قواعد رفتاری ارکان اخوانیات در ادب فارسی: با تاکید بر عناصر تزیینی اخوان نگاری خاقانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از انواع ادب غنایی، اخوانیات است. اخوانیات، نامه های خصوصی و دوستانه ای است که توسط دبیران و منشیان برای دوستان و آشنایان نوشته یا سروده می شد. نخستین متون اخوانی که پس از اسلام به دست ما رسیده است، به قرن پنجم هجری بازمی گردد. نثر و نظم  فارسی در گذر زمان و در ادوار مختلف به لحاظ سبک و شیوه بیان، تغییرات قابل توجهی را به خود دیده است و این تغییرات در سبک و انشاء و ساختار اخوانیات نیز تأثیرگذار بوده است. این پژوهش در نظر دارد ساختار ارکان اخوانیات منثور و منظوم فارسی را از میانه قرن پنجم تا دوره معاصر به اجمال بررسی کرده و سیر تطور ارکان اصلی و فرعی اخوانیات را مورد ارزیابی قرار دهد. روش انجام کار براساس تحقیقات کتابخانه ای صورت گرفته است. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در ساختار اخوانیات منثور و منظوم فارسی ازگذشته تا به امروز تغییرات چشمگیری حاصل شده است. متقدمین به الگوهای ارائه شده بسیار پایبند بوده اند و متأخرین تا حدود زیادی خود را از قیدوبند ساختار و ارکان نامه ها خارج کرده اند. همچنین، شاعران در سرودن اخوانیات منظوم به دلیل محدودیت های قالب ها و ساختمان شعری الزام کم تری به رعایت ارکان اصلی و غرعی اخوانیات داشتند.اهداف پژوهش:بررسی ساختار ارکان اخوانیات منثور و منظوم فارسی از میانه قرن پنجم تا دوره معاص.بررسی سیر تطور و تحول در اخوانیات از میانه قرن پنجم تا دوره معاصر.سؤالات پژوهش:ساختار ارکان اخوانیات منثور و منظوم فارسی از میانه قرن پنجم تا دوره معاصر چگونه است؟سیر تطور و تحول در اخوانیات از میانه قرن پنجم تا دوره معاصر چگونه بوده است؟