مهدی کرباسیان

در محیط تولید کلاس جهانی هر مشتری خواهان کارائی،کیفیت و قابلیت اطمینان با کمترین هزینه امکان پذیر و رقابتی است و عملکرد محصول با استفاده از تکنیک ها و استراتژی های مختلف قابلیت اطمینان بهبود می یابد . در این مقاله یک مدل مفهومی و الگوی عملی جهت برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک قابلیت اطمینان در توسعه محصولات جدید با فناوری بالا پیشنهاد شده است که با استفاده از برنامه ریزی دو سطحی، به تدوین، بهینه سازی و اجرای استراتژی های قابلیت اطمینانی در دو سطح مدیریتی و فنی می پردازد . برای تدوین استراتژی در سطح مدیریت از مدل ابتکاری TORC استفاده می کند و از طریق مدلی ابتکاری با تلفیق مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی و مدل چند شاخصه فازی یاگر به بهینه سازی استراتژی ها و یک سو سازی و اتصال آنها با اهداف سازمان می پردازد .برای اجرای استراتژی های منتخب فنی سطح مدیریت ، در سطح مهندسی با رویکردی جدید به تعریف استراتژی های تخصیص قابلیت اطمینان در محصولات با فناوری بالا و سپس به بهینه سازی این استراتژی ها می پردازد. مدل تحقیق برای محصول دوربین فضایی پیاده سازی شد.با استفاده از این مدل، مدیران قادر خواهند بود بهترین و مناسب ترین تصمیمات و استراتژی های قابلیت اطمینانی را برای توسعه محصولات جدید با فناوری بالا بکار گیرند و بر این اساس، اهداف عملیاتی ویژه ای را تعیین کرده و در نهایت به اهداف کلان سازمان خود دست یابند.

افزایش روز افزون شدّت رقابت میان سازمان ها در قرن کنونی، باعث شده تا آنها همواره به دنبال راه هایی برای کسب مزیت رقابتی و پیروزی در میدان رقابت باشند. یادگیری سازمانی، یکی از ابزارهای کسب مزیت رقابتی برای مدیران سازمانهای کنونی به شمار می آید. مقاله حاضر، درصدد بررسی یادگیری سازمانی در یک شرکت صنعتی است. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه ی یادگیری سازمانی بر اساس الگوی مارکواد، جمع آوری شده است. جامعه ی مورد مطالعه ی این تحقیق را همه ی کارشناسان شرکت مزبور تشکیل می دهند که براساس روش نمونه گیری جدول مورگان، حجم نمونه 284 نفر تعیین شد. در تحقیق حاضر، پس از جمع آوری داده های مورد نیاز، شکاف بین ادراکات و انتظارات کارشناسان از مولفه های یادگیری سازمانی مشخص شد. سپس براساس ترسیم ماتریس اهمیت عملکرد، شاخص های بحرانی یادگیری در سازمان تعیین شدند. نتایج تحقیق نشان می دهند که مهم ترین شاخص های بحرانی یادگیری سازمانی در شرکت، شیوه های تسهیم دانش، انجام کار گروهی، مکانیزم های انگیزشی و پاداش، ایفای نقش تسهیلگری توسط مدیران، آموزش مهارت های تفکرسیستمی، خلاقیت، نوآوری و تجربه کردن در کارکنان است.

هدف از این مقاله، توسعه مدل های چهارگانه پراکندگی چند نوعه با درنظر گرفتن تسهیلات موجود و ترکیب آنها با مدل تحلیل پوششی داده ها، به منظور انتخاب نقاطی با حداکثر پراکندگی و حداکثر کارایی است. در مرحله ایجاد مدل های ترکیبی نمی توان از مدل های کلاسیک تحلیل پوششی داده ها استفاده نمود، زیرا مدل های مذکور به گونه ای هستند که می باید برای هر واحد تصمیم گیری یک مدل برنامه ریزی خطی حل نمود؛ حال آنکه در مسائل مورد بررسی از قبل مشخص نیست که کدام واحد کاندید انتخاب می شود. از این رو، در این مقاله از مدل تجمیع همزمان تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است. در راستای رسیدن به یک تصمیم خوب با توجه به شرایط مساله از برنامه ریزی آرمانی فازی برای یکپارچه سازی اهداف استفاده شده است. همچنین، در این مقاله پس از معرفی مدل های پیشنهادی، یک مثال، به همراه نتایج عددی ارائه می گردد.

پیشرفت های گوناگون در عرصه تکنولوژی جهانی بویژه در حوزه محصولات هوایی همراه با اعمال روش های متعدد ارتقا در سازماندهی صنایع مرتبط نسبت به دهه گذشته، تحولات اثر بخشی را پدید آورده است. در این راستا صنایع و شرکت ها سعی دارند تا با استفاده از ابزارها، روش ها و فناوری های نوین، روند کاری خود را با عنایت به قیود جدید و مدرن، بهینه و با کاهش زمان و هزینه، ضمن بالابردن کارایی، نظر مشتریان را با تطبیق استاندارد و مقررات جدید و لحاظ نمودن فناوری روز، تامین نمایند. از آنجایی که برای بسیاری از شرکت ها با توجه به ماموریت و رسالت اصلی و همچنین محدودیت های اخیر تحریم ها مقوله رقابت در محصولات هوایی تولید شده موضوعیت چندانی ندارد، لذا تلاش ها به تدوین متدولوژی مدل سازی ریاضی تامین به موقع همراه با کیفیت و مشخصات محصول هوایی مورد نظر مشتری معطوف می گردد و فراهم سازی مناسب ترین و سریع ترین روند زنجیره تامین با بهره برداری از توانمندی های فناوری اطلاعات که موجب آماده شدن یک محصول از ابتدای خط تولید تا تحویل به مشتری می گردد، به اندازه روش تولید آن محصول نیز اهمیت پیدا می کند. در این مقاله معیارهای اصلی زنجیره تامین و گزینه های فناوری اطلاعات در این گونه شرکت ها و تعامل موثر آنها بر یکدیگر شناخته شده و اولویت های تاثیر فناوری اطلاعات بر مدیریت زنجیره تامین تعیین و در راستای تحقق اهداف پژوهش، بهینه شده اند. بدین منظور این مقاله در یک شرکت هوایی، در بازه زمانی نیمه دوم سال 90 و نیمه اول سال 1391 با بهره گیری از 115 نفر کارشناسان و مدیران بخش های آماد و بازرگانی، برنامه ریزی و کنترل تولید، رایانه و برون سپاری و با استفاده از پرسشنامه و روش مقایسات زوجی تهیه شده و در نهایت مشخص گردید که کلیه معیارهای اصلی شناسایی شده زنجیره تامین و فناوری اطلاعات بریکدیگر تاثیر داشته و مدل مفهومی را تایید می نمایند، لذا منابع انسانی آموزش دیده در زمینه IT، حمایت مدیر ارشد، وجود زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، تجارت الکترونیک و مبادله الکترونیکی داده ها با شرکای تجاری، باید به ترتیب و به عنوان الگوی بهینه سازی کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین، مد نظر قرار گیرد.

در دنیای رقابتی عصر حاضر، سازمان ها برای رشد و پایداری خود باید به شدت تلاش نموده و از استراتژی مناسب جهت پیشرفت و حفظ بقای خود بهره گیری نمایند. محیط پیرامون سازمان ها به سرعت در حال تغییر است که از جمله این تغییرات تنوع تقاضا و نیازهای مشتریان است. محدودیت مهم دیگری که سازمان ها را در تنگنا قرار داده است، کمیابی و محدودیت منابع و امکانات می باشد. یکی از راه های کاهش این مشکلات استفاده مناسب از تامین کنندگان چابک و منابع بیرونی است. پژوهش حاضر حاصل انجام دو پایان نامه در حوزه چابکی و ISM می باشد. در این پژوهش ابتدا به شناسایی معیارهای سنجش تامین کنندگان چابک پرداخته شده است. سپس با استفاده از روش مدل ساختار تفسیری به سطح بندی این عوامل و دسته بندی آنها پرداخته شده است. نتایج این روش نشان می دهد که معیار سرعت تحویل در سطح اول خروجی این مدل قرار داشته و همچنین دارای نیروی پیش برندگی بسیار مناسبی می باشد. همچنین معیار کاهش زمان تاخیر نیز از این ویژگی ها برخوردار است. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی وزن معیارهای سنجش چابکی تامین کنندگان را تعیین کرده و ورودی مدل تاپسیس قرار داده شد. در پایان با استفاده از روش تاپسیس فازی به رتبه بندی شش تامین کننده پرداخته شد. محاسبات روش تاپسیس و AHP به پیوست در فایل Excel ارائه شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که معیارهایی که از نیروی پیش برندگی بیشتر و وابستگی کمتری برخوردار می باشند در مدل AHP هم از مقدار وزن بیشتری برخوردار شده اند. لذا برای افزایش چابکی تامین کنندگان باید بر متغیرهای سطوح اول و دوم مدل ساختار تفسیری تمرکز نمود. در این پژوهش جهت افزایش کارایی نتایج حاصل از تکنیک تاپسیس فازی وزن داده ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. همچنین برای تفسیر میزان تاثیر معیار ها بر چابکی تامین کنندگان به طور همزمان از مدل ساختار تفسیری استفاده گردید.

افزایش توجهات به مدیریت زنجیرهی تأمین (SCM) موجب شد تا پژوهشگران مدل ها، ساختارها و چارچوب های مدیریت کیفیت را که در زمینه مدیریت عملیات توسعه داده شده بودند، مورد بررسی مجدد قرار دهند. در این مقاله، در چارچوب یک مدل ساختاری چگونگی تأثیر دو رویه کیفیتی SCM (تمرکز بر مشتری و مدیریت کیفیت تأمینکننده ) به همراه برخی از مهم ترین عوامل موفقیت مدیریت کیفیت که این روابط را به جلو برده و تعدیل میکنند، بر عملکردکیفیت و کسب وکار یک زنجیرهی تأمین بررسی شده است. در این پژوهش داده ها از طریق پرسشنامه از 100 شرکت صنعتی ایران جمع آوری شده است. یافته های این پژوهش، از این موضوع که تعهد مدیریت ارشد موجب ایجاد پیوند میان شرکای زنجیرهی تأمین شده و در نهایت عملکردکیفیت کل زنجیره را تحت تأثیر قرار خواهد داد، حمایت میکند. همچنین از دیگر نتایج این پژوهش وجود رابطه مستقیم میان تعهد مدیریت ارشد و نقش دپارتمان کیفیت است که در نهایت عملکرد زنجیرهی تأمین را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

طراحی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی و یا شبکه های توزیع و تولید برق، سیستمهای مکانیکی که ازکارافتادگی یکی از قطعات آنها باعث ازکارافتادگی کل سیستم می شود و حتی سیستمهای تولید سلولی که در آنها ماشینها بصورت سری با هم مرتبط هستند از لحاظ میزان قابلیت اطمینان اهمیت زیادی دارند. تاکنون عمده ترین راهکارهای ارائه شده برای بهبود قابلیت اطمینان اینگونه سیستمها، تأکید بر افزایش قابلیت اطمینان ذاتی هریک از قطعات یا اجزاء تشکیل دهنده ی سیستم یا افزایش قابلیت اطمینان سیستم برمبنای استراتژی­های نگهداری و تعمیرات بوده است. در بعضی پژوهش ها نیز تنها تأثیر مکان اجزاء یک سیستم بر قابلیت اطمینان مورد مطالعه قرار گرفته است. بنابراین، به نظر می­رسد روش های دیگر کمتر استفاده شده است. در این مقاله مدلی چند هدفه ارائه شده که بین قابلیت اطمینان سیستم (که برمبنای انتخاب مکان اجزاء است) و هزینه های مکانیابی، نگهداری و تعمیرات سیستم موازنه ی موردنظر را برقرار می­کند. در پایان نیز مثالی عددی ارائه و توسط نرم افزار Lingo حل شده است.