زهرا حضرتی صومعه

با توجه به اهمیت نقش مدیریت محلی در توسعه شهری و روستایی و شناخت عوامل موثر برآن این تحقیق سعی دارد تا با بررسی مشارکت اجتماعی و اهمیت آن، رابطه آن را با عملکرد مدیریت های محلی (شوراهای شهر و روستا، شهرداری- دهیاری) با استفاده از داده های میدانی مورد تحلیل قرار دهد. این تحقیق از نوع آمیخته بوده و در بخش کمی به روش تحقیق پیمایشی انجام پذیرفته است و در بخش کیفی از مصاحبه متمرکز استفاده گردیده است. جامعه آماری در این پژوهش افراد 18 سال به بالا ساکن در شهرها و روستاهای شهرستان دماوند است و بر اساس فرمول کوکران تعداد حجم نمونه 382 نفر می باشد اطلاعات با فرم پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده و در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می گردد. در بخش مصاحبه نیز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تا اشباع نظری نسبت به انجام مصاحبه با صاحبنظران و متخصصین(اعضای شوراها) اقدام شد. در نتیجه نهایی تحقیق میتوان عنوان نمود که بین مشارکت اجتماعی و متغیر وابسته تحقیق(عملکرد مدیریت های محلی) همبستگی نسبتاً قوی با ضریب 511/0 است.یعنی با افزایش میزان مشارکت اجتماعی، مییزان عملکرد مدیریت محلی نیز بهبود پیدا می کند.

زمینه و هدف: پدیده سکونت گاه های غیررسمی می تواند با خود آسیب های اجتماعی زیادی به همراه داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سکونت گاه های غیر رسمی بر میزان آسیب های اجتماعی نظیر سرقت، طلاق، خودکشی، موادمخدر در شهر کرمانشاه می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. از نظر روش در زمره تحقیقات توصیفی است و بصورت پیمایشی انجام خواهد شد؛ زیرا اطلاعات مورد نیاز از وضع موجود نمونه آماری با استفاده از پرسشنامه به دست آمده است. پرسشنامه محقق ساخته سکونتگاه های غیررسمی و پرسشنامه استاندارد آسیب های اجتماعی می باشد که در 66 گویه تنظیم شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 270979 نفر از ساکنین و اهالی مرد و زن مناطق سکونتگاه های غیررسمی شهرستان کرمانشاه در سال 1400 می باشد. در پژوهش حاضر، 384 به روش تصادفی- خوشه ای به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. یافته ها: یافته های توصیفی حاصل از پژوهش حاضر نشان می دهد علت مهاجرت و انتخاب محله اکثر پاسخ دهندگان به تعداد 160 نفر (7/42 درصد)، وضعیت اقتصادی شان بود. همچنین در نمونه مورد بررسی 169 نفر (5/44%) موافق به ترک محل و 211 نفر (5/55%) مخالف به ترک محل و 241 نفر (6/63%) موافق و 138 نفر (4/36%) مخالف به ترک محل به شرط واگذاری زمین یا مسکنی بودند که از دلایل عدم تمایل به ترک محله اکثر پاسخ دهندگان به تعداد 151 (8/42%) نزدیکی به محل کار بود. در آخر، درخصوص شرکت در فعالیت هایی برای بهبود وضع محدوده خود در طی 5 سال گذشته، 177 نفر (1/46%) در فعالیت ها شرکت کرده بوده و 202 نفر (3/53%) شرکت نکرده بودند. نتیجه گیری: بر اساس آمار و یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که مشکلات اساسی سکونتگاه های غیر رسمی، عدم وجود حداقل امکانات بوده که این حاکی از فقر، نداشتن امنیت اقتصادی و اجبار به مهاجرت به این محله شده است. اعتیاد به سیگار و مواد مخدر، سابقه سرقت، جرم و زندان و یا خشونت، خودکشی و طلاق، که همه این عوامل دست به دست هم داده و باعث بروز نا امنی ها و زمینه ساز آسیب های اجتماعی در بین ساکنین این محله شده است. با توجه به اینکه اکثر این افراد از شهر به این محلات حاشیه ایی مهاجرت نموده اند، این مؤید این امر است که شرایط زندگی مناسبی را نداشته و مجبور به مهاجرت به حاشیه شهرها با امکانات محدود و مشکلات فراوان شده اند.

پژوهش حاضر باهدف تعیین الگوهای ذهنی نخبگان فعالیت های حزبی استان ایلام در خصوص موانع موفقیت فعالیت های حزبی و پاگیری آن در کشور انجام شد. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت اکتشافی و از حیث گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است که با استفاده از روش کیو الگوهای ذهنی مختلف فعالان حزبی و سیاسی نسبت به موانع موفقیت فعالیت های حزبی در استان ایلام تعیین گردید. فضای گفتمان کیو به منظور جمع آوری عبارات کیو، بامطالعه منابع نوشتاری و نیز 12 مصاحبه عمیق از فعالان حزبی برتر در سطح استان که به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند تشکیل گردید و درنهایت پس از بررسی 68 عبارت مطرح شده، 49 کارت کیو به دست آمد. کارت های مشخص شده، در اختیار 20 نفر از اساتید و فارغ التحصیلان رشته های علوم سیاسی و جامعه شناسی و جامعه شناسی سیاسی در سطح دانشگاه های استان ایلام به منظور اولویت بندی آنها قرار گرفت. یافته های کیو نشان داد که پنج الگوی ذهنی غالب شامل : نظام تحزّب ضعیف، سنت گرایی شدید، آگاهی اجتماعی پایین، منافع حزبی قوی و توسعه سیاسی ضعیف در بین اعضای نمونه کیو وجود داشت. 9/70 درصد از واریانس موانع موفقیت فعالیت های حزبی در سطح کشور توسط این الگوهای ذهنی تبیین شده اند. بر اساس الگوهای مشخص شده می توان این گونه تفسیر نمود که وجود موانع فرهنگی و سنتی در بطن جامعه و سواد سیاسی پایین در بین نخبگان و ارکان حزبی مانع از شکل گیری و تقویت فعالیت های حزبی در استان ایلام شده است.

موضوع مشارکت سیاسی زنان در کشورهای درحال توسعه، پدیده پیچیده ای است و به پویایی و توسعه نظام های سیاسی مربوط می شود. هدف این پژوهش، درک و تحلیل وضعیت مشارکت سیاسی زنان است که با روش شناسی کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شد. به این منظور با هفده زن ساکن شهر تهران که با روش نمونه گیری هدفمند و ترکیبی از راهبرد های گلوله برفی و حداکثر تغییرات انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. پس از تحلیل داده ها، 85 کد اولیه، هفت مقوله محوری و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: شرایط علی (مسائل و چالش های اقتصادی، حکمرانی برابرمحور)، شرایط زمینه ای (ساختار سیاسی نابرابر و چالش های مردسالارانه)، شرایط مداخله گر (عوامل شخصیتی- روحی)، راهبرد ها (شایسته سالاری و ایجاد بستر شکوفایی) و پیامدها (کنشگری فعال سیاسی زنان و طرد انفعال سیاسی). همچنین «مشارکت سیاسی زنان؛ کنشی معنادار و چندوجهی» به عنوان مقوله هسته احصا شد و درنهایت مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها بر این دلالت دارند که زنان در مشارکت سیاسی عاملان و کنشگرانی فعال بوده و دست به کنش های مبتنی بر زمینه های سیاسی می زنند؛ کنشی از نوع مشارکت که با شناسایی موانع و عوامل تسهیل گر می تواند راه گشای مشارکت سیاسی فعال آنان به عنوان شهروندانی اثرگذار در حوزه سیاست بدل شود.

عیلرغم بیش از یک قرن سابفه شروع تحزب در کشور و تاکید بر آراء عمومی و عقاید جمعی، هنوز در کشور شاهد وجود احزاب به آن معنای ولقعی آن نیستیم. پژوهش حاضر با هدف ارائه بررسی علل ناکارآمدی احزاب سیاسی- اجتماعی در ایران پس از انقلاب اسلامی، باکمک روش تحلیل مضمون انجام شد. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و به لحاظ روش، کیفی ودارای رویکرداستقرایی بود. به منظورتجزیه وتحلیل داده های حاصل ازمصاحبه های نیمه ساختاریافته، ازروش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری موردمطالعه، شامل14نفراز افراد مطلع حوزه جامعه شناسی سیاسی و علوم سیاسی و نیز متون مناسب جهت استخراج شاخص ها وادبیات نظری بودند. دراین پژوهش، برای انتخاب نمونه ها، از رویکرد گلوله برفی و به عنوان استانداردی برای پایان نمونه گیری، از روش اشباع مضامین استفاده شد. مضامین با استفاده از ۲ منبع ادبیات نظری و مصاحبه نیمه ساختار یافته احصاء شد. نتیجه تحلیل داده های کیفی، شناسایی60 کدمفهومی، 18 مضمون پایه و2 مضمون سازمان دهنده شامل«عوامل اجتماعی» و «عوامل فرهنگی» بود که در قالب یک مدل ارائه شدند

افزایش روند بی تفاوتی سیاسی، نظام های سیاسی جهان معاصر را چنان به چالش کشیده است که به ناچار به واکاوی جدی شرایط به وجودآورنده آن اقدام کرده اند. در همین راستا، پژوهش حاضر به روش کمّی و تکنیک پیمایش به دو سؤال پاسخ می دهد. ابتدا آنکه میزان بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری (احساس بی قدرتی، احساس بی معنایی، احساس بی هنجاری، احساس انزوا و احساس از خود بیگانگی) در جوانان مطالعه شده تا چه حد است؟ دوم آنکه تعیین کننده های اقتصادی (کاهش درآمدها، افزایش تورم و عدم منفعت از مشارکت) تا چه حد بر بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری تأثیرگذار بوده اند؟ جمعیت آماری پژوهش شامل تعداد 431288 نفر از جوانان  18 تا 29 ساله ساکن شهر کرمانشاه در سال 1401 بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای، داده ها از طریق توزیع 400 پرسش نامه محقق ساخته با روایی 88/0 و پایایی 80/0، گردآوری شد. برای آزمون میزان تأثیر تعیین کننده های اقتصادی بر افزایش  بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری در قالب مدلی تجربی از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS استفاده شد. یافته های پژوهش در پاسخ به سؤال اول پژوهش نشان داد که میزان بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری جوانان مطالعه شده (16/71) درصد است. یافته های پژوهش در پاسخ به سؤال دوم پژوهش نشان داد که کاهش درآمد با بار عاملی (80/0)، افزایش تورم با بار عاملی (88/0) و عدم منفعت از مشارکت با بار عاملی (71/0) ضمن تأثیرگذاری معنادار بر افزایش بی تفاوتی سیاسی، درمجموع 62 درصد از افزایش بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری را تبیین کردند. علاوه بر این، مدل ساختاری ضمن پشتیبانی از فرضیه پژوهش نشان داد که تعیین کننده های اقتصادی در رابطه همبسته با بار عاملی 79/0 بر بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری تأثیرگذار هستند.  

نابرابری جنسیتی یکی از پدیده هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده می شود و به عنوان مسئل ه ای اجتماعی، همانند سایر پدیده های اجتماعی، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد و از سویی بر متغیرهای دیگر نیز تاثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین نابرابری جنسیتی و توسعه فرهنگی دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری، کلیه دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی تهران با حجم تعداد 457381 نفر بوده اند. حجم نمونه با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای متناسب با حجم و تصادفی ساده برابر با 382 نفر محاسبه شده است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته توسعه فرهنگی (57 گویه) و نابرابری جنسیتی (34 گویه) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss22 انجام گرفت. نتایج نشان داد، نابرابری جنسیتی در حالت کلی و ابعاد آن همچون (نابرابری فرهنگی، نابرابری اجتماعی، نابرابری اقتصادی، نابرابری نمادی) با توسعه فرهنگی رابطه معکوس دارند. بدین معنا که با کاهش نابرابری جنسیتی و ابعاد آن، سطح توسعه فرهنگی کاهش می یابد. . چرا که مادامی که زنان یک جامعه در وضعیت نابرابر نسبت به مردان قرار داشته باشند نمی توان انتظار داشت که نهاد خانواده از جایگاه و استواری کافی برخوردار باشد. از سویی زنان نقش کلیدی در جامعه پذیری جنسیتی کودکان دارند.