تبیین ماهیت و ویژگی های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه های سوره یوسف (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تربیت دینی به عنوان اهرمی درونی، نقش حساس و کلیدی در سعادت فردی و اجتماعی انسان دارد که باید بر شیوه ای صحیح و علمی بنیان گذاشته شود. عدم توجه به آموزه ها و شاخص های صحیح تربیت دینی در نظام آموزشی کشور، آسیب هایی از جمله شخصی انگاری مقوله دین، انکار نقش زیربنایی آن در زندگی، فروکاهی نقش دین در نظام آموزشی و هم ردیف دانستن آن با سایر ابعاد تربیت را به دنبال دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین ماهیت و ویژگی های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه های سوره یوسف است. روش: پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. با توجه به هدف اصلی پژوهش، تفسیر تسنیم آیت الله جوادی آملی (1401، جلد چهل و چهل و یکم) و کتاب یوسف قرآن (1394)، به عنوان جامعه تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: براساس نتایج پژوهش، تعداد 148 مؤلفه در قالب عناصر ده گانه برنامه درسی استخراج شد که عبارتنداز: منطق برنامه درسی (21 شاخص)، اهداف (18شاخص)، محتوا (17 شاخص)، روش های یاددهی− یادگیری(17 شاخص)، نقش تسهیل گر (42 شاخص)، مواد و منابع یادگیری (7 شاخص)، زمان (6 شاخص)، فضا (6 شاخص)، گروه بندی (4 شاخص)، ارزشیابی (10 شاخص). همچنین یافته ها بیانگر آن است که سوره یوسفj حاوی شاخص های جامع عناصر برنامه درسی تربیت دینی است که کم توجهی به شاخص های مذکور، موجب یک جانبه نگری و عدم دست یابی به هدف غایی تربیت دینی یعنی حیات طیبه می شود. براساس ویژگی های استخراج شده، می توان زمینه تحول برنامه درسی تربیت دینی را فراهم ساخت و میزان جذابیت و کارآمدی برنامه درسی و میزان رضایت مخاطبان را افزایش داد.Explaining the nature and characteristics of religious education curriculum elements based on the teachings of Surah Yusuf
Religious education, as an internal lever, has a sensitive and key role in the individual and social happiness of human beings, which must be based on a correct and scientific method. Failure to pay attention to the correct teachings and indicators of religious education in the education system of the country, it leads to harms such as the personalization of the category of religion, the denial of its basic role in life, the reduction of the role of religion in the education system and its equalization with other aspects of education. The purpose of the current research is to explain the nature and characteristics of religious education curriculum elements based on the teachings of Surah Yusuf. The research was conducted with a qualitative approach and using the qualitative content analysis method. According to the main purpose of the research, Tafsir Tasnim of Ayatollah Javadi Amoli and the book of Yusuf Quran were studied as the research community. Based on the results of the research, a number of 148 components were extracted in the form of ten elements of Akar, which are: curriculum logic , curriculum goals, content teaching-learning methods. role facilitator , learning materials and resources , time, space, grouping , evaluation. Also, the findings indicate that Surah Yusuf, peace be upon him, contains comprehensive indicators of religious education curriculum elements, which lack of attention to the mentioned indicators, causes one-sidedness and failure to achieve the ultimate goal of religious education, i.e. a virtuous life. Based on the extracted features, it is possible to provide the basis for the evolution of the religious education curriculum and increase the attractiveness and efficiency of the curriculum and the level of audience satisfaction.