مطالعه ی موردپژوهانه تحلیل دوگانه ی مباحث معرفت شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن سینای متقدم و متأخر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مطالعه سیر معرفت شناسی در فلسفه اسلامی، نشانگر این است که گرچه مباحث معرفت شناسی به طور جداگانه و جدی مورد بحث واقع نشده و معمولاً به طور ضمنی تحت عناوین مرتبط با هستی شناسی مورد بحث قرار گرفته است، درعین حال مطالبی وجود دارد که می تواند راهگشای مشکلات موجود در مباحث معرفت شناسی باشد. در چنین فضای فکری مسأله پژوهش به طور مشخص این است که چگونه می توان با بررسی و استخراج موردپژوهانه برخی مسائل معرفت شناسی، رویکرد معرفت شناسانه در فلسفه ابن سینا را نشان داد. البته که دیدگاههای هستی شناختی ابن سینا بر مباحث معرفت شناسی وی مانند علم، ابصار، خیال، و ... سایه افکنده؛ اما باتوجه به اینکه مبانی معرفت شناسی در فلسفه اسلامی مبتنی بر سه پایه حس، عقل و یا شهود است، می توان به نظام معرفت شناسی فلاسفه اسلامی به طور عام، و حکمت مشاء به طور خاص (عمدتاً مبتنی بر عقل و استدلال) و حکمت سینوی به طور اخص (مبتنی بر عقل و استدلال به همراه عنصر شهود) پی برد. اهمیت مسأله پژوهش، درشرایطی است که تاریخ فلسفه یک کل به هم پیوسته است و نشان دادن این پیوستگی، زوایای گوناگون و بعضاً ناپیدای تفکر فلاسفه، به ویژه ابن سینا و پیروان او را نمایان می سازد. درواقع پژوهش پیش رو براساس تحلیل دقیق مسائل معرفت شناسی ابن سینا، از ابن سینای دیگری رونمایی می کند.A case study of dual analysis of epistemological issues Based on the distinction between early and late Avicenna
Studying the progress of epistemology in Islamic philosophy shows that although the issues of epistemology have not been discussed separately and seriously and are usually implicitly discussed under the headings related to ontology, at the same time there are materials that It can be a solution to the problems in epistemology. In such an intellectual environment, the research problem is clearly how to show the epistemological approach in Ibn Sina's philosophy by investigating and extracting some epistemological issues through case studies. Of course, Ibn Sina's ontological views cast a shadow on his epistemological topics such as science, abstractions, imagination, etc.; But considering that the foundations of epistemology in Islamic philosophy are based on the three foundations of sense, reason, or intuition, we can refer to the epistemological system of Islamic philosophers in general, and Hikmat Masha in particular (mainly based on reason and reasoning) and Hikmat. Sinoy realized in particular (based on reason and reasoning with the element of intuition). The importance of the research problem is in the conditions that the history of philosophy is a connected whole, and showing this connection reveals various and sometimes invisible angles of the thinking of philosophers, especially Avicenna and his followers. In fact, based on the detailed analysis of Avicenna's epistemological issues, the current research unveils another Avicenna.