علیرضا حیدرنژاد

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین اقداماتی که سازمان های موفق برای ارتقای اثربخشی خود انجام می دهند، آسیب شناسی صحیح و به موقع است. بنا بر اهمیت این مقوله، در مطالعه حاضر، به بررسی آسیب شناسی مدل کیفیّت و تعالی فراجا (مکنا) در راستای طرح تحول و توسعه سازمانی در کلانترهای فرماندهی انتظامی استان کردستان پرداخته شد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، کمّی و از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات داده ها نیز پرسش نامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری این تحقیق، فرماندهان، مدیران میانی و کارکنان صاحب نظر و آگاه درزمینه طرح مکنا در فرماندهی انتظامی استان کردستان و مراجعین به کلانتری ها بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. حجم نمونه با توجه به قابلیت دسترسی به آنان و به تعداد در دسترس به روش علمی و طبق جدول مورگان درنهایت، 150 پرسش نامه (80 نفر از مراجعان و 70 نفر از کارکنان)، را در بخش های مختلف با در نظر گرفتن روش اختصاص متناسب، توزیع شد. روایی پرسش نامه ها با نظر استادان، مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ برای آسیب های طرح مکنا برابر با 952/0 به دست آمد. برای تحلیل داده های از نرم افزار Spss استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر این است که از بین ابعاد آسیب های طرح مکنا در فرماندهی انتظامی استان کردستان، بیشترین آسیب مربوط به «آسیب های سازمانی در محیط کلانتری» و «آسیب های گروهی در حوزه فضای رقابتی» و کمترین میزان آسیب ها مربوط به «آسیب های فردی در حوزه الگوهای رفتاری» و «آسیب های سازمانی در حوزه فرایندها» از نظر مراجعه کنندگان و کارکنان کلانتری است. میانگین رتبه ای ابعاد آسیب های طرح مکنا در کلانتری ها دارای اختلاف است و با توجه به نتایج آزمون خی دو (936/10) و سطح معناداری به دست آمده (012/0Sig:) می توان گفت اختلاف این میانگین ها، معنادار است.نتایج: نتایج نشان داد که وضعیت موجود آسیب های سازمانی، گروهی و فردی کلانتری های طرح مکنا در فرماندهی انتظامی استان کردستان مناسب نیست و تفاوت معناداری با وضعیت مطلوب دارد.

هدف این پژوهش دستیابی به الگوی مطلوب سبک زندگی اسلامی ایرانی در راستای بیانیه گام دوم انقلاب و با تأکید بر قدرت نرم می باشد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی از نوع توسعه ای و از لحاظ ماهیت تحقیق کیفی است، یعنی استخراج داده ها، ابعاد و مؤلفه ها با روش نظریه داده بنیاد استخراج گردید. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه است. جامعه آماری در این پژوهش را خبرگان مرتبط در این حوزه می باشند. برای شناسایی افراد در پژوهش حاضر، جامعه آماری متشکل از استادان دانشگاهی خبره ، مدیران ارشد و صاحب نظران که دارای حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا بوده و مسلط به حوزه سبک زندگی اسلامی و دینی و قدرت نرم می باشند را شامل می شود. حجم نمونه در این تحقیق تا رسیدن به اشباع نظری بود، که این تعداد پس از مصاحبه با 32 نفر از خبرگان دانشگاهی ، مدیران و صاحب نظران در شهر تهران که دارای حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا و مسلط به حوزه سبک زندگی اسلامی و دینی و قدرت نرم بودند، به اشباع نظری رسیدیم. یافته های پژوهش نشان داد الگوی مستخرج که در مقابل ترویج سبک زندگی غربی به عنوان یک حربه قدرت نرم محسوب می شود، شامل چهار بعد یا مضمون فراگیر سبک اسلامی در ارتباط با خود، در ارتباط با خدا، فعالیت های فراغتی و سبک سازمانی جهادی و عمل انقلابی است. بعد سبک اسلامی در ارتباط با خود شامل 4 مؤلفه های بعد سبک اسلامی در ارتباط با خدا شامل 1مؤلفه ؛ بعد سبک فعالیت های فراغتی شامل 2 مؤلفه ها و بعد سبک سازمانی جهادی شامل 1مؤلفه سبک سازمانی است.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر خشونت اجتماعی در بین جوانان شهر مشهد است. پژوهش حاضر، ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث جمع آوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی به حساب می آید. جامعه آماری این پژوهش را جوانان 15 تا 29 سال ساکن شهر مشهد تشکیل دادند که از بین آن ها، به روش نمونه گیری چندمرحله ای با استفاده از فرمول کوکران با معیارهای نامعین، تعداد 402 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به پیمایشی بودن پژوهش، به منظور جمع آ وری داده ها ابزار پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت و از روش تحلیل همبستگی و رگرسیون در نرم افزار spss برای تحلیل داده ها بهره برده شده است. نتایج حاکی از آن است که بین ابعاد سرمایه فرهنگی (عینیت یافته، جسمیت یافته و نهادینه شده) و خشونت جوانان، رابطه معناداری وجود دارد. به علاوه، متغیر سرمایه فرهنگی جسمیت یافته با (350/0) درصد، سپس متغیرهای سرمایه فرهنگی نهادینه شده با (305/0-) درصد و متغیر سرمایه فرهنگی عینیت یافته با (290/0-) درصد به صورت مستقیم بر خشونت اجتماعی جوانان تأثیرگذار است.

هدف : حفظ نظم اجتماعی در جامعه مستلزم وجود قانون و حاکمیت قانون است که نشأت گرفته و بر خواسته از تکالیف اجتماعی و اخلاقی است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر قانون گریزی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه در شهر گرگان انجام شد. روش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری کلیه شهروندان بالای 15 سال ساکن شهرستان گرگان در سال 1399 بودکه حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 395 نفر شد. ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی 76/. به دست آمد. یافته ها : نتایج این تحقیق نشان داد که از بین عوامل هفت گانه قانون گریزی برحسب میزان همبستگی به ترتیب اولویت اعتماد اجتماعی (562/0-)، پیوند اجتماعی (465/0)، پنداشت از قانون شکنی (253/0-)، احساس آنومی (291/0) و شرمساری اجتماعی (374/0) بودند و متغیرهای نظارت و کنترل اجتماعی غیررسمی و آگاهی از قانون نتوانست سهمی از تبیین قانون گریزی را به خود اختصاص بدهد و بر این اساس از معادله کنار گذاشته شدند. ضریب تعیین ( ) به دست آمده در ارتباط با قانون گریزی برابر با 73/0 شد. نتایج: در منطقه مورد بررسی نتایج نشان می دهد، توجه به مسائلی از جمله بالا بردن اعتماد اجتماعی در بین شهروندان، پیوند اجتماعی و کاهش احساس آنومی می تواند تأثیر بسزایی در کاهش قانون گریزی و پیشگیری از آن را ایفا نمایند.

زمینه و هدف : با توجه به پیچیدگی های روزافزون جرایم، ضروری است کلانتری ها و پاسگاه ها متناسب با این پیچیدگی ها اقدامات تحولی لازم را داشته باشند. از این رو هدف از مطالعه حاضر طراحی الگوی تحول کلانتری ها و پاسگاه های فرماندهی انتظامی استان خراسان جنوبی است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردى و از نظر ماهیت داده ها آمیخته (کیفى- کمى) است. در بخش کیفى، از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر از خبرگان تخصصى در حوزه تحول به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. در بخش کمى نیز جامعه آمارى شامل فرماندهان، مدیران میانی و کارکنان صاحب نظر در فرماندهی انتظامی استان خراسان جنوبی به تعداد حدود 492 بودند که تعداد 120 نفر از آنها به روش نمونه گیرى طبقه اى انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شد. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی و دربخش کمی نیز از آزمون های تحلیل عاملى تأییدى و معادلات ساختارى در نرم افزار های Spss و لیزرل استفاده شد. یافته ها : تحلیل یافته های بخش کیفی نشان داد الگوی شناسایی شده شامل دو بعد درون و برون سازمانی و 8 مؤلفه تطبیق با محیط؛ پیوندهای سازمانی؛ تعاملات اجتماعی؛ فنآوری اطلاعات؛ فرایندهای سازمانی؛ نیروی انسانی؛ فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی است. یافته های بخش کمی نیز بیانگر این است که ضریب تأثیر نیروی انسانی و ساختار سازمانى با بیشترین میزان، به عنوان مؤثرترین مؤلفه های اثرگذار بر تحول کوپ هستند. نتیجه گیری: باتوجه به اولویت بندی صورت گرفته در مورد مؤلفه های شناسایی شده باید به طور جد در زمینه های نیروی انسانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات و فرایندهای سازمانی اقدامات مؤثر و مستمری صورت پذیرد. همچنین برون سپاری امور و ارائه خدمات الکترونیک در کلانتری ها و پاسگاه ها درحوزه پیشگیری از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و شروری است به صورت علمی و عملی ملاک عمل فرماندهان و مدیران قرار گیرد.

زمینه و هدف : پیوندهای اجتماعی جوانان، آنان را در موقعیت هایی قرار می دهند و سبک زندگی خاصی را به آنان پیشنهاد می کنند. بنابراین بررسی چگونگی این روابط اجتماعی و نیز گرایش آنان به خرده فرهنگ های خاص در نوع زندگی آینده آنان جزو عوامل تعیین کننده خواهد بود. هدف این پژوهش تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی با تمایل جوانان به خرده فرهنگ گروه های منحرف خارجی می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نوع تحقیق، کمی است که از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد می باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 200 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه از طریق اعتبار صوری انجام، و پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (سرمایه اجتماعی 0/81 و تمایل به عضویت در گروه های منحرف 0/89) مورد تأیید قرار گرفت. داده ها توسط آزمون های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون چندمتغیری با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : یافته های پژوهش نشان می دهد که میان سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن (اعتماد، انسجام، مشارکت و تعهد) با تمایل به خرده فرهنگ گروه های منحرف رابطه معناداری وجود ندارد. میان پایبندی به تعهدات دینی (0/375-) و شناخت و تمایل به عضویت در گروه های منحرف (0/351) با تمایل به خرده فرهنگ گروه های منحرف رابطه معنادار معکوس مشاهده شد. نتیجه گیری : با توجه به رابطه معکوس پایبندی به تعهدات دینی با تمایل به خرده فرهنگ گروه های منحرف می توان نتیجه گرفت که با افزایش پایبندی به تعهدات دینی در میان جوانان می توان از تمایل آنان به گروه های انحرافی کاست.

هدف : سرقت پدیده ای است که امنیت مالی و جانی افراد را تهدید می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل انتظامی مؤثر بر سرقت های خرد در شهر مشهد و ارائه راهکارهای نوین مبارزه با آن انجام شده است. روش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی – تحلیلی انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه کارشناسان و مسئولین دست اندرکار پیشگیری، کشف و مبارزه با سرقت های خرد باسابقه بیش از 5 سال اشتغال در پلیس آگاهی و کلانترهای سطح شهر مشهد بوده که حجم نمونه به تعداد 96 نفر محاسبه شده است. پس از ورود داده ها در نرم افزار spss ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی در این تحقیق نمره 96/. به دست آمده است. یافته ها : برابر بررسی های صورت گرفته باتوجه به یافته های مربوط به شاخص عوامل انتظامی مؤثر بر سرقت های خرد مشخص می شود میانگین شاخص فوق 48/4 می باشد که بیانگر آن است که عوامل انتظامی مؤثر بر سرقت های خرد بالاتر از حد متوسط می باشد. با توجه به ضریب تعیین و تأثیر می توان گفت که چهار عامل نداشتن پاس های ثابت با وزن بتای (241/0)، حضور نگهبان محله با وزن بتای (177/0)، آموزش عوامل انتظامی با وزن بتای (149/0)، فناوری های نوین با وزن بتای (142/0) به ترتیب بیشترین عامل انتظامی مؤثر بر سرقت های خرد اثری تعیین کننده تری دارد. نتیجه گیری: در منطقه مورد بررسی نتایج نشان می دهد، توجه به مسائلی از جمله داشتن های پاس های ثابت، حضور مستمر نگهبان محله، آموزش عوامل انتظامی و استفاده از فناوری های نوین می تواند تأثیر بسزایی در کاهش سرقت های خرد ایفا نماید.

پژوهش حاضر با هدف رابطه سرمایه های روان شناختی- اجتماعی با تمایل جوانان به خرده فرهنگ گروه های خارجی انجام شد. تحقیق به لحاظ هدف بنیادی وبه لحاظ روش همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 97-96 می باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 200 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای اندازه گیری سرمایه روان شناختی و سرمایه اجتماعی به ترتیب از پرسش نامه های لوتانز و آوولیو(2007) محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد پرسش نامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب 83/0 به دست آمد. جهت تحلیل یافته ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیری و آزمون T) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد بین سرمایه روان شناختی و خرده مؤلفه های آن (، تاب آوری، خوش بینی) و سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن (اعتماد و تعهد) با تمایل به خرده فرهنگ گروه های منحرف رابطه معناداری معکوس وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز رابطه مؤلفه های تاب آوری، خوش بینی، اعتماد اجتماعی و تعهد اجتماعی با تمایل به خرده فرهنگ گروه های منحرف را تأیید کرد. با توجه به رابطه معکوس مؤلفه های اعتماد و و تعهد اجتماعی با تمایل به خرده-فرهنگ گروه های منحرف، می توان نتیجه گرفت که با افزایش اعتماد و و تعهد اجتماعی در میان جوانان می توان از تمایل آنان به گروه های انحرافی کاست. همچنین ضریب تأثیر متغیر تاب آوری و خوش بینی به ترتیب برابر با 248/0- و 224/0- به دست آمد که می توان نتیجه گرفت که هر چه افراد دارای تاب آوری و خوش بینی بالایی باشند، تمایل کمتری به انجام خرده فرهنگ منحرف دارند.

زمینه و هدف: سرقت احشام جزء جرایمی است که امنیت عمومی را به مخاطره انداخته و به احساس امنیت عمومی، آرامش ذهنی و سلامت افراد آسیب می رساند. این پژوهش به منظور بررسی شیوه های پیشگیری وضعی از وقوع سرقت احشام در شهرستان بندرگز انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی می باشد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری هم اهالی 17 روستا و فرماندهان نیروی انتظامی در شهرستان بندرگز، دامداران، شوراها، کارشناسان جهاد کشاورزی و اتحادیه دامداران می باشند، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه که 183 نفر می باشد. پس از جمع آوری اطلاعات داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار  spss در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی به صورت جداول توزیع فراوانی، ضریب همبستگی استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد، پیشگیری محیطی (متغیر مستقل) و مؤلفه های آن بر سرقت احشام تأثیر دارد. بیش از 50 درصد از اعضای جامعه اعتقاد به تأثیر زیاد گویه ها (افزایش زحمت، افزایش خطر، کاهش منافع ناشی از جرم، کاهش تحریک و حذف بهانه ها) بر پیشگیری از سرقت احشام دارند. نتیجه گیری: نتایج تبیینی نیز گویای این واقعیت است که بین شیوه های پیشگیری وضعی و سرقت احشام رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تبیینی نشان می دهد که؛ شیوه های پیشگیری وضعی32 درصد از تغییرات مربوط به سرقت احشام را تبیین می کند، که نشان دهنده نتیجه مثبت و ارزشمند اقدامات کلانتری پیرامون پیشگیری از سرقت احشام با محوریت پیشگیری وضعی بوده است.

زمینه و هدف : سرقت پدیده ای است که امنیت مالی وجانی افراد را تهدید می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی علل اقتصادی و اجتماعی سرقت انجام شده است.  روش پژوهش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی– تحلیلی انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه سارقین دستگیرشده در سال 97 در شهر سمنان به تعداد 83 نفر بوده که به دلیل حجم پایین جامعه آماری از روش تمام شماری استفاده شد. پس از جمع آوری اطلاعات ورود داده ها در نرم افزار spss ضریب آلفای کرونباخ 77/. محاسبه شد، همچنین از روش های آماری نظیر تحلیل تک متغیره (شاخص ها گرایش به مرکز و پراکندگی) و تحلیل دو متغیره (همبستگی پیرسون) و رگرسیون چندگانه استفاده شده است.  یافته ها و نتایج : برابر بررسی های صورت گرفته بین میزان تحصیلات سارقین و گرایش آنان به سرقت رابطه همبستگی معکوس وجود دارد؛ به عبارت دیگر با افزایش تحصیلات، گرایش به انجام سرقت کاهش می یابد. بین اعتیاد، آشفتگی های خانوادگی، گروه همسالان، فقر و بیکاری و گرایش مجرمین به سرقت رابطه همبستگی مستقیم وجود دارد و همچنین بین پایگاه اجتماعی و گرایش به سرقت رابطه همبستگی وجود ندارد. با بررسی رگرسیون چندگانه مشخص می شود عوامل اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی درتحقیق در مجموع 69 درصد از علل وقوع جرم سرقت را تبیین می کند. در منطقه مورد بررسی نتایج نشان می دهد، توجه به مسائل اجتماعی از جمله آشفتگی های خانوادگی و گروه همسالان می تواند تاثیر بسزایی در کاهش جرم سرقت ایفا کند، از طرفی مبحث فقر نسبی و بیکاری به عنوان پایه و اساس سایر عوامل سبب تشدید گرایش مجرمین به سرقت شده و باید بیش از پیش موردتوجه مسئولین امر قرارگیرد.

این پژوهش با هدف بررسی میزان اثربخشی دوره های همتاپروری در حوزه رسته های عملیاتی ناجا انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل دو دسته از کارکنان است: اول کارکنانی که فراگیران این دوره آموزشی بوده، و در مشاغل پیش بینی شده مشغول به کار شده اند و گروه دوم شامل مدیران، فرماندهان و معاونانی است که مافوق فراگیران بر عملکرد شغلی آنها نظارت دارند. تعداد جامعه آماری 135 نفر و نمونه آن به صورت تمام شمار انجام شده است. در این پژوهش براساس الگوی کریک پاتریک از چهار نوع ابزار اندازه گیری استاندارد شامل پرسشنامه های واکنش، یادگیری، رفتار عمومی و رفتار تخصصی در مقیاس لیکرت استفاده شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی محتوا استفاده شده است. سنجش پایایی، پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده که مقدار آن 94 درصد است. نتایج نشان داد اجرای دوره های همتاپروری در رسته های عملیاتی ناجا دارای اثربخشی بوده است. میزان اثربخشی دوره های همتاپروری در رسته های عملیاتی بر رفتار عمومی فراگیران70 درصد، رفتار تخصصی 47 درصد و بر رفتار عمومی و تخصصی 77 درصد بوده است؛ در ضمن میزان رضایت فراگیران از اجرای دوره های آموزشی 4/86 درصد بوده است.

هدف: هدف تحقیق حاضر، مقایسه میزان سرمایه اجتماعی در بین جوانان معتاد و غیر معتاد شهر مشهد بود. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است. نمونه پژوهش شامل160 نفر معتاد و 160 نفر غیرمعتاد بودند که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. افراد غیرمعتاد با توجه به سن و وضعیت تأهل با گروه معتاد همتا شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بود. یافته ها: نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی جوانان معتاد به طور معناداری پایین تر از جوانان غیرمعتاد است. همچنین، میزان مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی جوانان معتاد به طور معناداری پایین تر از جوانان غیرمعتاد بود. از دیگر نتایج این پژوهش این بود که شاخص روابط خانوادگی و دوستانه بیشترین قابلیت تمییز را در بین جوانان معتاد و غیرمعتاد دارد. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر مثبت مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی برافراد غیرمعتاد باید شرایط و بستر های مناسب برای سوق دادن جوانان معتاد به درگیر شدن در رویدادهای اجتماعی مانند گسترش سازمان ها و انجمن های داوطلبانه و غیر دولتی نظیر انجمن های مردم نهاد بهای بیشتری داده شود.