عیسی متقی زاده

عیسی متقی زاده

مدرک تحصیلی: دکتری مطالعات اسلامی، دانشگاه الامام الاوزاعی، لبنان
رتبه علمی: دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
پست الکترونیکی: motaghizadeh@modares.ac.ir
وب سایت شخصی: https://www.modares.ac.ir/pro/academic_staff/motaghizadeh

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۱ مورد.
۲۱.

التقابل فی الصحیفه السجادیه وأثره فی الانسجام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الانسجام الصحیفه السجادیه المطابقه والمقابله الوحده الموضوعیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی روش های بررسی سبک شناختی متون نقش گرا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نثر
تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۴۶
نتیجهً لتطوّر العلوم فی جمیع المجالات وبخاصه الأدب ظهرت نظریات جدیده تحاول تحلیل النصوص وتفسیرها من منظار یختلف عمّا تعوّدنا علیه فی القدیم. فتغیّرت أغراض أدوات البیان ووسائله عمّا کان فی العلوم القدیمه فی ضوء هذه النظریات. ومن أکثر هذه النظریات انتشاراً وشیوعاً هی ما یتّصل بلسانیّات النص التی تعتبر النص کلاماً متّصلاً ذا وحده جلیّه تنطوی علی بدایه ونهایه ویتّسم بالانسجام والتماسک. یعدّ الانسجامُ من أبرز خصائص النصّ الذی تحدّث عنه اللغویون، ومنهم: هالیدای ورقیه حسن اللذین ألفّا کتاباً یحمل نفس العنوان وذکرا عوامل مختلفه تربط بین أجزاء النص، منها التقابل الذی هو نوع من التضام الذی یندرج فی المصاحبه اللغویه التی تلعب دوراً بارزاً بأنواعها المختلفه فی انسجام النص واستمراریته. إنّ هذا التقابل یُعدّ من أکثر علاقات المعنی شیوعاً وانتشاراً فی الصحیفه السجادیه، ویشکّل ظاهره لغویه أسلوبیه ممیزه فیها. یهدف هذا البحث إلی دراسه دور هذا العنصر البدیعی کعاملٍ من عوامل الانسجام فی الصحیفه السجادیه متّبعاً فیه الأسلوب الوصفی - التحلیلی. وتدلّ النتائج علی أنّ أسلوب التقابل فی الصحیفه یؤدّی إلى تحسین النص کمحسّنٍ بدیعیٍ معنویٍ فی ضوء البلاغه القدیمه ویعدّ وسیله من أبرز وسائل الانسجام بین الجمل فی ضوء اللسانیات الحدیثه، بحیث یتجاوز هذا الانسجام دائره جمله واحده أو عدّه جمل ویربط کلّ الأدعیه کنصّ واحد یتمحور حول محور التقابل بین موقفَی الحق والباطل اللذین یتمثّلان فی الکلمات البیضاء والسوداء.
۲۲.

نقد و بررسی سرفصل درس متون نظم و نثر رشتة زبان و ادبیات عربی در مقطع کارشناسی و ضرورت بازنگری در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش زبان عربی متون نظم و نثر سرفصل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات نقد و معرفی کتاب(review)
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۴۵۲ تعداد دانلود : ۶۰۳
سرفصل درسی به منزلة یکی از ارکان اصلی آموزش، در کنار راه بردهای تدریس و کتاب های مناسب، می تواند نقش به سزایی در تحقق و پیش برد اهداف هر درس داشته باشد. یکی از دروس پایة رشتة زبان و ادبیات عربی در مقطع کارشناسی، که نقش کارامدی در تقویت مهارت های ترجمه، خواندن، ذوق ادبی، و سبک شناسی دارد، درس «متون نظم و نثر عربی» است. برای این درس هر چند سال یک بار از سوی شورای برنامه ریزی درسی وزارت علوم سرفصلی پیش نهاد می گردد، ولی با توجه به نارضایتی برخی از استادان این رشته، به نظر می رسد سرفصل موجود با اهداف مورد انتظار این درس هم خوانی کامل را ندارد. از این رو نویسندگان در پژوهش حاضر می کوشند با استفاده از نظر استادان، به نقد و آسیب شناسی سرفصل این درس بپردازند و در نهایت سرفصلی متناسب با این درس پیش نهاد دهند. برخی از یافته های پژوهش نشان داد که سرفصل موجود بسیار کلی است و شایسته است در دو بخش نظم و نثر به طور جداگانه طراحی گردد.
۲۳.

تحلیل خطاب ادبی در مقامات همدانی (تحلیل الخطاب الأدبی فی مقامات الهمذانی)

کلید واژه ها: الخطاب الأدبی المقامة المبدع و المتلقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۴۱۵
إنّ البحث فی الخطاب الأدبی وصلته بالنقد استحوذ علی اهتمامات دارسی اللغة والأدب منذ منتصف القرن العشرین، بفضل ما قدمته الحقول المعرفیة الجدیدة کاللسانیات والأسلوبیة والسیمیائیة من مصطلحات وأدوات إجرائیة، أسهمت فی مقاربة الأثر الأدبی بعیداً عن المقولات النقدیة التی کانت مستعارة من کل الحقول إلا حقل الأدب. و هو أقرب أنواع الخطاب للتربیة و تعدیل السلوک و تعلیم الناس؛ حیث إنّه یرقی بالتفکیر و القلب و السلوک من خلال أسالیبه المختلفة، منها البیانیة کالتشبیه و المجاز و الرمز، أو الأسالیب التی تخصّ علم المعانی کالدعاء و الاستفهام و هی أسالیب تنبّه الحس الجمالیّ و المتعة فی النفوس و تحمل الفائدة المرجوّة فی ثنایا الخطاب الممتع، فتوصلها بطریقة محبّبة، بعیداً عن أسالیب الجدل الجافّ الذی لا تصبر له النفوس و لا ترغب فیه. إنّ هذا المقال یسعی إلی دراسة الخطاب الأدبی فی مقامات الهمذانی و هی خطبةٌ یمتاز الخطاب الأدبی فیها بقدرته علی إیصال محتواه إلی طبقات المجتمع علی اختلاف شرائحها؛ حیث یکثر فیها اقتران اللفظ و المعنی أو الشعور و التعبیر؛ کذلک تهدف إلی دراسة الواقع الجمالی الذی یحدثه هذا العمل الأدبی فی المتلقی و ردود فعله إزاءه، حین یتأمله و یتفکّر فیه؛ و یتّبع المقال التحوّلات و التطوّرات التی یتداولها المتلقی أو المستمع.
۲۴.

دلالة الأصوات فی القرآن (سورة النجم و القمر نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأصوات الدلالة سورة النجم سورة القمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۸۱۳
لقد تبارى العلماء و المفکرون فی الکشف عن أوجه الإعجاز القرآنی، فمنهم من توجه إلى لغته و أسلوبه و طریقة صیاغته، و منهم من توجه إلى ما تلألأ فیه من لمحات المعارف و إشارات العلوم المختلفة التی تمّ التوصل إلیها ألخ. یلتفت هذا البحث إلى وجه من وجوه الإعجاز القرآنی و هو الإعجاز الصوتی، فلقد نزل القرآن الکریم نزولاً صوتیّاً، و لم ینزل مدوناً فی سطور أو مکتوباً فی کتاب، کما تمّ تبلیغه أیضاً تبلیغاً صوتیّاً من لدن جبریل. یعتبر الإعجاز اللغوی أو الصوتی من أجمل مظاهر الإعجاز فی القرآن الکریم. تشتمل الأجزاء الأخیرة من القرآن علی أصول العقیدة الإسلامیة مثل الإیمان بدعوة الرسول (ص) و الیوم الآخر. تمثّل الأصوات اللّغویّة فی الأبنیة القرآنیّة معادلاً موضوعیّاً للمعانی المطروحة فیها، یراعی تفاوت الحالات الإنسانیّة، و یناسب مستویات المتلقین. هناک اهمیّة بالغة للخصائص الصوتیة و اللفظیة لسور تلک الأجزاء لتأدیة المعانی التی تکمن فی تناسب الأصوات و دلالاتها. فقد ترعرع هذا البحث المستفیض من خلال المنهج الوصفی ـ التحلیلی فی خصائص الصوت القرآنی فی سورتی النجم و القمر و یبیّن خصائص الأصوات القرآنیة و دلالاتها فی هاتین السورتین. و النتائج تدلّ علی تناسب تامّ بین عدد تواتر الأصوات فی هاتین السورتین مع دلالاتها، و إیصال المعنی علی نحو بدیع و عجیب. و هذا هو ما یُسمّی بالإعجاز الصوتی فی القرآن الکریم.
۲۵.

بررسی میزان کارآمدی آموزش زبان عربی عمومی در مقطع متوسطه، ازنظر دبیران و دانش آموزان شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآمدی زبان عربی برنامة درسی آموزش زبان دوم/ خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۶ تعداد دانلود : ۵۹۸
پژوهش حاضر را با هدف بررسی میزان کارآمدی آموزش زبان عربی عمومی در مقطع متوسطه، ازنظر دبیران و دانش آموزان شهر کرمان، انجام داده ایم. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی، پیمایشی و کمی است و برای اندازه گیری نظر دبیران و دانش آموزان، از دو پرسش نامة محقق ساخته استفاده کرده ایم. جامعة این پژوهش شامل همة معلمان زن و مرد عربی و دانش آموزان دختر و پسر سال سوم متوسطة رشته های ریاضی و تجربی دبیرستان های دولتی شهر کرمان، در سال تحصیلی 90- 91 است. نمونة مورد بررسی را به شیوة تصادفی طبقه ای و با انتساب متناسب انتخاب کردیم که شامل 30 دبیر زن، 30 دبیر مرد و 236 دانش آموز است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان هماهنگی هدف آموزش زبان عربی (فهم متون دینی) با معیارهای انتخاب هدف در برنامه ریزی درسی، میزان تطابق محتوای کتاب های درسی عربی با معیارهای انتخاب محتوا در برنامه ریزی درسی، میزان آمادگی دبیران عربی برای تدریس درس زبان عربی، میزان تحقق اهداف برنامة درسی عربی، میزان تسلط دانش آموزان به مهارت های زبانی، میزان انگیزه و علاقة دانش آموزان به یادگیری زبان عربی و میزان آشنایی دانش آموزان با مهارت ها و راهبردهای یادگیری زبان عربی پایین تر از حد مطلوب است. با توجه به این یافته ها نتیجه می گیریم که به آموزش زبان عربی به عنوان زبان دوم/ خارجی، به طور علمی توجه نشده است و تا حد مطلوب فاصلة زیادی دارد و برای رسیدن به نتایج مطلوب، تحولات جدی و همکاری بخش های مختلف لازم است. از مهم ترین راهکارها برای بهبود این وضعیت، ارتقای سطح آموزش پیش و ضمن خدمت معلمان زبان عربی است.
۲۶.

الصورة الفنیة فی رسائل الإمام علی (علیه السلام) (دراسة فی ثلاث رسائل من نهج البلاغة نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغة الرسائل الصورة الفنیة السیاق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۳۳۹ تعداد دانلود : ۵۵۲
تُعتبر الصورة الفنیة عنصراً هامّاً فی دراسة ونقد الأعمال الأدبیة؛ فقد أصبحت إلی ما تضمّ فیما بینها من الأخیلة، والعواطف، والظلال، والإیقاعات، معیاراً أساسیّاً فی تقییم العمل الأدبی الذی إنّما یتقوَّم بما ابتنت علیه الصورة الفنیة من تلک المقوِّمات الفنیة والأدبیة الأصیلة. هذا وقد احتوت رسائل الإمام علی (ع) علی ملامح أصیلة للصورة الفنیة، هی من أهمّ الآلیّات والمقوِّمات للصورة الفنیة فی النقد الأدبی الحدیث. یقوم هذا البحث بدراسة تحلیلیّة لأهمّ آلیّات الصورة الفنّیة فی ثلاث رسائل من نهج البلاغة، معتمداً فی ذلک علی المنهج الوصفی التحلیلی، للوقوف علی مکانة الصورة فی الرسالة العلویة وخصائصها الفنیة، ودور السیاق فی الکشف عن الصور المتنوعة الموظَّفة فی رسائل الإمام علی (ع). لقد قام الإمام علی (ع) من خلال الخیال برسم صور فنیة تفتح علی متلقّیها عوالم جدیدة من المعانی والدلالات التی تتّصف بالأصالة الناتجة عن اعتمادها علی الواقعیّات والحقائق الدینیة والاجتماعیة. وقد زاد من حیویة هذه الصور اصطباغها بمشاعر وأحاسیس نابعة من أسمی العواطف الإنسانیة الخالدة. وهذا إضافة إلی إخضاع الألفاظ والتراکیب التی تشعّ بمفردها مجموعة من الأخیلة والظلال التی تقوم برسم صور تعرض علی المخاطب مشهداً متکاملاً من الدلالات والمعانی. وقد تبیّن من خلال هذا البحث أنّ للسیاق دوراً ریادیّاً فی تبیین الجوانب المختلفة للصورة الفنیة فی الرسالة العلویة، والکشف عن مدی نَجاح هذا العنصر الأدبی فی رسائل الإمام علی (ع).
۳۰.

بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درک مطلب آموزش زبان عربی تفکر نقادانه متون ادبی عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۵ تعداد دانلود : ۷۵۹
بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی در ایران مهارت درک مطلب یکی از مهارت های اساسی و مهم برای فهم معنا و افکار موجود در متن است. توجه به این مهارت در دروس متون ادبی یکی از مهم ترین موضوعات حوزة آموزش زبان به شمار می رود. استفاده از روش های صحیح تدریس متون ادبی می تواند در تقویت مهارت خواندن و درک مطلب دانشجویان نقش ایفا کند. تدریس این متون بر مبنای مهارت های تفکر نقادانه، علاوه بر تحقق تمامی اهداف متون ادبی، درک مطلب دانشجویان را نیز بهبود می بخشد. هدف جستار حاضر، بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی نزد دانشجویانِ مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی است. روش مورد استفاده، روش نیمه تجربی بود. نمونة آماری پژوهش 64 نفر از دانشجویان ترم سوم رشتة زبان و ادبیات عربی بود که به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه کنترل با روش سنتی و گروه آزمایش با روش مبتنی بر مهارت های تفکر نقادانه آموزش داده شدند. یافته ها نشان داد بین علمکرد دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد و استفاده از مهارت های تفکر نقادانه در تدریس متون ادبی عربی بر مهارت درک مطلب دانشجویان تأثیر دارد.
۳۲.

نیازسنجی برنامة درسی مهارت های زبانی در مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی (تحلیل مشکلات زبانی دانشجویان در مهارت های زبانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نیازسنجی توانش ارتباطی برنامة درسی زبان و ادبیات عربی مشکلات زبانی مهارت های اصلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۴ تعداد دانلود : ۶۱۶
نیازسنجی یکی از مؤلفه های مهم برنامة درسی است که به دنبال کشف نیازها، خواسته ها، علایق، سلیقه ها، مشکلات و ضعف های زبانی زبان آموزان و فاصلة میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است. در این جستار، می کوشیم ازطریق نیازسنجی، مشکلات زبانی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی را تحلیل کنیم تا نمودی واقعی از وضعیت برنامة درسی فعلی مهارت های زبانی در این رشته و فاصلة آن با وضعیت برنامة درسی مطلوب را ارائه کنیم. روش پژوهش پیمایش و ابزار پژوهش پرسش نامة محقق ساخته است. جامعة آماری پژوهش شامل دو گروه مدرسان مهارت های زبانی و دانشجویان ترم ششم مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی است. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و روش تحلیل داده ها کمی (توصیفی و تحلیلی) است. در پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که دانشجویان به چه اندازه در هریک از مهارت های زبانی اصلی، مهارت های فرعی و استراتژی های مهارت ها با مشکل روبه رو هستند و مشکلات زبانی دانشجویان بیشتر از ضعف آنان در کدام یک از توانش های زبانی ناشی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دانشجویان در مهارت های شنیدن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن بالای حد متوسط با مشکل روبه رو هستند و مشکلات زبانی آنان ممکن است از ضعف توانش ارتباطی (توانش دستوری، توانش زبانی- اجتماعی و توانش تحلیل گفتمان) ناشی باشد.
۳۳.

السیاق وفاعلیّته فی دراسة ""الصورة الفنّیة"" وتبیینها؛ ""رسائل الإمام علی (ع) نموذجاً"" (سیاق و کارکرد آن در تحلیل و بررسی تصویرآفرینی های هنری""مطالعه موردی: نامه های امام علی(ع)"")(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاق نهج البلاغة نامه های إمام علی (ع) هنر تصویرآفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۵۸۴
هنر تصویر آفرینی به عنوان یک عنصر ادبی که مؤلفه های مهمی همچون خیال، عاطفه، موسیقی و غیره آن را تشکیل می دهند، از جایگاه بسیار بالایی در نقد و بررسی یک اثر ادبی برخوردار است. امام علی(ع) در نامه های خود از این عنصر ادبی بی بهره نبوده، و از آن برای بیان مفاهیم دینی، اخلاقی، اجتماعی و غیره استفاده فراوان نموده است. از آنجایی که این عنصر ادبی ارتباط تنگاتنگی با سیاق و انواع مختلف آن دارد، سعی بر آن شد تا در این جستار به بررسی ارتباط سیاق با تصاویر مختلف هنری در نامه های امام علی(ع)، و نقش آن در تبیین و تحلیل این تصاویر پرداخته شود. این پژوهش که براساس روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفت، به این نتیجه دست یافت که سیاق نقشی اساسی در تبیین و تحلیل تصویر آفرینی های ادبی در نامه های امام علی(ع) وتعیین جایگاه و میزان موفقیت آن، إیفا می کند.
۳۵.

مشاهد القیامة فی القرآن الکریم دراسة صوتیة فی سور الواقعة، الحاقّة، والانشقاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: القرآن الکریم الموسیقی مشاهد القیامة

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۰ تعداد دانلود : ۴۶۷
إن الاعتقاد بالیوم الآخر أحد أصول دیننا حیث یؤمن بها کلّ مسلم ومسلمة من شتّی المذاهب؛ والقرآن الکریم یقرن فی کثیر من آیاته، الإیمان بالیوم الآخر بالإیمان بالله تبارک وتعالی، ویصوّر مشاهد القیامة فی حوالی ثمانین سورة. تلعب الدّراسة الصّوتیة دوراً هامّا فی الدّراسات الأسلوبیة الحدیثة وتعدّ المحور الأوّل للدّخول إلی النّصّ الأدبی لأنّ الصّوت هو أصغر وحدة فی النّصّ ودراسة هذا العنصر الهامّ تساعدنا فی الکشف عن جمالیات النّصّ الأدبی بما فیه من انسجام وتوازن وتناسق. والقرآن الکریم یتمیز باستخدام الإیقاع الفنّی الجمیل الّذی تأنس سماعه الأذن وترتاح النّفس عند سماعه وقراءته. یتجلّی هذا الجمال والرّوعة فی السّور المکّیة القصیرة فی أحسن شکل، وهی السّور الّتی تشتمل علی أصول العقائد الإسلامیة خاصّة الاعتقاد بوحدانیة الله والإیمان بیوم القیامة. ومن ثمّ اخترنا ثلاث سور تدور حول مشاهد القیامة بما فیها من الأحداث الهائلة الّتی ستقع فی بدایة ذلک الیوم وأحوال النّاس وصورتی النّعیم والعذاب لندرسها دراسة صوتیة علی أساس المنهج الوصفی التحلیلی من خلال جداول إحصائیّة، ومن النّتائج الّتی توصّلت إلیها هذه الدّراسة هی ذلک الانسجام التّامّ بین الإیقاع الصّوتی والموقف الّذی سیق من أجله، وهکذا دائماً یلتقی جمال التّعبیر بجمال التّصویر، ویتّسقان مع سموّ الأهداف فی ذلک الجوّ القرآنی المعجز.
۳۷.

دلالة الألوان فی شعر المتنبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الرمز المتنبی شعر العصر العباسی دلالة اللون التصریح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۳ تعداد دانلود : ۶۵۵۰
قد دلت الأبحاث علی أنّ اللون قوة تؤثر فی الجهاز العصبی واثره لا یقل عن الموسیقی، وربما یفوقها بعض الأحیان. إنّ الشعراء طوال التاریخ اهتمّوا باللون اهتماما کبیرا، لکن هذا الاهتمام یختلف من عصر الی عصر، حیث أنه یستخدم اللون فی العصر الجاهلی فی المعنی الأصلی فی معظم الأحیان، وشیئا فشیئا تتغیر هذه الرؤیه الی استخدام الألوان فی المعانی الأخری، حتی نشاهد الشعراء فی العصور التالیة خاصة فی العصر الحدیث، یستخدمون اللون فی المعنی الرمزی. نظراً إلی أنّ العصر العباسی یعتبر کالعصر الذهبی للأدب العربی وأنّ للمتنبی منزلة رفیعة بین الشعراء، حاولنا دراسة ظاهرة اللون فی اشعاره من خلال المنهج الوصفی – التحلیلی وتبیین وجوه دلالة اللون بنوعیها الرمزی والتصریحی عنده. یلُاحَظ أنّ الشاعر قد یجعل للألوان دلالات رمزیة وأحیانا تصریحیة، وقد یستخدم هذین النوعین فی بیت واحد.
۳۸.

تحلیل الموقف: مبادئ تدریس اللغه التواصلیه فی ضوء تصورات متعلمی و مدرسی اللغه العربیه و آدابها فی الجامعات الإیرانیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المدخل التواصلی تحلیل الموقف منهج تعلیم اللغه العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۰ تعداد دانلود : ۵۹۳
تطویر منهج تعلیم المهارات اللغویه فی فرع اللغه العربیه و آدابها من منهج یتمحور حول المبادئ التقلیدیه إلی منهج یرکّز علی النهج التفاعلی و الحاجات التواصلیه، یحتاج إلی تحلیل الحاجات (NA) اللغویه و تحلیل المواقف(SA) المتمثله فی العوامل غیر اللغویه مثل العوامل الاجتماعیه و العوامل المتعلقه بالمؤسسه التعلیمیه و العوامل المتعلقه بالمدرس و المتعلم. تبحث هذه الدراسه تصور المدرسین و المتعلمین کجزء من العوامل المتعلقه بالمدرس و المتعلم، تجاه بعض مبادئ المنهج التواصلی فتحاول التعرف علی آرائهم الموافقه و المعارضه لهذه المبادئ بغیه تحدید التأثیر المحتمل لها فی تطبیق تغییر فی مشروع المنهج. اتبعت الدراسه المنهج المسحی و تم استخدام الاستبانه کأداه لجمع المعلومات و البیانات اللازمه. تکوّن المجتمع المستهدف من کافه مدرسی المهارات اللغویه و طلبه الفصل السادس من مرحله البکالوریوس فی فرع اللغه العربیه و آدابها بالجامعات الإیرانیه. اعتمد الباحثون علی أسلوب العینه العشوائیه الطبقیه لسحب العینه من مجتمع الدراسه. تحاول الدراسه الإجابه عن سؤالین رئیسین. السوال الأول: هل هناک فجوه بین المبادئ النظریه للمدخل التواصلی و بین تطبیقها فی السیاق المرتبط بتصورات المدرسین و المتعلمین؟ و السؤال الثانی: إذا کانت الإجابه نعم، فما هی تلک التصورات التی تسبب هذه الفجوه؟ تدلّ نتائج الدراسه علی أنّ هناک فجوهً بین مبادئ المدخل التواصلی و بین تصورات المدرسین و المتعلمین الإیرانیین، تقوم علی أساس التزامهم ببعض المبادئ التقلیدیه لتعلیم اللغه.
۴۰.

ماثورات عربی در متون منثور فارسی (بررسی تطبیقی شیوه های اثرگذاری ماثورات عربی در متون منثور فارسی با تکیه بر ده اثر از سده 4 تا 6 ه.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی اشعار امثال تاثیر و تاثر احادیث آیات مأثورات عربی متون منثور فارسی جمله های دعایی عبارت ها و اقوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۸۷۷
زبان قرآن و به تبع آن زبان عربی، زبان نخست دنیای اسلام است. پس از ورود دین مبین اسلام به ایران و پذیرش این دین نجات بخش از سوی مردم، تأثیر همه جانبه آن بر تمام شئون فرهنگی و اجتماعی ایرانیان آغاز شد. بخش دیگری از اثرپذیری زبان و فرهنگ ایرانیان در مواجه با میراث منظوم و منثور به زبان عربی است که یا اغلب به وسیله ایرانیان نگاشته شده است یا ایرانیان در آثار خود از میراث عرب های مسلمان سود جسته اند. تأثیر این زبان در زبان فارسی در لایه واژگانی با دامنه گسترده و بعضاً نحوی با دامنه محدود باقی نماند، بلکه در لایه های دیگر زندگی معنوی ایرانیان نیز نمودار گشت و علاوه بر پاسخ به نیازهای ایرانیان در حوزه های یادشده، به تقویت همه جانبه زبان فارسی نیز منجر شد. نویسندگان فارسی زبان با آگاهی از این موضوع، سال تا سال و با شیوه های گوناگون به دامنه تأثیرپذیری های خود افزودند و از این راه موجبات پیوند هرچه بیشتر زبان و ادب فارسی را با زبان قرآن و فرهنگ اسلام فراهم کردند. بدون تردید فهم بخش عظیمی از میراث به جا مانده از این تأثیر و تأثر، که در زبان و ادبیات غنی فارسی به یادگار مانده، موقوف به دانستن ریشه های اصلی آن است که در قرآن کریم، احادیث نبوی (ص) و گفتار ائمه معصوم (ع) پراکنده است. نگارندگان در این مقاله، بخشی از شیوه های اثرپذیری فارسی زبانان از مأثورات عربی را بر اساس یافته های مکتب فرانسویِ ادبیات تطبیقی در نوشته های منثور آشکار، بسامد مأثورات هفتگانه شاملِ آیات، احادیث، اشعار، امثال، جمله های دعایی، عبارت ها و اقوال را در ده متن منثور فارسی از سده چهارم تا ششم هجری ارزیابی کردند. روش کار بدین قرار بود که نخست پژوهشگران طرح، مأثورات عربی را با لحاظ دسته بندی هایِ هفتگانه، استخراج و در فرم های ویژه طراحی شده ثبت کردند. این مأثورات پس از اعراب گذاری و ترجمه به برنامه اندنوت (EndNote) منتقل و در مرحله پایانی، خروجی های مورد نظر در نرم افزار اس پی اس اس (Spss) تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج تحقیق، بیشترین بسامد در کتاب ها به ترتیب متعلق به جملات دعایی و نیز عبارت ها و اصطلاحات، آیات و احادیث بوده است. مأثورات هفتگانه در تمام کتاب های منتخب به جز الابنیه عن حقایق الادویه، که فقط سه آیه در آن وجود دارد، به وضوح مشاهده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان