نیما ولی بیگ

نیما ولی بیگ

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. استادیار، گروه مرمت بناها و بافت های تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۴۹ مورد از کل ۴۹ مورد.
۴۱.

تحلیل مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی در فن آوری ساخت و شکل نهایی تاق های آهنگ لی لی پوش ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیوه ساخت تاق آهنگ تاق لی لی پوش استادکاران معماری سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۳
تاق یکی از ساختارهای تشکیل دهنده پوشش های خمیده در ایران محسوب می شود به گونه ای که در شکل گیری فرم هندسی و کیفیتِ کالبدی فضا، نقشی چشم گیر داشته است. دراین بین تاق آهنگ یکی از انواع تاق های پرکاربرد بوده که به روش های گوناگون قابلیت اجرا دارد. شیوه چیدمان تاق لی لی پوش نیز یکی از انواع چینش تاق آهنگ قلمداد می شود که ساختار آن با روش های دیگر اجرایی تاق آهنگ متفاوت است؛ همچنین استفاده از این تاق بیشتر در مناطق روستایی انجام می شده است، چراکه با امکانات محدود در این مناطق امکان چینش این تاق وجود دارد. باور بنیادین این پژوهش آن است که اندازه جرز، میزان بلندی تاق و نوع مصالح در دسترس و مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی به شکل مستقیم در فن آوری ساخت و روش چیدمان تاق لی لی پوش تأثیرگذار است. این مقاله در پی شناخت هندسه تاق آهنگ و شیوه چیدمان تاق لی لی پوش خواهد بود. پرسش بنیادین این مقاله آن است که چگونه مهارت و خلاقیت استادکاران معماری سنتی در ساخت طاق آهنگ لی لی پوش و شکل نهایی آن تأثیر می گذارد؟ روش این تحقیق از نوع هدف کاربردی و به صورت استنتاجی انجام شده و جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، میدانی، مشاهده و گفتگو و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استادکاران معماری سنتی ایرانی است؛ با تحلیل های به عمل آمده آشکار شد که روش چیدمان تاق لی لی پوش تحولی در ساخت تاق آهنگ ایجاد کرده به گونه ای که نوع مصالح در دسترس و توانمندی استادکاران در شناخت، ایجاد و اجرای این تاق نقشی تأثیرگذار داشته و نیاز استفاده از چوب و دیوار پشتواره در این روش برطرف شده است، چراکه این نوع تاق عموماً در مناطق روستایی مورداستفاده و ساخت قرار می گرفته و ازآنجاکه کشور ایران در منطقه خشکی قرار گرفته و وجود درختان و به تبعیت از آن، چوب در آن کمیاب است، معماران سنتی در روستاها از این تاق برای مسقف کردن فضاها با توجه به امکانات محدود بهره گرفته اند.
۴۲.

بازیابی معماری یادمانی ازدست رفته سر در باغ زرشک اصفهان بر پایه اسناد توصیفی و تصویری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باغشهر اصفهان معماری یادمانی دوره صفوی محور گردشگری چهارباغ سردر باغ زرشک اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
سردر باغ زرشک یکی از بناهای شاخص دوره صفوی بود که در بخش جنوبی محورچهارباغ اصفهان قرار داشت و در گذر زمان تخریب گردید. بررسی سفرنامه ها، روزنامه ها، کتب تاریخی، تصاویر، نقشه ها و عکس های تاریخی به شکل مستقیم می تواند در بازیابی معماری یادمانی چهارباغ صفوی اصفهان یاری رساند. دیگر پژوهشگران محور چهارباغ اصفهان را در گستره هایی همچون بررسی اصول شهرسازی این محور با نظام طراحی باغشهر مورد بررسی قرار داده اند. لیکن، این پژوهش تلاش دارد برخی از ویژگی های بدنه شهری این محور را از طریق بازیابی معماری سردر باغ های پیرامون آن مورد واکاوی قرار دهد؛ لذا، برای نخستین بار در این نوشتار، با بهره گیری از اسناد توصیفی و تصویری و مقایسه و تحلیل آن، به بازنمایی سردر باغ زرشک پرداخته شده است. مطالعات انجام شده بخشی از ویژگی های این بنا در گستره: شکل پلان، تعداد طبقات و ارتفاع بنا، ویژگی های نما (آرایه ها و ساختمایه) و موقعیت مکانی و گونه ارتباط آن با عناصر شهری محور چهارباغ بالا را آشکار ساخت. همچنین سیر تحولات این بنا (ساخت، مرمت و تخریب) و کاربری آن (اقامتی و اداری) برپایه نظام مالکیت باغ زرشک و تأثیرپذیری آن از عملکرد محور چهارباغ بالا، از دوره صفوی تا کنون بررسی و مشخص شد این بنا پس از سه قرن، در اواخر دوره قاجار به سبب فرسودگی تخریب شده است. فرایند حاضر می تواند در بازیابی ویژگی های کالبدی دیگر بناهای محور تاریخی چهارباغ اصفهان مورد استفاده قرار گیرد
۴۳.

بازیابی و مستندسازی تحولات کالبد و کارکرد بنای شیخ لطف الله بر اساس اسناد توصیفی و تصویری و مطالعات تاریخ شفاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۰
بیان مسئله : شیخ لطف الله بنایی شاخص مربوط به دوران صفویه است. مداخلات گوناگون انجام شده در بنا در دوره های مختلف، کالبد گذشته آن را در برخی از بخش ها تغییر داده است. با وجود ارزش بسیار بنای شیخ لطف الله، تاکنون مستندسازی از تحولات و مداخلات انجام شده در آن، صورت نگرفته است. آشکارشدن بسیاری از وجوه پنهان و یافت نشده بنای شیخ لطف الله می تواند راهکاری جهت شناسایی مداخلات نادرست گذشته در این بنا  شود. از سوی دیگر، می تواند راه را جهت نگهداری این بنا برای آیندگان هموار سازد. هدف پژوهش : این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار، تحولات بسیاری از ویژگی های کالبدی و کارکردی کم نظیر و کمتر شناخته شده بنای شیخ لطف الله را آشکار سازد. روش پژوهش : این پژوهش، با بررسی اسناد توصیفی و تصویری مرتبط با بنای شیخ لطف الله به ترتیب سال، روند تحول این بنا را آشکار خواهد کرد. از سوی دیگر، با مصاحبه با افرادی که به نحوی از گذشته تاکنون در مرمت این بنا نقش داشته اند، برخی از ویژگی های نانوشته این بنا مدون خواهد شد. همچنین، بخش اصلی این پژوهش با مطالعات دقیق میدانی در تک تک بخش های این بنا انجام شد. در این گام، تمامی نکات موجود در اسناد و مصاحبه ها روی نقشه ها پیاده سازی شد. نتیجه گیری : تحلیل ها و مشاهدات آشکار ساخت، بنای شیخ لطف الله دارای بخش هایی در گذشته بوده، که در گذر زمان از آن جدا شده و به کارکرد های دیگری اختصاص داده شده است. از سوی دیگر تحولات به وجودآمده در فرایند دسترسی به بنا،  تغییراتی را در پلان آن ایجاد کرده است. این موضوع سبب تحول در پلان اولیه بنا و روابط فضایی آن شده است. قابل توجه است که  تحولات بسیاری در نما و بدنه بنا نیز به وجود آمده است.
۴۴.

مطالعه مقایسه ای تصویر زن از دیدگاه هندسی در دیوارنگاره های کاخ ها و خانه های اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانه های ارامنه اصفهان نقاشی دیواری کاخ های اصفهان نقوش زن در نگاره های ایرانی هندسه نقوش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۷۰
یکی از نقوش پرکاربرد در دیوارنگاره کاخ ها و خانه ها نقوش زنان است. این نقوش به صورت های گوناگونی تصویرسازی شده است. دیوارنگاری در ایران قدمتی دیرینه دارد. دوره صفویه زمان توسعه و تحول نگاره در زمینه اشکال و مفاهیم به کار برده در آن است. از نمونه های آن می توان به بناهایی در اصفهان در کاخ ها همچون عالی قاپو و چهلستون اشاره کرد. در خانه های ارامنه اصفهان نقاشی های دیواری وجود دارند که در آن ها نقوش زن بسیار دیده می شوند. هدف این مقاله شناخت و مطالعه دقیق دیوارنگاره های دارای نقوش زنان در بناهای تاریخی است. پژوهش گران دیگر در این گستره به جنبه های مختلفی همچون فناوری ساخت، نحوه اجرای این نقاشی ها و مطالعه مفهومی نقوش زن در دیوارنگاره ها پرداخته اند و هریک به شکلی مجزا این موارد را تحلیل و بررسی کرده اند. این مقاله با شیوه مطالعه مقایسه ای به تحلیل ویژگی های مشترک و متفاوت دیوارنگاره ها پرداخته و با نگاه ویژه به ویژگی های هندسی، نگاره های کاخ ها را با خانه ها مقایسه کرده است. با بررسی های انجام شده آشکار شد زنان نیمی از تابلوهای چهره نگاره را پر کرده اند و اشکال مشخصی همچون مربع و مستطیل پرکاربردترین قاب های استفاده شده اند. این قاب ها از شکل معماری تأثیر پذیرفته اند و چینش آن ها در خانه ها در فضای دید میهمان و در کاخ ها در کلیه فضاهای مجوف است. این مقاله برای نخستین بار به ساختار مقایسه ای تصویر زن از دیدگاه هندسی و شباهت ها و تفاوت های این نقوش در کاخ ها و خانه های اصفهان می پردازد و سعی بر آن دارد با مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی و با کمک مدل سازی ترسیمی، به تحلیل مقایسه ای داده ها بپردازد.
۴۵.

تحلیل ادراک بصری بر پایه هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان های مسجد حکیم اصفهان با رویکرد گشتالت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک بصری هندسه و رنگ نقوش آجرکاری گشتالت ساختار بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۴۸
آدمیان برای برقراری ارتباط با یکدیگر و محیط پیرامون از راه های گوناگون استفاده می کنند، یکی از این راه ها استفاده از حواس بینایی است. مکتب روانشناسی گشتالت در زمینه ادراک بصری بسیار تأثیرگذار است چرا که دستگاه عصبی انسان ساده ترین طرح در هر وضعیت را بر می گزیند و این امر در هندسه نقوش آجری نیز قابل مشاهده است و تحلیل آن می تواند ساختار بصری نقوش آجرکاری را آشکار سازد. در واقع رویکرد گشتالت راهکاری جهت چگونگی تاثیر نحوه و زاویه چینش و نوع آجرهای به کار رفته و همچنین نحوه توزیع رنگ ها بر ادراک بصری پشت بقل ایوان های مسجد حکیم اصفهان به شکل معناداری ارائه می دهد. در این زمینه پژوهشگران دیگر ادراک بصری را در تابلوهای نقاشی و نقاشی های خیابانی بررسی کرده اند و از دیدگاه هندسه نقوش آجرکاری و با در نظر کرفتن گشتالت بررسی نشده است. این مقایسه برای نخستین بار ادراک بصری را از دیدگاه هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان های مسجد حکیم با رویکرد گشتالت مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق پژوهش از نوع کیفی و براساس هدف کاربردی است و به تحلیل ادراک بصری هندسه نقوش آجرکاری برپایه اطلاعات کتابخانه ای و میدانی می پردازد. به این ترتیب ابتدا داده های پژوهش در زمینه ساختار بصری و هندسه نقوش آجرکاری استخراج شده و سپس تحلیل ها براساس قوانین گشتالت بر روی نقوش انجام می گیرد. در نتیجه تحلیل های انجام شده مشاهده شد که قوانین گشتالت به میزان زیادی در هندسه نقوش آجرکاری وجود دارد.
۴۶.

بازنمایی تصویری تحولات کالبدی سی و سه پل بر پایه تحلیل اسناد تاریخی و تصویری با تأکید بر مدل سازی نواقلی پل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل اسناد مصور و تاریخی مستندسازی تحولات منظر سی وسه پل مدل سازی میراث فرهنگی ملموس دروازه ورودی پردازش تصاویر قدیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۹۲
پل های تاریخی اصفهان از باارزش ترین بناهای تاریخی ایران هستند که در گذر زمان بر جا ماندند. سی وسه پل بخشی از میراث ملموس برجامانده دوران صفوی است که ارزش های تاریخی و معماری در خود نهفته دارد و با وجود شهرت بسیار، کمتر پژوهشی بدان پرداخته است. این عدم بررسی موجب شده که اطلاعات کمی از پل در دسترس باشد و بنابراین ضعف در اطلاعات منجر به ضعف در محافظت این میراث باارزش می شود. بنابراین پژوهش حاضر در تلاش است تا با اسناد تاریخی و تصویری به جامانده از آن تحولات سیما و منظر سی وسه پل را در گذر زمان مستند سازد. این مقاله بر آن است تا به مستندسازی تحولات سی وسه پل و منظر آن برپایه اسناد تاریخی و تصویری بپردازد و تحولات کالبدی منظر ورودی به ویژه با ساخته شدن نواقلی را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش از ترکیب تحقیقات میدانی و آرشیوی استفاده شده است. خوانش متون کهن در کنار مطالعات مقایسه ای بنا انجام شد. مدل سازی سه بعدی برپایه مستندات گوناگون تصویری و اطلاعات تاریخی، افزون بر مقایسه بنا با ساختمان های مشابه به سه مدل پیشنهادی انجامید. لذا تحولات منظر ورودی و همچنین کالبد پل به شکل دقیق مدل سازی شد. مستندسازی تحولات سی وسه پل، نشانگر تحولاتی در کالبد و منظر آن است. تاج پل در بدنه شرقی و نواقلی درمنظر شمالی در دوره قاجار به بنا افزوده و در دوره پهلوی تخریب شده است. افزودن ساختمان نواقلی در ورودی شمالی پل، منظر ورودی به شهر را متحول کرده است. مطالعات مقایسه ای انجام شده، از یک سو و مدل سازی کالبد بنا از سوی دیگر، سه گزینه برای فرم بنا پیشنهاد می دهد. کاوش های باستان شناسانه و امکان یافته شدن اسناد کهن دیگر از بنا می تواند گزینه نهایی را با دقت بیشتری آشکار سازد.
۴۷.

تحلیل هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان های مسجد حکیم اصفهان بر پیدایش فنون بصری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هندسه نقوش آجرکاری فنون بصری تعادل نظم ایوان های مسجد حکیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۳
انسان ها همواره در حال دریافت اطلاعات از محیط اطراف خود هستند. در معماری بخش اعظمی از این پیام ها از طریق تزیینات در اختیار مخاطب قرار می گیرد. این تزیینات دارای هندسه های ارزشمندی است که هرکدام ویژگی های متفاوتی دارد و تحلیل این فنون و ویژگی ها سبب خوانش طرح و درک علل ادراکات بصری متفاوت است. در واقع فنون بصری به شکل مستقیم از نحوه چینش آجرها و چگونگی ترکیب آجر و کاشی و نحوه توزیع رنگ ها در طرح و همچنین نوع گره تاثیر می پذیرد. پژوهشگران دیگر فنون بصری را از دیدگاه ساختار کالبدی بنا و ترکیب بندی در نقاشی ها بررسی کرده اند. این مقاله برای نخستین بار فنون بصری را از دیدگاه هندسه نقوش آجرکاری پشت بقل ایوان های مسجد حکیم اصفهان مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق پژوهش از دیدگاه چیستی، کیفی و براساس هدف، کاربردی است. داده های این پژوهش به روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. جستار پیش روی برآن است تا تأثیر هندسه نقوش آجرکاری بر فنون بصری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. این پژوهش ابتدا به مدل سازی نمونه های مورد بررسی پرداخته و فنون بصری مورد نیاز را استخراج کرده و سپس با تجزیه طرح ها به بازنمایی ویژگی های فنون بصری نهفته در دو قالب کلی تعادل و نظم خواهد پرداخت. بررسی های انجام شده آشکار ساخت که چینش های گوناگون(اندازه و زاویه چینش آجر)، ترکیب رنگ های متفاوت و ادغام آجر و کاشی باعث پدید آمدن فنون بصری گوناگون در چهارچوب تعادل و نظم شده است.
۴۸.

تحلیل ساختار هندسه کالبدی در فرم معماری فضاهای شهری نظامی، نمونه موردی: قلعه سردار اسعد در استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلعه های استان چهارمحال و بختیاری هندسه بنا هندسه کالبدی فرآیند شکل گیری قلعه های خان نشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۹
تاکنون قلعه های استان چهارمحال و بختیاری از منظرگاه مطالعات هندسی در دوران تاریخی مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است. بر اساس اندیشه رایج هندسه در بناهای ایرانی در سراسر تاریخ یک هویت ثابت و تدوام یافته دارد. معماری گذشته بر پایه هندسه بنا شده که از ویژگی های بارز آن ایجاد تناسبات و ساختار فرمی در پلان و سطوح است. با شناخت و تحلیل هندسه کالبدی قلعه های استان چهارمحال و بختیاری از لحاظ فرم و هندسه معماری می توان به ساختار فرمی و نحوه اجزا آنها پی برد. معماری هندسی قلعه ها به شکل مستقیم از اندازه، ابعاد، پلان، شکل و فرم آن تاثیر می گیرد. پژوهشگران دیگر در قلعه های ایرانی بیشتر به روی فرضیه های معنوی یا فرآیند ساخت پلان، مستقل از معماری هندسه کالبدی آنها پرداخته اند. این مقاله برای نخستین بار تلاش دارد جایگاه هندسه کالبدی قلعه سردار اسعد در استان چهارمحال و بختیاری را در فرآیند شکل گیری معماری و فرم آن مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل روابط شکلی اعضای پلان قلعه ویژگی های معماری هندسه کالبدی قلعه های نمونه های حاضر را مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. روش مورد استفاده در این پژوهش بر پایه داده های کتابخانه ای از یک سو و داده های میدانی شامل برداشت های محلی نهاده شده است. این نوشتار برآن است تا تاثیر تغییرات ساختاری به روی جنبه های معماری قلعه را مورد تحلیل قرار دهد. مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی قلعه های استان نشان می دهد که تاکنون این تحلیل ها به طور عمده با رویکرد هندسی بر فرآیند شکل گیری قلعه های خان نشین استان مورد شناسایی صورت نگرفته است.
۴۹.

Analysis of Dome Structure in Iranian - Islamic architecture and urban structure(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: dome in Islamic-Iranian architecture formation of dome dome plan structure

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۳۹
The most important characteristic of dome and factors influencing it in the Islamic Iranian architecture that is different from other courses is construction and construction methods of them. Over time, different factors are involved in the process of formation of the domes. It is one of the factors influencing the structure of Iranian-Islamic domes. By examining the structure of Iranian-Islamic domes form can be read part of forgotten knowledge of architectural past among architects. This paper aimed to analyze the impact of changes on aspects of the architecture of dome. Other researchers on the review of the reports for reviewing and rethinking dome shows the analysis so far mainly structured approach to the process of the formation of the dome is recognized in Islamic Iranian architecture. Other researchers on the review of the reports for reviewing and rethinking dome shows the analysis so far mainly with structural approach recognized the process of the formation of the dome in Islamic Iranian architecture. Analysis result show there is a clear distinctive relation between the dome and the size, height, form, shape and overall structure. This article is collection of library documents on the one hand and filed documents on the other hand. In this study, after the study of the certain structure of elements and measurement, sensitive and form relationships and relationship between components will be examined. The study aimed to investigate the relationship between Islamic Iranian architecture and architectural structure of the dome. The investigation carried out revealed that resizing dome plans structure directly depend on form and method of making them.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان