پژوهشی درباب سرچشمه های ایرانی آیین فتوت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آیین فتوت به منزله خرده فرهنگی پرتوان، اصیل، اخلاق مدار ، دیرپا و دوران ساز در تاریخ ایران محسوب می شود. پیرامون خاستگاه فتوت بر مبنای فتوت نامه ها ، اسناد تاریخی و متون عرفانی عده ای بر این باور هستند که فتوت ریشه در مظاهر و مذاهب و باورهای ایران عهد باستان دارد و گروهی نیز قائل به سرچشمه های اسلامی این آیین اند. هرچند عوامل گوناگونی از جمله آموزه های اسلامی، تحولات اجتماعی، قدرت های سیاسی در شکل گیری، تطور، تکامل و بسط آیین فتوت نقش آفرین بوده اند؛ اما وجود پاره ای همانندی ها بین این آیین با باورها، مناسک، مراسم و ادیان ایران باستان نشان می دهد که فتوت از فرهنگ ایران باستان بسیار تأثیر پذیرفته است. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی فراهم شده و درصدد است خاستگاه های فتوت را در ایران باستان با دو رویکرد شکلی و اندیشگانی بیان نماید. نتایج تحقیق نشان می دهد پاره ای واژگان عیاری از قبیل: ایار/ عیار، شکوه، میره، اسباران، آزادان بیانگر زندگی عیاروار در سنت کهن ایرانی هستند. پوشیدن سروال و بستن شدّ، نوشیدن آب و نمک، همراه داشتن خنجر، روشن کردن چراغ، نواختن زنگ و خال کوبی که در بین فتیان و عیاران مرسوم بوده است ریشه در آیین های باستانی ایران داشته اند. اشاره به آیین جوانمردی در منابع اوستایی و روایات حماسی، همچنین وجود همانندی هایی بین مبانی فکری و اندیشه های اجتماعی آیین های میترائیسم، زرتشت،اهل حق، مانی، مزدک با فتوت از دیگر مواردی است که این پژوهش به آن دست یافته است.An Inquiry Into The Iranian Origins Of Futuwwa
Futuwwa ritual is considered as a powerful, original, ethical, long-lasting and epoch-making sub-culture in the history of Iran. Some believe that the origin of Futuwwa, based on Futuwwa epistles (futuwwat-nāma), historical documents and mystical texts, has its roots in the manifestations, religions and beliefs of ancient Iran, but another group believes in the Islamic origins of this ritual. Although various factors such as Islamic teachings, social developments and political powers have played a role in the formation, development, evolution and expansion of Futuwwa ritual; the existence of some similarities between this ritual and the beliefs, rites, ceremonies and religions of ancient Iran shows that Futuwwa was greatly influenced by ancient Iranian culture. This article is prepared in a descriptive-analytical method and tries to express the origins of Futuwwa in ancient Iran regarding two approaches, form and thought. The results of this research show that some Ayyaran words such as: Aiyar/Ayyar, Shkoh, Mireh, Asbaran, Azadan, indicating the Ayyaran-like life in the old Iranian tradition. Wearing pants and fastening special Ayyaran belt, drinking water and salt, carrying a dagger, lighting a light, ringing a bell and tattooing, which have been customary among Fetians and Ayyaran, have their roots in the ancient rituals of Iran. Referring to chivalry in Avestan sources and epic narratives, as well as the existence of similarities between the intellectual foundations and social thoughts of Mithraism, Zoroastrianism, Ahl-e-Haq, Mani, Mazdak and Futuwwa are other things that this research has achieved.
تبلیغات
