مصطفی مرادی

هدف: هدف از این پژوهش، استخراج انواع رابطه های انسانی، شرایط آن و توصیه های ناظر به آن در قرآن به عنوان منبع دستورات الهی است.روش: در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی آیات قرآن یک به یک بررسی شده و با کمک چند مجموعه تفسیری معاصر، آیاتی که حاوی روابط دوسویه انسانی بوده، استخراج و در فایل اکسل به عنوان یک ردیف ثبت شده است؛ همچنین ویژگی های اساسی این روابط مانند طرف اول و طرف دوم، نوع، توصیه های قرآنی در این نوع و حوزه اساسی با شش عنوان (اعتقادی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، سیاسی و علمی)، برای هر رابطه تعیین شده است. در نتیجه تمام آیات حاوی روابط انسانی احصاء شده و ده ویژگی برای این آیات مشخص شده است.یافته: در نهایت مجموعه داده ای ارائه شد که حاوی 2295 آیه از کل آیات قرآن کریم و 3586 رابطه انسانی است. پژوهشگرانی که از جنبه های گوناگون حقوقی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و موارد دیگر می خواهند در قرآن پژوهش کنند، با استفاده از این مجموعه داده به تمام آیات مورد نظر خود دست خواهند یافت. در این مقاله این مجموعه داده –آرشیو شده در سایت دانشگاه شهید بهشتی- به عنوان یک شکل از خدمات اطلاعاتی معرفی می شود.نتیجه گیری: بیش از یک سوم آیات قرآن از روابط دوسویه انسانی سخن گفته و این روابط از تنوع جشمگیری برخوردار است. به گونه ای که امکان مطالعه میان رشته ای قرآن و علوم انسانی در همه شاخه های اصلی آن فراهم است.

هدف: با توجه به اهمیت نظام مسائل در نقشه جامع علمی دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران (داجا) از سویی و اهمیت این عامل در کشف و جهت دهی به فعالیت ها از دیگر سو، در این پژوهش به ارائه الگوی فرایندی و نوآورانه (مبتنی بر منطق دانش TRIZ) برای تدوین نظام مسائل آمادی در سازمان های ن.م پرداخته شده است.روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش با شیوه تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان انجام شده است. پس از بررسی آخرین دستاوردهای علمی در حوزه تدوین شبکه مسائل در منابع معتبر علمی و با در نظر گرفتن شرایط و نیازهای بومی حوزه آماد و پشتیبانی سازمان های نیروهای مسلح، الگوی مفهومی و فرایندی برای تدوین گام به گام نظام مسائل آمادی ارائه شده است. به منظور ارتقای قابلیت کاربست الگو در میدان عمل، علاوه بر تشریح جزئیات بخش هایی از الگو که در فضای فارسی زبان، سابقه چندانی ندارد؛ در بخش پایانی، به تشریح نمونه هایی موردی از مسائل آمادی (با استفاده از نظرات خبرگان) و تدوین مدل های تضاد مسائل پرداخته شده است.  یافته ها: الگوی نهایی پژوهش، شامل چهار فاز عمده می باشد. این چهار فاز عبارت اند از: «آموزش و شناخت»، «ورودی ها و تشکیل بانک مسائل»، «پالایش و دسته بندی» و «ترسیم شبکه مسائل» می باشد که درنهایت الگوی پژوهش پس از تشکیل بانک مسائل، با ورود به فاز دوم در دودسته مسائل عادی و مسائل ابداعی قرار می گیرند و درنهایت اولویت بندی و تعیین روابط هر یک از این دودسته مسائل با الگوریتم پیشنهادی و تشریح شده در فاز سوم الگو سبب شکل گیری دودسته شبکه مسائل عادی و شبکه مسائل ابداعی آماد دفاعی می شوند که درمجموع نظام مسائل آمادی سازمان محسوب می شود.نتیجه گیری: با کاربست مسیر فرایندی الگوی ارائه شده در حوزه آماد و پشتیبانی سازمان های ن.م، نظام مسائل که از اساسی ترین مطالبات ستاد کل ن.م و زمینه ساز رشد و فعالیت هدفمند و هوشمندانه تر سازمان است، حاصل خواهد شد. تاکنون هیچ الگویی با ویژگی فرایندی و کاربردی در فضای فارسی زبان به صورت خاص برای تدوین نظام مسائل منتشرنشده است. لذا نوآوری اساسی پژوهش حاضر این است که این الگو (در جمیع شرایط و متغیرها) برای اولین بار و ویژه بخش آمادی ن.م ارائه شده است.

مسئله پژوهش حاضر بررسی انتقادی خوانش مصطفی ملکیان از مفهوم اصیل بودن است. برای این منظور، نخست کوشیده ایم آرای ملکیان در باره این مفهوم را در آثار وی واکاوی کنیم و بیان وی را در این زمینه تشریح نماییم. آن گاه در ادامه با ابتنا بر دیدگاه چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، به عنوان خوانشی موجّه از پدیده اصالت که به هر دو بُعد فردی و اجتماعی اصیل بودن توجه دارد، دیدگاه های مصطفی ملکیان را تحلیل و نقادی کرده ایم تا زمینه التفاتِ انتقادی به دیدگاه های مطرح در این حوزه ایجاد گردد. روش این پژوهش در تحلیل دیدگاه ملکیان، روش تحلیل مفهومی است و در نقادی وی نیز به دو شیوه نقد درونی و بیرونی بدان پرداخته ایم. کاستی های قابل توجه در دیدگاه ملکیان عبارت اند از: «بی بهره گی از نگاه تاریخی»، «درهم آمیزی مرزهای معنایی مفاهیم» و «نادیده گرفتن ابعاد اجتماعی اصیل بودن». 

فقر همچنان یکی از چالش های اساسی بشر است که همچنان بیشتر چهره ای بیشتر روستایی دارد. اهمیت پرداختن به مسئله فقر و محرومیت به حدی است که سازمان ملل کاهش آن را به عنوان اولین هدف از اهداف توسعه پایدار قرار داده است. در حال حاضر رویکرد محققین و سیاست گذاران نسبت به پدیده فقر از حالت تک بعدی به چندبعدی تغییر کرده است. درنتیجه دیگر به فقر به عنوان یک مسئله صرفاً اقتصادی نگاه نشده بلکه برای آن ابعاد گوناگون از جمله آموزش، سلامت و رفاه نیز تصور شده است. لذا، شناخت و مقابله با فقر مستلزم درک جامع و نظام مند آن است. مطالعه حاضر با بهره گیری از مفهوم فقر چندبعدی، ضمن بومی سازی شاخص های سنجش ابعاد فقر، از سطح خانوار فراتر رفته و با هدف کمک به سیاست گذاری و برنامه ریزی در راستای کاهش فقر، این پدیده را در سطوح شهرستان، استان و کشور نیز مورد ارزیابی قرار داده است. برای این منظور از داده های سرشماری سال 1395 حدود 20 هزار خانوار روستایی استفاده شد. بر اساس یافته های این تحقیق شاخص فقر چندبعدی در ایران حدود 349/0 است که به ترتیب ابعاد آموزشی، سلامت و رفاه بیشترین سهم را در آن داشته اند. شاخص های شدت و گستردگی فقر نیز به ترتیب 558/0 و 628/0 بوده است. ماهیت فقر در ایران نه تنها از متغیرهای اقتصادی و اجتماعی، بلکه از عوامل مکانی و اقلیمی نیز متأثر است. درنتیجه، نظر به گستردگی و پیچیدگی روابط بین عوامل تأثیرگذار و متأثر از فقر هرگونه برنامه ریزی و سیاست گذاری برای آن نیازمند نگرشی جامع و نظام مند به پدیده فقر است.

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و نقد به کارگیری مفهوم «هویت» در اسناد تحول (سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مبانی نظری تحول بنیادین)، می باشد. این مفهوم به لحاظ کمّی و کیفی، حضور چشم گیری در این اسناد دارد و تعریف تربیت، که محور هرگونه فعالیت تربیتی است، بر این مفهوم استوار شده است. برای دستیابی به این هدف از روش های تحلیل مفهومی و نقد درونی و بیرونی بهره گرفته شد. یافته ها حاکی از آن است که اسناد مورد نظر، در به کارگیری مفهوم هویت با ناسازواری و عدم انسجام مواجه اند. به موردی از تناقض گویی در مبانی نظری سند تحول اشاره شده است. همچنین، به سبب کم توجهی به پیشینه پژوهشی علمی و فلسفی مفهوم هویت در اسناد، مرزهای معنایی مفهوم هویت با شخصیت و شاکله دچار درهم آمیختگی شده است که این درهم آمیختگی، منجر به استنتاج های نادرست شده است. عدم توجه کافی به تکثر فرهنگی ایرانیان در اسناد تحول، نقد پایانی این نوشتار، به این اسناد است.

زمینه و هدف: ترویج فرهنگ پدافند غیر عامل در میان اقشار مختلف جامعه و به ویژه در سازمان های نظامی عاملی مؤثر در ارتقاء توان بازدارندگی کشور محسوب می گردد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی سازوکارهای نهادینه سازی فرهنگ پدافند غیر عامل در کارکنان وظیفه ارتش ج.ا.ا. است. روش شناسی: نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا انجام شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش را استادان، خبرگان حوزه پدافند غیرعامل و خبرگان مدیریت منابع انسانی در یگان های آموزشی ارتش در شهر تهران تشکیل داده است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی تا حد اشباع نظری استفاده شده است. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل متن مصاحبه ها سازوکارهای شناسایی شده برای نهادینه سازی فرهنگ پدافند غیرعامل در جامعه هدف در سه دسته شناختی، رفتاری و احساسی طبقه بندی شده اند. نتیجه گیری: به کارگیری یکپارچه این سه دسته سازوکارها می تواند آگاهی، گرایش مثبت و آمادگی برای انجام رفتارهای سازنده در زمینه پدافند غیرعامل را در میان کارکنان وظیفه ارتش ارتقا دهد و بدین ترتیت به  نهادینه سازی فرهنگ پدافند غیرعامل در میان آنها مساعدت چشمگیری داشته باشد.

مقدمه: مدیریت و مواجهه با خطرات فعالیت اقتصادی، تضمین درآمد بازنشستگی و تحقق امنیت شغلی افراد یکی از مهم ترین ملزومات جذب نیروی کار توانمند در بخش کشاورزی و فعالیتهای روستایی است. هرچند بیش از یک دهه از تشکیل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر به عنوان صندوق تخصصی این اقشار می گذرد، ولی تنها درصد اندکی از هدف مدنظر در تبصره 2 ماده 3 قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی کشور، مصوب سال 1383 محقق شده است و هنوز بخش قابل توجهی از جمعیت هدف از خدمات آن بی بهره اند. طبق این تبصره دولت مکلف شد حداکثر ظرف دو سال از تاریخ ابلاغ این قانون، امکان تحت پوشش بیمه قرار گرفتن اقشار مختلف جامعه ازجمله کشاورزان، روستائیان، عشایر را فراهم نماید. به نظر می رسد صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستائیان و عشایر در جلب مشارکت حداکثری جامعه هدف با چالشهایی مواجه بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر، موانع فراروی توسعه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر در شهرستان کرمانشاه را مورد واکاوی قرار داده و درنهایت راهکارهایی ارائه کرده است. روش: پژوهش کیفی حاضر با بهره گیری از نظریه زمینه ای، به واکاوی موانع توسعه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر در شهرستان کرمانشاه پرداخته است. افراد موردمطالعه، با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند، از میان کارگزاران صندوق مذکور و روستائیان و عشایر شهرستان کرمانشاه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمهساختاریافته بهره گرفته شد. روایی و پایایی داده ها، توسط روش سه وجهی سازی و بازخورد مشارکت کننده مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها: 41 کد باز اولیه، 12 کد باز ثانویه، 5 مقوله محوری تحت عنوان «موانع ساختاری»، «موانع اجرایی»، «موانع اقتصادی»، «موانع اجتماعی-فرهنگی» و «موانع انگیزشی» و یک مقوله هسته به عنوان موانع اساسی توسعه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر در شهرستان کرمانشاه مطرح هستند. بحث: یافته ها حاکی از آن است که موانع ساختاری به عنوان مانع کلیدی توسعه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر در شهرستان کرمانشاه مطرح است. این مشکل، برگرفته از مفاهیمی شامل ضعف ضوابط، سازمان دهی نامناسب نیروی کار روستایی و عشایری و پوشش ناکافی خدمات است

برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و افزایش آلودگی های زیست محیطی در نتیجة رشد روزافزون جمعیت، منجر به افزایش املاح و کاهش کیفیت آب های زیرزمینی شده است. یکی از شاخص های مهم در بررسی وضعیت کیفیت آب های زیرزمینی، هدایت الکتریکی است. افزایش هدایت الکتریکی نه تنها موجب کاهش کیفیت آب آشامیدنی می شود بلکه خسارت های جبران ناپذیری را بر خاک و کیفیت محصولات کشاورزی وارد می کند. هدف این تحقیق ارزیابی دقت روش های زمین آمار کریجینگ معمولی (OK)، کریجینگ ساده (SK) و روش های معین شامل روش عکس فاصله (IDW) با درجات 1 تا 5، روش درون یاب موضعی (LPI) و درون یاب عام (GPI) برای پهنه بندی شوری آب های زیرزمینی دشت شهرکرد است. با استفاده از تکنیک Cross-Validation با معیار آماری MAE و MBE، ارزیابی روش های مختلف زمین آمار صورت گرفت. نتایج نشان داد که روش کریجینگ معمولی با مدل نمایی به دلیل دارا بودن MAE و MBE پایین تر (09/0=MBE و 57/65=MAE)، با کمترین خطا و انحراف نسبی همراه است. بررسی های انجام شده نشان داد که همبستگی مکانی خوب بین داده های اندازه گیری شده در نقاط مختلف دشت شهرکرد وجود دارد، به گونه ای که مدل نیم تغییر نمای تجربی با شعاع تأثیر حداکثر 12 کیلومتر و دارای برابر 33 درصد است. در نهایت، روش کریجینگ معمولی به عنوان مناسب ترین روش میان یابی در تهیه نقشه تغییرات مکانی شوری دشت شهرکرد انتخاب شد.