مطالعات تطبیقی تربیت معلم

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران و مالزی است. این پژوهش یک مطالعه کیفی با استفاده از الگوی تطبیقی جورج. زد. اف، بردی بود که دارای چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران و مالزی را با روش تحلیلی – استنباطی مقایسه کرده است. علت انتخاب مالزی مسلمان بودن، قرابت فرهنگی و تمرکز بر اصلاحات بنیادین در نظام تربیت معلم مانند ایران است. اطلاعات مورد نیاز برای پاسخگویی به سؤالات از طریق اسناد و مدارک کتابخانه ای، سایت های وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه ها و مؤسسات تربیت معلم دو کشور به دست آمد. نتایج نشان داد هر دو کشور تلاش های زیادی در زمینه بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی تربیت معلم انجام داده و واحدهای درسی را تدارک دیده اند، در حالی که چگونگی و گستردگی بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در دو کشور متفاوت است. از تفاوت های اساسی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام تربیت معلم ایران با مالزی این نکته ظریف است که در ایران این موضوع مانند سایر دروس یکی از واحدهای درسی است که دانشجویان باید بگذرانند، در حالی که در تربیت معلم مالزی همه درس ها از ماهیت و وجه فن آوری برخوردارند. بنابراین، دانشجومعلمان بدون داشتن مهارت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات امکان موفق شدن در سایر دروس را ندارند. این پژوهش می تواند از حیث سیاست گذاری، برنامه ریزی و بازنگری به مسئولان امر تربیت معلم در ایران کمک نماید با استناد، انطباق و استفاده از سیاست های فن آوری اطلاعات و ارتباطات مالزی به بررسی این مسئله در دانشگاه فرهنگیان بپردازند و گام هایی برای بهبود فن آوری اطلاعات و ارتباطات نظام تربیت معلم ایران اتخاذ کنند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی سیاست های رسمی و میدانی اتخاذشده در حوزه آموزش در سه کشور آلمان، کره جنوبی و ایران انجام گرفت، که این سیاست ها در دوره تعطیلی اجباری ناشی از کروناویروس اتخاذ شده بود. این مطالعه در سطح بین المللی انجام شد. بدین منظور به صورت هدفمند دو کشور آلمان و کره جنوبی که در دو قاره آسیا و اروپا به لحاظ صنعتی، تکنولوژی و آموزشی سطح بالایی دارند؛ به همراه ایران به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. برای تحلیل و مقایسه سیاست های آموزشی کشورهای نمونه در مقوله های تصمیم گیری، استراتژی، راه های جایگزین و ابزار مورد استفاده، از روش تفاوت استفاده شد. داده های مورد نیاز به شیوه اسنادی-توصیفی از تصمیم های اجرایی که در پورتال های رسمی آن کشورها ثبت شد؛ و مقالاتی که از وضعیت کشورهای نمونه در مقوله آموزش آنلاین و کروناویروس چاپ شده است، گردآوری شد. نتیجه تحلیل داده های توصیفی نشان داد هر سه کشور مورد بررسی، در مقوله های تصمیم گیری، پیداکردن راه های جایگزین آموزش حضوری و تولید ابزار متناسب با آموزش آنلاین، به صورت نسبی موفق عمل کردند. تنها تفاوت در مقوله استراتژی بود. این نتایج نشان داد که کشور جمهوری اسلامی ایران به رغم تلاش برای جبران آموزش حضوری، فاقد استراتژی مناسب و یکنواخت برای رسیدن به هدف بود. آلمان توانست به صورت نسبی در سیاست مناسبی اتخاذ کند. اما نتایج نشان داد جامع ترین سیاست های آموزشی در دوره همه گیری کوید-19 توسط کشور کره جنوبی انجام شد.   

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در ایران و انگلستان بوده است تا موجب شناسایی تفاوت ها و شباهت های میان این دو شده و در نهایت، فرصت ها و تهدیدهای موجود در برنامه درسی هنر کشف شود.  این پژوهش از بُعد هدف، کاربردی و از نوع کیفی است که با روش توصیفی-تحلیلی و به کمک الگوی بِرِدی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در کشورهای جهان و نمونه آماری آن با توجّه به روش نمونه گیری هدفمند، برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در ایران و انگلستان است. عمده ترین نتایج این پژوهش پس از مقایسه شباهت ها و تفاوت های موجود در چهار عنصر اهداف، محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی برنامه درسی هنر در کشور ایران و انگلستان، نشان می دهد که شباهت ها و تفاوت های قابل ملاحظه ای میان برنامه درسی هنر دوره ابتدایی هر دو کشور وجود دارد. شباهت ها بیشتر در محتوا و تفاوت ها بیشتر در اهداف، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی دیده می شود. همچنین، تحلیل یافته های این پژوهش نشان می دهد در حوزه عمل یا اجرای برنامه درسی هنر دوره ابتدایی، فاصله زیادی بین ایران و انگلستان در عناصرِ بررسی شده، دیده می شود. 

امروزه، آموزش ریاضی در همه کشورهای دنیا اهمیت زیادی دارد. بنابراین، دست اندرکاران عرصه تعلیم و تربیت تلاش می کنند تا بتوانند با بهترین شیوه، به دانش آموزان کشورشان ریاضی را آموزش دهند. پژوهش حاضر، جزء تحقیقات کیفی و مقایسه ای بوده و با هدف مطالعه تطبیقی اجرای برنامه درسی ریاضی در مدارس ابتدایی ایران، ژاپن وکانادا در قالب چهار مؤلفه اهداف، محتوا، روش های تدریس وشیوه ارزشیابی انجام گرفت. روش مطالعه این پژوهش، مروری و توصیفی است و با استفاده از رویکرد چهار مرحله ای بردی یعنی توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام گرفت. از میان کلیه کشورهای جهان، سه کشور ایران، ژاپن وکانادا به عنوان نمونه، انتخاب شدند. روش و ابزارگردآوری داده ها، اسناد واطلاعات موجود در پایگاه های اطلاعاتی رسمی دولت ها، کتاب ها و نشریات مرتبط با موضوع تحقیق بین سال های 2021 - 2000 می باشد. اعتبار داخلی و خارجی اسناد بررسی شد. برای تعیین اعتبار داخلی، صحت اسناد و برای تعیین اعتبار خارجی، درجه اهمیت اسناد، ارزیابی شد. داده های جمع آوری شده بر اساس رویکرد جوزف، اف، زد، بردی و نیز رویکرد توافق و تفاوت جان استوارت میل تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد کشورهای منتخب بر توسعه مهارت های تفکر تأکید دارند. به لحاظ اهداف، مهم ترین تفاوت سه کشور در این است. سیستم آموزشی ژاپن و کانادا از «حل مسئله» حمایت کرده و روش ایجاد انسجام بین محتوا و مهارت حل مسئله به فراگیران آموزش داده می شود. همچنین، بر خلاف ایران، در مدارس ژاپن و کانادا، به تفاوت های فردی دانش آموزان در انتقال محتوا و توسعه مهارت فراشناخت در ارائه راهبردهای یادگیری توجه می شود.

هدف پژوهش حاضر مقایسه شباهت ها و تفاوت های نظام تربیت معلم ایران و فنلاند بود. به این منظور، با استفاده از روش تطبیقی، تفاوت و شباهت های تربیت معلم دو کشور بررسی شد. اطلاعات مورد نیاز برای پاسخگویی به پرسش ها از طریق وب سایت رسمی مجموعه های تخصصی، منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر در دو کشور گردآوری شد. تحقیق حاضر از نوع مطالعات تطبیقی بردی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای یا بررسی و تحلیل اسناد است. با استفاده از الگوی بردی و چارچوب پیشنهادی اعزازی و همکاران (1397) بر اساس سه محور برنامه جامع تربیت معلم، الگوهای اجتماعی و الگوهای اقتصادی، ساختار تربیت معلم دو کشور در پنج بخش، سیاست گذاری اولیه (اهداف)، محتوای برنامه درسی تربیت معلم (محتوا)، فرایند اجرایی تربیت معلم (فرایند تربیت معلم)، نظارت و ارزیابی برنامه های تربیت معلم (بازخورد) و جایگاه اجتماعی و حرفه ای اساتید تربیت معلم مقایسه شد. نتایج نشان داد با وجود شباهت های ظاهری، تفاوت اساسی بین ابعاد پنج گانه تربیت معلم ایران و فنلاند وجود دارد.

امروزه برنامه درسی هنر در نظام آموزش و پرورش از اهمیت زیادی برخوردار است تا جایی که مقدمات شکل گیری یک نهضت یا جنبش تربیتی را برای احیای هنر در نظام های آموزشی، به ویژه در کشورهای پیشرفته و صنعتی فراهم کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر با تأکید بر عناصر آن در مدارس ابتدایی ایران، ژاپن و کانادا صورت گرفت. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع تطبیقی (مقایسه ای) است که در آن از روش جرج بردی در قالب 4 مرحله توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات این پژوهش از نوع کتابخانه ای بوده و از طریق بررسی مقالات پژوهشی و مروری از مجلات داخلی و خارجی (از سال 2000 تا 2022) و همچنین، کتب مرتبط با پژوهش حاضر، مطالب گردآوری شده اند. بر اساس یافته های به دست آمده، در مدارس کشورهای ایران، ژاپن و کانادا، در زمینه اهداف، محتوا، روش و ارزشیابی برنامه درسی هنر شباهت ها و تفاوت هایی وجود دارد. اما علی رغم برخی تشابهات عناصر برنامه درسی هنر مدارس ایران با مدارس کشورهای ژاپن و کانادا، این برنامه درسی در ایران با موانع و محدودیت های متعددی همچون نبود امکانات کافی برای تربیت هنری، اختصاص ندادن زمان کافی برای آن، بی اهمیت دانستن آن توسط مسئولان مربوطه، بی توجهی به تفاوت های فردی و نیازهای متفاوت هر دانش آموز و غیره مواجه است. از این رو، بهتر است که از تجربیات کشورهای توسعه یافته، علی الخصوص کشورهایی که در زمینه تدریس هنر پیش گام بوده اند و به درجات بالایی نائل شده اند، بهره برد و استعدادهای هنری دانش آموزان را شکوفا کرد.