فرهاد حمزه

فرهاد حمزه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

ارائه الگوی همگرایی منطقه ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 434 - 424

کلید واژه ها: ژئوپولیتیک همگرایی منطقه ای ایران ترکیه عراق مدل راهبردی SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۴۴۲
منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات «SOWT» بهره برده شده است.
۲.

رفتار مداخله گران فرا منطقه ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 61 - 87

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک مداخله گران سیاسی کدهای ژئوپلیتیکی فرهنگ ایران و آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۱۴
انسان ذاتاً موجودی ژئوپلیتیکی است و دغدغه اصلی همه انسان ها در شکل فردی و جمعی تعیین حریم و قلمروسازی است، در طول تاریخ همواره یکی از شاخصه های اصلی اقتدار بین المللی کشورها بهره مندی از روابط مستحکم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی با سایر ملل جهان بوده و در این راستا گسترش روابط فرهنگی بر اساس توانایی ها و فرصت های ناشی از ژئوپلیتیک فرهنگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است. هدف این مقاله تحلیل رفتار مداخله گران فرا منطقه ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان است. سوال اصلی مقاله این است که چرا مداخله گران فرا منطقه ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان به دنبال کسب جایگاه هستند؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سوال اصلی فوق در صدد تحلیل آن هستیم این است که ایران و آذربایجان دارای قلمرو ژئوپلیتیک فرهنگی هم پوشانی هستند که به دلیل وجود فرهنگ مشترک به سرعت معنای سیاسی یافته و مداخله گران از آن به عنوان ابزار اعمال قدرت و فشار بر رقبای خود استفاده می نمایند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بیان موقعیت ژئوپلیتیک کشورهای ایران و آذربایجان و معرفی بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای فعال در آن اختصاص یافته است سپس مؤلفه های جغرافیای فرهنگی که بار سیاسی یافته و به لحاظ برداشت بازیگران از منافع و کدهای ژئوپلیتیکی آن ها به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روابط فی مابین و حوزه ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان تأثیرگذار بوده اند بیان می گردد.
۳.

ارائه مدل الگوی مشارکت اجتماعی در توسعه پایدار محلات شهری (مطالعه موردی منطقه ۶ شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 928 - 941

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی احساس تعلق مکانی توسعه پایدار شهر تهران منطقه 6 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۶۲
هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی متغیرهای اصلی اثرگذار بر تمایل شهروندان در مشارکت و نیز تعیین میزان و سهم اثرگذاری هریک از این متغیرها بر متغیر وابسته تحقیق و همچنین ارائه راهکارها وپیشنهادهای جدید جهت بالا بردن میزان مشارکت اجتماعی در بین شهروندان منطقه 6 تهران. در این پژوهش از روش میکس متود استفاده شده است تا ابعاد مشارکت شهروندان به نحوی بهتر و کاملتر مشخص شوند. به این مفهوم که ابتدا از روش کیفی استفاده شد و با 20 نفر از شهروندان منطقه 6 تهران مصاحبه شد تا عوامل موثر بر مشارکت شهروندان این منطقه در توسعه پایدار را گردآوری گردد، سپس از روش کمی استفاده شد و پرسشنامه ای بر اساس ملاکهای عنوان شده توسط شهروندان در مصاحبه تهیه گردید تا بین تعداد بیشتری از شهروندان منطقه 6 تهران توزیع شود و تحلیل آماری لازم صورت گیرد. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص شد که میزان اعتماد پاسخگویان، متوسط بوده؛ و پاسخگویان نسبت به شهر و محیط اجتماعی خود احساس تعلق و وابستگی متوسطی داشته اند. میزان مسئولیت پذیری پاسخگویان نیز در حد خوبی بوده ولی میزان رضایت شهروندان از خدمات شهری نسبتا ضعیف بوده است. اکثر مردم نگرش مثبتی نسبت به مشارکت داشتند ولی اذعان داشتند امکان مشارکت کمی برای مشارکت شهروندان فراهم است. همچنین پاسخگویان از نظر ذهنی آمادگی نسبتاً بالایی جهت مشارکت اجتماعی داشته اما به لحاظ عینی و عملی مشارکت بسیار پایینی داشته اند. بنابراین بطورکلی میزان مشارکت اجتماعی افراد در حد نسبتا پایینی بوده است
۴.

تبیین ژئوپلیتیکی منافع استراتژیک آمریکا در منطقه آسیای میانه (مطالعه موردی: 202 الی 2022)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 241 - 259

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک منافع استراتژیک ایالات متحده آمریکا منطقه آسیای مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۸
بر اساس نظریه مکیندر ، همواره از آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم جهان یاد می شود که این منطقه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و با تشکیل کشورهای استقلال یافته ، دچار تغییرات گسترده ای شد . در این زمینه در طی دهه اخیر با افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران ، افزایش نفوذ سیاسی-اقتصادی چین در آسیای مرکزی و همچنین افزایش مداخلات فدراسیون روسیه در کشورهای مذکور ، همواره منافع ایالات متحده آمریکا را در این منطقه با چالش ها و مشکلات متعددی مواجه ساخت . با توجه به تاثیرات نفوذ استراتژیک آمریکا در منطقه آسیای مرکزی و تاثیرات آن برمنافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به تبیین ژئوپلیتیکی منافع استراتژیک آمریکا در منطقه آسیای میانه پرداخته است . جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه کارشناسان و صاحب نظران و کارشناسان جغرافیای سیاسی تشکیل شده است که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 50 نفر تخمین زده شد. به منظور تحلیل یافته های تحقیق نیز از آماره های توصیفی آزمون های میانگین ، فریدمن و بینومال تست در نرم افزار spss استفاده گردید. نتایج نشان داد که میان عوامل ژئواستراتژیک ، ژئواکونومیک و افزایش حوزه نفوذ ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای مرکزی رابطه ای مستقیم وجود دارد.همچنین در بخش های دیگر افزایش پایگاه های نظامی-جاسوسی،شکستن هژمونی روسیه و چین و افزایش درآمدهای اقتصادی آمریکا ، مهمترین منافع و اهداف پیش روی آمریکا در آسیای مرکزی در طی بازه زمانی 2020 الی 2022 است.
۵.

بررسی سیاست گزاری مدیریت پسماند در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش کن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 806 - 827

کلید واژه ها: سیاست گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۱۴۰
سیاست گزاری مدیریت پسماند، سیستمی است که جریان جمع آوری و روش های پردازش، بازیافت و دفع پسماند را در تعامل با یکدیگر سیاست گزاری و مدیریت می کند، به نحوی که اهداف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی مطلوب در یک منطقه مشخص به دست آید. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های مؤثر بر سیاست گزاری مدیریت پسماند مناطق روستایی بخش کن در استان تهران می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی توسعه ای از نوع استراتژیک می باشد و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 1590 نفر از سرپرستان خانواده های ساکن روستاهای بخش کن می باشد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 202 نفر تعیین گردید. روش انجام این پژوهش بصورت پیمایشی و با مصاحبه نیمه ساختارمند با پاسخ دهندگان و تکمیل پرسشنامه ها از آنها است. برای تعیین روایی و جهت معتبر سازی محتوای پرسشنامه های تحقیق از تکنیک دلفی (نظرسنجی خبرگان) استفاده گردید. همچنین پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق آزمون مقایسه دو نسبت سنجیده شد. در این پژوهش جهت بررسی مدیریت پسماند در مناطق روستایی مورد مطالعه از سه مؤلفه رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه-ریزی و ساماندهی استفاده شده و تأثیر آنها بر سیاستگزاری در این حوزه مطالعاتی بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق با استفاده از آزمون کای اسکوئر نشان داد که سه مؤلفه رهبری توأم با نوآوری، بکارگیری صحیح منابع و برنامه-ریزی و ساماندهی با سیاستگزاری مدیریت پسماند رابطه معنی داری دارند.
۶.

تحلیل و ارزیابی مشارکت های مردمی در توسعه محله ای با استفاده از مدل Topsis (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 17 - 31

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی توسعه محله مدل TOPSIS شهر تهران منطقه 6 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
همواره محله ها به عنوان کوچکترین واحد تقسیمات شهری و سلول های تشکیل دهنده بافت شهری در نظام برنامه ریزی شهری نقش خاصی را ایفا می کند . از آنجا که محلات در کنار همدیگر به شهر معنا و هویت می بخشند ،در بسیاری از شهرها با بحران ها و مشکلات محله ای روبه رو هستند. منطقه 6 شهر تهران نیز با دارا بودن ویژگی های نظیر قدمت منطقه ، موقعیت تجاری و مشکلات کالبدی و مدیریتی با معضلات متفاوتی روبه رو است و بنابراین رویکرد میزان مشارکت شهروندان در توسعه محله ها از جمله فرآیندهایی می باشد که می تواند تاثیرات بسزایی در رشد و بهبود وضعیت محله ها ایفا نماید .در این راستا پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به تحلیل و ارزیابی مشارکت های مردمی در توسعه محله ای با استفاده از مدل Topsis در منطقه 6 تهران پرداخته است . جامعه آماری تحقیق را صاحب نظران حوزه های جغرافیای سیاسی مدیریت شهری تشکیل می دهند که حجم نمونه تعداد 35 نفر مشخص گردید.در پژوهش حاضر ، پنج معیار، میزان مشارکت در اداره امور محله ، مشارکت در حفظ فضای سبز محله ، مشارکت در تصمیم گیری های شهری ، اطلاع رسانی مشکلات محله به مدیران و سطح توسعه یافتگی محله مورد بررسی شد . نتایج نشان داد نواحی 1 ، 2 و 6 از میزان مشارکت تقریبا یکسان و بالایی برخوردار می باشند و در این میان ناحیه 4 و سپس ناحیه 5 از کمترین میزان مشارکت در سطح منطقه 6 تهران برخوردار می باشند.
۷.

آشکارسازی و پایش تغییرات کاربری ارضی با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده و مقایسه پس از طبقه بندی (مطالعه موردی منطقه عسلویه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 87 - 108

کلید واژه ها: شکارسازی تغییرات کاربری اراضی عسلویه طبقه بندی نظارت شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۹۱
مناطق ساحلی به دلیل وفور امکانات بالقوه جهت توسعه از دیر باز مورد توجه نوع بشر می باشد و این را می توان دلیل تمرکز 75 درصد از جمعیت دنیا در شعاع 200 کیلومتری سواحل دانست. (1) هدف از این تحقیق آشکارسازی و پایش تغییرات کاربری اراضی نواحی ساحلی عسلویه با استفاده از تصاویر لندست در 2 بازه زمانی 16 ساله (1984-2000-2016) می باشد. نقشه های کاربری اراضی برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج و با استفاده از نقشه های موجود و همچنین تصاویر google earth اصلاح شدند و از طریق ماتریس خطا، ضریب کاپا و دقت کلی صحت سنجی گردیدند که به ترتیب ضریب کاپای ( 0.94، 0.8808 و 0.9517) و دقت کلی ( 96.56% ، 95.4952% و 93.5883% ) برای هر یک از سال های 1984، 2000 و 2016 بدست آمد. نتایج نشان می دهد که در مدت 32 سال افزایش مساحت در واحد کاربری مناطق مسکونی (126.36 کیلومتر مربع) و پوشش گیاهی (6.13 کیومتر مربع ) و کاهش مساحت در کلاس کاربری نواحی بایر (125.37- ) و محدوده آبی (7.15- کیلومتر مربع ) رخ داده است. زمین های بایر دارای بیشترین تغییرات و واحد مناطق مسکونی دارای بیشترین توسعه می باشد.
۸.

برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگی های ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روشSCS ، رودبار، استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 149 - 159

کلید واژه ها: آنالیز منطقه ای دبی اوج روشSCS زمان تا اوج شماره منحنی ( CN ) خرشک هیدروگراف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۴۹۱
  سیل ازجمله پدیده هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع آب،کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد.در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روش SCSمطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته، زمان تمرکز، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه خرشکدر دوره های زمانی 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به شکل حوضه خرشک، این حوضه توان سیل خیزی ندارد، اما با توجه به باریک بودن حوضه، رواناب های حاصل از بارندگی در مدت زمان کوتاهی به زهکش اصلی رسیده و آن را پر نموده و در نتیجه جایی که رودخانه از واحد کوهستان خارج می شود، خطر سیل وجود خواهد داشت.  
۹.

بررسی و تجزیه و تحلیل طراحی و بازطراحی مبلمان شهری در راستای زیباسازی شهری در ابعاد مختلف با تأکید بر توسعه گردشگری و پویایی اقتصادی در آستارا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 129 - 152

کلید واژه ها: مبلمان شهری زیباسازی شهری گردشگری آستارا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۳
مبلمان شهری یکی از لوازم ضروری و مهم برای زیست شهری مطلوب محسوب می شود که به طور کلی بر حرکت، سکون، تفریح و اضطراب شهروندان و پویایی اقتصاد شهری تأثیر می گذارد. گردشگری یکی از مهم ترین ابعاد اقتصاد هر شهر به شمار می رود. هدف اصلی این مقاله تحلیل و بررسی رابطه مبلمان شهری و گردشگری است. سؤال اصلی مقاله این است که طراحی و بازطراحی مبلمان شهری چه تأثیری بر گردشگری شهری و به طور کلی اقتصاد شهری و به ویژه در شهر آستارا دارد؟ یافته های این مقاله نشان می دهد که طراحی مبلمان شهری مطلوب از طریق زیباسازی ریخت شهری و نیز کاهش حوادث غیر منتظره و ناخوشایند و تأمین رفاه گردشگران باعث ایجاد جذابیت و آفرینش تصویر ذهنی مطلوب برای گردشگران شده و با کمک به جذب گردشگر اقتصاد شهری را نیز ارتقا می دهد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین بررسی و تجزیه و تحلیل طراحی و بازطراحی مبلمان شهری در راستای زیباسازی شهری در ابعاد مختلف با تأکید بر توسعه گردشگری و پویایی اقتصادی در آستارا پرداخته شود.    
۱۰.

ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی؛ مطالعه موردی: استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) ۱۱۱-۹۹

کلید واژه ها: آمایش تهدیدات مراکز نظامی استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
آمایش سرزمین؛ طبقه بندی فعالیت انسان در فضای جغرافیایی است تفکری است که تمامی جنبه های توسعه یک کشور را مدنظر قرار می دهد، یک برنامه ریزی استراتژیک و راهکار کاملا جغرافیایی برای توسعه پایدار کشورها است. اهمیت این موضوع برای استان کرمانشاه در همسایگی کشور عراق بیشتر می باشد زیرا وجود طیف گسترده ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل در دو کانون عراق و اقلیم کردستان سبب شده اجرای هرگونه طرح آمایشی با تحلیل اوضاع امنیتی پیرامون مرز همراه باشد. تحقق این امر، نیازمند شناخت امکانات ژئواستراتژیکی، تحلیل محیط پیرامونی، دسته بندی انواع تهدیدات و شناسایی منبع و منشا آن ها است. این مقاله نیز با این هدف یعنی ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی استان کرمانشاه و با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و بدین منظور داده های موردنیاز در محدوده موردنظر از اسناد و منابع مکتوب گردآوری شدند، روش تجزیه و تحلیل یافته ها نیز به صورت تحلیل محتوی بوده است. نتایج بررسی ها نشان داد که آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی در استان کرمانشاه خیلی جامع و کارآمد نیست، دارای رویکرد سنتی است و بدون توجه به شاخص های طبیعی، انسانی و مبادی تهدید انجام گرفته است لذا تاثیر چندانی در اثربخشی طرح ها، کاهش آسیب پذیری ها و افزایش قابلیت های دفاعی نخواهند داشت و با مسائلی همچون بی توجهی به تهدیدات داخلی و خارجی، ساماندهی نامتعادل فضایی در نحوه استقرار و مکان یابی مراکز نظامی، تمرکز بیش از حد اماکن و مراکز سیاسی، اداری، جمعیتی، صنایع و تاسیسات مهم در مرکز استان کرمانشاه و... مواجه است.
۱۱.

تحلیل پهنه های اکوتوریستی با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی شهرستان فیروزکوه، استان تهران، ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 191 - 202

کلید واژه ها: گردشگری اکوتوریسم توسعه پایدار فیروزکوه TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۱۶
در عصر حاضر، گردشگری به عنوان یکی از عوامل مؤثر در گسترش روابط بین ملتها بشمار می رود اما توسعه ی آن نیازمند امکانات ویژه ای از قبیل آب و هوا، آثار تاریخی و فرهنگی، جاذبه های طبیعی، آداب و سنن، زیرساخت ها، امکانات و تجهیزات مناسب بمنظور جذب گردشگری کرده اند. در سازمان دهی فعالیت های اکوتوریستی، حفاظت همه جانبه از محیط زیست با بیشترین توجه و توسعه ی اکوتوریسم بعنوان عاملی در راستای توسعه ی منطقه ای با هزینه های بهینه، از اهداف اصلی بشمار می رود. لازمه ی این امر، شناسایی دقیق منابع اکوتوریستی از طریق بررسی وضع موجود آن است. بدین منظور با استفاده از نرم افزار GIS ورژن 10.4.1 پارامترهای شیب، جهت، ارتفاع، دما، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از بعضی عوامل محیطی مثل پهنه های لغزشی، رودخانه، مناطق حفاظت شده و جاده بررسی و نهایتاً نقشه های رقومی هر یک تهیه گردید. با توجه به این پارامترها، فعالیت های طبیعت گردی منطقه نیز انتخاب و معرفی شد. طبق یافته های تحقیق فعالیت های اکو توریستی در این شهرستان عبارتند از: طبیعت گردی، حیات وحش، دامنه نوردی، کوهنوردی و اسکی. در این تحقیق از مدل TOPSIS برای رتبه بندی معیارهای گردشگری استفاده گردید. بر این اساس ماتریس رتبه بندی فعالیت های اکوتوریستی تشکیل شد. در این ماتریس پارامترهای محیطی شامل شیب، جهت، ارتفاع، پوشش گیاهی، دما و منابع آب به عنوان شاخص و فعالیت های اکوتوریستی به عنوان معیار در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مدل TOPSIS حاکی از آن است که بین انواع فعالیت های گردشگری طبیعت گردی و حیات وحش با امتیاز به ترتیب 61/0 و 60/0 دارای اهمیت بیشتر و بعد از آن ها فعالیت های دامنه نوردی، کوهنوردی و اسکی با امتیازات به ترتیب 46/0، 41/0 و 40/0 قرار دارند.
۱۲.

تبیین مؤلفه های جغرافیایی تاثیرگذار برحوزه ژئوکالچر ایران و آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مؤلفه های جغرافیایی ژئوکالچر همگرایی واگرایی ایران آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۹۵
مکان ها و فضاهای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارای ویژگی های و ارزش های خاصی هستند و منابع و مزیت ها نیز در سطح جهان به طور متعادل پخش نمی باشند. به عبارتی الگوی پخش عرضه مزیت ها و نیز تقاضای مزیت های جغرافیایی نامتعادل است. ازاین رو مکان ها و فضاهای جغرافیایی و به دنبال آن گروه های انسانی ساکن در آن ها، ملت ها و حکومت ها به یکدیگر نیازمند و وابسته می شوند. وابستگی ژئوپلیتیکی منعکس کننده این واقعیت است. توسعه حوزه نفوذ فرهنگی و بهره برداری مطلوب از تمامی مؤلفه های جغرافیایی برای ایجاد همگرایی با سایر کشورها، صرفاً از طریق انجام تحقیقات علمی و شناسایی دقیق عناصر جغرافیایی ممکن است در این راستا و به منظور انجام مطالعه موردی حوزه ژئوکالچر ایران و جمهوری آذربایجان که به دلیل تنوع مؤلفه های جغرافیایی از ویژگی و اهمیت خاصی برخوردار است برای مطالعه انتخاب شد و به عنوان الگویی قابل تعمیم به سایر مناطق مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، این مقاله با رویکردی توصیفی و تحلیلی به بیان اینکه مؤلفه های جغرافیای انسانی و طبیعی بر روابط دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان تأثیرگذار بوده اند مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که وجود فرهنگ یکی از مؤلفه های جغرافیایی است که به سرعت بار و معنای سیاسی یافته و بازیگران سیاسی از آن به عنوان ابزار اعمال قدرت و فشار بر رقبای خود استفاده می نمایند به خوبی گویای این حقیقت است که مؤلفه های جغرافیایی هرگاه بار سیاسی پیدا نمایند واکنش های مثبت و منفی مختلفی را در پی خواهند داشت که منجر به ایجاد همگرایی و یا واگرایی در نواحی جغرافیایی شده و زمینه مناسبی برای اعمال قدرت قلمرو جغرافیایی فراهم می آورد.
۱۳.

ارزیابی قابلیت ها و چالش های جایگاه های موجود گاز مایع خودرو با تاکید بر شاخص های زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 39 - 54

کلید واژه ها: جایگاه داری قابلیت ها چالش ها گاز مایع (LPG) تحلیل رابطه خاکستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۸۵
ضرورت سیاست گذاری های بهینه در بخش نفت و گاز، همواره به عنوان یکی از اولویت های استراتژیک در اسناد فرادستی نظام مطرح بوده است؛ بطوری که نمی توان نقش این سیاست ها را در تأمین منافع ملی نسل های فعلی و آینده نادیده گرفت. طی سالیان گذشته بحران سوخت و افزایش هزینه ها خصوصاً در جایگاه با موضوع برند سازی جایگاه پیش بسمت خصوصی سازی آنها و همچنین کاهش موانع زیست محیطی دیدی تازه یافته است. در حال حاضر مسائل محیط زیستی یکی از مهم ترین مسائل مطرح در سطح جهانی و در سطح ملی در بسیاری از کشورهای دنیا هستند و تاکنون کنفرانس ها و نشست های بین المللی مهمی در این خصوص برگزار شده و کشورها به معاهدات و کنوانسیون های متعددی برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت محیط زیست جهانی متعهد شده اند. در این تحقیق هدف ارزیابی قابلیت ها و چالش های جایگاه های موجود گاز مایع با تاکید بر شاخص های زیست محیطی است. از 10 کارشناس خبره برای پاسخ به سؤالات 12 شاخص مربوط به قابلیت ها و 15 شاخص مربوط به چالش ها بهره برداری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای بومی و تکنیک آنتروپی شانون برای تعیین وزن شاخص ها و از تحلیل رابطه خاکستری برای اولویت بندی گزینه ها بهره برداری شد. در پایان محقق پیشنهاداتی برای بهبود شرایط موجود ارائه کرده است.
۱۴.

کرونوپولیتیک از تئوری تا واقعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۲ 155 - 169

کلید واژه ها: کرنوپولیتیک وابستگی به مسیر ترتیب و توالی تاریخ سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۸۴
پژوهش حاضر بر شناخت طیفی از فرایندهای زمانی همت می گمارد که در زندگی سیاسی معمول اند. شاید این نکته که «تاریخ مهم است» امری بدیهی به نظر آید ولی در این جستار پیشرو نشان می دهد که توجه به زمان می تواند نوع تحلیل ها را به کلی متفاوت سازد و اهمیت زمان و تاریخ به مراتب بیش از آن است که در بادی امر توجه می شود. تلاش برای نظریه سازی که فارغ از زمان و مکان صادق باشد موجب شده استT برخی ابعاد واقعیت اجتماعی مغفول واقع شود. به همین دلیل، پژوهش جاضر با روش توصیفی و تحلیلی براساس منابع کتابخانه ای بر سازوکارهایی اجتماعی متمرکز می شود که بعد زمانی قدرتمندی دارند. این پژوهش حول سه موضوع اصلی است: 1)وابستگی به مسیر، 2)زمان بندی و توالی، 3)مسائل مربوط به منشأهای نهادی و تغییرات نهادی.
۱۵.

ارزیابی عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر شاخص های حکمروایی خوب مطالعه موردی: شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 51 - 66

کلید واژه ها: مدیریت شهری حکمروایی خوب رضایتمندی شهروندان شهرداری اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۹۸
عملکرد مدیریتی به عنوان تنظیم کننده روابط میان همه ارکان سازمان و شهروندان همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است که در حوزه مدیریتی این سازوکار درونی، بدون آن که نیاز به اهرم های بیرونی داشته باشد قادر است رضایتمندی شهروندان را به وجود آورد. پژوهش حاضر باهدف تحلیل عملکرد مدیریت شهر (شهرداری اهواز) با تأکید بر شاخص های حکمروایی خوب از منظر شهروندان به این مهم پرداخته است. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و متدولوژی پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری شامل شهروندان شهر اهواز می باشند که بر اساس فرمول کوکران و با استفاده از روش تصادفی ساده 384 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss و pls استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان ضرایب به دست آمده تأثیر کارایی و اثربخش بر حکمروایی با کسب ضریب 839/0 بیشترین امتیاز را کسب نموده و نشانگر این است که بالاترین میزان تأثیرگذاری بر شکل گیری حکمروایی را دارد. شاخص قانون مداری با ضریب 791/0 در رتبه دوم، مشارکت با ضریب 770/0 درجه سوم میزان اثرگذاری بر شکل گیری حکمروایی را به خود اختصاص داده است و شاخص اجماع گرایی با 728/0، شاخص پاسخگویی با 696/0، شاخص مسئولیت پذیری با 678/0، شاخص شفافیت با 637/0 و شاخص عدالت و برابری با 604/0 به ترتیب بر شکل گیری حکمروایی تأثیرگذاری دارند. درنهایت حکمروایی خوب با ضریب 745/0 بر عملکرد مدیران شهری تأثیر خواهد داشت.
۱۶.

پهنه بندی میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی از دوره اول تا هفتم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (G.I.S)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پنجم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 35 - 52

کلید واژه ها: مشارکت در انتخابات انتخابات مجلس پهنه بندی GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۲۶
اهمیت روزافزون انتخابات در سطح جهانی ، ملی و حتی ناحیه ای سبب آن شده است که اندیشمندان علوم مرتبط با این موضوع سعی در شناخت دقیق تر ابعاد آن جهت نقش آفرینی در امر تصمیم سازیها باشند. درمیان رشته های علوم انسانی، علم جغرافیا بویژه جغرافیای سیاسی  توانائیهای زیادی درشناخت نابرابریهای ناحیه دارد. تولد گرایشهایی نو در جغرافیای سیاسی همچون جغرافیای انتخابات گواهی جهت مطالعه دقیقتر فضای سیاسی و پدیده انتخابات در سطوح ملی، ناحیه ای و کشف ارتباط، رفتارهای انتخاباتی، الگوههای رای دهی و جغرافیای سیاسی احزاب با محیط جغرافیایی است . کشور ایران دارای پتانسیلهای متنوع طبیعی و انسانی در مناطق مختلف کشور می باشد، لذا الگوههای رفتاری خاصی نسبت به مسئله انتخابات درمناطق مختلف مشاهده می شود.از لحاظ قلمرو حوزه های انتخاباتی، انتخابات مجلس شورای اسلامی در داخل حوزه های انسانی و طبیعی قرار گرفته و متاثر از جریانات حادث شده درآن می باشند، به همین دلیل کانونهای ایستا و پویا در زمینه مشارکت انتخاباتی به میزان زیادی از محله گرایی و قوم مداری بهره می برند. دراین تحقیق هدف،انجام پهنه بندی میزان مشارکت درانتخابات مجلس طی دوره های اول تا هفتم مجلس شورای اسلامی است تا منجر به شناسایی کانونهای پویا وایستا گردد. علاوه برروش کتابخانه ای و اسنادی، جهت تحلیل محتوا و نمایش اطلاعات انتخابات هر دوره مجلس در عرصه جغرافیای سیاسی کشور از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS  استفاده شده است.باتوجه به یافته های تحقیق می توان به این نکته اشاره کرد که الگوی مشارکت استانها در مورد انتخابات مجلس شورای اسلامی، تا حد زیادی متاثر از پیوندهای قومی قبیله ای بوده است. بیشترین میزان مشارکت درکل کشور طی دوره های پنجم وششم مجلس بوده است، که به ترتیب 1/71 و35/67 درصد مشارکت گزارش شده است.در بررسی انجام شده استانهای سیستان وبلوچستان پویاترین و استان مرکزی  نزولی ترین روند را در مشارکت مجلس داشته اند.  
۱۷.

بررسی نقش کردها و القاعده بر بحران سوریه از منظر ساختار-کارگزار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۳) 241 - 256

کلید واژه ها: دیالکتیک کردها القاعده بحران سوریه گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۷
خاورمیانه را باید عرصه تاخت وتاز و قدرت نمایی بازیگران غیردولتی در نظر گرفت. در منطقه خاورمیانه، نظر به مرزهای تصنعی حاصل از توافقنامه های اوایل قرن بیستم و سیالیت قومی در مرزهای کشورها، تعارض موصوف، باعث جدلی بین میدان های ژئوپلیتیک گشته که این میدان ها، توأماً، ساختارها و کارگزارهای ژئوپلیتیک را در خود جای داده و آنتروپی ژئوپلیتیکی را در منطقه ایجاد نموده اند. به دنبال تحولات جهان عرب و آنارشی ژئوپلیتیک در سوریه دو کنشگر مهم یعنی کردها و القاعده (جبهه النصره) در این کشور، به عنوان کارگزاران ژئوپلیتیک، کدها و بینش ژئوپلیتیکی مخصوص به خود را تعریف نموده اند که ساختارهایی حاکم را تحت تأثیر قرارداده است. کردها و القاعده شبه دولت هایی را ایجاد کرده اند که از طریق صورت بندی و مفصل بندی گفتمان های ژئوپلیتیکی، درصدد ورود به عرصه کارگزاری ژئوپلیتیک جهت کنش در میدان های ژئوپلیتیک می باشند. این تحقیق درصدد است با مطالعه بروی اسناد، مدارک و مصاحبه عمیق با خبرگان در بحران سوریه به بررسی نقش کردها و القاعده از منظر دیالکتیک ساختار-کارگزار از طریق روش علمی بپردازد.پژوهش گر، جامعه آماری تحقیق را در دو گروه کارشناس های اهل سوریه و مستشاران جمهوری اسامی در سوریه به عنوان گروه خبره و متخصصان در بخش های امنیتی، سیاسی و پژوهشی دانشگاهی کشور را به تعداد تقریبی 80 نفر را در گروه کارشناس لحاظ نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی با رویکرد آمیخته انتخاب شده است.نتایج این تحقیق مؤید این واقعیت است که گفتمان مذهبی القاعده و گفتمان قومیتی کردها در سوریه به گفتمان ژئوپلیتیکی تبدیل شده و این دو کارگزار دارای مطامع سرزمینی می باشند. به عبارتی دیگر در بحران سوریه مذهب، قومیت و ژئوپلیتیک درهم تنیده اند.
۱۸.

اکوتوریسم پایدار تهران با توجه ویژه به حد فاصل بین روستای درکه تا قله توچال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 23 - 31

کلید واژه ها: اکوتوریسم توسعه پایدار توسعه پایدارگردشگری برنامه ریزی استراتژیک گردشگری شهر تهران روستای درکه قله توچال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۸۸
 در س ال های اخیر تعریف و نگرش به مفهوم توسعه نسبت به دهه های گذشته تغییر بنیادین داشته است. توسعه پایدار مفهومی است که امروزه مورد قبول بیشتر محافل علمی و دانشگاهیست. بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه، از گردشگری بعنوان یکی از رکن های اص لی توس عه پایدار یاد می کنند. بهره برداری از ص نعت گردش گری و اکوتوریس م پایدار نیازمند ایجاد ش رایط مس اعدی اس ت که در قالب برنامه ریزی جامع و فراگیر قابل تحصیل است. هدف اص لی این تحقیق، تدوین راهبردهای مناس ب برای توسعه اکوتوریسم پایدار شهر تهران بویژه حد فاصل درکه تا قله توچال، بر اس اس چارچوب نظری توس عه پایدار گردش گری و اکوتوریس م اس ت. در ابتدا به تش خیص ظرفیت های توس عه گردش گری و اکوتوریس م پایدار شهر تهران بویژه حد فاصل روستای درکه تا قله توچال پرداخته و سپس برای کاربردی کردن تحقیق راهبردهای بهینه با در نظر گرفتن تاثیرگذاری تمام عوامل درون زا و برون زا ارایه می گردد. لذا این س وال مطرح می ش ود که اص لی ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها برای منطقه مورد مطالعه کدامند و مناسب ترین راهبرد توسعه گردشگری بویژه اکوتوریسم پایدار منطقه چیست. 
۱۹.

ساختار ژئوپلیتیکی الگوی همگرایی منطقه ای خاورمیانه: مطالعه موردی کشورهای ایران، عراق و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ساختار ژئوپلیتیکی همگرایی منطقه خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۹۵
منطقه غرب آسیا با تشابهات کشورهای آن در چالش ها و برخی قوت ها، ضعف ها و فرصت ها بعضا شامل کشورهایی با مختصات سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و موقعیتی همگرا می شود. یکی از زیرمنطقه های این منطقه شامل کشورهای ایران، عراق، ترکیه است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی ساختار ژئوپلیتیکی الگوی همگرایی منطقه ای خاورمیانه میان کشورهای ایران، عراق و ترکیه است. سوال اصلی مقاله این است که بر اساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می توان ارائه داد که ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سوال در صدد تحلیل آن هستیم این است که با توجه به واقعیت های ژئوپلیتیکی خاورمیانه می-توان الگویی شامل تعدیل و کاهش ضعف ها و تهدیدات ژئوپولیتیکی و بهره گیری مناسب از قوت ها و فرصت های ژئوپلیتیکی ارائه داد که ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد. این مقاله از نظر هدف جز تحقیقات کاربردی محسوب می گردد. به لحاظ ماهیت و روش نیز در دسته تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می-گیرد. اطلاعات مورد نیاز مقاله به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. در این میان بخشی از اطلاعات از طریق مراجعه به کتابخانه ها و بخشی نیز از طریق فضای مجاز و پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی از طریق دریافت مقالات، گزارش ها و تحلیل های علمی گردآوری شده است. یادداشت ها، مصاحبه ها و نظرات صاحب نظران در این حوزه هستند نیز مورد استفاده واقع شده است.
۲۰.

نقش آمریکا و اسرائیل در کاهش روابط ایران و آذربایجان

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۱ 49-73

کلید واژه ها: ایران آذربایجان آمریکا قفقاز جنوبی واقع گرایی نوکلاسیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
منطقه قفقاز پس از فروپاشی شوروی منطقه نفوذ آمریکا و اسرائیل از طرق گسترش روابط با آذربایجان شد. این مسئله بر روابط ایران با آذربایجان تأثیرگذار بوده است؛ بنابراین سؤال اصلی مقاله، به روش تحلیلی-توصیفی، این است که سیاست های آمریکا و اسرائیل چه تأثیری بر روابط ایران و آذربایجان داشته است؟ و در پاسخ به پرسش مطرح شده این فرضیه مطرح گردیده است که از اهداف سیاست آمریکا کاهش نقش میانجیگری ایران، ترویج سکولاریسم در مقابله با ترویج الگوی ایران اسلامی، مانع تراشی در پیوستن ایران به شبکه های انرژی، مانع تراشی همکاری های ایران و آذربایجان و نقش اسرائیل در کاهش روابط ایران و آذربایجان شامل کاهش نفوذ ایران در بخش های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و تأثیرگذاری آن بر امنیت ایران به لحاظ افزایش نفوذ خود در آذربایجان است

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان