حسن مجیدی

حسن مجیدی

مدرک تحصیلی: استادیار زبان وادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۸۶ مورد.
۲۱.

بررسی نسبت سیاست عِدّه و عُدّه برپایه رویکرد انسان شناختی آیت الله شاه آبادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 314 - 341

کلید واژه ها: آیت الله شاه ابادی سیاست انسان شناسی فطرت سیاست عِده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
تفاوت مکاتب سیاسی را می توان در تعریف آنها از انسان ریشه یابی کرد (تاریخچه). از این رو، مسئله این مقاله تبیین رویکرد آیت الله شاه آبادی به سیاست عِدّه و عُدّه در پرتو نگاه ایشان به انسان است (بیان مسئله). مرتبط با این حوزه، پژوهش های انجام شده یا صرفاً بر بعد عرفانی و فلسفی انسان یا به بحث از سیاست از نگاه ایشان فارغ از بستر انسان شناختی پرداخته اند (پیشینه). پس، پرسش اصلی مقاله این است که نسبت سیاست عِدّه و عُدّه با رویکرد انسان شناختی در اندیشه آیت الله شاه آبادی چیست (سؤال)؟ برای این منظور، این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی به استفاده از روش اسنادی و با تکنیک کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات اقدام کرده است (روش) که با بهره گیری از مبانی مفهومی اقدام به تعریف انسان از نگاه آیت الله شاه آبادی با تفکیک طبیعت و فطرت کرده، سپس نقش انسان را در تشکیل جامعه تحلیل کرده است. در ادامه، با تأکید بر اینکه احکام طبیعت باید پیرو احکام فطرت باشند (فرضیه)، سیاست عِدّه و عُدّه در اندیشه آیت الله شاه آبادی را تشریح می کند (هدف) و در نهایت، سیاست های کلی مستخرج از نسبت اصول فطری سیاست عِدّه با لوازم طبیعت انسان از نگاه سیاست عُدّه به دست می آید (یافته).
۲۲.

بررسی فنی «حسن ابتدا» و «براعت استهلال» و «حسن ختام» در قصّه های قرآن (موردپژوهانه، داستان حضرت موسی و یوسف (علیهما السَّلام))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال هفتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 51 - 82

کلید واژه ها: براعت استهلال حسن ابتدا براعت ختام داستان های قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۳ تعداد دانلود : ۴۵۲
براعت استهلال، حسن ابتدا و براعت ختام از صنایع معنوی بدیع می باشد که در زیبا سازی متون نظم و نثر ادبی و جلب توجه مخاطب و همراه کردن او با داستان، نقش عمده ای را ایفاء می کند. تنوع در شیوه های آغازین کلام و انسجام معنایی میان مقدمه و متن اصلی و خاتمه در داستان یکی از نشانه های توانمندی ادیب یا سخنور در خلق اثر است. قرآن کریم که به عنوان کلام خالق و معجزه بی بدیل پیامبر رحمتr است،  دل ها را جذب عظمت بیان خود کرده و گوش جان را مسحور سخن خویش می سازد. یکی از نشانه های اعجاز قرآن کریم فواتح و خواتم سوره ها است که با کلمات و عباراتی زیبا و جذاب آغاز می گردد و با اشاره ای لطیف و متناسب، مقصود سور ها را بیان می کند و با این شیوه های بیانی، خستگی و ملالت را از مخاطب خود می زداید. همچنین داستان های قرآن نیز از لحاظ ساختار کلام با شیوه های مختلفی آغاز می گردد. مقدمه داستان های قرآن متنوع بوده و از جذابیت هنری ویژه ای برخوردار است و با شیوه های بیان منحصر به فرد خود، در خواننده ایجاد شوق و انگیزه می کند. همچنین انسجام الفاظ، موسیقی درونی، ارتباط تنگاتنگ معنایی و تناسب میان مقدمه و متن اصلی و خاتمه داستان، تأثیر بسزایی در جلب توجه خواننده داشته و او را در فراز و نشیب صحنه های داستان با خود همراه می کند.  
۲۳.

بررسی اصول و معیارهای ترجمه از زبان عامیانه (مورد کاوی زبان عامیانه عربی)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی و بلاغی سال هفتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 94 - 108

کلید واژه ها: زبان گویش لهجه چگونگی ترجمه اصول زبان عامیانه عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۳۷۷
زبان یک نظام یا سیستم به هم پیوسته است که مهمترین کاربرد آن، ایجاد ارتباط بین انسان هاست. انسان ها همه به یک زبان سخن نمی گویند، زبان های مختلفی در جهان وجود دارد و هر زبانی دارای ویژگی خاصی است که بوسیله ی آن از دیگر زبان ها متمایز می گردد. افراد یک ملت نیز به یک زبان واحد سخن نمی گویند، بلکه زبان ها در کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند و همین تفاوت ها باعث شکل گیری لهجه ها و گویش ها می شود. منظور از زبان عامیانه واژگان و اصطلاحاتی غیر رسمی است که فقط برای یک گروه خاص قابل درک است. کاربرد زبان عامیانه در دوران معاصر افزایش یافته است و برخی از نویسندگان به نوشتن داستان و نمایشنامه خود به زبان عامیانه تمایل پیدا کرده اند، که این کار خود توانایی های زیادی از مترجم می طلبد؛ چرا که ترجمه ی زبان عامیانه همواره با مشکلاتی روبه روست که مهمترین آن ها، یافتن معادل مناسب برای واژگان و اصطلاحات عامیانه در زبان مقصد است. اینکه چه روش و شگردی برای ترجمه تعابیر عامیانه به کار گیریم یا اینکه زبان عامیانه در چه گونه هایی در متون رسمی تبلور می یابد و مشکلاتی که مترجم در ترجمه گویش با آنها مواجهه است، چیست، اصلی ترین دغدغه ها و مسائل پژوهش حاضر است که سعی می شود بدان پاسخ گفته شود. نتیجه نشان می دهد که گونه های مختلفی چون زمانی اجتماعی، جغرافیایی برای زبان عامیانه می توان در نظر گرفت.
۲۴.

مطالعه تطبیقی جنبش اخوان المسلمین مصر و جنبش فتح الله گولن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۹ (پیاپی ۵۹) 179 - 206

کلید واژه ها: جنبش گولن اخوان المسلمین اسلام ترکی ترکیه مصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۳۹۰
شکل گیری جنبش های مختلف در منطقه باعث شده تا طیف وسیعی از مطالعات پیرامون جنبش ها شکل بگیرد و چرایی و چگونگی فعالیت این جنبش ها را مدنظر قرار دهد. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و روش تطبیقی دو جنبش اخوان المسلمین و جنبش فتح الله گولن بررسی شود و به شباهت ها و تفاوت های آن ها اشاره شود. فرضیه نوشتار این است که اخوان المسلمین در شیوه ها و روش ها با جنبش گولن شباهت و در نوع نگاه به مقوله دین و سیاست دارای تفاوت های اساسی هستند. در همین راستا یافته های پژوهش حاکی از این است که دو جنبش در مقوله دین و دولت و سکولاریسم کاملاً متفاوت از هم و در مبحث دموکراسی و تصوف به هم نزدیک هستند. هم چنین یافته های تحقیق تصریح می کند که اگر چه هر دو جنبش دارای هدفی جهان شمول بوده اند؛ ولی جنبش گولن متوجه کل عالم و جنبش اخوان المسلمین متوجه جهان اسلام بوده است. هرچند هر دو جنبش دست به فعالیت های اقتصادی و خدماتی زده اند ولی فعالیت های خدماتی اخوانی ها بیشتر از جنبش گولن بوده است.  
۲۵.

تحلیل و بررسی نشانه های حتمی ظهورِ حضرت قائم (عج) در سروده های سید حسن میرجهانی

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 77 - 95

کلید واژه ها: امام مهدی (عج) علایم حتمی ظهور سید محمدحسن میرجهانی شعر عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۱۹
یکی از مهم ترین موضوعات در زمینه مهدویت، نشانه های ظهور است. شاعران بسیای در این باره شعر سروده و هر یک به گونه ای به این علایم پرداخته و همه نشانه هایی را که از پیامبر اسلام6 و ائمه معصومین: به ما رسیده، به نظم درآورده اند. برخی از شاعران تقریباً تمام علایم ظهور و برخی دیگر به گوشه ای از آن ها اشاره کرده اند. در این میان سید محمدحسن میرجهانی از شاعران ایرانی است که علاوه بر سرودن اشعار فراوان به فارسی در مدح اهل بیت: سروده هایی جالب هم در این خصوص به عربی دارد؛ از جمله این اشعار می توان به منظومه های ایشان در ارتباط با نشانه های ظهور اشاره کرد. وی از جمله کسانی است که تقریباً همه نشانه های ظهور امام مهدی7 را در چهار مبحث علایم عام، علایم حتمی، علایم مشروط و علایم مخصوص در اشعار خویش به کار برده است. این مقاله بر آن است تا ضمن معرفی شخصیت سید محمدحسن میرجهانی، به بررسی و تحلیل علایم محتوم ظهور از ورای سروده های وی بپردازد.
۲۶.

تحلیل گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵ (پیاپی ۵۵) 125 - 155

کلید واژه ها: گفتمان لاکلا و موف گفتمان اعتدال حسن روحانی انتخابات ریاست جمهوری یازدهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۶۴۹
این می کوشد اشاره به زمینه های انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم، به بررسی گفتمان انتخاباتی حسن روحانی به منزله نامزد پیروز انتخابات بپردازد و به این سؤال پاسخ دهد که چگونه با روش تحلیل گفتمان، نحوه هژمونیک شدن گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم تبیین می شود؟ مدعای مقاله آن است که مؤلفه های گفتمانی نامزد پیروز در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بیشتر بر اساس تنوع مفصل بندی از دال های مختلف، اسطوره سازی و غیریت سازی در رابطه اش گفتمان حاکم بر دولت دهم، دسترسی و اعتبار بیشتر گفتمان اعتدال در جامعه و برخورداری از سوژگی سیاسی قابل تحلیل است. یافته های این مقاله نشان می دهد گفتمان اعتدال در تنازع گفتمانی به دلیل برخورداری از موقعیت سوژگی سیاسی، فعال تر و منسجم تر، به کارگیری فرایند حاشیه رانی و برجسته سازی ، میزان دسترسی مؤثر و اعتبار بیشتر نسبت به سایر گفتمان های رقیب، هژمونیک شده است.
۲۷.

شناخت زمینه های ارائه طرح معامله قرن، امکان سنجی تحقّق آن و رسالت شبکه های برون مرزی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳

کلید واژه ها: آمریکا معامله قرن فلسطین رژیم صهیونیستی قدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۶۶۶
شکست طرح های پیشین برای سازش بین دو طرف صهیونیستی- فلسطینی، سران رژیم-صهیونیستی و آمریکا را بر آن داشت تا طرحی نو برای تحقق اهداف پیشین ارائه کنند که امروزه از آن به «معامله قرن» یاد می شود. لذا پرسش اصلی مقاله پیش رو عبارت است از: «چه زمینه هایی موجب طرح چنین معامله ای شده است؟» واکاوی ماهیت طرح یاد شده و رفتار سیاسی طرّاحان و بازیگران آن در چارچوب ابعاد 5 گانه مکتب کپنهاگ و به روش توصیفی- تحلیلی، نگارندگان را به این نتیجه رساند که طرح مزبور، با توجه به زمینه هایی چون تأمین امنیت رژیم صهیونیستی، وجود نزاع سیاسی بین گروه های فلسطینی، تحولات قدرت در عربستان سعودی، کند شدن روند بیداری اسلامی، گسترش مقبولیت منطقه ای ایران به دنبال پیروزی های محور مقاومت، توسعه روابط آشکار و پنهان عربی- صهیونیستی، افزایش بحران اقتصادی در غرب آسیا و اهمیت انرژی در معادلات قدرت، در کنار جایگاه محوری مسجدالاقصی، صحرای سینا و کرانه باختری از منظر فرهنگی و ژئوپلیتیک، ارائه شده است.
۲۸.

الگوی «مقاومت اسلامی» مبتنی بر انسان شناسی علامه طباطبایی و شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 155 - 178

کلید واژه ها: الگوی مقاومت اسلامی اعتباریات علامه طباطبایی شهید مطهری انسان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۸ تعداد دانلود : ۴۰۱
این مقاله به دنبال ارائه الگویی از مقاومت اسلامی مبتنی بر مبانی انسان شناختی علامه طباطبایی و شهید مطهری است. اهمیت این موضوع از آنجاست که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سطح منطقه ای، گفتمانی به اسم مقاومت نمود پیدا کرد اما کمتر از بُعد انسان شناسی فلسفی به آن پرداخته شده است. این مقاله به روش اسنادی، مباحث انسان شناختی را در پرتو نظریه اعتباریات در آثار این دو فیلسوف معاصر بررسی کرده است، سپس براساس آن، کنش گری انسان ها را در نظریه تشکیل جامعه و دولتِ ایشان نشان می دهد و در طرحی نوآورانه، با تعمیم نظریه تشکیل جامعه و دولتِ این دو اندیشمند به عرصه روابط بین ملت ها و دولت ها، الزام های تشکیل یک دولت جهانی و دلایل ناکامی بشر در رسیدن بدان را مشخص می کند و الگویی از روابط سه گانه استثماری، کارکردی و هویتی را به عنوان مدل جایگزین تعاملات بین المللی تبیین می کند. در این میان، الگوی تعامل دولت اسلامی براساس روابط سه گانه مذکور با سه دسته مختلف از بازیگران فراسرزمینی (استثمارگران، بازیگرانِ هم هویت و غیرهویت) در پرتو قاعده «نفی سبیل» و برآورده ساختن چهار نیاز اساسی بشر به عنوان الگوی مقاومت اسلامی، ارائه می شود.
۲۹.

بررسی تطبیقی الگوی عدالت از منظر شهید مرتضی مطهری و مایکل والزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 1 - 34

کلید واژه ها: عدالت الگوی عدالت نوصدرائیان شهید مطهری جماعت گرایان مایکل والزر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۶۰۴
پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تطبیقی الگوی عدالت بین دو جریان فکری نوصدرایی و جماعت گرایی با تمرکز بر آرای شهید مرتضی مطهری و مایکل والزر است. برای دستیابی به الگوی عدالت از دیدگاه این دو متفکر، سه معرفت «فلسفی»(شامل معرفت شناسی، انسان شناسی و هستی شناسی)، «پارادایمی» و «علمی» (شامل نظریه و مدل) در نظر گرفته شده و داده ها گردآوری و با استفاده از روش تطبیقی، تحلیل شده است. بنابراین پس از تبیین معرفت فلسفی و پارادایمی جریان های فکری نوصدرائیان و جماعت گرایان، نظریه و مدل عدالتِ «زیربنا-روبنا»ی شهید مطهری با «برابری پیچیده»ی والزر در محورهای «تلقی از مفهوم عدالت»، «ادراک اعتباریات از عدالت»، «نسبی گرایی در عدالت»، «تکثرگرایی در اصول عدالت» و «رابطه ی حقوق فرد و جامعه در اجرای عدالت» بررسی و مقایسه شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد باوجود اشتراکات دو متفکر در اهمیت دادن به جامعه و اجتماع در تلقی از مواهب اجتماعی و اصول توزیع آن، شهید مطهری حقوق جامعه را نسبت به حقوق افراد مقدم می داند و با نسبی گرایی و تکثرگراییِ حداکثری در مواهب و اصول توزیع موافق نیست. وی همچنین برخلاف رویکرد والزر معتقد به وجود برخی از ادراکات جهان شمول و ثابت در عدالت است. از طرف دیگر والزر با احصای حوزه های جزئی یازده گانه از عدالت (عضویت، امنیت و رفاه، پول و کالا، منصب، کار سخت، اوقات فراغت، آموزش، خویشاوندی و عشق، تشخیص و رسمیت، فیض الهی و قدرت سیاسی)، به حفظ استقلال هر حوزه از «سلطه» و «انحصار» تأکید دارد؛ اما شهید مطهری با بیان سه حوزه ی کلی از عدالت (عدل الهی، عدالت فردی و عدالت اجتماعی) قائل به وجود رابطه ی «همه جانبه»ی تأثیر میان آن ها در ساختاری است که عدل الهی زیربنای عدالت بشری و عدالت فردی زیربنای عدالت اجتماعی است.
۳۰.

مؤلفه های گفتمانی حاکم بر اندیشه های محیط زیستی آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ 79 - 90

کلید واژه ها: بوم گرایی محیط زیست اندیشه س یاسی تحلیل گفتمان آیت الله خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۴۵
هدف مقاله حاضر شناخت اندیشه های محیط زیستی آیت الله خامنه ای است. این مقاله با استفاده از نظریات مطرح در حوزه ارزش گذاری به محیط زیست به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که: مؤلفه های گفتمانی حاکم بر اندیشه های محیط زیستی آیت الله خامنه ای چیست؟ روش این پژوهش تحلیل گفتمان به روایت لاکلاو و موفه است. یافته های مقاله نشان می دهد آیت الله خامنه ای ازدو جنبه معنوی و سیاسی به موضوع محیط زیست می نگرد. در صورت بندی گفتمانی آیت الله خامنه ای در حوزه محیط زیست گرایی، عنصر دینی به منزله دال مرکزی و مردمی بودن آن، روحیه انقلابی و عقلانیت به مثابه دیگر نشانه ها و مؤلفه ها با آن مفصل بندی شده اند. این دال ها از طریق آگاهی بخشی عمومی، ایجاد رویه های قانونی و نظارتی، الگوسازی مناسب، تقویت و ایجاد همگرایی در قوه اجرایی، بهره گیری از مطالعات علمی و تقویت دیپلماسی محیط زیست، به معنایی تثبیت شده در جامعه تبدیل می شوند. گفتمان غرب به سبب فقدان نگاه الهی در استفاده از محیط زیست، در حوزه میدان گفتمانی و رقیب دیدگاه آیت الله خامنه ای قرار می گیرد.
۳۱.

بررسی زیبا شناسانه خطبه جهاد در پرتو نقد فرمالیستی

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 85 - 106

کلید واژه ها: نقد ادبی فرمالیست خطبه جهاد ساخت موسیقایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۳۶۲
نقد فرمالیستی از روش های جدید نقدی است که محور اصلی آن در بررسی متون ادبی، شکل ظاهری است یعنی در ادبیات به بررسی میزان ادبیت متن می پردازد. با نگاهی صورت گرایانه، متوجه می شویم گوینده آوا و موسیقا را در جهت القای معانی به کار گرفته و ضمن اینکه از سطح معنای قاموسی واژگان فراتر رفته، با استفاده به جا از صداهای کشیده و واکه های متناسب با مفهوم کلام، تاثیر بدیعی در فهم موضوع داشته است؛ در هم خوانی آوایی، چنان صامت ها و مصوت ها را چینش کرده که شدت بیان و سنگینی فضایی را به ذهن می رسانند؛ برای معانی، هم خوان معنایی را درنظر دارد و با ایجاد اتحاد بین این دو هم خوان، توانسته القاگر معانی مورد نظر باشد تا جایی که اگر کسی با زبان کلام آشنا نباشد، بتواند به معنای کلی کلام پی ببرد. گوینده تنها به بعد شنیداری مخاطب توجه نکرده و به هم خوانی سیمایی نیز توجه داشته است؛ هرچند این امر در راستای دو هم خوانی پیشین قرار دارد اما ایجاد اتحاد میان آن ها امری قابل اهمیت است. تمامی موارد مبین آن است که خطبه جهاد از ساخت موسیقایی قوی برخوردار و با بهره گیری از هم خوانی آوایی در القای مفاهیم به مخاطب، موفق عمل کرده است. الفاظ از نظر زیبایی فرمی، با هم در ارتباط تنگاتنگ قرار گرفته اند نه تنها معنا نتوانسته است بر زیبایی ظاهری تاثیر منفی بگذارد بلکه فرم کلام و موسیقای واژگان را در اختیار گرفته و آن ها را با هم عجین کرده و خود در جهت انتقال بهتر مفاهیم و ابزار کمک رسان قرار گرفته است.
۳۲.

تابش اندیشه های خیامی در اشعار احمد صافی نجفی(دَم غنیمت شماری، طمع و دلبستگی به دنیا، جوانی، باده ستایی، شکایت از روزگار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹

کلید واژه ها: خیام نیشابوری احمد صافی نجفی دم غنیمت شماری طمع و دلبستگی به دنیا جوانی باده ستایی شکایت از روزگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
احمد صافی نجفی - شاعر معاصر عراقی- با ادب فارسی و شعرای ایران آشنا بود و بیش از همه به خیام علاقه مند بود؛ بنابراین، در طی اقامت هشت ساله خود در ایران، سه سال را صرف ترجمه رباعیات خیام نمود. این نکته و مطالعه اشعار وی، نشان می دهد که صافی از اندیشه های خیام تأثیر مستقیم پذیرفته است؛ بدین جهت می توان به سهولت تابش جهان بینی خیام را در سروده های وی یافت. مقاله حاضر بر آن است تا با روش مکتب فرانسوی در ادبیات تطبیقی، به بررسی و تحلیل تجلی برخی افکار خیّامی بر یکی از شاعران برجسته و معاصر عرب؛ احمد صافی نجفی بپردازد. همچنین علاوه بر اشاره به نشانه های تأثیرپذیری صافی از رباعیات خیام، نگارندگان با چشم اندازی تطبیقی و تحلیل و بررسی شواهد شعری روشن می سازند که این شاعر عراقی، در مواردی همچون دم غنیمت شماری، طمع نورزیدن و دوری از دلبستگی به دنیا، حسرت بر ایام جوانی، باده ستایی و شکایت از روزگار، تحت تأثیر اندیشه های تابناک خیام نیشابوری در سروده هایش بوده است.
۳۳.

تحلیل گفتمان احتجاجات و مناظره های امام صادق(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۱ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۱) 179 - 196

کلید واژه ها: امام صادق (ع) احتجاج مناظره امامت تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
هدف: هدف مقاله حاضر، شناسایی برخی از بایسته های برگزاری کرسی های نقد، نظریه پردازی و مناظرات علمی با بررسی مناظره های امام صادق(ع) بود. روش: این مقاله با بهره گیری از توانایی های تحلیل گفتمانِ انتقادی ون دایک در قالب متغیّرها و مقوله های عملیاتی، این مناظره ها را بررسی کرده است. یافته ها: دقت در مناظره های امام با نمایندگان ادیان و فِرَق دیگر، با تمرکز بر مقوله واژگان، چشم انداز، استعاره، انسجام تاریخی، نقل قول، تأکید ساختاری و قطب بندی نشان می دهدکه امام با وجود اثبات حقانیت و ابطال مدعیات طرفهای مناظره، از منازعه گفتمانیِ اخلاق گریز بر حذر مانده و در کمال صراحت، دقت، ادب و احترام، نفسِ این مناظره ها را به عرصه ای برای اثبات حقانیت اسلام در برابر الحاد و دیگر ادیان، و حقانیت امامت و تشیّع دوازده امامی در برابر مخالفان(زیدیان و معتقدان به خلافت) بدل کردند. نتیجه گیری: مواجهه امام صادق(ع) با متفکران دیگر مسلکها، مکاتب و مذاهب، به پیش چشم رهجویان راه حقیقت، جلوه روشنی از تضارب آرا و برخورد عالمانه با عقاید مخالف است. امام صادق(ع)، در مقام مؤسس مکتب فقهی شیعی، در احتجاجات خود از پیشگامان راه اندازی کرسی های آزاد بحث و مناظره علمی اند.
۳۴.

بررسی و تحلیل مفهوم قصر در سوره نجم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۶ 109 - 130

کلید واژه ها: اسلوب قصر اغراض بلاغی شیوه های قصر سوره نجم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۴ تعداد دانلود : ۴۴۸
در قرآن کریم، آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده که اسلوب قصر و حصر از باب های مهم علم معانی در میان اقسام علم بلاغت است. قرآن کریم این آرایه ادبی را با روش های گوناگون به کار گرفته است. این پژوهش با روش بلاغی به بررسی شیوه های مهم قصر و راه های آن و تقسیم های مختلف آن، اعمّ از قصر موصوف، صفت بر حقیقتی و اضافی و بالعکس و نیز تقسیم آن بر اساس مقتضای حال مخاطب، یعنی افراد، تعیین و قلب به استناد کتب بلاغی و تفسیری می پردازد. مهم ترین هدف این تحقیق، دست یافتن به دقایق و نکات قصر در سوره نجم است. شناخت شیوه بلاغی قصر در فهم آیات قرآنی ضرورت تام دارد و بدون توجه به آن، بسیاری از معانی آیات الهی در پرده می ماند.
۳۵.

بازنمایی انتخابات مجلس دهم در سال 94 در روزنامه های کیهان، ایران و شرق

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۱

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان اصلاح طلب اعتدال گرا انتخابات مجلس انتخابات خبرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۳ تعداد دانلود : ۴۴۲
خبر و تحلیل های روزنامه های جریان های مهم سیاسی کیهان (اصول گرا)، شرق (اصلاح طلب) و ایران (اعتدال گرا) با استفاده از روش تحقیق تحلیل گفتمان رویکرد وندایک در خصوص دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین انتخابات مجلس خبرگان در بازه زمانی (1 مهر تا 10 اسفند ماه 1394) مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق پژوهشگران پس از استخراج مهم ترین کار ویژه های گفتمانی این روزنامه ها به مقایسه آنها با یکدیگر پرداختند. هر یک از این روزنامه ها که متعلق به یک جریان سیاسی بودند، به دنبال آن بودند که گفتمان خود را در مقابل دیگری تبیین کنند، اما گفتمان دو روزنامه ایران و شرق تقریبا در مقابل گفتمان روزنامه کیهان قرار می گرفت. هر چند هر دو روزنامه شرق و ایران خود را اصلاح طلب و اعتدال گرا و تا حدودی دارای تفاوت گفتمانی معرفی می کردند اما به طور کلی هر دوی آنها دگر خود را اصول گرایان معرفی می کردند. روزنامه شرق و ایران چشم انداز اصلاح طلبان و اعتدال گرایان را در انتخابات آینده مجلس پیروزی در صورت مشارکت حداکثری مردم می دانست و روزنامه کیهان هم چشم انداز اصول گرایان را برای پیروزی در صورت ائتلاف حداکثری و لیست واحد عنوان می کرد. پس از اعلام نتایج انتخابات روزنامه ایران مجلس آینده را مجلسی معتدل و روزنامه شرق با پیروزی قاطع لیست امید و اصلاح طلبان و روزنامه کیهان با پیروزی چشمگیر «اصول گرایان» و شباهت نداشتن مجلس دهم به مجلس ششم بازنمایی کرد.
۳۶.

گفتمان اسلام گرای دموکرات در مصر جدید؛ از قیام ژانویة 2011 تا 2016(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: روابط بین الملل مطالعات منطقه ای مصر اخوان المسلمین قیام 2011 اسلام گرای دموکرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۴۱۲
قیام 2011 مصر، زمینه ساز شکل گیری و یا رشد گفتمان هایی در مصر شده است که هرکدام با برجسته سازی خود و به حاشیه رانی رقیب، سعی در هژمون سازی منظومة گفتمانی خود داشته اند تا از این طریق دال های شناور حوزة گفتمان گونگی رقبای خود را در چارچوب ساختار گفتمانی خودش معنا بخشیده و هویتی تازه خلق کنند. از جملة این گفتمان ها که توانست با هژمون سازی خود (هرچند به طور موقت)، اولین انتخابات رسمی در مصر جدید را به نام خودش رقم بزند، «گفتمان اسلام گرای دموکرات» بوده و با توجه به روند ظهور و سقوط این گفتمان، این پرسش مطرح است که منطق گفتمانی و دال های هویت بخش، اص ول و مؤلفه های گفتمان اسلام گرای دموکرات در مصر چیست و احزاب و گروه های سیاسی معرف این گفتمان کدم اند؟ می توان گفت منازعه گفتمانی و ناتوانی هر یک از گفتمان ها برای استقرار و تثبیت و نبود زمینه فراگیری هر یک از گفتمان ها از جمله گفتمان های اسلام گرای اقتدارگرا، سکولار دموکرات و سکولار اقتدار گرا صحنه مصر را تا مدت ها دستخوش ناآرامی می کند. روش- نظریه مقاله حاضر، تحلیل گفتمان لاکلا و موفه است. یافته های مقاله نشان می دهد: گروه هایی که در ذیل گفتمان اسلام گرای دموکرات تعریف شدند، از جمله اخوان المسلمین، با ارائة قرائتی نو از اسلام سیاسی، در مقطعی بعد از مبارک در مصر خود را به کرسی ریاست رساندند؛ اما ناتوانی آن ها در هویت بخشی به دال های شناور بسیار در حوزة گفتمان گونگی شان و نبود فراگیری این گفتمان، مهر سقوط بر عملکردشان زد.
۳۷.

سیرة فردی و اجتماعی امام رضا(ع) با تطبیق بر آیات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۶

کلید واژه ها: قرآن سیره اجتماعی امام رضا (ع) سیره شناسی سیره فردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۳۶۵۷ تعداد دانلود : ۱۶۴۷
امام رضا (ع)یک شخصیت کامل انسانی است که تمام رفتارها و گفتارهای ایشان منطبق با آیات قرآنیاست و به همراه پیامبر و ائمه (ع)بهترین الگو برای ساخت زندگی اسلامی است. سیره شناسی به معنای سبک شناسی و رفتارشناسی است و در واقع، شناخت اصول، معیارها و روش هایی است که یک فرد در رفتار و کردار خود دارد. این نوشتار در پی تطبیق سیرة فردی زندگی امام رضا (ع)از قبیل خوش خلقی، عذرپذیری، ساده زیستی، کناره گیری از دنیا، حفظ زبان و نیز سیرة اجتماعی ایشان، از قبیل ارزش نهادن بر نفس انسان، خانواده، صلة رحم، انفاق و بخشش، ارتباط و تعاون با محرومان جامعه، خوش رفتاری با کارگران، جود و سخاوت، گذشت و بردباری، پرهیز از اسراف، مشورت، عمران و آبادانی با آیات قرآناست. هدف اصلی از این تحقیق، «سیرة فردی و اجتماعی امام رضا (ع)با تطبیق بر آیات قرآن» و اهداف فرعی «بررسی فضائل و ویژگی های اخلاقی امام رضا (ع)» و «شناخت رابطة بین ویژگی های اخلاقی امام رضا (ع)با آیات قرآن» است. پرسش اصلی این پژوهش که با روش کتابخانه ای درصدد پاسخگویی به آن است، اینکه کدام  فضائل اخلاقی امام رضا (ع)متأثر از آیات قرآناست و سیرة فردی و اجتماعی امام رضا (ع)که برخاسته از قرآناست، چگونه در جامعة امروزی می تواند تأثیر داشته باشد؟ در نتیجه، الگوی رفتاری و اخلاقی امام رضا (ع)، در کنار ائمه (ع)،  قرآننیز بوده است و می توان بسیاری از ویژگی های فردی و اجتماعی ایشان را در قرآنپیدا کرد.
۳۸.

گفتمان اسلام گرای اقتدارگرا در مصر جدید؛ از ژانویه 2011 تاکنون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۶ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 1049 - 1066

کلید واژه ها: اسلام گرای اقتدارگرا تحولات 2011 تکفیری سلفی گفتمان مصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۰۸
سقوط مبارک در سال 2011 آغاز تحولی گفتمانی در مصر بود. عناصر رهاشده بر حوزه گفتمانگی مصر، گرداگرد دالی خاص درصدد ارائه تصویری کارامد از جامعه مطلوب مصر و جذب دال های شناور در حوزه گفتمانگی رقبا بودند. از یک منظر می توان گفتمان های سیاسی مصر را بر پایه اسلام گرایی یا سکولاریسم و دموکراسی خواهی یا اقتدارگرایی تقسیم کرد. برخی گروه های سیاسی مصر، در درون گفتمان اسلام گرای اقتدارگرا »عمل کرده و در نزاع گفتمانی شکل گرفته، سعی در هژمون سازی خود داشته اند. پرسش این مقاله این است که این گفتمان از چه مؤلفه هایی برای تسلط هژمونیک خود بهره برده و ساختار گفتمانی آن به وسیله چه گروه های سیاسی شکل گرفته است؟ این مقاله با روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه نشان می دهد که گفتمان یادشده با مرکزیت" خلافت"در مفصل بندی با دال هایی چون شورا، عدالت، جهاد، شریعت، و در غیریت سازی نسبت به غرب و دموکراسی و شیعه؛ سعی در بازخوانی خود برای تناسب با اوضاع دارد، اما تشتت مؤلفه های گفتمانی و گروه هایی که از این منطق گفتمانی بهره می گیرند، موجب شده است تا به نوعی دچار زمان پریشی گفتمانی شوند.
۳۹.

گفتمان سکولار اقتدارگرا در مصر ؛از خیزش ژانویه 2011 تا2015(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: سکولار مصر اقتدارگرا خیزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۴۴۲
شکل گیری خیزش 2011 مصر،موجب شد تا نظامی از تداخل گفتمانی در این کشور شکل گرفته و نوعی از تقابل و تعامل را بین سکولارها با مسلک دموکراتیک و اقتدارگرایی و همچنین اسلام گرایان با دو مرام یادشده، شاهد باشیم.از این رو،شاهد شکل گیری مجموعه ای از گفتمان هاییم که در نزاع با هم، سعی در به حاشیه رانی رقیب و تثبیت نظام معنایی خود داشته اند.یکی از این گفتمانها،گفتمان سکولار اقتدارگرا می باشد.بدین ترتیب،سؤال اینجاست که معنا و مفهوم گفتمان یادشده و همچنین مؤلفه های آن کدامند و چه گروه ها و احزابی از آن پیروی می کنند؟. پاسخ بدین پرسش با روش لاکلایی، اینگونه گشت که گفتمان مزبور سعی دارد تا دالهایی چون توسعه اقتصادی،حقوق شهروندی و کرامت انسانی،مبارزه با تروریسم،عدالت اجتماعی و استقلال در سیاست خارجی را به وسیله ی دال مرکزی «امنیت» معنابخشی کرده و هویتی جدید بیافریند.نظامیان مصر که از همین منطق گفتمانی پیروی می کنند،توانستند تا با امنیتی سازی مصر و به زور شمشیر ، گفتمان رقیبشان را به حاشیه رانده و خود را هژمون سازند.
۴۰.

Religion and Democracy in Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei's Thoughts

نویسنده:
منبع: Islamic Political Thought, Vol ۲, Issue ۲, (Serial ۴), Fall ۲۰۱۵ 45 - 65

کلید واژه ها: Imam Khomeini Ayatollah Khamenei religion Democracy elections

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۲۸
The idea of religious democracy as emerging from the thinking style of leaders of the Islamic republic, is going to create an ideal relationship between democracy and religion. The present paper will explain the religious democracy in the ideologies of leaders of the Islamic republic of Iran (Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei), within three theoretical, principles and components of religious democracy, and practical realization principles of religious democracy areas. In the thoughts of Imam Khomeini and ayatollah Khamenei there is a firm link between religion and politics, and democracy originates from religion. Since democracy is in the length of God's leadership, and people have chosen religion as their democracy framework, the link between Islam and democracy materializes. The leaders of the Islamic republic believe in human dignity and in the role of public participation of all men and women in realization of democracy. For them, participation in elections and political issues is both, a right, and an obligation. Thus, it can be claimed that elections have a key position in the realization of democracy. In fact, even the protector of the Islamic juristics who in the thought of Shiism and during the absence of Imam Zaman is in charge of religious affairs is elected through the votes of the Constituent Assembly (who are elected by people). Therefore, in the thoughts of leaders of the Islamic republic there is a link between the components and bases of Islam and democracy.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان