سید سعید روحانی

مقاله پیش رو پس از تبیین اراده انسان و بیان حقیقت وجودی آن، میان اراده انسان با اراده خداوند تفاوت ماهوی قائل است. مقاله حاضر می کوشد با بررسی آیات قرآنی و با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای، به تبیین و بررسی چگونگی فرایند تأثیرگذاری اراده انسانی بر عملکرد انسان و جامعه تمدنی بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که اراده خداوندی منشأ تمامی افعال انسانی بوده و اراده آدمی در طول اراده خداوند است. بنابر آموزه های اسلامی، اراده خداوند در عملکرد تمدنی انسان و نیز در کارآمدسازی دیگر عوامل انسانی و بهره مندی از عوامل طبیعی، نقش بسیاری دارد و عمده تأثیرگذاری آن مبتنی بر امور ذیل است: «حاکمیت اراده الهی»، « ولایت پذیری خدا»، «تقویت خودسازی، دیگرسازی و توانمندسازی»، «تغییر سرنوشت فردی و جمعی انسان ها» و «شناخت عناصر دخیل در تمدن».