ساجد بهرامی جاف

ساجد بهرامی جاف

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

نگرشی نو به مفهوم و ابعاد هیدروپلیتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مفهوم سازی ژئوپلیتیک هیدروپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 444 تعداد دانلود : 766
آب، بنیاد پیدایش، ماندگاری و کارایی واحدهای سیاسی- فضایی است. طی چند دهه اخیر مؤلفه های طبیعی و انسانی همچون تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی، رشد و توسعه اقتصادی و... آب را به یکی از جستارهای مهم ژئوپلیتیک بدل ساخته است. در واقع اهمیت هیدروپلیتیک در مباحث ژئوپلیتیک در سده اخیر به دلیل بحران کم آبی هر روز بیشتر از قبل نمایان می شود. پژوهش حاضر که ماهیت بنیادی دارد با بهره گیری از روش شناسی توصیفی- تحلیلی نگرشی نو به مفهوم و ابعاد هیدروپلیتیک دارد. نتایج تحقیق نشان داد که از نظر مفهومی هیدروپلیتیک را می توان به عنوان دانش شناخت، کسب، بهره وری و حفظ آب به عنوان منبع جغرافیایی و مسائل مرتبط با آن در مناسبات فروملی، ملی، منطقه ای و جهانی تعریف کرد به بیانی دیگر، هیدروپلیتیک عبارت است از دانش طراحی و بازبینی استراتژی های بازیگران جهت دستیابی به منافع و اهداف مبتنی بر آب و مسائل مرتبط با آن به عنوان منبع جغرافیایی قدرت است. از سوی دیگر ابعاد مورد بحث در مطالعات هیدروپلیتیک در سه بخش آب به عنوان منبع جغرافیایی قدرت، مناسبات مبتنی بر آب و استراتژی ها مبتنی بر آب مورد بحث و مطالعه قرار می گیرد. هیدروپلیتیک عبارت است از دانش طراحی و بازبینی استراتژی های بازیگران جهت دستیابی به منافع و اهداف مبتنی بر آب و مسائل مرتبط با آن به عنوان منبع جغرافیایی قدرت است. از سوی دیگر ابعاد مورد بحث در مطالعات هیدروپلیتیک در سه بخش آب به عنوان منبع جغرافیایی قدرت، مناسبات مبتنی بر آب و استراتژی ها مبتنی بر آب مورد بحث و مطالعه قرار می گیرد.
۲.

آینده پژوهی پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه شهری مناطق مرزی بر اساس رویکرد حکمروایی شهری و منطقه ای (مطالعه موردی: جوانرود)

کلید واژه ها: آینده پژوهی توسعه پایدار حکمروایی مناطق مرزی جوانرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 641 تعداد دانلود : 400
حکمروایی شهری به عنوان یکی از راهبُردهای مهم دستیابی به توسعه پایدار از اهمیت خاصی برخوردار است که در کانون بحث این تحقیق برای شهر مرزی جوانرود قرارگرفته است. رویکرد تحلیل در این مقاله، بر اساس جایگاه حکمروایی در تحقق پذیری توسعه پایدار شهرهای مرزی است. رویکرد گردآوری داده ها، رویکرد تعاملی خبره محور و روش تحلیل، کمی و کیفی بوده و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده است. نتایج نشان داد که مجموعاً 7 متغیر شایسته سالاری در انتخاب مدیران شهری، هماهنگ بودن برنامه های سازمان های مرتبط با مدیریت شهری، ارتباط متقابل و تعامل سازنده میان نهادهای دولتی و خصوصی، به کارگیری تمهیدات و راه حل مناسب برای قانونمند بودن مدیران شهری، تأثیر شبکه های اجتماعی در مشارکت نهادهای مدنی تعاونی ها و بخش خصوصی، تبادل نظر مدیران شهر در تصمیم گیری های مربوط به مسائل شهر با شهروندان، به کارگیری توانایی مناسب ظرفیت های شهر در توسعه شهری به عنوان مهم ترین عوامل تأثیرگذار در تحقق پذیری توسعه پایدار در حوزه حکمروایی شهری انتخاب شدند.
۳.

Future Research on Geo-Economic Relations between Iran and Africa(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Future studies Economic Capacity Africa Islamic Republic of Iran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 968 تعداد دانلود : 538
Scenario writing is especially important in the field of geo-economics because it prepares geopolitical actors to take advantage of continuous international conditions in the best possible way and reduces risks as much as possible. In the meantime, the Islamic Republic of Iran, to shape its geo-economic relations with the countries of the African continent in general and North Africa in particular, as spaces with high capacity and attraction, necessarily needs to know and understand the upcoming scenarios. Therefore, the present research was done with descriptive and analytical methods and based on library and field findings (questionnaire). The findings of the research show that the 8 sources of power geography are "investment opportunity for the private sector", "strong dependence on technical and engineering services", "cheap labour force", "the presence of rich non-metallic minerals", "availability of legal investment platforms". Foreign direct (ease of investment)", "Entrepreneurial development", "wide agricultural capacities" and "Geoeconomic position (sea trade)". respectively, the scores have had the greatest impact on the future of the geo-economic relations between Iran and Africa. The results of the scenario board show the semi-critical and critical situation of the future geo-economic relations between Iran and Africa, which makes it more important to revise the macro strategies and policies in this field. 
۴.

مزیت رقابتی قدرت اقتصادی فرانسه در اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت پذیری قدرت اقتصادی اروپا فرانسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 836 تعداد دانلود : 505
سنجش سطح قدرت کشورها و مقایسه آن ها با یکدیگر یکی از موضوعات مورد بررسی در دانش ژئوپلیتیک است. دانش ژئوپلیتیک به معنای استفاده بهینه از منابع جغرافیایی قدرت در مناسبات بین بازیگران است. براین اساس سؤال اصلی تحقیق بدین صورت مطرح می گردد که وضعیت قدرت اقتصادی کشور فرانسه در مقایسه با رقبای منطقه ای خود چگونه است؟ برای پاسخگویی به این سؤال از روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی و هدف آن نیز کاربردی استفاده شده است. تحقیق حاضر در دو بعد صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می-دهد که باتوجه به مزیت ها و قابلیت های فرانسه در مقایسه با کشورهای موردنظر نوعی رقابت پذیری وجود دارد که می تواند میزان قدرت اقتصادی فرانسه را باتوجه به منابع و قابلیت های سایر کشورها در منطقه ترسیم نماید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مهم ترین مزیت های قدرت فرانسه در برابر رقبا (نروژ، بلژیک، کرواسی،و ... ) شامل ظرفیت نوآوری، صادرات تکنولوژی سطح بالا، سطح تکنولوژی علمی، جذب سرمایه گذاری خارجی و اقتصاد دانش محور به ترتیب استراتژیک ترین منابع و قابلیت های اقتصادی برای تبدیل شدن به قدرت اقتصادی بوده اند. و متغیرهایی مانند تردیدها و عدم اطمینانی که مردم نسبت به وضعیت اجتماعی و اقتصادی، با دوام ترین مشکل و مسئله فراروی قدرت اقتصادی فرانسه محسوب می شوند. میزان تسلط بر بازارهای جهانی، سهم در تجارت جهانی با امتیاز 4، شاخص جینی با امتیاز 3.9، تولید ناخالص داخلی و سرمایه گذاری خارج از مرز با امتیاز 3.7، پیچیدگی اقتصادی با امتیاز 3.6، صادرات سطح تکنولوژی بالا با امتیاز 3.5 به ترتیب استراتژیک ترین منابع و قابلیت های اقتصادی کشور فرانسه برای تبدیل شدن به قدرت اقتصادی بوده اند.
۵.

بحران طوفان های گرد و غبار محصولی منطقه ای با بازخورد گسترده ملی و محلی برای ایران (مطالعه موردی: شهرستان سرپل ذهاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران ریزگرد غرب آسیا امنیتی سیاسی ایران سرپل ذهاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 121 تعداد دانلود : 226
در سال های اخیر وقوع ریزگردها به بحرانی جدی در منطقه ی خاورمیانه تبدیل شده و موجب بازخوردهای گسترده ای شده است. در این میان، کشور ایران متناسب با موقعیت جغرافیایی خود به صورت گسترده تحت تأثیر اثرات این پدیده قرار گرفته است. در این پژوهش در دو بخش به بررسی این پدیده در شهرستان سرپل ذهاب پرداخته شده است؛ نخست شناسایی روند و تحلیل اقلیمی آن و سپس بررسی پیامدهای محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دفاعی – امنیتی. بخش نخست این پژوهش با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های اقلیمی انجام شد و در بخش دوم، پس از بررسی های کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان، 5 شاخص و 32 گویه در ارتباط با پیامدهای ریزگردها احصاء شد. سپس شاخص ها و گویه های احصاء شده در اختیار 18 نفر از خبرگان قرار گرفت. پس از تأیید  شاخص ها و گویه ها، پرسشنامه ای در اختیار 350 نفر از شهروندان قرار گرفت و نتایج با استفاده از مدل معادلات ساختاری PLS تجزیه و تحلیل شدند. رهگیری طوفان فرینِ آوریل سال 2008،  نشان می دهد که توده گرد و غباری نشأت گرفته از مناطق غرب عراق و شرق سوریه است که با جهتی نسبتاً شمال غربی-جنوب شرقی وارد مناطق غربی ایران می شود. همچنین نتایج بار عاملی گویه ها نشان داد که مهم ترین پیامد ریزگردها عبارت اند از تأثیر بر افزایش تردد غیر قانونی از مرز، کاهش مقدار سبزینگی گیاهان، افزایش آفات گیاهی و جانوری و افزایش اعتراضات و شورش های خیابانی و شهری.
۶.

بررسی مولفه های ژئوپلیتیکی مؤثر بر مناسبات اقتصادی کشورهای اسلامی (مطالعه موردی ایران و عراق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهان اسلام ژئوپلیتیک ژئواکونومی مناسبات ایران عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 14 تعداد دانلود : 105
مناسبات ژئوپلیتیکی بین کشورها در طی دهه های اخیر با حرکت به سوی مسائل اقتصادی تبدیل به مناسبات مبتنی بر مولفه های اقتصادی گردیده است. در این میان مناسبات ژئوپلیتیک میان کشورهای اسلامی و همسایه مبتنی بر چارچوب های خاص اسلامی و پیوستگی فضایی، اثرگذاری و اثرپذیری بالا و غیره تحت تأثیر بیشتر مولفه های ژئوپلیتیک اقتصادی است. باتوجه به این اهمیت، هدف مقاله حاضر درک مولفه های ژئوپلیتیک اقتصادی مؤثر بر مناسبات دو کشور برجسته در جهان اسلام به عنوان ایران و عراق است. تحقیق حاضر، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و نیز بهره گرفتن از یافته های کتابخانه ای و پیمایشی به بررسی مهم ترین مولفه های مؤثر بر مناسبات ژئوپلیتیک اقتصادی دو کشور اسلامی عراق و ایران جهت کاهش تنش ها و چالش ها و افزایش همکاری و هماهنگی در جهان اسلام است. روش تجزیه وتحلیل باتوجه به ماهیت نخبه محوری جامعه آماری تحقیق از روش معادلات ساختاری با تأکید بر رویکرد حداقل مربعات جزئی است. نتایج یافته های میدانی تحقیق نشان داد که مولفه های ژئوپلیتیک اقتصاد اولیه در بخش برازش مدل ساختاری تحقیق در هر 4 شاخص مورد بررسی: آماره T: 29.2، ضریب مسیر، 0.510، ضریب تعیین، 0.891 و تناسب پیش بین با 0.335 از تأثیرگذاری بیشتری بر روی مناسبات ژئوپلیتیک اقتصاد این دو کشور اسلامی داشته است.
۷.

حریم شهر؛ حفاظت یا توسعه (بررسی و تحلیل پنج دهه برنامه ریزی برای حریم پایتخت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حریم حفاظت توسعه سیاست کیفیت تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 112 تعداد دانلود : 755
موضوع مدیریت و برنامه ریزی برای حریم شهرها در کشورهای مختلف به دلیل آنکه در دوره های زمانی وابسته به تحولات سیاسی، اقتصادی و نهادی است، همواره رویکردهای متفاوتی را تجربه می کنند. نگرش هایی که به صورت کلی در قالب حفاظت و یا توسعه حریم و نواحی پیرامونی خود را نشان می دهد. به همین دلیل در میان کشورهای مختلف تعریف یکسان و رسمی از حریم شهر وجود ندارد. شهر تهران در طی پنج دهه گذشته در برنامه ها و طرح های تهیه شده برای حریم آن، سیاست های متفاوتی را تجربه کرده است که در تهیه و اجرا متفاوت بودند. در مطالعه حاضر به بررسی و تحلیل پنج دهه برنامه ریزی برای حریم پایتخت پرداخته شده است و در آن سعی شده برنامه های مذکور از دو بعد سیاست و کیفیت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند. روش مطالعه حاضر براساس هدف و ماهیت از نوع کاربردی و براساس روش استفاده، تحلیل محتوا و از نوع رهیافت تفسیری غیر سرزده است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز مطالعات کتابخانه ای و استفاده از روش اسنادی و به کارگیری منابع و متون مختلف بوده که با بررسی و تحلیل آن ها مبادرت به تدوین مقولات و زیر مقولات تحقیق شده است. یافته های مطالعه برای تحلیل سیاست ها پنج دسته مقوله (مدیریت، برنامه ریزی، ساماندهی، حفاظت، توسعه) و برای تحلیل کیفیت هفت دسته مقوله (ارائه برنامه، اثر واقعیت، مشارکت مردمی، ظرفیت زیرساخت، وضعیت زمین، نحوه اجرا و سازگاری) را شناسایی کرده است. نتایج حاصله از تحلیل برنامه ها نشان می دهد در برنامه های تهیه شده رهیافت و سیاست اصلی عمدتا مبتنی بر حفاظت از حریم است که برای دستیابی به آن باید صداقت (ناشی از نحوه اجرا) و مشروعیت (ناشی از کمبود مشارکت عمومی) برنامه ها بهبود پیدا کند.
۸.

ارزیابی نقش تقسیمات کشوری در اجرای برنامه های آمایش سرزمین استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل کارکردی تقسیمات کشوری آمایش سرزمین استان آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 353 تعداد دانلود : 857
هر حکومتی جهت قلمرو سازی و اداره بهتر قلمرو خود به سازمان دهی مناسب سیاسی فضا اقدام می کند؛ سازمان دهی سیاسی فضای هر کشور، در قالب تقسیمات کشوری به اجرا درمی آید. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل کارکرد تقسیمات کشوری درروند اجرای برنامه های آمایش سرزمین استان آذربایجان غربی است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و کاربردی است و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل ساختاری جهت تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که پایگاه اطلاعاتی برای تدوین برنامه های آمایش سرزمین با اثر مثبت و مستقیم 0.74، تقسیمات کشوری به عنوان مبنا و بستر برای برنامه های آمایش سرزمین با اثر مثبت و مستقیم 0.79، تأمین کننده منابع و ظرفیت های تدوین و اجرای برنامه ها آمایش سرزمین با اثر مثبت و مستقیم 0.84 که مولفه تامین کننده منابع اثر بیشتری بر روی برنامه های آمایشی استان داشته است. همچنین شاخص های دقت و اعتماد پذیری به اطلاعات تولیدی از پهنه سرزمینی استان و ناحیه بندی در داخل استان بر مبنای معیارهای رسمی با امتیاز مستقیم 0.72 و گویه اطلاعات جامع سرزمینی مطابق با تقسیمات استانی کنونی با امتیاز و ضریب مستقیم 0.68 بیشترین تاثیر را داشته اند. در داخل شاخصه های تأمین کننده منابع و ظرفیت های برنامه های آمایش، شاخص های ظرفیت سازمانی مدیریت تقسیمات اداری - سیاسی استان (استاندار، فرمانداران، بخشداران) جهت مدیریت برنامه های توسعه ای استان با امتیاز و تاثیر مستقیم 0.76، بیشترین تاثیر را بر اجرای برنامه های آمایش سرزمین استان داشته است زیرا این ظرفیت های سازمانی و اداری هستند که مسئولیت اجرای برنامه های آمایشی را بر عهده دارند. به عنوان نتیجه می توان بیان نمود که ناحیه بندی و تقسیمات درون استانی اگر بر مبنای شاخص های علمی و رسمی نباشد فرآیند برنامه ریزی که منطبق با این ناحیه بندی ها می باشد به مشکل برمی خورد. بنابراین باید به این موضوع توجهی بسزایی نمود و آن را در مرکز توجه برای اجرایی شدن تصمیم گیری ها در نظر داشت.
۹.

شاخص های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مؤثر در آمایش مناطق مرزی (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک ژئواکونومیک آمایش مناطق مرزی استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 574 تعداد دانلود : 503
آمایش سرزمین به عنوان مجموعه ای از دانش ها، فنون، اصول، سیاست ها، برنامه ها، اقدامات و عملیات هماهنگ و منسجمی است که به منظور از بین بردن نابرابری ها، ساماندهی و نظم بخشیدن به فضاها و مکان های زیستی و جغرافیایی به کار گرفته می شود. استان کرمانشاه به دلیل واقع شدن در مناطق مرزی غرب کشور و هم جواری با کشور عراق و دارابودن مرزهای طولانی و درعین حال پیچیده، همواره مسائل خاصی به همراه داشته است. تحقیق حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری کتابخانه ای – پیمایشی با هدف شناسایی معیارهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مؤثر تحقق برنامه های آمایشی استان کرمانشاه با استفاده از روش های آماری T تک نمونه ای و رگرسیون خطی صورت گرفته است. نتایج آزمون T تک نمونه ای در بخش شاخصه ای ژئوپلیتیکی نشان داد که نزدیکی به قلمرو سیاسی بی ثبات و بحران زای کشور عراق با امتیاز میانگین 3.84 و در بحث شاخصهای ژئواکونومی عدم توسعه مناسب اقتصادی با امتیاز 3.92 بیشترین اهمیت را از نظر کارشناسان بر روی تحقق پذیری برنامه های آمایشی داشته اند. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که معیارهای ژئوپلیتیکی دارای تأثیرگذاری بیشتری بر روی تحقق پذیری آمایش سرزمین در استان کرمانشاه بوده است.
۱۰.

تحلیل و سطح بندی پارامترهای مرزی مؤثر بر امنیت و توسعه شهرهای مرزی (نمونه موردی: شهر جوانرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پارامترهای امنیتی توسعه شهرهای مرزی جوانرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 130 تعداد دانلود : 557
مرزها پدیده های فضایی- جغرافیایی کاملا پیچیده ای هستند که شامل ابعاد و پارامترهای متعددی می شوند. این پدیده های فضایی- جغرافیایی با توجه به اهمیت و جایگاهی که جهت برقراری نظم و امنیت در درون کشور و حفظ منافع ملی دارا می باشند به کانون توجه حکومت ها تبدیل گشته اند و به صورت مختلف تلاش می شود با در پیشگیری راهبردهایی از این کانون ها حفاظت و حراست لازم صورت گیرد. جهت دستیابی به این مهم، گام اولیه و پایه ایی شناخت ابعاد و پارامترهای شکل دهنده و موثر بر مرزها است که در این تحقیق تلاش شده است که این ابعاد و پارامترها و تاثیر آن ها بر توسعه شهر مرزی جوانرود سنجیده شود. بر همین اساس پرسش نامه ای متشکل از پارامترها و مولفه های موثر بر توسعه مناطق مرزی براساس 9 بعد (سرزمینی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، سیاسی-حاکمیتی، ژئوپلیتیکی، دفاعی-امنیتی، تاریخی، حقوقی - ساختاری و فناورانه) شکل گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است. از آن جایی که در این تحقیق هدف بررسی تاثیر پارامترهای امنیتی بر توسعه شهرهای مرزی است، تحقیق مورد نظر توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج به دست آمده نشان داد که در بین مولفه های بعد سرزمینی، تاب آوری محیطی؛ در بین مولفه های بعد اجتماعی-فرهنگی، وجود یا عدم وجود سرمایه اجتماعی در شهر مرزی؛ مولفه های بعد اقتصادی، وابستگی ساکنین مرزی به تعامل اقتصادی با مرز؛ مولفه های بعد سیاسی- حاکمیتی، سطح آزادی عمل دولت های محلی دو سوی مرز؛ مولفه های ژئوپلیتیکی، موقعیت ژئواکونومیکی مرز؛ مولفه های بعد دفاعی-امنیتی، مداخله بازیگران فرو ملی؛ مولفه های بعد تاریخی، تاریخ مشترک طبیعی و انسانی بین دو سوی مرز؛ مولفه های بعد حقوقی- ساختاری، نگرش حکومت به مردم و مرز و در بین مولفه های بعد فناورانه نیز مولفه زیرساخت و فناوری های مرز مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل موثر بر توسعه مرزی شهر جوانرود شناخته شدند.
۱۱.

بررسی نقش تقسیمات کشوری در روند اجرای برنامه های آمایش سرزمین استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمایش سرزمین تقسیمات کشوری سازماندهی سیاسی فضا کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 378 تعداد دانلود : 147
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل کارکرد تقسیمات کشوری در روند اجرای برنامه های آمایش سرزمین استان کرمانشاه است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و کاربردی است. تحقیق حاضر مبتنی بر یافته های پرسش نامه ای برگرفته از 218 نفر از شهروندان متخصص استان کرمانشاه (اساتید و دانشجویان جغرافیای سیاسی، آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای) بوده است و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل ساختاری جهت تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. براساس برآورد ضرایب استاندارد شده، مدل ساختاری براساس تحلیل عاملی تاییدی تحقیق و سطح معنی داری (α =0.068) به دست آمده است. در نمودار تاثیرات شاخص های سنخیت تقسیم فضا و اطلاعات متناظر با آن با ضریب مستقیم و مثبت 0.84، تناسب چارچوب های اداری- اجرایی با ضریب مستقیم و مثبت 0.90، کارایی منابع و ظرفیت های سرزمینی با ضریب مستقیم و مثبت 0.97 نقش داشته اند. در میان مولفه های کارایی منابع و ظرفیت های سرزمینی، میزان وحدت و انسجام اجتماعی گروه های جمعیتی استان جهت پیشبرد اهداف توسعه ای با 0.77، در میان تناسب چارچوب های اداری- اجرایی برنامه های آمایش سرزمین، چینش و استقرار منطقی واحدهای تقسیمات کشوری (شهرستان ها، بخش ها و ...) به لحاظ آرایش گروه های قومی و مذهبی در راستای اجرای مطلوب برنامه های آمایش سرزمین استان با امتیاز مستقیم 0.65 و در میان مولفه های سنخیت تقسیم فضا و اطلاعات متناظر با آن، مولفه ناحیه بندی در داخل استان بر مبنای معیارهای رسمی داخل استان با اثر مستقیم 0.79 بیشترین تاثیر را بر روی روند اجرای برنامه ریزی آمایش سرزمین داشته اند.
۱۲.

اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری در مناطق مرزی (نمونه موردی: شهرستان پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق مرزی گردشگری مزیت رقابتی پاوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 857 تعداد دانلود : 505
مناطق مرزی از جمله فضاهای جغرافیایی هستند که با وجود ظرفیت های بالایی که دارا می باشند گاهی متناسب با شرایط خاصی که دارند این ظرفیت ها نادیده گرفته شده اند. در طی سال های اخیر، گردشگری مناطق مرزی از جمله این ظرفیت ها است که تا حدی به آن توجه شده است و به همراه خود مزیت رقابت گردشگری این مناطق را نیز شکل داده است. گردشگری ازلحاظ اقتصادی، بدون شک یکی از مهم ترین شکل های نیروی در جهان است که اهمیت بسیاری برای کشورهای در حال رشد دارد. ازاین رو هدف این پژوهش بررسی سطح رقابت پذیری گردشگری شهرستان پاوه است. روش توصیفی – تحلیلی و هدف کاربردی است. تحقیق حاضر در دو بعد صورت گرفته است. در مرحله اول داده ها و اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای ازجمله اسناد مرتبط با گردشگری مطالعه گردید. سپس، اهداف، استراتژی های مهم رسیدن به اهداف و قابلیت های گردشگری شهرستان پاوه وارد نرم افزار Meta-SWOT گردید، نتایج به دست آمده نشان می دهد که مهم ترین مزیت های گردشگری شهرستان داشتن تنوع آب وهوایی، بافت و معماری خاص و منحصربه فرد و نیروی انسانی تحصیل کرده است، و ضعف دپیلماسی کشور، درگیری بین کشورهای منطقه، مدیریت کلان کشور، کمبود زیرساخت های مناسب به عنوان بزرگ ترین موانع توسعه گردشگری در شهرستان پاوه بر اساس نظرات کارشناسان بوده اند.
۱۳.

تحلیل کارکرد بازارچه ی مرزی در توسعه مناطق مرزی (نمونه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح)

کلید واژه ها: مرز بازارچه مرزی توسعه مرزی بازارچه مرزی شیخ صالح تازه آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 519 تعداد دانلود : 246
مناطق مرزی از جمله فضاهای جغرافیایی هستند که با وجود ظرفیت های بالا گاهاً نادیده گرفته شده اند. توسعه و امنیت، در مناطق مرزی تاثیرات متقابلی دارند و مناطق توسعه یافته از ضرایب امنیتی بالاتری برخوردارند. در این میان ایجاد بازارچه مرزی به عنوان نمادی نوین که توانایی حل مشکلات مناطق مرزی را دارد، عمل کند. هدف این تحقیق شناخت سطح تاثیرگذاری بازارچه مرزی بر توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهر تازه آباد ثلاث باباجانی است. تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و پرسش نامه ای تاثیر کارکرد بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی بر توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شهر تازه آباد را مورد شناسایی قرار می دهد و به منظور درک بهتر میزان اثرگذاری کارکرد این بازارچه بر سه مولفه (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی) سنجیده شده است. نتایج پرسشنامه با استفاده از نرم افزار آماری spss و آزمون های آماری T و رگرسیون خطی ساده (به دلیل پارامتریک بودن داده ها) انجام شد. گویه های سیاسی نشان داد که بازارچه مرزی در شهر تازه آباد نتوانسته کارکردهای سیاسی موثری بر توسعه این مناطق داشته باشد. با این حال تمایل به شرکت در انتخابات با میانگین 2.81 بیشترین امتیاز را داشته است. در بعد اجتماعی بیشترین تاثیرگذاری بازارچه مرزی بر افزایش گروه سنی فعال با میانگین 3.36 بوده است. در بعد اقتصادی نیز بازارچه مرزی بر هیچکدام از گویه ها تاثیری نداشته است. بالاترین مقدار میانگین را کاهش اشتغال غیر رسمی با امتیاز 2.61 داشته است. به طور کلی نتایج آزمون T نشان داد که بازارچه مرزی تاثیر گذاری چندانی بر فرآیند توسعه در منطقه مورد مطالعه در ابعاد مطرح شده نداشته است.
۱۴.

فرا تحلیل کیفی روش و نتایج پژوهش های مرتبط با بازارچه های مرزی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازارچه مرزی فرا تحلیل مقالات فارسی پایان نامه های فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 926 تعداد دانلود : 818
مناطق مرزی در مقایسه با مناطق مرکزی کشورها از انزوای جغرافیایی، دوری از قطب های رشد اقتصادی، صنعتی، قرارگرفتن در حاشیه و همچنین توسعه نیافتگی در ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برخوردار هستند. دولت ها برای کاهش این نقاط ضعف به دنبال احداث بازارچه مرزی برآمده اند. بازارچه مرزی به دلیل تماس این مناطق با محیط خارجی سبب گسترش مبادلات و پیوندهای فضایی در دو سوی مرزها و کاهش آسیب پذیری و تهدیدات مختلف در این مناطق شده است؛ بنابراین توجه به بازارچه مرزی از سوی صاحب نظران علوم مختلف از اهمیت وافری برخوردار شده است. به گونه ای که تحقیقات گسترده ای در این زمینه برای بررسی ویژگی ها و ابعاد این بازارچه ها صورت گرفته است. این مقاله با رویکرد فرا تحلیل به بررسی مقالات و پایان نامه های منتشر شده به زبان فارسی تا سال 1398 پرداخته است. فرا تحلیل به عنوان روشی برای تجمیع نتایج پژوهش های پراکنده در دستیابی به دیدگاهی نوین برای گسترش دانش بشری مورداستفاده قرار می گیرد. ازاین رو، یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل گردشگری، توسعه اقتصادی - اجتماعی، اقتصادی - کالبدی، سیاسی - امنیتی، توسعه پایدار منطقه ای استفاده از شاخص های ترکیبی نقطه قوت پژوهش های مورد بررسی است و عدم توجه به توسعه یافتگی مناطق، توجه وافر به بعد امنیتی مناطق مرزی و در روش تحقیق عدم انعکاس روایی و پایایی ابزار مورد سنجش از نقاط ضعف پژوهش ها محسوب می گردد. از سویی دیگر تمامی تحقیقات تنها به صورت نظری به موضوع پرداخته اند و تاکنون دیدگاه کاربردی از سوی صاحب نظران برای تقویت بازارچه مرزی در سطح ملی ارائه نگردیده است.
۱۵.

تحلیل عوامل مؤثر بر پایداری همکاری های مرزی نمونه موردی (ایران و اقلیم کردستان عراق)

کلید واژه ها: همکاری مرزی ایران اقلیم کردستان عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 121 تعداد دانلود : 179
همکاری های مرزی سبب گرد هم آمدن جوامع دو طرف مرز می گردد و این عامل می تواند به صورت بالقوه برای تبدیل نمودن آنها به جوامعی توسعه یافته یاری رساند. هدف از تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر تداوم همکاری مرزی بین ایران و اقلیم کردستان می باشد. روش شناسی حاکم بر تحقیق حاضر بر اساس پارادایم اثباتی و بر اساس روش کمی بوده و به دنبال شناخت مهم ترین عوامل و متغیرهای مؤثر بر تداوم همکاری های مرزی بین اقلیم کردستان عراق و ایران است. بدین منظور مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر تداوم همکاری های مرزی در 6 بعد (سرزمینی، ژئوپلیتیکی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی و دفاعی - نظامی) انتخاب شدند. یافته های میدانی تحقیق حاضر که برگرفته از نظرات نخبگان و کارشناسان مرتبط با مسائل مرزی بود نشان داد که 6 متغیر پیوستگی طبیعی مرز بین دو کشور، ایدئولوژی ها و راهبردهای دو کشور هم مرز، منابع مشترک مرزی، زبان مشترک بین ساکنین دو سوی رز، تروریسم بین المللی و ... از جمله مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار بر پایداری همکاری های مرزی بین منطقه خودمختار کردستان عراق و ایران محسوب می شوند. در نهایت می توان گفت که به منظور بهبود وضعیت همکاری بین این دو منطقه ابتدا باید راهبردها و سیاست هایی متناسب با شرایط هر دو منطقه تدوین نمود تا بتوان در نهایت به پایداری در همکاری های مرزی و بهبود وضعیت منطقه دست پیدا کرد.
۱۶.

تحلیل فضایی روند تحولات سالخوردگی جمعیت در مناطق مرزی ایران (نمونه موردی استان کرمانشاه 1365-1395)

کلید واژه ها: جمعیت سالخوردگی باروری کرمانشاه مرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 150 تعداد دانلود : 392
مقوله سالمندی و سالخوردگی مفهومی جدی در مباحث جمعیتی است، سرعت و شتاب افزایش جمعیت و بارتاب آن بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع یکی از مشکلات و مسائل است که بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشور ما با آن مواجه است. هدف از این تحقیق بررسی روند تحولات سالخوردگی جمعیت در استان مرزی کرمانشاه و مقایسه آن با کل کشور است. این تحقیق به روش «توصیفی تحلیلی» و با استفاده از مدل ّهای کمی به انجام رسیده است. داده های تحقیق به روش کتابخانه ای (اسنادی) جمع آوری گردید. در این راستا ابتدا با استفاده از نتایج سرشماری های سال 1365 تا 1395 یازده شاخصه جمعیتی جمعیت کل، شهری، روستایی، میانه و میانگین سنی، سالخوردگی 60 و 65 سال به بالا، موالید، باروری عمومی، کل و تجدید نسل با استفاده از مدل های کمی برای کل کشور و استان کرمانشاه محسابه گردید نتایج در کلیه شاخصه ها مبین سالخوردگی جمعیت استان در مقایسه با شاخصه های کشوری را داشتف همچنین به منظور ارتباط بین سالخوردگی و شاخص های جمعیتی از مدل تحلیل معادلات ساختاری PLS استفاده گردید، نتایج به دست آمده نشانگر آن بود که تمامی روابط مورد نظر این مطالعه بزرگتر از 96/1 بوده و این امر نشان دهنده معنی داری آن روابط در سطح اطمینان 95 درصد است.
۱۷.

عوامل مؤثر بر استمرار کولبری در روستاهای مرزی پاوه با رویکرد سناریونگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تداوم کولبری روستاهای مرزی شهرستان پاوه سناریونویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 119 تعداد دانلود : 545
مناطق مرزی جزو مناطق حساس و شکننده هر کشوری محسوب می شو ن د که به دلیل شرایط منحصربه فردی همچون دوری از مرکز و انزواگرایی با معضلاتی از جمله بیکاری و عدم اشتغال و عدم دسترسی به تأمین نیازهای اولیه روبه رو هستند. معضلات مرتبط با اقتصاد سبب شده است تا در مناطق غربی کشور ، به ویژه در روستاهای مرزی پاوه ، وضعیتی پدید آید که بخش زیادی از مردم در این منطقه برای برطرف کردن نیازهای اصلی زندگی خود به شغل کولبری روی آورند. هدف از این مقاله بررسی عوامل موثر بر استمرار کولبری در روستاهای مرزی پاوه است که با روش توصیفی - تحلیلی و بهره گیری از روش سناریونویسی به این موضوع پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از نرم افزار سناریو ویزارد نشان می دهد که از این 45 وضعیت احتمالی، 26.6 درصد وضعیت بحرانی، 17.8 درصد در آستانه بحران، 26.6 درصد وضعیت ایستا، 13.4 درصد وضعیت نیمه مطلوب ، و 15.6 درصد نیز وضعیت مطلوب دارند. درمجموع ، 29 درصد وضعیت مطلوب و 44.4 درصد نیز وضعیت نامطلوب داشته اند. از 14 سناریوی محتمل، سناریوهای 1 و 2 دارای وضعیت مطلوب و سناریوهای 5، 6، 7، 12، 13، و 14 دارای وضعیت نامطلوب بوده اند. سناریوهای 11، 10، 9، 8، 4، و 3 نیز دارای وضعیت بینابینی بوده اند و از ترکیب حالت های مختلف به وجود آمده اند. در نهایت ، می توان بیان کر د که شرایط برای استمرار کولبری در منطقه بحرانی محسوب می شود و این امر نیازمند تدوین سیاست های مناسب با موقعیت منطقه برای بهبود شرایط مع ی شتی و زندگی ساکنان نواحی مرزی است.
۱۸.

واکاوی و تبیین بحران های ژئوپلیتیک جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران بحران ژئوپلیتیک جهان اسلام مناسبات بین بازیگران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 907
جهان اسلام گستره ای وسیع از کشورها با جمعیت متعدد و متنوع است. دارا بودن جمعیت انسانی و نیز منابع جغرافیایی قدرت سبب بروز بحران های متعددی بین بازیگران مختلف در این گستره شده است. در این میان بحران های ژئوپلیتیکی به دلیل پایداری و تداومی که دارند به سادگی قابل حل نیستند از این رو از نوع بحران های درازمدت محسوب می شوند و اغلب باعث بروز درگیری ها و تنش های فراوان بین سازه های انسانی و فضایی می شوند. این مقاله با هدف بررسی بحران-های ژئوپلیتیکی جهان اسلام با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی نوشته شده است و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر، کتب مقالات گردآوری گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که بحران ژئوپلیتیک در منطقه جهان اسلام از نوع وضعیتی می باشد که در آن منابع جغرافیایی قدرت به عنوان منبع اصلی منازعه، کشمکش، اختلاف و غیره بین بازیگران در مناسبات فروملی، ملی، منطقه ای و جهانی می باشد. به بیان دیگر بحران ژئوپلیتیک در این منطقه زمانی ایجاد می شود که بازیگران در مناسبات فروملی، ملی، منطقه ای و جهانی خود روی یک یا چند منبع جغرافیایی قدرت با یکدیگر اختلاف داشته باشند و به رقابت با یکدیگر بپردازند. در نهایت نتایج تحقیق نشان می دهد که به صورت کلی بحران های ژئوپلیتیک جهان اسلام ناشی از مناسبات سیاسی بین بازیگران بوده و منابع جغرافیای قدرت را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
۱۹.

سنجش عوامل مؤثر بر پایداری اقتصادی شهرهای مرزی (مطالعه موردی: شهر سردشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد شهری پایداری اقتصادی سردشت شهرهای مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 231 تعداد دانلود : 272
برای شهرها و مناطق مرزی مبادلات اقتصادی از مهم ترین روش های ایجاد تحول در کارکرد، کالبد، اشتغال و به تبع آن ایجاد امنیت پایدار است. بنا به تعریف، پایداری اقتصادی عبارت است از ایجاد درآمد و ثبات آن برای افراد جامعه بدون کاهش و زوال سرمایه ها و ذخایر این پژوهش به منظور سنجش میزان پایداری اقتصادی شهر مرزی سردشت و مؤلفه های مؤثر بر آن انجام شده است. باهدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده فرمول تعیین حجم کوکران حجم نمونه 383 نفر به دست آمد. به منظور تجزیه وتحلیل نتایج پرسش نامه از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری (تی تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن، رگرسیون خطی ساده) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که شهر سردشت از پایداری اقتصادی ضعیفی برخوردار است به طوری که میزان پایداری این شهر 8/2 ارزیابی شده که از میزان میانه نظری پایین تر به دست آمد، نتایج آزمون همبستگی نشان از همبستگی قوی بین متغیرهای مقیاس و کارآفرینی با 894/0 در سطح معنی داری 05/0 بوده است، نتایج آزمون رگرسیون نیز نشان از تأثیر زیاد مؤلفه کارآفرینی بر پایداری اقتصادی در شهر سردشت داشته است.
۲۰.

بررسی میزان سازگاری کشاورزان حوزه دریاچه ارومیه با خشکسالی (مورد: دهستان بکشلوچای شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازگاری خشکسالی دهستان بکشلوچای دریاچه ارومیه ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 568 تعداد دانلود : 910
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان سازگاری کشاورزان روستاهای دهستان بکشلوچای ارومیه می باشد زیرا تغییرات اقلیمی در بسیاری از نقاط جهان آثار خود را در دهه های اخیر بر جای گذاشته است و انتظار می رود تاثیر این تغییرات در دهه های آینده تشدید شود. در این بین معیشت در جوامع وابسته به کشاورزی به شدت تحت تأثیر آب و هوا بوده و آسیب پذیری بیشتری را تجربه می نمایند. به همین دلیل شناسایی مراحل پاسخ و واکنش آنها اهمیت زیادی دارد. با توجه به تاثیر منفی این تغییرات بر تولید بخش کشاورزی، و از طرفی دیگر به دلیل اینکه تولید محصولات کشاورزی منبع درآمد بسیاری از جوامع روستایی می باشد، لذا سازگاری جوامع روستایی (مخصوصا کشاورزان) برای حفظ معیشت و اطمینان از امنیت غذایی خود امری کاملا ضروری است. روش مورد استفاده تحلیل و توصیفی و روش جمع آوری اطلاعات نیز روش پیمایشی و اسنادی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های آماریT  تک نمونه ای، آزمون کرونباخ، آزمون تحلیل عامل تاییدی و رگرسیون استفاده شده است، نتایج حاصل شده از آزمون کرونباخ نشان دهنده 0.731 بود. نتایج آزمون T نشان از پایین بودن میزان سازگاری کشاورزان به میزان 2.67 است و در بین مولفه های طرح شده مولفه دانش و اطلاعات نوین با امتیاز میانگین 3.19 اهمیت بیشتری داشته است. نتایج آزمون رگرسیون بیانگر تاثیر زیاد دانش و اطلاعات نوین  و تغییر و تحول با سطح سازگاری کشاورزان به ترتیب با میزان 0.62 و 0.4 بوده است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بیانگر اهمیت مولفه دانش نوین بود،و در میان گویه های دانش نوین، میزان دانش در رابطه با روش های نوین کاشت با امتیاز 0.9 و میزان دانش در ارتباط با روش های نوین برداشت با امتیاز 0.883 بیشترین تاثیر را داشته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان