بررسی مقایسه ای اخلاص از نگاه خواجه عبدالله انصاری در منازل السائرین و بحیی بن پقوده در الهدایة الی فرائض القلوب (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اخلاص از فضائل برجسته ی اخلاقی انسان در ادیان یهود و اسلام است که خواجه عبدالله انصاری (396-481 ق) عارف مسلمان در منازل السائرین و بحیی بن پقوده عارف یهودی معاصر وی در الهدایه الی فرائض القلوب آن را از جمله ابواب سلوکی قرار داده اند. یافته های این پژوهش که بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته نشان می دهد که این دو عارف با وجود اشتراک در تعریف اخلاص، در بیان جزئیات اختلاف دارند. خواجه اخلاص را بیست و چهارمین منزل از منازل یک صدگانه ی سلوکی به سوی توحید قرارداده، اما ابن پقوده آن را باب پنجم از ابواب ده گانه به محبت الهی معرفی کرده است. خواجه که بنیان سلوکی خود در منازل السائرین را بر کتاب و نقل استوار نموده، در بیان مختصر خود آخرین درجه ی اخلاص را بر اساس درجات سه گانه ی سالکان رهایی عمل می داند، اما بحیی در قالب بیانی مبسوط و متأثر از منابع اسلامی، با تأکید بر استفاده از سه منبع عقل، کتاب و نقل، حصول کمال اخلاص را نتیجه ی پیمودن ده مرحله دانسته و به طور مفصّل به آسیب شناسی عمل خالصانه می پردازد.A comparative study of Sincerity from the viewpoint of ḴᵛājaʿAbdullāh Anṣārī in Manāzel al-Sā'erīn and Baḥya Ben Joseph ibn Paqūda in Al-Hidāyah ilá farāʼīḍ al-qulūb
Sincerity is one of the prominent moral virtues of man in the religions of Judaism and Islam, which Khajeh Abdullah Ansari (391-481 AH), a Muslim mystic, has placed in Manāzel al-Sā'erīn, and Baḥya Ben Joseph ibn Paḳūda, his contemporary Jewish mystic, has included in Al-Hidāyah ilá farāʼīḍ al-qulūb among the Spiritual Journeying. The findings of this study, which is based on library studies and descriptive-analytical method, show that these two mystics, despite the coincidence in the definition of Humility, differ in its position, description and division. Khajeh considered humility in the twenty-fourth place of his Spiritual Journeying towards monotheism, while ibn Paḳūda has considered it as the fifth gate of the ten gates on divine love. Khajeh, who based his Spiritual Journeying on the sources of the Qur'an and Islamic traditions, in his brief expression has divided humility into three degrees, based on the degree of seekers. But Baḥya, in the form of a detailed and influenced expression from Islamic sources, by emphasizing the use of the three sources of reason, written sources and Jewish traditions, considers the attainment of sincerity as the result of going through tens of steps and deals in detail with the pathology of sincere action.
تبلیغات
