امروزه تحلیل وضعیت ازدواج و گرایش جوانان به آن، بیش از همه نمایانگر یک نیاز مبرم به ارائه یک چهارچوب تحلیلی در قالب «انگاره ازدواج» باشد تا در عین توصیف و تببین نگرش جوانان نسبت به ازدواج بتوان به صورت بندی سنخ های ازدواج و چالش های آن پرداخت. با عنایت به هدف اصلی پژوهش از دو روش تحقیق «پیمایش» و «تحلیل روند» استفاده گردیده است. نتایج حاصل نشان می دهد که 22 درصد از جوانان نگرش مثبت و در مقابل 26 درصد نگرش منفی نسبت به ازدواج دارند. بر اساس تحلیل چند متغیره داده ها رابطه ارزش ازدواج با نگرش به ازدواج برابر با بتای 36/0، معنای ازدواج برابر با بتای 25/0، هنجار ازدواج برابر با بتای 29/0 و فرصت ازدواج برابر با بتای 14/0 می باشد. با مروری کلی و تحلیل یافته های مطالعات کمی و کیفی مختلف، می توان چنین استنباط نمود که انگاره ازدواج در بین جوانان ایرانی در مواجهه با دو الگوی «کنش انتخابی ازدواج ساخت نهادی ازدواج» تعیین می یابد. به طور دقیق تر چنین انگاره ای در قالب غلبه کنش انتخابی بر وجه نهادی خانواده با چهار سنخ الگوی ازدواج و تشکیل خانواده (فردگرایانه، رابطه ای، دینی و اقتضایی) قابل شناسایی و تحلیل است که به نوبه خود زمانبندی ازدواج، معیارهای همسرگزینی، ارزش ها هنجارهای ازدواج و نیز معنا و موانع ازدواج متفاوت فهم می شود.
Marriage paradigm in Iranian youth; Types and challenges