بازخوانی اصول دادرسی کیفری در تقابل گفتمان های آزادی مدار و امنیت گرا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بهره گیری از اصول دادرسی کیفری نیازمند شناسایی مفهومی و مصداقی آن است تا بر اساس آن بتوان اجرای عدالت را تضمین و مانع خودکامگی صاحبان قدرت شد. به رغم اهمیت این اصول و جایگاه والای آن در قوانین کیفری، این حوزه نیز به مانند سایر شئونات دیگر زندگی اجتماعی متأثر از تقابل گفتمان های آزادی مدار و امنیت گرا بوده و همین مسئله موجب گردیده تا با گذشت حدود چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قوانین متعدد ازجمله قانون آیین دادرسی کیفری 1392، همچنان مفهوم و مصادیق این اصول مبهم باقی بماند و تعریفی واحد از آن ارائه نشود. اختلاف نظرهای متعدد و وجود رویه های قضایی مختلف در این زمینه، ارائه تعریفی مناسب را ضمن تعیین مصادیق واقعی این اصول ایجاب می کند. در نوشتار حاضر که به روش توصیفی تحلیلی است با ارائه تعریفی مناسب از اصول دادرسی نشان داده می شود که تقسیم بندی اصول به دو دسته بنیادین و غیربنیادین صحیح نبوده و باید قائل بر یک نوع اصول دادرسی کیفری بود. در ادامه نیز با توجه به ضمانت اجراهای در نظر گرفته شده برای اصول دادرسی کیفری، ضمن برشمردن مصادیق واقعی این اصول، بیان می شود که مصادیق این اصول را باید به مواردی که رسیدگی های قضایی را تحت تأثیر قرار می دهند محدود کرد و هر مقرره قانونی را نمی توان جزء این مصادیق به شمار آورد.Recognizing the Concepts and Instances of Criminal Procedure Principles in the Encounter between Liberty-Oriented and Security-Oriented Discourses after the Islamic Revolution
Utilizing the criminal procedure principles requires the identification of conceptual and practical aspects of it so that justice can be ensured and the abuse of power by those in authority can be prevented. Criminal procedure principles, on par with other aspects of social life, have been affected by the reciprocity between liberty-oriented and security-oriented discourses. Hence, despite the importance of these principles and their prominence in criminal laws, the concept and instantiations of these principles remain ambiguous. Almost four decades have passed since the victory of the Islamic Revolution and in spite of the enactment of various laws, including the Criminal Procedure Code of 2013, a unified definition of these principles has not been provided. Various opinions and different judicial procedures in this area require a proper definition of the principles, along with the determination of their real instantiations. In this descriptive-analytical paper, a proper definition of procedure principles is presented, indicating that its classification into fundamental and non-fundamental categories is inaccurate and there should be one class of criminal procedure principles. Furthermore, considering the executive guarantees provided for the criminal procedure principles, and while enumerating their real instantiations, it is stated that the instances of these principles should be limited to cases that affect judicial proceedings, and not every provision can be considered as an instantiation of the aforementioned.
تبلیغات
