محسن رحیمی نیا

همواره تبیین ابعاد سیاست خارجی حکومت های گذشته ایران چراغ راهی برای تعیین سیاست گذاری و عرصه تصمیم گیری برای آینده است. در تحلیل سیاست خارجی رژیم پهلوی دوم، این نکته توسط نویسندگان شناسایی و تحلیل شده که ایران یک هراس همیشگی نسبت به شوروی داشته و این هراس در سیاست گذاری ها و راهبردهای روابط خارجی پهلوی نقش مهمی ایفا نموده است. این مقاله تلاش می کند عوامل و منابع ایجاد هراس از شوروی در حکومت پهلوی دوم را تبیین و نقش آن را در تصمیم گیری سیاست خارجی تحلیل کند. رویکرد محققان در این مقاله توصیفی تبیینی بوده و در همین راستا با ترکیب دو نظریه روان شناسی سیاسی ماروین زونیس و نظریه پیوستگی جیمز روزنا ، الگوی نظری جدیدی را طراحی نموده اند که مبنای تحلیل قرار گرفته است. نویسندگان با تبیین منابع فرد، نقش، ساختار حکومت، ساختار اجتماعی، عوامل فراملی یا نظام بین الملل، ابعاد شوروی هراسی را تبیین؛ و اثرگذاری آن در فرآیند تصمیم گیری سیاست خارجی پهلوی دوم را نشان داده اند.

این می کوشد اشاره به زمینه های انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم، به بررسی گفتمان انتخاباتی حسن روحانی به منزله نامزد پیروز انتخابات بپردازد و به این سؤال پاسخ دهد که چگونه با روش تحلیل گفتمان، نحوه هژمونیک شدن گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم تبیین می شود؟ مدعای مقاله آن است که مؤلفه های گفتمانی نامزد پیروز در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بیشتر بر اساس تنوع مفصل بندی از دال های مختلف، اسطوره سازی و غیریت سازی در رابطه اش گفتمان حاکم بر دولت دهم، دسترسی و اعتبار بیشتر گفتمان اعتدال در جامعه و برخورداری از سوژگی سیاسی قابل تحلیل است. یافته های این مقاله نشان می دهد گفتمان اعتدال در تنازع گفتمانی به دلیل برخورداری از موقعیت سوژگی سیاسی، فعال تر و منسجم تر، به کارگیری فرایند حاشیه رانی و برجسته سازی ، میزان دسترسی مؤثر و اعتبار بیشتر نسبت به سایر گفتمان های رقیب، هژمونیک شده است.