خسرو نظری

اهداف: هدف این پژوهش بررسی رابطه نظارت و راهنمایی راهبران آموزشی و تربیتی، با صلاحیت های حرفه ای معلمان و مدیران مدارس ابتدایی شهرستان اسدآباد، در سال تحصیلی 1402-1401 است. روش: روش انجام پژوهش، توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل مدیران و معلمان دوره ابتدایی به تعداد 443 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده 210 نفر انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های استاندارد راهنمایی و نظارت سبحانی نژاد و آقاحسینی (1394) و پرسشنامه محقق ساخته صلاحیت های حرفه ای معلمان و مدیران است. پایایی پرسشنامه ها بالاتر از 07/0 و روایی آن ها مورد تایید خبرگان است. از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و آزمون تی گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد نظارت و راهنمایی راهبران آموزشی و تربیتی موجب ارتقای صلاحیت های دانشی، مهارتی، نگرشی/ارزشی، شخصیتی/اخلاقی و صلاحیت های پژوهشی معلمان و همچنین صلاحیت های دانشی، اعتقادی/اخلاقی، شخصیتی، اجرایی، مدیریت و رهبری و صلاحیت ارتباطی مدیران می شود. آزمون تی گروه های مستقل نشان داد که بین نظرات معلمان و مدیران در خصوص نظارت و راهنمایی راهبران آموزشی و تربیتی، تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد نظارت و راهنمایی راهبران آموزشی و تربیتی موجب ارتقای صلاحیت های حرفه ای معلمان و مدیران مدارس ابتدایی می شود.

هدف پژوهش، مطالعه تطبیقی نظام کارورزی تربیت معلم ایران و سنگاپور است. این یک تحقیق تطبیقی (مقایسه ای) کیفی و غیر تجربی است که برای انجام آن از الگوی بردی، که شامل چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه است، استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه اسناد مرتبط با برنامه کارورزی تربیت معلم دو کشور سنگاپور و ایران بود. از این رو  جدیدترین نسخه کتاب کارورزی تربیت معلم از مؤسسه ملی آموزش سنگاپور و آخرین نسخه اصلاحی دستورالعمل برنامه و سرفصل کارورزی دانشگاه فرهنگیان ایران به صورت هدفمند به عنوان نمونه برای جمع آوری داده ها انتخاب و تحلیل شدند. نتایج پژوهش با وجود مشابهت هایی اندک، حاکی از اختلاف معنادار و تفاوت های اساسی بین کارورزی تربیت معلم این دو کشور در مؤلفه های ساختار مدیریت، رویکرد، اهداف و انتظارات، محتوا و فرصت های یادگیری، نقش و مسئولیت افراد، زمان و مکان و روش های ارزشیابی است. نتایج این پژوهش می تواند به مسئولان کمک کند گام هایی برای بهبود نظام کارورزی تربیت معلم در ایران بردارند.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش رهبری معنوی و خودکارآمدی مدیران در چابکی سازمانی مدارس متوسطه شهر اندیمشک انجام گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل مدیران مدارس متوسطه اول و دوم به تعداد 218 نفر که با روش نمونه گیری تصادفی نسبی چندمرحله ای 136 نفر انتخاب شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های رهبری معنوی فرای، خودکارآمدی شرر و چابکی سازمانی شریفی و ژانگ بود. از روش های آماری آزمون تی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره همزمان استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی تک گروهی نشان داد میانگین رهبری معنوی، خودکارآمدی و چابکی سازمانی بالاتر از حد متوسط (3) و در وضعیت مطلوبی است. آزمون تی گروه های مستقل نشان داد تفاوت معناداری بین مدیران زن و مرد در رهبری معنوی، خودکارآمدی و چابکی سازمانی وجود ندارد. آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین این سه متغیر رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج رگرسیون چندمتغیری همزمان نشان داد 89/34 درصد از تغییرات چابکی سازمانی از طریق رهبری معنوی و خودکارآمدی قابل پیش بینی است. علاوه بر این، مدل رگرسیون نشان داد ابتدا متغیر خودکارآمدی، سپس، رهبری معنوی توان پیش بینی چابکی سازمانی را دارند. نتایج بیان کننده این است که رهبری توأم با معنویت همراه با خودکارآمدی مدیران در باور به توانایی ها، مهارت ها و دانش خود زمینه بهبود و ارتقای چابکی سازمانی مدرسه را فراهم خواهد کرد. 

آموزش معکوس با به کارگیری فن آوری های نوین و از طریق تغییر تدریجی پارادایم معلم محوری به دانش آموز محوری، اهمیت نقش فراگیران در پذیرش مسئولیت یادگیری خود و توانایی سازگاری مثبت و موفقیت آمیز با شرایط ناگوار را دو چندان کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش معکوس برخط بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی در طول همه گیری COVID-19 بود. جامعه آماری در این مطالعه شبه آزمایشی به شیوه قبل و بعد، شامل 90 نفر (سه کلاس) از دانشجویان ترم چهار دوره کارشناسی نیمسال اول سال تحصیلی 1401-1400 در درس زبان تخصصی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 60 نفر (دو کلاس) به روش تصادفی ساده در گروه های آزمون و کنترل (هر گروه 30 نفر) به عنوان نمونه تحقیق تخصیص یافتند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از مقیاس استاندارد خودراهبری تحصیلی فیشر و همکاران (2001) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز و وو (2009) که به عنوان پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. پس از تایید روایی صوری و محتوایی ابزارها توسط اساتید حوزه علوم تربیتی، نتایج حاصل از اعتبارسنجی به شیوه همسانی درونی پرسش نامه ها براساس آلفای کرونباخ، به ترتیب 74./. و 89./. بدست آمد که نشان از پایایی مطلوب پرسش نامه ها داشت. برای تحلیل داده های آماری، از تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش معکوس برخط، تاثیر مثبت و معناداری بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان در طول همه گیری COVID-19 در درس زبان تخصصی داشته است؛ بدین معنا که آموزش معکوس برخط، سبب افزایش خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان می گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران و مالزی است. این پژوهش یک مطالعه کیفی با استفاده از الگوی تطبیقی جورج. زد. اف، بردی بود که دارای چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران و مالزی را با روش تحلیلی – استنباطی مقایسه کرده است. علت انتخاب مالزی مسلمان بودن، قرابت فرهنگی و تمرکز بر اصلاحات بنیادین در نظام تربیت معلم مانند ایران است. اطلاعات مورد نیاز برای پاسخگویی به سؤالات از طریق اسناد و مدارک کتابخانه ای، سایت های وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه ها و مؤسسات تربیت معلم دو کشور به دست آمد. نتایج نشان داد هر دو کشور تلاش های زیادی در زمینه بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی تربیت معلم انجام داده و واحدهای درسی را تدارک دیده اند، در حالی که چگونگی و گستردگی بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در دو کشور متفاوت است. از تفاوت های اساسی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران با مالزی این نکته ظریف است که در ایران این موضوع مانند سایر دروس یکی از واحدهای درسی است که دانشجویان باید بگذرانند، در حالی که در تربیت معلم مالزی همه درس ها از ماهیت و وجه فن آوری برخوردارند. بنابراین، دانشجومعلمان بدون داشتن مهارت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات امکان موفق شدن در سایر دروس را ندارند. این پژوهش می تواند از حیث سیاست گذاری، برنامه ریزی و بازنگری به مسئولان امر تربیت معلم در ایران کمک نماید با استناد، انطباق و استفاده از سیاست های فن آوری اطلاعات و ارتباطات مالزی به بررسی این مسئله در دانشگاه فرهنگیان بپردازند و گام هایی برای بهبود فن آوری اطلاعات و ارتباطات نظام تربیت معلم ایران اتخاذ کنند.

هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر برنامه تعالی مدیریت بر نوآوری با نقش واسطه ای چابکی و یادگیری سازمانی در مدارس متوسطه شهر ری بود. روش پژوهش توصیفی – همبستگی و روش تحلیل از نوع مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه دوم ناحیه دو شهرستان ری به تعداد 175 نفر بوده که بر اساس فرمول یری کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب، 146 نفر از آنان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های نوآوری مدارس ساعتچی، کامکاری و عسکریان (1389)، چابکی سازمانی شریفی و ژانگ (2000)، یادگیری سازمانی نیف (2001)، و پرسشنامه محقق ساخته برای برنامه تعالی مدیریت مدرسه استفاده شده است. بررسی وضعیت متغیرها با استفاده از نرم افزار SPSS و لیزرل نشان داد، نوآوری (89 / 3)، چابکی سازمانی (80 / 3)، یادگیری سازمانی (78 / 3) و برنامه تعالی (73 / 3) بالاتر از حد متوسط بوده است. مدل معادلات ساختاری نیز با شاخص های برازش مدل تأیید شد. بر این اساس، برنامه تعالی مدیریت مدرسه به طور مستقیم بر چابکی و یادگیری سازمانی و با میانجی گری چابکی و یادگیری سازمانی بر نوآوری تأثیرگذار بوده ولی به طور مستقیم بر نوآوری سازمانی تأثیرگذار نیست. می توان اینگونه نتیجه گرفت برنامه تعالی مدیریت، نه تنها موجب ارتقای یادگیری و چابکی را فراهم می کند، بلکه نوآوری را به واسطه یادگیری و چابکی سازمانی تسهیل می کند. به عبارت دیگر، با اجرای برنامه تعالی مدیریت در مدرسه، نوآوری با به کارگیری عوامل چابکی و یادگیری سازمانی در سطح مدارس متوسطه محقق خواهد شد.

هدف از این پژوهش بررسی موانع و راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش کمی از نوع توصیفی و برای جمع آوری داده ها از شیوه پیمایش استفاده شد. جامعه آماری شامل: معاونان، مدیران کل، روسای دوایر در سازمان مرکزی و مدیران استانی دانشگاه فرهنگیان بود که با روش سرشماری در فرایند پژوهش شرکت کردند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته برمبنای طیف لیکرت برگرفته از پرسشنامه سلیمی و همکاران (1393) و خراسانی و زمانی منش (1391) با نظر 4 نفر از متخصصین در دو بخش موانع و راهبردها طراحی گردید. میزان پایایی پرسشنامه 84/. حاصل گردید. برای تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون تی تک نمونه، تی مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که شرکت کنندگان عوامل فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، ساختاری و تجهیزاتی را به عنوان موانع بین المللی سازی می دانند. آزمون تی مستقل برحسب جنسیت نشان داد که جنسیت بر موانع بین المللی سازی دانشگاه اثرگذار نیست. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین نظرهای شرکت کنندگان عضو هیئت علمی در خصوص موانع بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان تفاوت وجود دارد. اولویت بندی راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه نشان داد که راهبرد سیاستگذاری، ارتباطی، دانشگاهی و حمایتی به ترتیب بیشترین نقش را در بین المللی سازی دانشگاه دارند. نتایج این پژوهش به مدیران کلان دانشگاه در شناخت موانع و اتخاذ راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان کمک خواهد کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سکوت سازمانی در تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت انجام شد. روش : روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود.  جامعه آماری شامل 700 نفر از  مدیران و کارشناسان استان کهگیلویه و بویراحمد بودند که 248 نفر از آنها بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای جمع آوی داده ها از پرسش نامه های سکوت سازمانی ون داین و همکاران (2003)، تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) و ترک خدمت مایر کیم و همکاران (2007) با ضریب پایایی 72/.، 91/. و 85/. به ترتیب استفاده گردید. به منظور تحلیل داده ها از آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف، تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart-PLS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سکوت دوستانه بر تعهد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری داشت، درحالیکه تاثیر سکوت تدافعی بر تعهد سازمانی تایید نشد. اما سکوت مطیع تآثیر معناداری بر تعهد سازمانی داشت و باعث ماندن کارکنان در سازمان شد. از بین مؤلفه های سکوت سازمانی، سکوت دوستانه بیشترین تأثیر را بر تمایل به ترک خدمت داشت. سکوت تدافعی و مطیع به ترتیب تاثیر کمتری بر تمایل به ترک خدمت در بین کارکنان داشت. نتیجه گیری: توجه به سکوت دوستانه و شناسایی نقاط مثبت و منفی آن می تواند به مدیران و سیاست گذاران سازمانی کمک تا جهت توسعه سازمان و برای افزایش تعهد سازمانی و کاهش تمایل به ترک خدمت کارکنان به مؤلفه های سکوت سازمانی و آوای سازمانی توجه بیشتری نشان دهند.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های تربیت شهروندی در بین دانش آموزان متوسطه پسرانه شهر تهران انجام گرفت. روش اجرای تحقیق میدانی با راهبرد پیمایشی است. داده ها به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته از 210 نفر از معلمان شهر تهران با شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده جمع آوری شد. با توجه به هدف پژوهش از تحلیل عامل اکتشافی برای تجزیه وتحلیل داده ها و شناسایی مؤلفه های زیربنایی استفاده شد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و به کمک آزمون kmo و ضریب بارتلت تائید شد ( ≥p%05). این ضریب نشان می دهد که، هم همانی بودن ماتریس رد شد و هم متغیرها امکان کاهش به حداقل عامل ها را داشتند. درنهایت متغیرهای موردبررسی به 6 عامل کاهش پیدا کردند که درمجموع با فراوانی تجمعی 54/55 توانستند واریانس کل متغیرها را تبیین کنند. این عامل ها به ترتیب اولویت در مؤلفه های اعتماد و مسئولیت پذیری با مقدار ویژه (012/6)، تعهد دینی و سازمانی با مقدار ویژه (072/2)، هنجارپذیری اجتماعی با مقدار ویژه (657/1)، نقش آفرینی فعالانه با مقدار ویژه (500/1)، منتقد با مقدار ویژه (416/1) و آگاهی تربیتی راهبردی با مقدار ویژه (226/1) نام گذاری و مشخص شد. ازاین رو می توان گفت که دانش آموزان بیشترین نقش و یادگیری شهروندی خود را در مؤلفه ی اعتماد و مسئولیت پذیری به عنوان عامل اول با واریانس (049/24) نشان دادند.

این مطالعه با بررسی برنامه کارورزی موسسه ملی آموزش تربیت معلم برای قرن بیست و یکم در کشور سنگاپور میزان و نحوه هماهنگی این برنامه با برنامه های تربیت معلم این کشور را مورد کنکاش قرار می دهد. این مطالعه به روش توصیفی و کیفی انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد که هماهنگی میان موسسه ملی آموزش، مدارس وابسته و وزارت آموزش وپرورش ستون موفقیت برنامه کارورزی کشور سنگاپور است. همچنین پیوست مستمر دانشجو معلمان با مدرسه و کلاس درس در طول دوره کارشناسی، دیپلم تخصصی تربیت بدنی و هنر به صورت دوره های کوتاه مدت و برنامه ریزی شده حفظ می شود. نگرش دانشجو معلمان به حرفه معلمی و توانمندی مدیریت و شناخت وظایف معلمی در طول برنامه کارورزی بر ای هر فرد انجام می شود و نتایج در پوشه کار هر دانشجو معلم ثبت می شود. در پایان دوره های کارورزی پوشه کار بررسی می شود و بازخوردهای اصلاحی در اختیار دانشجو معلمان قرار می گیرد. دانشجو معلمان در شرف دانش آموختگی پس از دریافت بازخوردها می توانند از نقاط ضعف و قوت خودآگاهی یافته و در جهت بهتر شدن گام بردارند. موسسه ملی آموزش با ارائه مدل کارورزی تربیت معلم برای قرن بیست و یکم توانسته است موفقیت های بسیاری درزمینهٔ آموزش و تربیت معلم کسب نماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش برنامه درسی پنهان در دینداری ازدیدگاه معلمان ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان در سال تحصیلی1396-97 انجام شده است. پژوهش ازنوع کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری به تعداد 372 و 215 نفر برای نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. پرسشنامه های استاندارد برنامه درسی پنهان تقی پور و غفاری (1388) و دینداری خدایاری فرد و همکاران (1388) با ضریب پایایی 91/. و 95/. به ترتیب برای گردآوری داده ها استفاده شد. درخصوص روایی پرسشنامه ها ازنظر متخصصان و برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان می دهد مؤلفه های برنامه درسی پنهان (ساختار فیزیکی مدرسه، جوّ اجتماعی مدرسه، روابط موجود در مدرسه، فناوری اطلاعات و ارتباطات و سازکار تشویق و تنبیه) با دینداری رابطه مثبت و معنادار دارند. نتایج همچنین نشان می دهد 7/35 درصد از تغییرات دینداری ناشی از تأثیر مؤلفه های برنامه درسی پنهان است.  

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی درس هنر از دیدگاه معلمان و دانش آموزان ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی غیرآزمایشی و جامعه آماری شامل 6450 دانش آموز و 685 آموزگار بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای و جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه برابر 363 دانش آموز و 246 آموزگار انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه خسروی و همکاران (1391) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد: الف) متغیرهای مطلوبیت زمان درس هنر، فضای درس هنر و راهبردهای یاددهی – یادگیری هم از دیدگاه معلمان و هم از دیدگاه دانش آموزان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. ب) متغیرهای مطلوبیت گروه بندی درس هنر و ارزشیابی درس هنر هرچند از دیدگاه معلمان مطلوبیت بود اما از دیدگاه دانش آموزان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. ج) متغیرهای مطلوبیت مواد و منابع آموزشی، محتوای درس هنر و فعالیت های یادگیری هرچند از دیدگاه دانش آموزان مطلوب بود اما از دیدگاه معلمان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بکارگیری الگوهای نوین یاددهی -- یادگیری جویس و همکاران که شامل الگوهای اطلاعات پردازی، الگو های اجتماعی، الگوهای انفرادی و سیستم های رفتاری است در مدارس ابتدایی شهرستان اندیکا انجام شد. روش پژوهش پیمایشی - میدانی و جامعه آماری شامل تمامی آموزگاران دوره ابتدایی شهرستان اندیکا از توابع شهرستان مسجد سلیمان در استان خوزستان در سال تحصیلی 96-97 که مشتمل بر 222 نفر (96 مرد و 126 زن) بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای و جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه ای برابر 137 نفر (59 مرد و 78 زن) انتخاب شد. نتایج به دست آمده از پرسش نامه ی محقق ساخته نشان داد که میزان بکارگیری الگوهای نوین یاددهی- یادگیری، اطلاعات پردازی والگو های اجتماعی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. همچنین میزان بکارگیری الگو های انفرادی و سیستم های رفتاری در وضعیت متوسطی قرار دارد. یافته های این تحقیق به آموزش و پرورش کمک می کند با برگزاری دوره های ضمن خدمت و گارگاه های تدریس، آموزگاران که از عناصر اصلی و بنیادی نظام تعلیم و تربیت هستند را نسبت به بکارگیری و استفاده از نظریه ها و الگوهای نوین یاددهی – یادگیری نوجیه و ترغیب کرده تا بتوانند نسلی خلاق که دارای مهارت های فردی و