تحلیل مفاهیم اسطوره ای و نمادین داستان «شاه حجاز و عجز بشر در مقابله قضا و قدر» در بختیارنامه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از شیوه های ادامه حیات اسطوره ها، تغییر یافتن آنها به صورت قصه و داستان، به ویژه قصه های عامیانه است؛ بختیارنامه یکی از این گونه داستان هاست که بازتاب دهنده اندیشه های اساطیری و آداب و رسوم آیینی گذشته است. در این مقاله مفاهیم اسطوره ای و نمادین باب دهم این کتاب با عنوان «شاه حجاز و عجز بشر در مقابله با قضا و قدر» به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که در ژرف ساخت این داستان می توان ردّپای مفاهیم اسطوره ای و نمادین را مشاهده کرد. که با تحلیل محتوای داستان، این فرضیه اثبات شده است. مفاهیم اساطیری و نمادین مانند آشناسازی، انزوا در مکان نمادین، مرگ و تولّد دوباره، آزمون های سخت، شکنجه، راهنما، کوه، چاه، شیر،اعداد مقدس و... را می توان در داستان مذکور مشاهده کرد. علاوه بر این، سرنوشت پسر شاه حجاز، او را با کودکان طرد شده پیوند می دهد که پیشگویی کشتن پدر، رانده شدن، بزرگ شدن به وسیله عیار و نهایتاً نبرد با پدر و رسیدن به تخت پادشاهی او کاملاً در ارتباط با سرنوشت این گونه کودکان است.