محمدجواد بگیان کوله مرزی

مقدمه: این پژوهش باهدف اثربخشی سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری و یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی مبتنی بر شفقت بر کاهش درد ذهنی و دشواری های تنظیم هیجانی در افراد اقدام کننده انجام شد. <br /> روش: جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی افراد 16 تا 40 ساله اقدام کننده به خودکشی به روش مسمومیت دارویی در فاصله ماه های مهر تا بهمن سال 1396 مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره) شهر کرمانشاه تشکیل می دهند. نمونه آماری این پژوهش شامل 48 نفر از افراد اقدام کننده به خودکشی و داوطلب شرکت در مداخله بودند، که به روش نمونه گیری تصادفی از بین 120 نفر اقدام کننده به خودکشی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه های آزمایش 14 جلسه سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری (CBASP) و یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی مبتنی بر شفقت را دریافت کردند. آزمودنی های گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری به پرسشنامه های درد ذهنی اورباخ و همکاران (2003) و دشواری های تنظیم هیجانی گراتز و رومر (2004) پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها به منظور رعایت جوانب اخلاقی، برای اعضای گروه لیست انتظار 10 جلسه مشاوره گروهی برگزار شد. <br /> یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) نشان داد که سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری و یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی مبتنی بر شفقت بر درد ذهنی و دشواری های تنظیم هیجانی افراد اقدام کننده اثربخش هستند (001/0≥P). <br /> نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مبنی بر اثربخشی سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری و یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی مبتنی بر شفقت بر کاهش مؤلفه های درد ذهنی و دشواری های تنظیم هیجانی افراد اقدام به خودکشی می توان از این مداخله ها در کنار درمان دارویی و دیگر درمان های مبتنی بر شواهد برای افراد اقدام کننده به خودکشی به عنوان روش های درمانی مفید و مکمل استفاده نمود.

هدف: امروزه، آموزش فراگیر یکی از بارزترین و پر کشمکش ترین موضوعات پیش روی سیاست گذاران و متخصصان آموزشی در سراسر جهان است که موافقان و مخالفان زیادی دارد. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت برنامه های آموزش فراگیر انجام گرفت. روش: به منظور واکاوی عمیق و شناسایی عوامل و نشانگرهای اثرگذار بر فراگیرسازی دانش آموزان، از رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری استفاده شد. در این راستا با استفاده از روشی هدفمند و به کارگیری معیار اشباع نظری تلاش شد تا با استفاده از فن مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، ادراک و تجربه 15 نفر از معلمان، کارشناسان و صاحبنظران آموزش فراگیرسازی به صورت ملاک محور بررسی عمیق شود. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته اکتشافی بود. برای تحلیل داده ها، در بخش کیفی از روش کُدگذاری اولیه، باز و محوری استفاده شد . یافته ها: پس از پیاده سازی مصاحبه ها و تحلیل عمیق داده ها، 284 نشانگر، 14 مقُوله و 7 طبقه اصلی که شامل «ویژگی های شخصیتی» الف. ویژگی شخصیتی معلم و ب. ویژگی شخصیتی دانش آموزان، «تخصص و صلاحیت حرفه ای معلم» دو مقوله الف. توسعه حرفه ای معلمان و ب. تقویت مهارت های گروهی، «برنامه ریزی و استانداردسازی» الف. فرهنگ ساختاری و ب. برنامه ریزی عملکردی «فضا و امکانات آموزشی» الف. ساختار مدرسه و ب. ساختار کلاس، «اثرات روانشناختی مثبت و منفی فراگیرسازی» الف. مزایا و ب. معایب فراگیرسازی، «عوامل مربوط به خانواده» الف. سطح پایین کیفیت زندگی و ب. عملکرد ناقص خانواده و «عوامل مربوط به جامعه» الف. عوامل استرس زای محیطی و ب. گروه همسالان شناسایی شدند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش کیفی و شناسایی عوامل مؤثر در فراگیرسازی دانش آموزان دوره اول ابتدایی، می توان برنامه های جامعی برای اثربخشی بیشتر مدارس فراگیر سازی تدوین کرد.

هدف: بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی و خود انضباطی نسل جوان به دلیل اهمیت آن ها در تعیین نیروی فعال و آینده سازان جامعه، ضروری است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر نقش ادراک نابرابری جنسیتی خود انضباطی و مسئولیت پذیری اجتماعی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه های تهران بود. روش: این تحقیق بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های تهران در سال تحصیلی 98-1397 بود. نمونه پژوهش 384 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تهران بود که به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ادراک نابرابری جنسیتی خوش رو و همکاران، پرسشنامه خود انضباطی زند کریمی و پرسشنامه مسئولیت پذیری سروش استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به روش گام به گام مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین ادراک نابرابری جنسیتی، خود انضباطی و مسئولیت پذیری با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر رابطه مثبت وجود دارد (001≥P). نتایج رگرسیون چندمتغیری به شیوه گام به گام نشان داد که 35 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر توسط ادراک نابرابری جنسیتی، خود انضباطی و مسئولیت پذیری تبیین می شود. نتیجه گیری: نتیجه پژوهش رابطه بین ادارک نابرابری جنسیتی، خود انضباطی و مسئولیت پذیری دانشجویان دختر با پیشرفت تحصیلی تایید می کند. بنابراین طرح ریزی مطالعات کمی و کیفی بیشتر جهت ارتقای پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر، با توجه به نقش جنسیتی، اجتماعی، فرهنگی- آموزشی، سیاسی و اقتصادی آنان در جامعه، توصیه می شود.

زمینه و هدف: بزهکاری از اشکال انحراف اجتماعی است و گسترش آن حیات اجتماعی را به خطر می اندازد. این پژوهش با هدف گرایش به رفتارهای بزهکارانه در نوجوانان با توجه به صفات تاریک شخصیت انجام شد. روش شناسی: پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را همه نوجوانان 13 تا 17 سال شهرستان نورآباد دلفان در سال 1401 تشکیل داد. نمونه پژوهش شامل 370 نفر از نوجوانان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های سه گانه تاریک شخصیت (پائلوس و جونز، 2011) و رفتارهای بزهکارانه (پیچرو و همکاران، 2019) به صورت آنلاین (برخط) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به شیوه ورود هم زمان با استفاده از نرم افزار SPSS.26 تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان داد که بین سه گانه تاریک شخصیت با بزهکاری رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت (001/0> P ). یافته ها حاکی از رگرسیون چندمتغیری نشان داد که 35 درصد از واریانس گرایش به بزهکاری توسط صفات جامعه ستیزی (سایکوپات)، ماکیاولیسم و خودشیفتگی تبیین می شود. نتیجه گیری: بزهکاری نوجوانان از طریق آموزش خودکنترلی و همدلی با استفاده از رویکردهای مبتنی بر شواهد در تحقیقات مهم و کاربردی باید مورد توجه قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چندبعدی اشتیاق دانشجویان بوده است. جامعه آماری پژوهش را همه دانشجویان 18 تا 30 ساله دانشگاه رازی در نیم سال اول سال تحصیلی 1395-96 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 230 نفر از دانشجویان بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه چندبعدی اشتیاق دانشجویان، خودکارآمدی، مقیاس خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی و مقیاس اهمال کاری تحصیلی (برای بررسی روایی همزمان) پاسخ دادند. پایایی از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی و همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد پرسشنامه از شش عامل اشباع شده و از شاخص های برازش مناسبی برخوردار است. بین اشتیاق دانشجویان با خودکارآمدی هیجانی، اجتماعی، تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی رابطه مثبت و معنا داری به دست آمد. همچنین، بین اشتیاق دانشجویان و اهمال کاری تحصیلی رابطه منفی برقرار است. در تحلیل عاملی تأییدی 48 گویه تأیید شد. نسخه فارسی پرسشنامه چندبعدی اشتیاق دانشجویان در جامعه دانشجویان، خصوصیات روان سنجیِ قابل قبولی دارد و می توان آن را به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی به کار گرفت. پژوهش حاضر شواهد نویدبخشی را درباره قابلیت کاربرد نسخه فارسی پرسشنامه چندبعدی اشتیاق دانشجویان در جمعیت دانشجویی فراهم کرده است.

در دو دهه ی گذشته شاهد افزایش تعداد مطالعاتی بوده ایم که تاب آوری در برابر خودکشی را بررسی کردند و تعداد زیادی از مطالعات اکنون در مورد این موضوع منتشر شده اند. این پژوهش با هدف الگوی ساختاری سرسختی روان شناختی، باورهای دینی با تاب آوری در برابر خودکشی: نقش میانجی گری ابعاد مثبت شفقت به خود انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری این پژوهش را تمام دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهرستان نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی 1399 تشکیل می دهند. نمونه ی پژوهش 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهرستان نورآباد (دلفان) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های سرسبختی روان شناختی کوباسا، مدی و خان (1982)، باورهای دینی محقق ساخته، تاب آوری در برابر خودکشی عثمان و همکاران (2004) و ابعاد مثبت شفقت به خود، ریس و همکاران (2011) به صورت آنلاین پاسخ دادند. جهت ارزیابی الگوی پیشنهادی، از الگویابی معادلات ساختاری و AMOS ویراست 22 و SPSS27 استفاده شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان داد که بین ابعاد باورهای دینی، سرسختی روان شناختی با ابعاد مثبت شفقت به خود و تاب آوری در برابر خودکشی رابطه ی مثبت و معنی داری وجود داشت (001/0≥P). یافته ها حاکی از برازش مناسب الگوی پیشنهادی با داده هاست. نتایج مدل یابی معادله ی ساختاری نشان داد که 62 درصد از واریانس ابعاد مثبت شفقت به خود توسط باورهای دینی، سرسختی روان شناختی و 69 درصد از واریانس تاب آوری در برابر خودکشی توسط باورهای دینی، سرسختی روان شناختی و ابعاد مثبت شفقت به خود تبیین می شود. سطوح پایین باورهای دینی، سرسختی روان شناختی و ابعاد منفی شفقت به خود را می توان به عنوان یک عامل تشدیدکننده ی اقدام به خودکشی در نظر گرفت که شدت رابطه بین خطر و اقدام به خودکشی را افزایش می دهند.

مقدمه: استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی بخش جدایی ن اپذیر از زندگی ما است، با این حال استفاده بیش از حد از آن ها پیامدهای روانشناختی و اجتماعی زیادی به همراه دارد. این پژوهش با هدف الگویی ساختاری سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن با اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجی گری مهارت های ارتباطی در دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی 1400 تشکیل می دهند. نمونه پژوهش 400 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان نورآباد (دلفان) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک های دلبستگی هازن و شیور (1987)، سه گانه تاریک شخصیت جونز و پائلوس (2014)، پرسشنامه حساسیت به طرد دونی و فلدمن (1996)، پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی توتگون- یونال و دنیز (2015) و  مهارت های ارتباطی کروکوت (1996) به صورت آنلاین پاسخ دادند. یافته ها: نتایج حاصل از مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که 32 درصد از واریانس مهارت های ارتباطی توسط سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن و 41 درصد از واریانس اعتیاد به شبکه های اجتماعی توسط سبک های دلبستگی، سه گانه تاریک شخصیت، حساسیت به طرد شدن و مهارت های ارتباطی تبیین می شود. نتیجه گیری: به طور کلی، یافته ها نشان می دهند که تضعیف حساسیت طرد و افزایش مهارت های ارتباطی را می توان در مطالعات آینده به عنوان عواملی برای اعتیاد به  شبکه های اجتماعی برای مطالعات پیشگیری یا مداخله در نظر گرفت.

اهداف شناسایی ایده پردازی خودکشی در نوجوانان می تواند به مداخله به هنگام برای افراد در معرض خطر کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کننده جنسیت در رابطه بین فشار روان شناختی، حساسیت به طرد شدن و شکست با ایده پردازی خودکشی در نوجوانان با نقش میانجی افسردگی و ناامیدی انجام شد. مواد و روش ها پژوهش مقطعی حاضر به روش همبستگی و از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه نوجوانان 14 تا 19ساله استان لرستان که در سال تحصیلی 1401 در مقطع متوسطه مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. در این پژوهش بااستفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 623 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس احتمال خودکشی (کال و گیل، 1988)، مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی (زیگموند و اسنیت، 1983)، پرسش نامه فشار روان شناختی (ژانگ و همکاران، 2022)، مقیاس ناامیدی (بک و همکاران، 1974)، مقیاس شکست گیلبرت و آلن (1998) و پرسش نامه حساسیت به طرد (داونی و فلدمن، 1996) استفاده شد. فرضیه های پژوهش بااستفاده از ضریب همبستگی پیرسون به کمک نرم افزار SPSS نسخه 26 و تحلیل مسیر بااستفاده از نرم افزار AMOS نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل متغیر تعدیل کننده نشان داد در پسران شکست و حساسیت به طرد اثر مثبت و مستقیمی بر ایده پردازی خودکشی دارد، درحالی که فشار روان شناختی از طریق ناامیدی و افسردگی اثر غیرمستقیمی بر ایده پردازی خودکشی دارد. همچنین در دختران شکست و فشار روان شناختی اثر مثبت و مستقیمی بر ایده پردازی خودکشی دارند، درحالی که حساسیت به طرد از طریق ناامیدی و افسردگی اثر غیرمستقیمی بر ایده پردازی خودکشی دارد. نتیجه گیری از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که فشار روان شناختی، حساسیت به طرد و شکست از طریق ناامیدی و افسردگی می توانند به خوبی ایده پردازی خودکشی در نوجوانان را تبیین کنند.

تلاش های گوناگونی پیرامون طبقه بندی صفات شخصیتی ناکارآمد انجام پذیرفته است. از این بین، طبقه بندی صفات سه گانه تاریک توجه زیادی طی دهه ی گذشته در حیطه های روان شناسی اجتماعی و شخصیت جلب کرده است. این پژوهش با هدف بررسی روایی و پایایی مقایس سه گانه تاریک شخصیت در گروهی از دانش آموزان 13 تا 18 سال انجام شد. پژوهش در قالب یک طرح پژوهش همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان 13 تا 18 سال شهرستان خرم آباد در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل می-دهند. نمونه پژوهش 300 نفر(150 دختر و 150پسر) دانش آموزان شهرستان خرم آباد بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، با استفاده از نرم افزار SPSS-26 و AMOS-21 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مؤلفه های سه گانه تاریک شخصیت با سه گانه تاریک شخصیت جونز و وبستر رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (001/0≥P). نتایج حاصل از تحلیل عامل اکتشافی 3 عامل را شناسایی کرد که در مجموع این سه عامل 72/40 درصد از واریانس سه گانه تاریک شخصیت را تبیین می کنند. نتایج تحلیل عامل تأییدی 24 گویه را در سه عامل تأیید کردند. آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه سه گانه تاریک شخصیت 79/0 و برای خرده مقیاس های ماکیاولیسم 803/0، خودشیفتگی 78/0، جامه ستیزی (سایکوپات) 68/0 به دست آمد. مقیاس سه گانه تاریک شخصیت دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی در جامعه دانش آموزان ایرانی برخوردار است.

این پژوهش باهدف اثربخشی یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی مبتنی بر ذهن شفقت ورز بر کاهش واکنش پذیری شناختی و انگیزه های اقدام به خودکشی در افراد اقدام کننده انجام شد. روش تحقیق حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس-آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی افراد 16 تا 40 ساله اقدام کننده به خودکشی به روش مسمومیت دارویی در فاصله ماه های مهر تا بهمن سال 1396 به بیمارستان امام خمینی (ره) شهر کرمانشاه تشکیل دادند. نمونه آماری این پژوهش شامل 26 نفر از افراد اقدام کننده به خودکشی و داوطلب شرکت در مداخله بودند، که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش 14 جلسه درمان یکپارچه رفتاردرمانی دیالکتیکی مبتنی بر ذهن شفقت ورز را دریافت کردند. آزمودنی های گروه های آزمایشی و گواه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه های واکنش پذیری شناختی و انگیزه برای اقدام به خودکشی پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها به منظور رعایت جوانب اخلاقی، برای اعضای گروه لیست انتظار 10 جلسه مشاوره گروهی برگزار شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) نشان داد که درمان یکپارچه بر واکنش پذیری و انگیزه اقدام به خودکشی اثربخش است. توجه به نتایج به دست آمده مبنی بر اثربخشی یکپارچه سازی رفتاردرمانی دیالکتیکی مبتنی بر ذهن شفقت ورز بر کاهش مؤلفه های واکنش پذیری شناختی و انگیزه های اقدام به خودکشی می توان از این مداخله در کنار درمان دارویی و دیگر درمان های مبتنی بر شواهد برای افراد اقدام کننده به خودکشی به عنوان روش درمانی مفید و مکمل استفاده نمود.