زهرا شریفی نیا

زهرا شریفی نیا

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۳ مورد.
۱.

شناسایی پیشران های موثر بر شکل گیری خانه های دوم در مناطق پیراشهری (ناحیۀ مطالعاتی مرکزی استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: خانه های دوم پیراشهری دلفی میک مک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 830 تعداد دانلود : 242
با گسترش کلانشهرها در کشورهای توسعه یافته و به ویژه کمتر توسعه یافته، نواحی پیرامونی شهرها در معرض بیش ترین میزان تحولات و دگرگونی قرار داشته است. این پویایی موجب پدیدار گشتن قلمروهای فضایی و اشکال سکونتی گوناگون در محیط پیرامون شهرها گردید، یکی از این اشکال سکونتی رشد خانه های دوم می باشد. هدف تحقیق حاضر آن است تا پیشران های موثر بر شکل گیری خانه های دوم در مناطق پیراشهری استان مازندران را بررسی نماید. این پژوهش بنا به هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی و زمینه یابی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی می باشد. جامعه آماری تحقیق را از یک طرف 2886 نفر از مالکان خانه های دوم تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 339 برآورد شد. و از سوی دیگر جامعه آماری را کارشناسان سازمان های جهاد کشاورزی، محیط زیست، استانداری و دانشگاه که تعداد 20 نفر از آن ها به صورت گلوله برفی انتخاب شدند، تشکیل می دهد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک دلفی و تحلیل میک مک استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از بین 19 پیشران شناسایی شده در تکنیک دلفی، سوداگری مشاوران املاک، ناکارامدی قوانین و مقررات مربوط به ساخت و ساز در مناطق پیراشهری، تفکیک اراضی در اثر قانون ارث و انطباق محدوده پیشنهادی روستا با الگوی توسعه فضایی آتی، با کاربرد تحلیل میک مک به عنوان پیشران های کلیدی محسوب می شوند، زیرا هم قابل کنترل اند و هم بر پویایی و تغییر سیستم تاثیرگذار می باشند.
۲.

تحلیل نابرابری فضایی شاخص های مسکن در مناطق شهر مشهد با کاربرد تکنیک ARAS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخص مسکن تکنیک ARAS مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 582 تعداد دانلود : 857
شاخص های مسکن نه تنها به عنوان ابزاری توصیفی به بیان وضع موجود مسکن در ابعاد مختلف می پردازند، بلکه به سیاستگذاران کلان بخش مسکن کمک می کند تا تصویر روشن تری از شرایط مسکن در گذشته، حال و آینده داشته باشند و سیاست ها و راهبردهای متناسبی در آینده اتخاذ کنند. هدف تحقیق حاضر آن است تا با بررسی وضعیت شاخص مسکن در مناطق 17گانه شهر مشهد و اولویت بندی آن ها بر اساس این شاخص ها و ارائه راهکارها بستر مناسبی را جهت برابری و عدالت بین مناطق مختلف شهر مشهد فراهم آورد. جامعه آماری تحقیق را تعداد کل خانوار شهر مشهد در سال  1399 به تعداد 930785 خانوار تشکیل می دهد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 مورد است. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک آنتروپی شانون و ARAS استفاده شده است. نتایج تحقیق بر اساس تکنیک آنتروپی شانون نشان داد که در شاخص های کمی معیار بعد خانوار، در شاخص های کیفی معیار دسترسی واحدهای مسکونی به مراکز خرید و در شاخص های اقتصادی معیار درصد اجاره بها به کل هزینه خانوار با اهمیت ترین معیارها بوده اند، از سوی دیگر نتایج تحقیق با کاربرد تکنیک ARAS بیانگر آن است که مناطق 17گانه شهر مشهد به لحاظ شاخص های کمی، کیفی و اقتصادی مسکن در شرایط برابر قرار ندارند و در سه سطح مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب دسته بندی شده اند. نتایج حاصل از این دسته بندی به مدیران مسکن شهری کمک می کند که جهت رسیدن به برابری در مسکن پایدار در شاخص های مورد مطالعه، از کدام منطقه در کلان شهر مشهد اقدام به برنامه ریزی کنند.
۳.

تحلیل عوامل مؤثر بر پایداری معیشت در روستاهای شهرستان ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: معیشت پایدار روستایی اقتصاد روستایی مناطق روستایی شهرستان ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 306 تعداد دانلود : 443
توجه به رویکرد معیشت پایدار، یکی از رویکردهای تحلیلی در زمینه توسعه پایدار روستایی است؛ که مورد توجه زیادی از مردم محلی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اثرگذار بر تقویت معیشت پایدار روستایی در دهستان مذکوره( شهرستان ساری) است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی و مبتنی برای گرد آوری میدانی( پرسشنامه) است. جامعه آماری این تحقیق بر اساس سرشماری 1395 شامل 30 روستا در دهستان مذکوره و بالغ بر 19488 نفر و طبق فرمول کوکران، و خطای 05/0؛ تعداد 377 پرسشنامه محاسبه و به صورت تصادفی بین مردم محلی توزیع شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل عاملی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که مقدار KMO برای عوامل مؤثر در تقویت معیشت پایدار 924/0، مقدار بارتلت 279/9764 و در سطح 99% اطمینان، معنادار است. همچنین 15 عامل شناسایی و در مجموع 908/53 درصد واریانس کل متغیرها را تبیین می کنند و 002/47 درصد از واریانس باقی مانده مربوط به سایر عواملی است که پیش بینی آن ها مسیر نشده است. عامل اول، یعنی درآمد و اشتغال زایی با مقدار ویژه 35/15 و بیش از350/15 درصد از کل واریانس ها را به خود اختصاص داد و عامل پانزدهم، کانون فرهنگی با مقدار ویژه 384/1 و مقدار واریانس 908/53 در اخرین عامل قرار دارد. بنابراین می توان بیان کرد که معیشت پایدار در مناطق روستایی، تابع عوامل بسیاری است که درآمد و اشتغال زایی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار از دیدگاه مردم محلی است.
۴.

Classification of Challenges of Home Businesses in Rural Areas of Sari County using an Integrated Technique of DEMATEL-ISM(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Business Home business Sari County DEMATEL-ISM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 794 تعداد دانلود : 300
Purpose- In many development programs in the third world, the expansion of small home businesses in rural areas has been mentioned as an efficient solution to advance the rural development process and improve the living conditions and income of rural residents. Therefore, the aim of this study is to prioritize the challenges of home business in rural areas of Sari County. Design/methodology/approach - The present study is an applied and descriptive-analytical, for which the method of documentary and survey (questionnaire) were used. The statistical population of the research consists of experts of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Mazandaran Province and the Industry, Mine and Trade organization and the Agricultural Jihad organization in Sari County. Fifteen people were selected as a statistical sample. Six factors of economic and financial, infrastructure, education and innovation, insurance and law, marketing and skills were considered as home business challenges in rural areas of Sari County. In order to analyze the data, the combined DEMATEL method and interpretive structural modeling were used. Findings- The results showed that education and innovation, insurance and law and skills barriers are at the highest level of the model, and economic and financial, marketing, and infrastructure barriers are at the lowest level of the model. According to MICMAC analysis, economic and financial, and marketing barriers with strong impact and weak dependence were identified as the most important challenges for home businesses in rural areas of Sari County. Research limitations/implications - The absence of a comprehensive database for home businesses, especially in rural areas, poor cooperation of experts in completing the questionnaires is the limitation of this study. Creating and organizing a database of home-based businesses are suggested, especially in rural areas that have been less studied and arranging the study platform for other research in this field. Practical implications - Supporting home-based businesses based on local and indigenous capacities and knowledge is a solution that not only promotes the production and creates jobs for the villagers, but also has positive social consequences. Originality/value- The results of this research can be a guiding tool in the executive organizations in charge of issuing home business licenses (Agricultural Jihad Organization, Industry, Mining, and Trade Organization and Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization) and institutions supporting the vulnerable and poor groups (Imam Khomeini Relief Foundation and the Welfare Organization). It could also help the managers implement the prosperity of home businesses as effectively as possible.
۵.

عوامل مؤثر در شکل گیری تقویت فضاهایی عمومی در روستاهای استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضاهای عمومی عوامل مؤثر روستاهای استان لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 316 تعداد دانلود : 979
اهداف: هدف از این پژوهش ، بررسی عوامل موثر در شکل گیری تقویت فضاهای عمومی در روستاهای استان لرستان است، و به دنبال پاسخ گویی به این سوال کلیدی می باشد؛ کدام عوامل در شکل گیری تقویت فضاهایی عمومی بیشترین نقش داشته است؟ روش : نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری توصیفی( میانگین، انحراف معیار و واریانس) و استنباطی(تحلیل عاملی و تحلیل واریانس) بهره گرفته شده است. یافته/نتایج: یافته های تحلیل عاملی نشان داد، که 7 عامل با مجموع 274/55 درصد واریانس روابط بین شاخص ها ر ا تبیین می کند وبیشترین سهم را عامل اول با531/10 درصد واریانس و کمترین سهم را عامل هفتم با 178/6 درصد را تبیین می کند. همچنین از آزمون تحلیل ها واریانس نشان داد، که تفاوت معناداری بین عامل های مورد نظر در سطح آلفا کمتر از 05/0 وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد، توجه به فضاهای عمومی می تواند در راستای تقویت اجتماعات انسانی به کار گرفته شود و زمینه را برای بهبود فعالیت ها سرزندگی و حیات مدنی در جوامع روستایی فراهم کند.
۶.

تحلیل تحولات فضایی و کالبدی پیراشهر متأثر از گسترش روابط با شهر بم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحولات فضایی و کالبدی روابط شهر و روستا پیراشهر شهر بم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 738 تعداد دانلود : 369
در شکل پذیری و تحول سکونتگاه های روستایی، عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش دارد که هرکدام از این عوامل و نیروها، تاثیرات مثبت یا منفی را می تواند ایجاد نماید.  عوامل به نوعی متاثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی شهر و روستا با یکدیگر هستند که امروزه بیشتر می توان شاهد تأثیر گسترش شهر بر روستاها بود. هدف این تحقیق بررسی تحولات فضایی و کالبدی گسترش روابط شهر بم با روستاهای پیرامون است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر جمع آوری داده های میدانی از طریق ابزار پرسش نامه است. روایی پرسشنامه از طریق نظرسنجی از نخبگان بررسی و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ با بیشتر از 75/0 تایید شد. جامعه آماری را  جمعیت خانوارهای چهار روستای بیداران، خواجه عسگر، هزاران و حمزه ای بالغ بر 2248 خانوار تشکیل داده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 250 خانوار تعیین شد. نتیجه نشان داد در میان روستاهای پیراشهری، روستای  بیدران  با 25 هکتار و روستای خواجه عسکر با 6 هکتار بیشترین و کمترین گسترش را داشته است. نزدیکی به شهر بم و تبدیل این روستاها به محل گذران اوقات فراغت و تعطیلات آخر هفته ازدلایل اصلی این گسترش است. نتیجه آزمون کای اسکوئر در سطح معناداری کمتر از 05/0 مؤید این بود که روستاهای پیراشهری از الگوی مسکن شهری تاثیرپذیری زیادی داشته است؛ این تغییرات معلول تغییر بافت کالبدی روستاها  و سمت و سو یافتن آنها به سوی زندگی غیر مولد و مصرفی شهر است. همچنین نتیجه آزمون از تاثیر گسترش شهر بم در رونق ساخت و سازها در روستاهای پیراشهری مورد مطالعه اشاره دارد. گسترش خانه های دوم گردشگری در نتیجه روابط شهر و روستاهای پیرامون، از دیگر تحولات کالبدی-فضایی قابل مشاهده است و میزان مراجعه به شهر بم از سوی روستاهای پیراشهری در سطح معناداری کمتر از 05/0 نیز زیاد ارزیابی شده است.
۷.

تحلیل چالش های متغیرهای کلان مدیریت منابع محیطی در سکونتگاه های روستایی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: متغیرهای کلان مدیریت منابع محیطی مناطق روستایی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 154 تعداد دانلود : 123
منابع محیطی در مناطق روستایی نقش زیربنایی در اقتصاد کشور دارد و زمینه ساز حرکت درجهت دستیابی به اهداف توسعه است. این در حالی است که با توجه به اهمیت این منابع، بحران های زیست محیطی روزبه روز افزایش می یابد؛ ازاین رو، پرداختن به مسائل مدیریت منابع محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش، تحلیل چالش های متغیرهای کلان مدیریت منابع محیطی در سکونتگاه های روستایی استان مازندران است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از مطالعات میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 50 نفر از کارشناسانی هستند که در حوزه مدیریت منابع محیطی فعالیت داشتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های t تک نمونه ای و تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که براساس آزمون t تک نمونه رابطه معنی داری بین شاخص ها وجود دارد و تفاوت مطلوبیت آن ها به شکل مثبت برآورد شده است. نتایج آزمون تحلیل عاملی با مقدار 564/.KMO و مقدار بارتلت 533/1092 نشان داد که 44 شاخص مورد بررسی در 10 عامل شناسایی شد، در مجموع 96/56 درصد از کل واریانس را تبیین و بیشترین مقدار آن با واریانس 77/6 و مقدار ویژه 98/2 مربوط به عامل ضعف قوانین و مقررات و کمترین آن با واریانس 82/4 و مقدار ویژه 201/2 مربوط به عامل مشکلات انسان ساخت است؛ بنابراین به ترتیب عوامل «قوانین و مقررات، مشکلات سیاسی و اجتماعی؛ برنامه ریزی؛ مشکلات نظارتی؛ عملکردی یا کارکردی؛ صلاحیت مدیران و کارمندان؛ مشکلات کارفرمایان و مجریان طرح ها؛ مسائل اقتصادی؛ مهارت های فردی و مشکلات انسان ساخت» را می توان از چالش های مدیریت منابع در روستاهای استان مازندران نام برد.
۸.

تحلیل نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان ( مطالعه موردی: دهستان میانکاله، شهرستان بهشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 566 تعداد دانلود : 714
در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان در دهستان میانکاله(شهرستان بهشهر) به عنوان یکی از اثرات مثبت مهاجرت جامعه مبدا می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر حسب روش توصیفی، زمینه یابی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستاهایی از دهستان میانکاله تشکیل می دهند که طی دهه های 95-1385 یک دوره کاهش نرخ رشد جمعیت را به دلیل مهاجرت های روستایی سپری کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 378 خانوار دارای مهاجر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که از یک سو میزان رضایت خانوارهای دارای مهاجر از وضعیت درآمد و سرمایه گذاری در قبل و بعد از مهاجرت در سطح خطای کوچک تر از 01/0 تفاوت معنی داری دارد، و از سوی دیگر تاثیر مثبت پول انتقالی مهاجران بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان از حد متوسط به بالاست.
۹.

سنجش و ارزیابی تاب آوری مناطق روستایی در برابر مخاطرات خشکسالی مطالعه موردی : دهستان قره طغان شهرستان نکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناطق روستایی تاب آوری خشکسالی دهستان قره طغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 447 تعداد دانلود : 417
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی است. گردآوری داده ها با استفاده از روش اسنادی و میدانی(مشاهده و پرسشنامه) جمع آوری شده است، جامع آماری این نوع تحقیق براساس سرشماری آمار1395؛ 6947 خانوار در24 روستا؛ با خطای 07/0، 191 پرسشنامه به عنوان حجم نمونه محاسبه و براساس رابطه تسهیم نسبت تعداد نمونه های هر روستا به 233 نمونه به صورت تصادفی بین خانوارها توزیع و پخش گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از اطلاعات از روش های آماری توصیفی( میانگین) و استنباطی( t تک نمونه، فریدمن، تحلیل خوشه ای) و مدل های واس پاس، آراس و ویکور، بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد که تاب آوری مناطق روستایی در برابر خشکسالی در سطح پایینی است. یافته های مدل های ویکور، اراس و مدل واس پاس نشان داد که روستاهای ولاشد؛ تازه آباد بستان خیل و دوقائلو رتبه های اول و تاب آوری بالا و روستاهای جمان، پلاژارتش و بهزاد کلا در رتبه های پایین و تاب آوری پایین قرار دارند.
۱۰.

تحلیل موانع مشارکت مردم محلی در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان بیشه سر بخش مرکزی شهرستان قائم شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توسعه توسعه روستایی مشارکت دهستان بیشه سر بخش مرکزی شهرستان قائم شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 185 تعداد دانلود : 610
توجه به مشارکت و تأکید بر نقش آن یکی از عوامل مؤثر در توسعه روستایی شناخته شده است، زیرا مشارکت زمینه را برای افزایش کارایی برنامه ه ای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و کیفیت تصمیم گیری برای مناطق روستایی فراهم می کند. بنابراین، برای دست یابی به توسعه روستایی نیازمند مشارکت مردم در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی هستیم. هدف از این پژوهش تحلیل موانع مشارکت مردم محلی در توسعه روستایی در دهستان بیشه سر بخش مرکزی شهرستان قائم شهر است. نوع تحقیق براساس هدف کاربردی و از جهت روش توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از روش های اسنادی و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری و مدل واس پاس بهره گرفته شد. نتایج آزمون tتک نمونه ای نشان داد میانگین معیارهای موانع اقتصادی- مالی، فردی و شخصیتی، نهادی و سازمانی و اطلاعاتی در توسعه روستایی بیشتر از مقدار میانگین نظری مطلوب است. مقادیر میانگین موانع مشارکت محلی (محیط اجتماعی، اقتصادی، فردی، نهادی، و اطلاعاتی و ارتباطی) در خوشه دوم بیشتر از خوشه اول است. بنابراین، جدول ANOVAنشان داد که براساس میزان معناداری، موانع محیط اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، فردی و شخصیتی، نهادی و اطلاعاتی و ارتباطی با سطح خطای کوچک تر از 01/0 بیشترین نقش را در جداسازی خوشه ها دارد. همچنین، نتایج خروجی مدل WASPAS نشان داد که موانع مشارکت مردم محلی در توسعه روستایی در روستای بالافراکتی نسبت به سایر روستاها شدیدتر و در روستای پاشاکلافراکتی نیز موانع ذکرشده از شدت کمتری برخوردار است.
۱۱.

تحلیل ساختاری – کارکردی طرح های هادی روستایی در ارتقای کیفیت سرزندگی روستائیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناطق روستایی طرح هادی کیفیت سرزندگی دهستان پنج هزاره بخش مرکزی شهرستان بهشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 698 تعداد دانلود : 241
در سال های اخیر طرح های هادی روستایی در کشور به منظور بهبود کیفیت سرزندگی در مناطق روستایی اجرا می شود، بنابراین ارتقا و بهبود سطح کیفیت سرزندگی روستاییان به عنوان هدف اصلی اجرای برنامه های توسعه روستایی و از مهم ترین آن ها یعنی طرح های هادی به عنوان موردی ترین طرح های توسعه محلی است. در این راستا نیاز بود که پس از گذشت چند سال از اجرای طرح های هادی، ارزشیابی لازم انجام شود، تا از یک سو پیامدهای اجرای طرح بر تغییرات سطح کیفیت سرزندگی روستاییان مشخص گردد و از سویی دیگر با شناسایی نقاط قوت و ضعف، اطلاعات لازم برای مدیریت بهتر طرح های یادشده جهت ارتقای مطلوب سطح کیفیت سرزندگی روستاییان حاصل آید. هدف این تحقیق تحلیل ساختاری- کارکردی طرح های هادی روستایی در ارتقای کیفیت سرزندگی روستائیان در دهستان پنج هزاره بخش مرکزی شهرستان بهشهر است. در تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و برداشت های اسنادی و میدانی اطلاعات لازم گردآوری گردیده است. جامعه آماری شامل 9 روستا در دهستان پنج هزاره است، که چندین سال از اجرای طرح در آن ها می گذرد و با استفاده از فرمول کوکران و با خطای 07/0 تعداد 186 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (کای اسکوئر، t تک نمونه ای، همبستگی و تحلیل واریانس) و مدل وایکور استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کارکرد اجرای طرح های هادی روستایی، زمینه تغییراتی را در ابعاد مختلف کیفیت سرزندگی شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، زیرساختی و کالبدی فراهم کرده است، که تغییر و تحولات در شاخص های فرهنگی و کالبدی نسبت به دیگر شاخص بیش تر بوده است. همچنین یافته های مدل وایکور نشان می دهد که روستای پاسند با میزان (0) به دلیل نزدیکی به مرکزیت دهستان و دسترسی به خدمات دارای بالاترین رتبه و روستای چالکده با میزان (983/0) به دلیل فاصله زیاد نسبت به مرکز دهستان و انزوای جغرافیایی، دارای پایین ترین رتبه از لحاظ میزان کیفیت سرزندگی در بین روستاهای محدوده موردمطالعه بوده است.
۱۲.

عوامل کلیدی مؤثر در توسعه پایدار گردشگری روستایی در استان مازندران با رویکرد سناریو مبنا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توسعه پایدار گردشگری سناریونویسی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 323 تعداد دانلود : 516
اهداف: هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر و بررسی میزان اثر گذاری آن ها بر وضعیت آینده توسعه پایدار گردشگری مناطق روستایی در منطقه مورد مطالعه است که می تواند راهنمایی برای تدوین راهبردهای اجرایی، سیاست گذاری، برنامه ریزی و تحقق آینده مطلوب زیست پذیری روستاهای استان مازندران باشد. روش: نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از جهت روش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی(پرسش نامه و مصاحبه) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 40 نفر از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و استادان دانشگاه است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارMICMAC و Morphol استفاده شد. یافته ها/ نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که 8 متغیر کلان اثرگذار بر تقویت گردشگری روستایی در استان شناسایی و با استفاده از نرم افزار میک مک، میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن ها تعیین شد. همچنین شاخص پرشدگی به دست آمده برابر با 94/89 است که این امر مبین ضریب بالای تأثیرگذاری متغیرها و عوامل انتخاب شده بر یکدیگر است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق، سناریو اول با داشتن اینرسی 12/50 به عنوان محتمل ترین و مقاوم ترین سناریو در برابر تغییرات احتمالی(مثبت و منفی) شناسایی شد. در این سناریو، سناریوی مطلوب با 3 فرض و سناریوی بحرانی با 2 فرض ارائه شد. همچنین، این سناریو با داشتن 3 وضعیت بینابین نشان از وضعیت متوسط عوامل مؤثر در توسعه گردشگری روستایی در منطقه دارد.
۱۳.

Spatial Analysis of the Indicators of Rural Eco-resorts (Case Study: Sari County, Iran)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Eco-resorts Rural areas Vikor Method Sari County

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 164 تعداد دانلود : 571
Purpose: The development of eco-resorts is important for accommodation of domestic and foreign tourists, so their quality of indicators should be improved, regardless of its economic approach.  The purpose of this study is to spatially analyze the status of rural eco-resorts in Sari, so the present study seeks to answer these key questions: 1- What is the current status of rural eco-resorts indicators? 2- What is the level of the studied villages in terms of eco-resorts indicators? Methodology: The current study is descriptive-analytical and applied in terms of approach and aim, respectively.  Documentary and field study methods were used to obtain the required data.  The statistical population of this study consists of two groups, the first group, included experts in tourism who were selected with census method, and consequently, 15 people in total. The second group included tourists who have stayed in these eco-resorts. According to the Cochran's formula, with an error value of 0.07, 181 questionnaires were completed randomly. In order to analyze the data, descriptive statistics (mean, standard deviation and variance), inferential (one-sample t-test) and VIKOR method were used. Findings/results: Findings of the study showed that based on the significance level of the one-sample test, there is a significant relationship and difference between 7 indicators of the research. Late Letkan & Late Leteka, Tapurestan and Miansheh ranked first to third, and eco-resorts in Mah Joon (Q = 0.785), Senam and Saray Khan (Q = 0.828) had the lowest ranks. Therefore, it can be said that the resorts, which are at an acceptable level in terms of the studied indicators, have appropriate facilities and services in eco-resorts.
۱۴.

ارزیابی میزان تاب آوری اجتماعی نواحی روستایی در برابر سیلاب با استفاده از مدل FANP و WASPAS(مطالعه موردی: بخش چهاردانگه شهرستان ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاب آوری اجتماعی سیلاب FANP WASPAS بخش چهاردانگه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 571
سیلاب از جمله مخاطرات طبیعی محسوب می شود که علاوه بر عوامل طبیعی تا حدودی تحت تأثیر عوامل انسانی نیز می باشد و اجتماعات روستایی به دلیل ارتباط عمیقی که با محیط و فعالیت های کشاورزی دارند بیش تر از سایر گروه های انسانی تحت تأثیر آسیب های ناشی از مخاطره سیلاب می باشند. بر این اساس در سطوح مختلف مدیریت سوانح شرایط مطلوبی برای کاهش کارآمد و موثرتر خطرها ایجاد شده است. در این میان تاب آوری و افزایش آن در ابعاد مختلف به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تحقق پایداری و عامل مکمل در فرایند مدیریت بحران در نظر گرفته شده است. هدف تحقیق حاضر آن است تا میزان تاب آوری اجتماعی روستاهای بخش چهاردانگه شهرستان ساری را در برابر سیلاب ارزیابی کند. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش و ماهیت توصیفی-زمینه یابی است. جامعه آماری تحقیق را تعداد 10 روستا از روستاهای بخش چهاردانگه تشکیل می دهد که بیش از سایر روستاهای این بخش در معرض سیلابند (حدود 1435 نفر) که 303 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های FANP و WASPAS استفاده شده است. نتایج تحقیق بر اساس مدل FANP نشان داد که در بین شاخص های 24 گانه تاب آوری اجتماعی شاخص های پیوند همسایگی و حس تعلق به مکان به ترتیب با ضریب 0935/0 و 0902/0 بیش ترین تأثیر را در تاب آوری اجتماعی روستاهای بخش چهاردانگه شهرستان ساری داشتند. در نهایت نتایج حاصل از مدل WASPAS برای سنجش میزان تاب آوری اجتماعی نشان داد که روستاهای مورد مطالعه از لحاظ میزان تاب آوری اجتماعی در سطوح متفاوتی قرار دارند، به طوری که روستای اراء با ضریب اهمیت نسبی 9184/0 دارای بیش ترین و روستای ذکریاکلا با ضریب اهمیت نسبی 6597/0 دارای کم ترین میزان تاب آوری اجتماعی در برابر سیلاب بودند. لذا برقراری تعامل مستمر بین روستاهایی با ضریب تاب آوری بالا و روستاهایی با ضریب تاب آوری پایین به منظور بهره مندی از تجربیات یکدیگر و برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزش آمادگی و نحوه مقابله با سیلاب احتمالی برای تشریح و عملیاتی کردن شاخص های تاب آوری اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه پیشنهاد می گردد.
۱۵.

ارزیابی سرمایه اجتماعی در سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی: دهستان گنج افروز شهرستان بابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی اعتماد اجتماعی تعامل اجتماعی انسجام اجتماعی گنج افروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 732 تعداد دانلود : 441
سرمایه اجتماعی یکی از مهم ترین سرمایه های توسعه ای است که در رویکردهای اخیر بسیار به آن توجه شده است. از این رو شناخت این نوع سرمایه در مناطق روستایی به منظور ارائه الگوهای توسعه ای از ضرورت ویژه برخوردار است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی وضعیت سرمایه اجتماعی در سکونتگاه های روستایی دهستان گنج افروز شهرستان بابل است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی، زمینه یابی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل جمعیت دهستان گنج افروز در سال 1395 بوده، که 378 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری آوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون t یک طرفه، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، مدل تحلیل خوشه ای K و ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در روستاهای دهستان گنج افروز از نظر وضعیت سرمایه اجتماعی نابرابری دیده می شود. همچنین نتایج بیانگر رابطه معکوس بین جمعیت و سرمایه اجتماعی بوده است. Abstract Social capital is one of the most important development funds that has received much attention in recent approaches. Therefore, recognizing this type of capital in rural areas is a special necessity in order to provide development patterns. The purpose of this study is to assess the social capital situation in rural settlements of Ganj Afrooz district of Babol. The present study is applied based on the aim and descriptive-analytic and correlation based on the method. Using stratified random sampling, the statistical population of the study consisted of the population of the village of Ganj-Afrooz in 2016, in which 378 people are as sample size. The library and field method have been used to collect data. For data analyses below items have been applied: descriptive statistics, inferential statistic, t test, one-way analysis of variance, K-Means Custer analysis, and pearson correlation coefficient. The results of the study showed that in rural villages of Ganj-Afrooz, inequality is seen in terms of social capital status. The results also indicate an inverse relationship between population and social capital.
۱۶.

بررسی پیامدهای اجتماعی توسعه گردشگری خانه های دوم (مطالعه موردی: روستای زیارت)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 956 تعداد دانلود : 451
رشد و گسترش گردشگری به شیوه متداول امروزی از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است، بهبود سامانه حمل و نقل عمومی و تملک بیش تر وسایل نقلیه خصوصی، به افراد اجازه داد که با انگیزه های متفاوت از تفریحات سالم غیر شهری یا سرمایه گذاری شخصی در خرید املاک، به تدارک خانه های دوم بپردازند. روستای زیارت به دلیل برخورداری از آب و هوای خنک و معتدل، چشم انداز بدیع، جنگل های زیبا، داشتن موقعیت ممتاز گردشگری و استراحتگاهی و فاصله اندک تا شهر گرگان از اوایل دهه 80 مورد توجه شهرنشینان و گردشگران خانه های دوم است.  هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین گردشگری خانه های دوم و پیامدهای اجتماعی آن در توسعه روستای زیارت می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- زمینه یابی و همبستگی و روش اجرا کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را ساکنین روستای زیارت تشکیل می دهد، برای گردآوری اطلاعات با استفاده از روش میدانی (پرسش نامه) و فرمول کوکران از 384 نمونه، پرسشگری گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در میان شاخص های 11 گانه پیامدهای اجتماعی فقط در شاخص های افزایش تعامل و تحرک اجتماعی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان و احیای دانش بومی فراموش شده روستا رابطه ای وجود نداشته، و در سایر شاخص ها بین توسعه گردشگری خانه های دوم و پیامدهای اجتماعی آن در سطح روستای مورد مطالعه رابطه وجود دارد.
۱۷.

اولویت بندی سرمایه گذاری در مناطق نمونه گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان سوادکوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق نمونه گردشگری سرمایه گذاری تحلیل سلسله مراتبی شهرستان سوادکوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 288 تعداد دانلود : 901
توسعه مناطق نمونه گردشگری یکی از مهم ترین مباحث مطرح شده در صنعت گردشگری است. بنابراین یکی از شروط لازم برای برنامه ریزی و توسعه گردشگری، شناسایی جایگاه مناطق از نظر بهره مندی از توانمندی های گردشگری و اولویت بندی آن ها بر اساس معیارهای مختلف سرمایه گذاری و توسعه آن ها است. هدف تحقیق حاضر اولویت بندی سرمایه گذاری در مناطق نمونه گردشگری شهرستان سوادکوه است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات میدانی بوده است. در این پژوهش از تکنیک دلفی برای شناسایی شاخص ها و از تکنیک AHP جهت اولویت بندی سرمایه گذاری در مناطق نمونه گردشگری شهرستان سوادکوه استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که شاخص قرار داشتن در محور گردشگری و همجواری با دیگر جاذبه های گردشگری با وزن نسبی 25/0 بیش ترین وزن و شاخص وضعیت دسترسی (0302/0) کمترین وزن را در بین شاخص های مورد نظر در این پژوهش به خود اختصاص داده است، همچنین بر اساس امتیاز نهایی گزینه ها، منطقه نمونه گردشگری جوارم دارای بیش ترین امتیاز (166/0) و منطقه نمونه گردشگری گردنه سر (026/0) دارای کمترین امتیاز جهت سرمایه گذاری می باشد.
۱۸.

تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگران و تأثیر آن بر توسعة گردشگری (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 49
اهداف: مقوله امنیت و توجه به آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی یکی از عوامل مهم توسعة گردشگری است. ملاک امنیت در صنعت گردشگری، احساس امنیت گردشگران است که به افزایش جذب گردشگر و توسعة مقصد گردشگری کمک می کند. هدف تحقیق حاضر، تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگران و تأثیر آن بر توسعة گردشگری در شهر ساری است. روش: روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش استنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران ورودی به شهر ساری در سال 1395 بوده که 300 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این تحقیق با تکیه بر تکنیک تاپسیس خاکستری و روش های آماری به تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگری و تأثیر آن بر توسعة گردشگری در مناطق شهر ساری پرداخته است. یافته ها/ نتایج: نتایج فرآیند تکنیک تاپسیس خاکستری نشان داد که منطقة 1 از نظر شاخص توسعه گردشگری در بالاترین و منطقه 3 در پایین ترین سطح و منطقة 2 در وضعیتی متوسط قرار دارد. از سوی دیگر با توجه به مدل تحلیل خوشه ای K مشخص شد که به طور کلی احساس امنیت در منطقة 1 و 2 در بالاترین و در منطقة 3 در پایین ترین سطح مطلوبیت قرار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که احساس امنیت اجتماعی-روانی و اقتصادی- مالی بر توسعة گردشگری در سطح معناداری 01/0 اثرگذار بوده است. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده حاکی از آن است که هرچه از شمال، غرب، شرق و مرکز شهر(منطقه2 و1 ) به سمت جنوب (منطقه 3) حرکت می کنیم احساس امنیت گردشگران ضعیف تر می شود. بنابراین، تدوین راهکارهایی برای ارتقای سطح احساس امنیت در زنجیره مدیریت و برنامه های توسعه گردشگری ضروری است.
۱۹.

بررسی موانع و مشکلات توسعه گردشگری، مطالعه موردی: شهرستان قائمشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری توسعه گردشگری موانع شهرستان قائمشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 491 تعداد دانلود : 102
امروزه توسعه گردشگری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به عنوان یک کاتالیزور مؤثر برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود، اما با توجه به نقش مهم این صنعت در توسعه مناطق شهری و روستایی همواره موانعی وجود دارد که مانع از توسعه این صنعت می شود. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی موانع توسعه گردشگری و ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود شرایط فعلی گردشگری شهرستان قائمشهر می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی است. جمعیت آماری تحقیق را جمعیت شهرستان قائمشهر در سال 1390 بوده است که از 383 نمونه پرسشگری گردید. یافته های توصیفی تحقیق نشان داد که حدود 69 درصد پاسخگویان وضعیت امکانات زیربنایی، خدماتی، سازمانی و تبلیغاتی گردشگری را در شهرستان قائمشهر در حد خیلی کم بر آورد کرده اند. همچنین یافته های تحلیلی تحقیق با استفاده از آزمون Binomial test نیز نشان داد که با توجه به سطح معناداری کوچک تر از 05/0، شهرستان قائمشهر با کمبود امکانات زیربنایی، خدماتی، سازمانی و تبلیغاتی گردشگری جهت جذب گردشگر مواجه است.
۲۰.

نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیط زیست (مطالعه موردی: مرتع ممیزی شده شوررود، بخش شیب آب شهرستان زابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقر اجتماعی محیط زیست مرتع اقتصادی تخریب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 212
فقر روستایی به واسطه فشار بر منابع محیطی و بهره برداری غیراصولی و ناپایدار از این منابع، موجب تشدید تخریب محیط زیست می شود و بحران های زیست محیطی نیز به واسطه تحلیل و از بین بردن منابع مورد استفاده روستاییان، بر شدت فقر آنان می افزاید.هدف از این تحقیق، بررسی نقش فقر اقتصادی و اجتماعی روستایی بر تخریب محیط زیست در مرتع ممیزی شده شوررود در بخش شیب آب شهرستان زابل است. روش تحقیق بر اساس هدف آن، کاربردی است، و داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده اند. در روش میدانی ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و واحد آماری، سرپرست خانوار (بهره بردار روستایی) است. بدین منظور، تاثیر عملکرد مستقیم و غیرمستقیم انسان بر تخریب محیط زیست (مرتع) ناشی از فقر اقتصادی و اجتماعی بهره برداران روستایی، بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که پایین بودن متوسط درآمد سرانه خانوارهای روستایی، بازدهی پایین مرتع و عدم دسترسی به فرصت های شغلی، عامل فقر اقتصادی و سطح پایین تحصیلات خانوار روستایی و بالا بودن بعد خانوار، عامل فقر اجتماعی روستاییان استفاده کننده از مرتع بوده است. این عوامل سبب شده اند تا روستاییان از یک طرف با عملکرد غیرمستقیم برای تامین ضروریات زندگی، به نگهداری بیش از حد دام در فضای محدود مرتع بپردازند؛ و از طرف دیگر با تاثیر مستقیم خود از طریق بوته کنی که می تواند در به تاخیر انداختن فرسایش خاک و افزایش طول عمر مرتع مفید باشد، باعث شدت تخریب پذیری مرتع گردند. به طور کلی، فقر اقتصادی و اجتماعی روستاییان (مرتع) از طریق عملکرد مستقیم (بوته کنی به منظور تامین سوخت، فروش و ایجاد آغل) و غیرمستقیم انسان (نگهداری دام مازاد بر ظرفیت مرتع) سبب تخریب محیط زیست شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان