تضمین کننده، تعمیق بخش و نهادینه ساز، جامعه پرداز، مروج و گفتمان ساز و تبدیل کننده طبقه بندی شدند. نتایج پژوهش حاضر در حوزه تدوین الگوهای مورد نیاز آموزش و پرورش در جهت پاسخگویی به نیازهای روز کشور و حرکت تمدنی انقلاب اسلامی در حوزه راهنمایی و مشاوره، می تواند مورد استفاده متخصصان و متولیان این بخش از خدمات باشد.