رضا آقایی

محمدکریم خان کرمانی رهبر شیخیه کرمان در دوره ناصری از مخالفان جدی نجوم جدید بود. پس از او فرزندنش زین العابدین خان کرمانی، رهبر این فرقه، کتابی با عنوان شمس الجاریه (1345ق) به فارسی نوشت و در آن تلاش کرد که به استدلال های جدیدی که برای نجوم جدید مطرح شده بود پاسخ دهد و نشان دهد که چگونه می توان از آیات و روایات به نفع نجوم قدیم بطلمیوسی استفاده کرد. بخش عمده آن کتاب رد ادعاهای هبهالدین شهرستانی در کتاب الاسلام والهیئه (1328ق) بود. هبهالدین در آن کتاب عناصر نجوم جدید -از جمله نفی افلاک صلب، حرکت زمین، سکون خورشید، و سایه و مدار زمین- را با آیات و روایات اسلامی تطبیق داده بود. زین العابدین به خوبی نشان می دهد که تأویل های هبهالدین به نفع نجوم جدید تا چه میزان دل بخواهی و بی ضابطه است. هر چند همین مشکل گریبان گیر زین العابدین در تفاسیر خود به نفع نجوم قدیم نیز هست.

چابکی یکی از مفاهیم اساسی و کارکردی در سازمان ها و صنایعی است که در قرن حاضر فعالیت می کنند؛ سازمان هایی که در محیطی بسیار فعال و پویا در حال انجام فعالیت اند و دارای کارکردهای اجتماعی هستند که در صورت عدم پاسخ گویی سریع به آنها، بی شک از دایره فعالیت و بقا باز خواهند ماند. از این رو، این تحقیق به بررسی شاخص های کلیدی مؤثر بر چابک سازی سازمان ها با تأکید بر توسعه کارکرد اجتماعی صنعت بهداشتی و سلولزی پرداخته و چهارچوبی نظری و  مفهومی را برای سازمان ها؛ بویژه صنعت بهداشتی و سلولزی ارائه می نماید. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد و بر آن است تا با بررسی مباحث نظری مربوط به بیست سال گذشته در حوزه چابک سازی، شاخص های کلیدی و اثربخش چابکی کارکنان برای توسعه کارکرد اجتماعی در صنعت بهداشتی و سلولزی ایران را با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی کند و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، الگویی سیستماتیک را برای مدل سازی و تأثیرگذاری شاخص ها ارائه نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که شاخص های کلیدی مؤثر بر چابک سازی کارکنان با تأکید بر توسعه کارکرد اجتماعی صنعت سلولزی ایران عیارتند از: تطابق با تغییر، انعطاف پذیری، سرعت تحویل و انجام مأموریت، بکارگیری فناوری مناسب، روزآمدی مهارت، توانمندی و چند مهارتی و پاسخ گویی سریع. از میان آنها تطابق با تغییر مؤثرترین عامل و سرعت تحویل و انجام مأموریت تأثیر پذیرترین عامل هستند.

در محیط رقابتی امروز سازمان های تولیدی و خدماتی همواره به دنبال بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود هستند، از این رو سیستم های اطلاعاتی از عوامل موثر در دستیابی به مزیت رقابتی برای این سازمان ها محسوب می شوند. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر مسائل کلیدی حوزه سیستم های اطلاعاتی مدیریت شرکت مپنا می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی و با استفاده از نظرات 10 نفر از خبرگان بر آن است تا با بررسی ادبیات مربوط به سیستم های اطلاعاتی مدیریت، عوامل کلیدی و اثربخش آن را در شرکت مپنا با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی نموده و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، تاثیرگذاری عوامل را ارائه نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که عوامل کلیدی موثر بر مدیریت سیستم های اطلاعاتی مپنا عبارتنداز: حمایت مدیران عالی، هم راستا سازی راهبردی سیستم های اطلاعاتی و راهبردی سازمان، طراحی مجدد فرآیندهای کسب و کار و مدیریت آن، کیفیت داده های ورودی، استخدام، نگهداری و پرورش نیروی انسانی متخصص در زمینه سیستم های اطلاعاتی، استفاده موثر از منابع اطلاعاتی، امنیت داده ها و اطلاعات، امنیت در اینترنت، قابلیت اعتماد به بسته های نرم افزاری، حمایت مدیران عالی تاثیر گذارترین و قابلیت اعتماد به بسته های نرم افزاری تاثیر پذیرترین شاخص ها هستند.

صنعت خرده فروشی از جمله مهمترین صنایع تاثیرگذار بر زنجیره تامین هر شرکت صنعتی و تولیدی است و از جمله مهمترین ویژگی های محیط کنونی صنعت خرده فروشی نیز رقابت فزآینده ای است که هر روز با پیدایش و توسعه رقبای جدید در این صنعت مشاهده می گردد. نتیجه مستقیم این وضعیت، ضرورت و توجه جدی در بکارگیری ساز و کارهای موثر در حفظ و ارتقاء رضایتمندی مشتریان و به تبع آن، فروش از طریق کیفیت بخشی به خدمات و ارزش آفرینی بیشتر برای مشتریان می باشد. با توجه به افزایش رقابت در بازار خرده فروشی و بروز و ظهور فروشگاه ها و سوپر مار کت های زنجیره ای در چند سال اخیر، بررسی و تحلیل وضعیت رقابت میان فروشگاه های زنجیره ای و پیش بینی وضعیت رقبای قدیمی و جدید بسیار ضروری می نماید. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف آشنایی و تحلیلی بر وضعیت فروشگاه های زنجیره ای در ایران و جهان از طریق شاخص هایی همچون اهداف، ماموریت ها، چشم انداز، حیطه فعالیت، پراکنش جغرافیایی، وضعیت رقابتی، نوع مالکیت و ... به منظور استفاده مدیران و مشتریان صنعت خرده فروشی در حوزه فروشگاه های زنجیره ای و ایجاد دیدی نسبت به وضعیت این صنعت تهیه و تدوین شده است..

این تحقیق در راستای شناسایی عوامل و معیارهای مؤثر برای بهره وری نیروی انسانی در محیط یک سازمان نظامی صنعتی انجام شده است. از لحاظ روش توصیفی تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارشناسان ارشد و نمونه آماری شامل 257 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از روش دلفی در دو دور، مؤلفه ها مطابق با شرایط سازمانی جامعه مورد بررسی بومی سازی شد و در قالب ابعاد مدل کارت امتیازی متوازن (BSC) طبقه بندی گردیدند. همچنین با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته اطلاعات جمع آوری شد و با به کارگیری روش معادلات ساختاری و نرم افزار PLS داده های تحقیق مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق شامل شناسایی 45 شاخص موثر بر بهره وری نیروی انسانی و طبقه بندی در ابعاد مشتری، مالی، فرایندهای داخلی و یادگیری و رشد (ابعاد مدل کارت امتیازی متوازن) می باشد.

یکی از مهم ترین رویکردهای نوین نگهداری و تعمیرات، نگهداری و تعمیرات چابک است. چابکی یکی از مفاهیم اساسی و تأثیرگذار بر افزایش کارایی و اثربخشی عملیاتی هر سازمانی محسوب می شود. براساس رویکرد نگهداری و تعمیرات چابک، سازمان ها قابلیت های چابکی از جمله انعطاف پذیری، حرکت سریع و چالاک و... را با مفاهیم نت تلفیق می کنند و می کوشند تا آماده به کاری صددرصدی تجهیزات را فراهم کنند. این تحقیق بر آن است تا با بررسی ادبیات مربوط به نگهداری و تعمیرات چابک، شاخص های کلیدی و اثربخش نت چابک در صنعت خودروسازی ایران را با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی کند و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، رتبه بندی تأثیر شاخص ها را تعیین کند. نتایج تحقیق بیان می کند شاخص های کلیدی مؤثر بر نت چابک عبارت اند از: تصمیم گیری سریع، هماهنگی و همکاری، قابلیت ها و زیرساخت های فناوری اطلاعات، به اشتراک گذاری فعال اطلاعات با شرکا، کمیت و کیفیت خدمت، بهره گیری از فناوری مناسب، برنامه ریزی صحیح فعالیت ها، برنامه ریزی تأمین تقاضا، نت خودکنترلی، تعهد مدیران عالی، سبک مدیریت مشارکتی، سازمان مجازی. تصمیم گیری سریع تأثیرگذارترین و به اشتراک گذاری فعال اطلاعات با شرکا، تأثیرپذیرترین شاخص ها هستند.

کارایی و اثربخشی دو مفهوم بسیار تأثیرگذار در ارزیابی عملکرد هر سازمان جهت دستیابی به اهداف با صرف کمترین منابع است. از جمله عوامل مؤثر بر کارایی و اثربخشی نیروی انسانی، ابعاد رفتاری شغل است، از این رو، هدف از این مطالعه بررسی ارتباط ابعاد رفتاری شغل، از جمله استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی (وابستگی) شغلی و جابه جایی شغلی، با کارایی و اثربخشی نیروی انسانی است. در این تحقیق با به کارگیری روش ریاضی، روابط متغیرها با در نظر گرفتن تعاملات نظام مند میان آن ها مدل سازی شده است. به این منظور با به کارگیری نظرهای ده نفر از خبرگان علم مدیریت و رفتار در صنعت سلولزی ایران، رابطة متغیرهای استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی شغلی و جابه جایی شغلی، با کارایی و اثربخشی نیروی انسانی بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی شغلی و جابه جایی شغلیبر کارایی و اثربخشی نیروی انسانی تأثیرگذارند.

هدف از این مطالعه بررسی ارتباط میان فرسودگی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، جو سازمانی و فرهنگ سازمانی است. ارزیابی رابطه میان هر یک از متغیرهای مذکور را می توان به نوعی مسئله تصمیم گیری نیز تلقی کرد که در آن تعاملات روش مند میان متغیرها موجب برقراری روابط درونی می گردد. در این راستا، می توان از روش آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم گیری (دیمتل) برای استخراج روابط علّی میان متغیرها استفاده کرد و از آن علاوه بر تعیین روابط میان متغیرها، برای مدیریت وابستگی های درونی در مجموعه ای از متغیرها نیز بهره برد. در این تحقیق، با استفاده از نظر ده کارشناس و خبره مدیریت منابع انسانی در شرکت ایران خودرو دیزل رابطه میان متغیرهای مذکور بررسی شد. نتایج حاصل از یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرسودگی شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و جو سازمانی، جو سازمانی بر فرسودگی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ سازمانی بر فرسودگی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و جو سازمانی تأثیرگذارند. از طرف دیگر، رفتار شهروندی سازمانی تأثیرپذیرترین و فرهنگ سازمانی تأثیرگذارترین متغیرهایند.

در محیط های کسب وکار مدرن، تولیدکنندگان با فشار فزاینده ی الزامات مشتریان در شخصی سازی محصول، بهبود کیفیت و پاسخ گویی به تقاضا روبه رو هستند. برای حفظ کسب وکار در این فشارها، بیشتر سازمان ها درصدد توسعه ی شراکت راهبردی با مشتریان و همکاری با آنهاهستند؛ به گونه ای که سبب ایجاد ارزش برای آنها شده و این امر به شکل گیری مشتریانی وفاداری منجر شود. این پژوهش بر آن است تا با بررسی ادبیات مربوط به وفاداری مشتریان، شاخص های اساسی و اثربخش وفاداری مشتریان در بخش تأمین کنندگان صنعت بهداشتی و سلولزی ایران را با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی کرده و با استفاده از روش دیمتل فازی، الگویی نظام مند را برای مدل سازی و تأثیرگذاری شاخص ها ارائه کند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که شاخص های اساسی مؤثر بر وفاداری مشتریان عبارتند از: ویژگی ها و  چگونگی رفتار فروشنده با مشتری، صداقت با مشتری، میزان قیمت کالا، کیفیت و نزدیکی روابط با مشتری، منافع حاصل از روابط مشترک، تجربه ی خرید گذشته ی مشتری و مسئولیت پذیری فروشنده. ویژگی ها و چگونگی رفتار فروشنده با مشتری تأثیرگذارترین و کیفیت و نزدیکی روابط با مشتری تأثیرپذیرترین شاخص ها هستند.