صفیه طهماسبی لیمونی

هدف این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی کیفیت خدمات دیجیتال کتابخانه ای در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. جامعه آماری پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی به تعداد 27 نفر در بخش دلفی و کاربران تالار رقمی کتابخانه در کل ایران به تعداد 500060 نفر در بخش استنباطی می باشند. در بخش دلفی از سرشماری و در بخش استباطی نیز نمونه ها با روش غیر احتمالی در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای است که اعتبار آن توسط روش های روایی سازه و بارهای عاملی و همچنین پایایی آلفای کرونباخ تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین و انحراف معیار، آزمون بارتلت، تحلیل عاملی و همچنین تحلیل مسیر، با استفاده از نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و ایموس بهره برده شد. بر اساس یافته های پژوهش، کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتالی در چهار عامل اصلی داخلی، خارجی، عامل سوم و کیفیت خدمات خروجی قابل طبقه بندی است. این چهار عامل، می توانند معیار خوبی برای ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتالی باشند. بهره گیری از چارچوب نهایی پژوهش حاضر می تواند کتابخانه های دیجیتالی را در دستیابی به سطح کیفیت مورد انتظار یاری رساند.

هدف: تعیین مؤلفه های اطلاع یابی زندگی روزمره کُردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر تحلیل داده ها کیفی با رویکرد دلفی است. پژوهش با فن دلفی و پنلی شامل 26 نفر از خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی، جامعه-شناسی، علوم تربیتی و روانشناسی به اجرا درآمد.روش نمونه گیری از روش غیراحتمالی، قضاوتی و هدفمند بود. پرسش نامه های دو دور دلفی در طیف 5 گزینه ای تنظیم و از میانگین و انحراف معیار رتبه ها برای سنجش توافق استفاده شد. یافته ها: با انجام دو مرحله دلفی، 6 مؤلفه رفتاراطلاع یابی (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و 2 مؤلفه هویت (زبان ، آداب و رسوم) و 6 مؤلفه شبکه های مجازی (شبکه های مورد استفاده، میزان استفاده، هدف و انگیزه، گروه های مورد استفاده، اعتماد، و چالش ها) شناسایی شدند. نتایج مطالعه دو مرحله دلفی نشان دهنده تأیید مؤلفه های کشف شده توسط خبرگان با ضریب کندال 844/0 بود. نتیجه گیری: بنا بر نظر خبرگان ، مؤلفه های اطلاع یابی کردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی در مؤلفه های اصلی و فرعی شامل: شبکه های مجازی (میزان استفاده، هدف و انگیزه،عضویت در گروه ها، اعتماد و چالش ها)، اطلاع یابی زندگی روزمره (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و هویت (زبان و آداب و رسوم ) قرار می گیرد. همچنین برای سنجش مؤلفه های مورد نظر، 79 گویه به تأیید خبرگان رسید که می توان آن ها را به  عنوان معیاری برای پژوهش های آتی جهت ساخت ابزاری برای انجام پژوهش های مرتبط مورد استفاده قرار داد.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف کشف مؤلفه های مدیریت دانش مؤثر بر استارت آپ های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی صورت گرفت. روش پژوهش : پژوهش در دو بخش کیفی (فراترکیب و دلفی) و کمی (تحلیل عاملی اکتشافی) صورت گرفت؛ ابتدا مؤلفه های مدیریت دانش برای استارت آپ ها با روش فراترکیب شناسایی گردید و مؤلفه های شناسایی شده از طریق روش دلفی احصا شد. به منظور تلخیص و دسته بندی مؤلفه ها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری در بخش دلفی 30 نفر از صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت دانش، رشته مدیریت و برخی شرکت های مرتبط با استارت آپ های در زمینه علم اطلاعات و دانش شناسی بودند و در بخش اکتشافی نیز از نظرات 300 نفر از مدیران و کارشناسان استارت آپ ها در این حوزه بهره برده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین، انحراف معیار، آزمون بارتلت و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مؤلفه های مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در نه مؤلفه اصلی شامل: شناسایی دانش، خلق دانش، ساماندهی دانش، ارائه دانش، تسهیم دانش، کاربست دانش، توسعه دانش، تغییر دانش و حفاظت از دانش قرار می گیرند، که جمعاً 70/096 درصد از واریانس مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را تبیین می کنند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مؤلفه های کاربست دانش، تسهیم دانش و خلق دانش به ترتیب مهمترین مؤلفه های مدیریت دانش در استارت آپ های علم اطلاعات و دانش شناسی هستند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند به عنوان الگویی برای پیاده سازی مدیریت دانش استفاده شده و بدین ترتیب زمینه را برای رشد و توسعه هرچه بیشتر این گونه استارت آپ ها را فراهم کرد.

هدف: شناسایی نقاط قوت و ضعف وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران بر اساس شاخصهای وب سبز. روش: 59 وب سایت کتابخانه دیجیتالی با بهره گیری از سیاهه وارسی محقق ساخته به روش وب سنجی ارزیابی شده است. روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ (861/ 0 ) تأیید شد. ارزیابی با استفاده از 5 ابزار آنلاین، و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های دوجمله ای و کای اسکور ) انجام شد. یافته ها: در مراحل ایجاد (005/0=P ) وکاربری (030/0=P ) بین وب سایت ها تفاوت معنی دار وجود داشت. در مرحله تجزیه وتحلیل به دلیل رعایت نشدن شاخص های برنامه ریزی در همه آنها آزمون ممکن نشد. بین وب سایت های مورد بررسی از نظر رعایت سه مرحله اصلی وب سبز تفاوت معنی دار (001/0=P ) وجود دارد زیرا 1/44 % در سطح خوب و 39 % در سطح متوسط قرار داشتند. نتیجه گیری: وضعیت مراحل وب سبز در وب سایت های کتابخانه های دیجیتالی ایران خوب است. اما وضعیت رعایت شاخص های برنامه ریزی در مرحله تجزیه وتحلیل و رابط کاربر گرافیکی در مرحله کاربری دقت جدی مدیران و طراحان وب سایت ها را می طلبد. کلیدواژه ها: کتابخانه های دیجیتالی، وب سایت، وب سبز.  

هدف: توانایی های اینترنت اشیاء تاثیر مستقیم بر مدیریت اطلاعات و توسعه خدمات در کتابخانه ها دارد و همچنین موجب دسترس پذیری و یافت پذیری اطلاعات در کتابخانه ها می شود. برهمین اساس، هدف این پژوهش، تبیین بسترها و پیامدهای کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها بوده است. روش پژوهش: این پژوهش با روش شناسی کیفی و به شیوه گرندد تئوری انجام شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش 13  نفر متخصص و خبره حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها  به وسیله مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به کفایت و اشباع نظری گردآوری و با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: پس از  تجزیه و تحلیل و کدگذاری داده ها در سه مرحله باز، محوری و انتخابی براساس گراندد تئوری استراوس و کوربین، 28 مقوله اصلی در 6 طبقه استخراج گردید که مؤلفه های آن عبارتند از: مدیریت اطلاعات، توسعه خدمات، نوآوری، چابک سازی، انگیزه سازی و سهولت و دسترسی است. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که کلیه مؤلفه های پیامد مستخرج، ناشی از استقرار اینترنت اشیاء در کتابخانه هستند، به گونه ای که  این مؤلفه ها حضور مثبت فناوری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها را برای ارائه خدمات بهینه شده اثبات می کنند. همچنین از طرف مصاحبه شوندگان پیامدهای مکشوفه مورد تاکید قرار گرفته و مفید ارزیابی شده اند.

هدف: شناسایی الگوهای سنجش کیفیت عملکرد کتابخانه های دیجیتالی به منظور استخراج معیار برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: محتوای 18 مقاله از میان 66735 مقاله مرتبط با کیفیت سنجی خدمات کتابخانه های دیجیتالی از پایگاه های معتبر بین سال های 2000 تا 2018 براساس معیارهای کیفی مبتنی بر هدف، ارزیابی و مقالات نهایی انتخاب و تحلیل شد. به منظور یکپارچه سازی نتایج جستجو از نرم افزار اندنوت استفاده شد. اعتبارسنجی نتایج با استفاده از روایی صوری و نظر متخصصان بیرون از گروه پژوهش احراز شد. یافته ها : کیفیت سنجی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی دارای رویکرد ترکیبی شامل کاربردپذیری، کارکرد، و دسترس پذیری است. پژوهش ها در سه بُعد به ترتیب 8/38%، 5/55% و 3/33% بود. نتیجه گیری: رویکرد ترکیبی به سبب بهره گیری از معیارهای پذیرفتنی برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی مناسب است.

هدف : هدف از این پژوهش، شناسایی تهدیدها و آسیب پذیری های رایج اینترنت اشیاءو ارائه راهکارهای امنیتی جهت مواجهه با آن ها است. روش پژوهش : روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید و متخصصان حوزه اینترنت اشیاء در دانشگاههای شهر تهران به تعداد 50 نفر بودند. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس بود. حجم نمونه برابر با جامعه آماری مشخص شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته از مطالعه سیستماتیک ادبیات موضوعی بود. اعتبار پرسشنامه ها با رجوع به متخصصان درحوزه اینترنت اشیاء اخذ گردید. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه 88/0 بود. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار اس.پی. اس. اس انجام شد. یافته ها : با اینکه استانداردهای مختلفی در حوزه مسئله امنیت و محرمانگی در اینترنت اشیاء در حال توسعه است ولی همچنان نیازمندی های امنیتی اینترنت اشیاء و حتی مخاطره های آن به خوبی شناسایی و تحلیل نشده است و نیازمند سازوکارهای محرمانگی، صحت، احرازهویت و کنترل دسترسی به صورت دقیق است. بر اساس یافته های حاصل از آزمون های این پزوهش آسیب پذیری ها در 21 گروه قابل طبقه بندی و استناد خواهند بود. نتیجه گیری : نتایج آزمون ها نشان دهنده آن است خبرگان مختلف حسب دیدگاه و حوزه فعالیت خود، مجموعه متنوعی را به عنوان راهکارهای امنیتی جهت مواجهه با تهدیدهای امنیتی در حوزه اینترنت اشیاء تبیین نموده اند، اما با جمع بندی نظرات ارائه شده توسط شرکت کنندگان می توان مهمترین راهکارهای امنیتی در برابر تهدیدهای امنیتی در فضای اینترنت اشیاء را شامل احراز و تصدیق هویت کارآمد دوطرفه، کنترل دسترسی، پیکربندی معماری امن، رمزنگاری ارتباطات و داده ها و وقایع نگاری و مانیتورینگ دانست.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ابعاد استراتژی مدیریت استعداد با خلاقیت از نظر کارکنان کتابخانه های عمومی استان مازندران انجام شده است. روش پژوهش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظرشیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی- تحلیلی است.  برای گردآوری داده ها از  پرسشنامه پیش ساخته مدیریت استعداد و خلاقیت استفاده شده است کهپایایی آن ها به ترتیب 845/0 و 863/0 بوده است. جامعه آماری شامل  کلیه ی کارکنان کتابخانه های عمومی استان مازندران به تعداد 265 نفر بوده که 191 نفر نیز به پرسشنامه ها پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آزمون «کلموگروف – اسمیرنوف«، آزمون های «تی استیودنت»، آزمون همبستگی «پیرسون» و رگرسیون چند خطی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدیریت استعداد کارکنان کتابخانه های عمومی استان مازندران با میانگین 05/3 و خلاقیت آن ها با کسب میانگین 94/2 بالاتر از سطح متوسط ارزیابی شده اند. سطح ضریب همبستگی مدیریت استعداد با  خلاقیت آن ها 723/0 بود که نشان از همبستگی مثبت و معناداری بین مدیریت استعداد و خلاقیت آن ها دارد. نتیجه گیری: بین ابعاد استراتژی مدیریت استعداد با خلاقیت کارکنان در کتابخانه های عمومی استان مازندران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ به طوری که با به کارگیری استراتژی مدیریت استعداد، خلاقیت کارکنان نیز افزایش        می یابد.

هدف : تعیین رابطه صلاحیت حرفه ای کتابداران با مهندسی فرهنگ در کتابخانه های عمومی استان مازندران است. روش پژوهش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظرشیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی- تحلیلی و از نظر نوع تحلیل، همبستگی است. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه های پیش ساخته ابوطالبی و بیگو(1395) و مشهدی و تفرشی(1391) استفاده شده که پایایی آن ها براساس آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 876/0 و 869/0است. جامعه آماری شامل کتابداران کتابخانه های عمومی به تعداد 265 نفر است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران برابر با 158 است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف به منظور بررسی نرمال بودن متغیر ها، آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین متغیرها و آزمون t تک نمونه ای برای بررسی تفاوت بین سطح موجود و مورد انتظار متغیرها  با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS22 استفاده شده است. یافته ها : وضعیت صلاحیت حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران با میانگین 51/4 و وضعیت مهندسی فرهنگ در میان کتابدارن با میانگین 63/3  بالاتر ازسطح متوسط، ارزیابی شده است. نتایج نشان داد که صلاحیت حرفه ای کتابداران بر مؤلفه های مهندسی فرهنگ در کتابداران کتابخانه های عمومی مازندران  تأثیر مثبت و معنی داری دارد(سطح معنی داری: 05/0، و ضریب همبستگی پیرسون: 656/0) نتیجه گیری: صلاحیت حرفه ای کتابداران بر مهندسی فرهنگ تأثیر مثبت و معنی داری دارد. به عبارتی ، با افزایش سطح صلاحیت حرفه ای در کتابداران مورد بررسی، سطح مهندسی فرهنگ و متغیرهای آن نیز افزایش می یابد.

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر بر اصول سواد اخلاقی کاربران شبکه های اجتماعی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های آزاد اسلامی سمنان در اردیبهشت 1398 است. روش پژوهش از نوع پیمایش و از جامعه 1500 نفری با استفاده از فرمول مورگان و کرجسی 306 نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های سواد اخلافی یعنی پتانسیل اخلاقی (371/0)، حساسیت های اخلاقی (302/0) و مهارت های استدلال ورزی (341/0) بر رفتار اطلاع یابی و بازنشر اطلاعات تأثیر معنا دار و مستقیمی داشته است. توجه و تقویت رفتارهای دغدغه مند زندگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی، توسعه مهارت تفکر انتقادی و همچنین تولید رسانه های اخلاقی مبتنی بر تولید محتوای حفاظت شده با همراهی و همکاری متخصصان علم اطلاعات و سواد اخلاقی، بتواند سهم مؤثری در موفقیت نهادینه کردن مفهوم جایگاه اخلاق در رسانه های اجتماعی و در سطح جامعه داشته باشد.

هدف  از پژوهش  حاضر ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران، با استفاده از بازخورد 360 درجه بود. پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی-تحلیلی بوده است. ابزار پژوهش پرسشنامه پیش ساخته مدل 360 درجه است که روایی آن قبلا اخذ شده و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ  در تمامی موارد بزرگ تر از 75/0  است. جامعه آماری پژوهش شامل جامعه اول95 نفر کتابدار، جامعه دوم95 نفر همکار و جامعه سوم 32 نفر مدیر کتابخانه است که با توجه به محدود بودن از نمونه گیری به روش سرشماری استفاده شد، جامعه چهارم هم شامل 95 نفر مراجعه کننده است که به روش نمونه گیری اتفاقی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS 22 و PLS و آمار توصیفی و آزمون های کلموگروف-اسمیرنوف، آنالیز واریانس و دانکن استفاده شد. یافته ها نشان دادوضعیت عملکرد کتابداران به طور کلی ( 35/4 ) و وضعیت عملکرد آن ها در هر کدام از شاخص های مهارت اخلاقی –ارزشی (44/4)، مهارت عملکردی(32/4) و مهارت فرآیندی(33/4)بالاتر از سطح متوسط بوده؛ همچنین بین نتایج ارزیابی 4 گروه به طور کلی و درتمامی شاخص ها بجز شاخص اخلاقی-ارزشی(097/0) تفاوت معناداری وجود داشت، مقایسه نمرات عملکرد کتابدارن هم نشان ازوجود تفاوت معنادار در نمرات این شاخص ها در بین 32 کتابخانه دارد. نتایج نشان دادارزیابی کارمندان و کارکنان سازمان ها از عوامل اصلی رشد مجموعه یک سازمان به شمار می رود. بنابراین ارزیابی کتابداران و شناخت آن ها از خود به ارتقای کتابخانه ها خواهد انجامید. ارزیابی کارکنان و تجزیه و تحلیل آن ها به روش 360 درجه یا ارزیابی گروهی می تواند روشی نو و تعیین کننده برای مجموعه مورد بررسی باشد.

هدف پژوهش: تعیین ویژگی های ساختاری و محتوایی وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر در آسیا و ایران و مقایسه آنها با یکدیگر است. روش شناسی پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی تطبیقی است. ابزار پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برترایران و ده دانشگاه برتر آسیا به تأیید سایت وبومتری است. یافته های پژوهش: بین ویژگی های ساختاری وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در هیچ موردی تفاوت معنی دار مشاهده نشد. بین ویژگی های محتوایی وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در سه مورد شامل معرفی برنامه های آینده کتابخانه (02/0=p) و وجود خدمات رزرو و امانت به صورت پیوست (02/0=p) تفاوت معنی دار وجود دارد. بین دسته بندی محتوایی و ارجاع به منابع الکترونیکی بین وب سایت کتابخانه های دانشگاه های برتر ایران وآسیا تفاوت قابل ملاحظه ای وجود ندارد. نتیجه گیری: از نظر ساختاری اگرچه تفاوت معنی داری وجود ندارد اما ضعف عمده وب سایت های ایرانی نسبت به همتایان آسیایی مورد بررسی در وجود موتور جستجو در صفحه اول است. از نظر محتوایی ضعف عمده وب سایت های ایرانی مورد بررسی نسبت وب سایت های آسیایی عدم وجود "فهرست مشترک موضوعی" در وب سایت های ایرانی است. در کل تفاوت های محتوایی بین وب سایت های مورد بررسی بیش از تفاوت های ساختاری است اما تفاوت های محتوایی و ساختاری موجود بین وب سایت های کتابخانه های مورد بررسی در ایران و آسیا درحد معنی دار نبودند.