فاطمه میردورقی

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و تحمل پریشانی در رفتارهای پرخطر دانشجویان صورت گرفت. مواد و روش ها: در یک طرح همبستگی و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، از بین دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 94-1393، 240 نفر دانشجو (146 نفر دختر و 94 نفر پسر) انتخاب شدند و پرسش نامه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان ( Cognitive Emotion Regulation Questionnaire یا CERQ ) ، تحمل پریشانی و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی را تکمیل نمودند. داده های حاصل با استفاده از ضریب همبستگی Pearson و تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضرایب همبستگی نشان داد که راهبردهای سازگارانه (پذیرش، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی، ارزیابی مثبت و دیدگاه پذیری) با برخی رفتارهای پرخطر (رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن، مصرف مواد، مصرف الکل، دوستی با جنس مخالف) رابطه منفی معنی داری داشت. دو راهبرد ناسازگارانه (ملامت دیگران و فاجعه سازی) با رفتارهای پرخطر رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن، مصرف مواد، رابطه و رفتار جنسی رابطه مثبت معنی داری را نشان داد. بر اساس یافته ها، بین مؤلفه های تحمل پریشانی (تحمل، جذب و ارزیابی) نیز با برخی رفتارهای پرخطر (رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن، مصرف مواد، رابطه و رفتار جنسی) ارتباط منفی معنی داری مشاهده شد. از بین پنج راهبرد سازگارانه نظم جویی هیجان، به جز راهبرد دیدگاه گیری، هر چهار راهبرد دیگر (تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی، ارزیابی مجدد مثبت و پذیرش) قادر به پیش بینی برخی رفتارهای پرخطر بودند. از بین راهبردهای ناسازگارانه نیز راهبرد فاجعه سازی و ملامت دیگران توانست برخی رفتارهای پرخطر را پیش بینی نماید. همچنین، از بین مؤلفه های تحمل پریشانی، ارزیابی و جذب نقش پیش بینی کنندگی برای برخی از رفتارهای پرخطر را داشتند. در مجموع، از بین سایر متغیرهای پیش بین، دو راهبرد تمرکز مجدد بر برنامه ریزی و ارزیابی مجدد مثبت با تبیین 11/0 درصد از واریانس نمرات خشونت، بالاترین ضریب تبیین را برای رفتارهای پرخطر به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: راهبردهای نظم جویی شناختی هیجانی و تحمل پریشانی، پیش بینی کننده مهمی در بروز رفتارهای پرخطر در دانشجویان به شمار می روند. بنابراین، در برنامه های آموزشی برای پیشگیری و کاهش رفتارهای پرخطر دانشجویان، باید به راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و تحمل پریشانی توجه ویژه داشت.

شیوع بالای اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی و مشکلات ناشی از آن، اهمیت جستجوی راهکارهای نوین درمانی را نشان می دهد. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر بهبود نشانگان نارسایی توجه / فزون کنشی بود. برای این منظور، تعداد 30 نفر مبتلا به اختلال نارسایی توجه – فزون کنشی با روش نمونه گیری در دسترس و استفاده از ابزار تشخیصی مصاحبه بالینی ساختار یافته و مقیاس درجه بندی معلم کانرز به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس آن ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش طی 15 جلسه تحت آموزش حافظه کاری هیجانی قرار گرفتند. همه شرکت کنندگان قبل و پس از آموزش با استفاده از مقیاس اسنپ سنجیده شدند. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که در مرحله پس آزمون، گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در نشانگان اختلال نارسایی توجه و فزون کنشی/ تکانشگری کاهش معناداری را پیدا کرد.نتایج پژوهش حاضر گویای این است که آموزش حافظه کاری هیجانی می تواند مداخله ای مؤثر برای بهبود نشانگان اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی باشد.

مقدمه: مقیاس نارسایی ها در کنش وری اجرایی بارکلی- نسخه بزرگسال یکی از جدیدترین ابزارهای سنجش کنش های اجرایی است که بر مبنای نظریه عصب روان شناختی بارکلی تدوین شده است. هدف این پژوهش بررسی خصوصیات روان سنجی فرم فارسی این مقیاس بود. روش: طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. نمونه آماری، شامل 613 نفر از دانشجویان سال اول دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 91-1390بودند که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار این پژوهش مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی- فرم بزرگسال- بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آلفای کرونباخ، آزمون t گروه های مستقل و تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ها بین 80/0 تا 92/0 و برای کل آزمودنی ها 96/0 و برای خرده مقیاس ها بین 78/0تا96/0به دست آمد؛ این نتیجه بیانگر اعتبار خوب مقیاس می باشد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد الگوی پنج عاملی مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی (خود مدیریتی زمان،خود سازمان دهی/ حل مسأله، خودانگیزشی، خودکنترلی/ بازداری، حل مسأله خودنظم جویی هیجان)، در جامعه ایرانی برازش خوبی دارد. بنابراین روایی مقیاس نیز مطلوب می باشد. در پایان، نتایج آزمون t نشان داد میانگین نمرات دانشجویان پسر در خرده مقیاس های خود مدیریتی زمان و خودانگیزشی به طور معناداری بیشتر از دختران است. در حالی که در خرده مقیاس خودنظم جویی هیجان، میانگین نمرات دختران به طور معناداری بیشتر از پسران بود. تیجه گیری: مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی- نسخه بزرگسال، به عنوان یک ابزار مناسب جهت سنجش نارساکنش وری های اجرایی در زندگی روزمره بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی شیوع نشانه های اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی و رابطه آن ها با مؤلفه کندی زمان شناختی در دانشجویان سال اول دانشگاه فردوسی مشهد بود. مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی، جامعه آماری تمامی دانشجویان سال اول دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 91-90 (3272 نفر) بودند که به صورت سرشماری در این پژوهش شرکت داشتند و مقیاس درجه بندی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بزرگ سالان بارکلی را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نمرات Z، آزمون خی دو و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها:یافته ها نشان داد در شاخص نارسایی توجه 192 نفر (9/5 درصد)، فزون کنشی 281 نفر (6/8 درصد) و تکانش گری 189 نفر (8/5 درصد) از این دانشجویان دارای نشانه های مرضی این اختلال می باشند. به عبارت دیگر، تعداد 217 نفر (6/6 درصد) مشتمل بر100 دختر (1/5 درصد) و 117 پسر (9 درصد) از این دانشجویان بر اساس نمره کلی مقیاس درجه بندی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بزرگ سالان دارای نشانه های تشخیصی این اختلال بودند. هم چنین بررسی همبستگی بین نشانه های اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی و مؤلفه کندی زمان شناختی نشان داد کندی زمان شناختی بیشترین همبستگی را با نشانه نارسایی توجه (73/0r=) دارد. نتیجه گیری:شیوع بالای نشانه های اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در بین دانشجویان، ضرورت پیشگیری و اعمال برنامه های درمانی را برای این اختلال نشان می دهد.

هدف پژوهش تعیین ویژگیهای روان سنجی مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان بود. روش: روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از میان 92249 دانش آموز پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مدارس دولتی شهر مشهد در سال تحصیلی 90- 89 ، تعداد 507 دانش آموز انتخاب شد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب آشکار کودکان رینولدز و ریچموند ( 1978 )، مقیاس افسردگی کودکان کواکس (1977) و مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان مارچ، پارکر، سالیوان، استالینگ و کانرز ( 1997 ) بود. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد اعتبار بازآزمایی و همسانی درونی کل مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان به ترتیب 48/0 و 79/0 است. همچنین همبستگی این مقیاس با مقیاس اضطراب آشکار و مقیاس افسردگی کودکان به ترتیب برابر با 38/0 و 02/0 بود که بیانگر روایی همگرا و واگرای مقیاس مذکور است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که الگوی 4 عاملی مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان در جامعه ایرانی برازش خوبی دارد. نتیجه گیری: مقیاس چندبعدی اضطراب مشخصه های روان سنجی قابل قبولی در جامعه ایرانی دارد و یک ابزار غربالگری مفید جهت شناسایی کودکان مبتلا به اختلال های اضطرابی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اهداف پیشرفت در سلامت روان و مسائل سازشی دانشجویان انجام شد. برای این پژوهش توصیفی- همبستگی، بر اساس جدول مورگان به شیوه خوشه ای چند مرحله ای نمونه ای 600 نفری از دانشجویانی انتخاب شد که در سال تحصیلی 88- 89 در دانشگاه فردوسی مشهد مشغول به تحصیل بودند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جهت گیری هدفی میدگلی و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که اهداف تبحری، رویکردی و اجتنابی با سلامت روان رابطه منفی معناداری دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که اهداف تبحری و اهداف رویکردی قادر به پیش بینی سلامت روان هستند، در حالی که اهداف اجتنابی پیش بینی کننده مناسبی برای سلامت روان نیستند. پس با توجه به یافته های این پژوهش و نقش پیش بینی کنندگی اهداف تبحری و رویکردی در سلامت روان، پیشنهاد می شود محیط های آموزشی در جهت دهی دانشجویان به سوی این اهداف تلاش کنند. زیرا دانشجویان سرمایه های اصلی و سازندگان فردای کشور هستند و توجه به سلامت روانی آن ها اهمیت ویژه ای دارد. چرا که آن ها زمانی آفرینش گر، خلّاق و پر بار خواهند بود که امیدوار به آینده و دارای سلامت روانی باشند.

مقدمه: هدف این پژوهش، تهیه­ی نسخه­ی فارسی پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان- فرم کودکان (CERQ-K-P) و بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی آن در جامعه­ی کودکان ایرانی بود. روش­کار: نسخه­ی انگلیسی CERQ-K پس از آماده­سازی با روش ترجمه­ی مضاعف بر روی 531 نفر (258 نفر پسر و 273 نفر دختر) از دانش­آموزان پایه­های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 90-1389 اجرا و اعتبار نسخه­ی CERQ-K-P از طریق همسانی درونی و همبستگی­های مجموعه­ی ماده بررسی گردید. ساختار عاملی مقیاس با هر دو شیوه­ی تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مولفه ی اصلی با استفاده از چرخش واریماکس ارزیابی و روایی پرسش­نامه­ی مذکور، از طریق همبستگی بین خرده­مقیاس­ها و روایی ملاکی بررسی گردید. یافته­ها: ضرایب آلفای کرونباخ برای تمام خرده­مقیاس­ها و کل مقیاس در هر دو جنس و کل شرکت­کنندگان از نظر روان­سنجی، مطلوب بوده و دامنه­ی اکثر همبستگی­های مجموعه­ی ماده بیشتر از 4/0 بود. بررسی ساختار عاملی این پرسش­نامه با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی از الگوی 9 عاملی اصلی CERQ-K حمایت کرد که 68 درصد واریانس را تبیین می­کرد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز حاکی از برازش مطلوب و قابل قبول ماده ها بود. به علاوه، الگوی ضرایب همبستگی بین خرده­مقیاس­ها و روایی ملاکی هم زمان پرسش­نامه، با مقیاس اضطراب چندبعدی کودکان و مقیاس افسردگی کودکان، بیانگر روایی خوب این مقیاس بود. نتیجه­گیری: نسخه­ی فارسی پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان فرم کودکان در جامعه­ی ایران اعتبار و روایی خوبی دارد و ابزار مناسبی جهت فرآیندهای غربالگری، تشخیص و درمان مشکلات مختلف هیجانی در موقعیت­های بالینی و پژوهشی می­باشد.